Tiền – Wikipedia tiếng Việt

Bài này viết về tiền như thể một phương tiện đi lại thanh toán giao dịch trong kinh tế tài chính tỷ đô và thương mại. Đối với những ý nghĩa khác của tiền, xem Tiền ( xu thế ) Tiền giấy 10.000.000 Mark của thành phố Danzig ( 1923 )

Tờ tiền 200 Euro

Tiền là vật ngang giá chung để trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Tiền được mọi người chấp nhận sử dụng, do Nhà nước phát hành và bảo đảm giá trị bởi các tài sản khác như vàng, kim loại quý, trái phiếu, ngoại tệ.

Tiền thường được điều tra và nghiên cứu trong những triết lý về kinh tế tài chính cũng như trong triết học và xã hội học .
Tiền sinh ra từ nhu yếu kinh tế tài chính thực tiễn của con người. khi nền sản xuất đạt đến một trình độ nhất định và con người hoàn toàn có thể tự do đi lại, thay vì phải chuẩn bị sẵn sàng tư trang cồng kềnh cho chuyến đi dài ngày, một lượng nhỏ sắt kẽm kim loại quý hoặc tiền hoàn toàn có thể được sử dụng sửa chữa thay thế .Luật pháp nhu yếu mọi người đồng ý rằng tiền là một phương tiện đi lại dùng để giao dịch thanh toán. Trong kinh tế tài chính học, người ta có nhiều khái niệm về tiền :

  • Tiền mặt: Là tiền dưới dạng tiền giấy và tiền kim loại (hiện kim), có thể bao gồm tiền mã hóa theo định nghĩa của từng quốc gia.
  • Tiền gửi ngân hàng: Là tiền mà các doanh nghiệp và cá nhân gửi vào ngân hàng thương mại nhằm mục đích phục vụ các thanh toán không dùng tiền mặt. Chúng có thể dễ dàng chuyển thành tiền mặt.
  • Những tài sản có thể dễ dàng chuyển thành tiền: Trái phiếu, kỳ phiếu, hối phiếu, tiền tiết kiệm, ngoại tệ

Sự hình thành[sửa|sửa mã nguồn]

Tiền là một phương tiện đi lại trao đổi đa năng để đơn giản hóa những hoạt động giải trí thương mại. Trong khi trước kia tiền thường là những phương tiện đi lại trao đổi có giá trị thực ( ví dụ như đồng xu tiền bằng vàng ) thì tiền thời nay thường được làm từ vật tư mà chính nó không có giá trị ( tiền giấy ) .Trong trao đổi quốc tế người ta gọi những đơn vị chức năng tiền khác nhau là tiền tệ. Giá trị của tiền hình thành từ trị giá đối ứng mà tiền đại diện thay mặt .Ngày xưa vàng và bạc là những vật bảo vệ giá trị của tiền tại châu Âu. Ngày nay việc này không còn thông dụng nữa và tiền là tượng trưng cho giá trị của sản phẩm & hàng hóa mà người ta hoàn toàn có thể mua được. Chính do đó mà khi đưa thêm tiền giấy hay tiền sắt kẽm kim loại vào sử dụng thì tổng giá trị của tiền lưu thông trong một nền kinh tế tài chính không được nâng cao thêm mà hướng dẫn đến lạm phát kinh tế .

Nguồn gốc và lịch sử vẻ vang của tiền[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày nay, tất cả chúng ta sử dụng cả tiền xu và tiền giấy, nhưng trước kia thì không Trước khi những đồng tiền sắt kẽm kim loại và tiền giấy Open, người ta đã sử dụng nhiều thứ trao đổi khác, Chẳng hạn có những nơi người ta sử dụng răng cá mập như là vật trao đổi trung gian. Ở nhiều nơi khác, tiền hoàn toàn có thể là những chiếc lông chim sặc sỡ và những chiếc vỏ sò quý và hiếm. Có nơi người ta còn dùng cộng lông cứng trên đuôi voi để làm tiền .Lông chim là loại tiền nhẹ nhất đã từng có từ trước đến nay. Chúng được sử dụng trên hòn đảo Santa Cruz. Đá là loại tiền nặng nhất. Chúng được sử dụng trên hòn đảo Yap ở Thái Bình Dương. Có hòn nặng trên 500 cân Anh ( 1 cân Anh = 0,4536 kg ). Loại tiền nhỏ nhất từ trước đến nay được phát hiện ở Hy Lạp. Nó được làm bằng sắt kẽm kim loại, nhưng có kích cỡ nhỏ hơn hạt táo .Không ai biết đúng chuẩn người ta khởi đầu sử dụng tiền dưới những hình thức đồng xu tiền sắt kẽm kim loại từ khi nào. Các nhà khảo cổ đã phát hiện những đồng xu tiền sắt kẽm kim loại có từ năm 600 trước công nguyên, cho nên vì thế ta biết chúng đã được lưu hành trong suốt một thời hạn dài. Lúc đầu người ta sử dụng những sắt kẽm kim loại quý như vàng và bạc để chế tiền xu. Họ in hình người hoặc ( con ) thú trên mỗi đồng xu tiền để xác lập giá trị của nó. Trong những năm 1200, người Trung Quốc đúc những đồng xu tiền bằng sắt. Những đồng xu tiền này giá trị chẳng là bao, cho nên vì thế người dân phải sử dụng một số lượng lớn khi mua hàng. Do đó rất phiền phức khi phải mang một số lượng lớn những đồng tiền sắt nặng nề nên cơ quan chính phủ đã cho in những giấy biên nhận. Người ta mang những biên nhận này đến ngân hàng nhà nước để đổi ra tiền xu. Đây là ví dụ tiên phong ta có được về việc phát hành và sử dụng tiền giấy. Ngày nay, hầu hết những nước đều sử dụng cả tiền xu lẫn tiền giấy. Ở Mỹ, những loại tiền giấy đều có cùng kích cỡ và sắc tố như nhau. Chẳng hạn, tờ một đô la có cùng kích cỡ và sắc tố y hệt như tờ một trăm đô la. Ở nhiều vương quốc khác, tiền giấy được in dưới nhiều kích cỡ và sắc tố khác nhau. Tờ có kích cỡ nhỏ hơn thì có giá trị thấp hơn. Việc này tạo điều kiện kèm theo cho tất cả chúng ta chỉ cần nhìn thoáng qua là hoàn toàn có thể xác lập được giá trị của chúng. Tất cả những sự kiện này khiến lịch sử dân tộc tiền tệ trở thành một công cuộc nghiên cứu và điều tra lý thú .

Tối ưu hóa thương mại[sửa|sửa mã nguồn]

Người ta tin rằng đầu tiên hàng hóa và các dịch vụ được trao đổi trực tiếp với nhau (thương mại trao đổi). Vì điều này không thực dụng nên hàng hóa và dịch vụ được trao đổi với các loại hàng hóa khác mà có thể được tiếp tục trao đổi một cách dễ dàng. Loại hàng hóa là tiền này là những vật có giá trị đẹp hay hữu ích như bò, lạc đà, lông súc vật, dao, xẻng, vòng trang sức, đá quý, muối và nhiều loại khác. Khi người ta khám phá ra rằng một số vật không còn được sử dụng nữa mà chỉ được tiếp tục trao đổi thì các bản sao chép nhỏ hơn và ít có giá trị hơn của các vật này được sử dụng làm phương tiện thanh toán. Thuộc về các loại hàng hóa trở thành tiền là các vỏ sò cho đến khi người Trung Quốc tiến quân vào năm 1950 (chữ “bối” 貝 trong “bảo bối” 寶貝 chỉ đến con sò).

Đó là các hình thức thanh toán đầu tiên trước khi có tiền. (Tiền trong tiếng La tinh là pecunia bắt nguồn từ pecus có nghĩa là con bò vì đồng tiền kim loại đầu tiên của La Mã tượng trưng cho giá trị của một con bò.) Khả năng có thể đếm được, dễ bảo toàn, dễ vận chuyển đã đóng một vai trò quan trọng trong việc lựa chọn vật liệu cũng như khả năng có thể giữ được giá trị. Các thỏi hay sợi dây bằng đồng thiếc hay bạc đáp ứng được các yêu cầu này vì có giá trị bền vững và có thể bảo toàn dễ dàng.

Các đồng xu tiền sắt kẽm kim loại tiên phong được người Lydia ở phía Tây của Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay đúc từ vàng, trong thời hạn giữa 640 và 600 TCN, có nhiều kích cỡ và giá trị khác nhau và được dùng như thể một phương tiện đi lại thanh toán giao dịch để đơn giản hóa việc trả lương cho những người lính đánh thuê. Một lượng nhất định của những hạt bụi vàng được nấu chảy thành đồng tiền và sau đó hình của nhà vua được dập nổi lên trên. Nhà vua người Lydia ở đầu cuối, Croesus, vì vậy mà mang danh là phong phú vô hạn. Các đồng xu tiền sắt kẽm kim loại này đã làm cho việc thương mại thuận tiện đi rất nhiều vì chúng có ưu điểm là khi nào cũng có size, khối lượng và hình dáng không biến hóa và thay vì là phải cân thì hoàn toàn có thể đếm được .

Các chỉ trích và phê phán về thuyết cho rằng tiền hình thành từ thương mại trao đổi xuất phát từ những người đại diện cho Chủ nghĩa Nợ (tiếng Anh: Debitism), đặc biệt là Paul C. Martin. Lý luận được đưa ra là sử dụng một vật trao đổi thứ ba trước tiên là sẽ làm cho việc trao đổi phức tạp thêm. Từ một giao dịch biến thành hai giao dịch. Điều quyết định chính là chức năng của tiền, dùng để nối tiếp thời gian giữa nhu cầu cần dùng hàng hóa A và sự sản xuất hàng hóa B. Vì thế mà tiền ngay từ đầu không phải là hàng hóa và cũng không phải là một vật trao đổi mà là dấu hiệu cho một mối quan hệ nợ.

Tiền sắt kẽm kim loại[sửa|sửa mã nguồn]

Mãi cho đến trong thế kỷ 18 giá trị của những loại tiền tệ của châu Âu được định nghĩa trải qua lượng sắt kẽm kim loại quý. Bên cạnh việc theo dõi sản xuất trong nước, những xưởng đúc tiền vương quốc còn theo dõi cả việc đúc tiền của quốc tế. Một tiền tệ được nhìn nhận quá cao hay quá thấp khi đồng xu tiền được tính trên hay dưới giá trị của sắt kẽm kim loại trong lúc thống kê giám sát với những tiền tệ khác trên quốc tế .
Chứng phiếu vàng của cơ quan chính phủ Hoa Kỳ ( 1922 )

Việc cố tình mài mòn đồng tiền để lấy bớt đi kim loại đã tạo nên nhiều vấn đề rất lớn trong việc sử dụng tiền kim loại. Việc giá trị của các kim loại quý biến động khi so sánh với nhau còn mang lại nhiều vấn đề lớn hơn. Giá trị của các loại tiền tệ khác nhau, bao gồm các đồng tiền bằng vàng, bạc và đồng, không thể giữ ổn định khi so sánh với nhau được. Bạc được mang ra khỏi Tây Ban Nha và Anh vì các thương gia người Tây Ban Nha và người Anh đánh giá các đồng tiền vàng cao hơn một ít so với các đối tác thương mại quốc tế của họ, tạo thành một vấn đề lan rộng khắp trong thương mại quốc tế: Ở châu Á người ta lại không thấy có lý do gì để đánh giá vàng cao hơn như ở châu Âu. Vì thế mà bạc được mang đến châu Á để đổi lấy vàng. Giải pháp cho vấn đề này trong đầu thế kỷ 18 tại Anh là loại tiền tệ về nguyên tắc dựa trên vàng, Ngân hàng Quốc gia Anh (Bank of England) bảo đảm sẽ trả cho người sở hữu đồng tiền Anh quốc giá trị tương ứng với giá trị của vàng trên thị trường tại mọi thời điểm. (Xem: Kim bản vị). Các vấn đề của cuộc cải cách này có thể nhìn thấy ngay trước mắt: Làm sao có thể bảo đảm là ngân hàng không phát hành tiền nhiều hơn là số lượng tiền được bảo chứng bằng vàng của ngân hàng? Trong thập niên 1730 đã có một cuộc khủng hoảng tín nhiệm và Ngân hàng Quốc gia Anh chỉ được cứu thoát khi giới đại thương nghiệp của Luân Đôn sẵn sàng gánh vác lấy sự bảo đảm này. Về mặt khác các thủ đoạn gian lận trong tiền kim loại và biến động giá trị giữa các loại tiền kim loại trong nước không còn nữa.

Mãi cho đến trong thế kỷ 19 một số tiền tệ ví dụ như Đô la Mỹ vẫn được bảo chứng bằng vàng. Sau đó, chính sách bản vị vàng đã bị hủy bỏ trên toàn thế giới để Giao hàng cho việc tự do phát hành thêm tiền Giao hàng những mục tiêu riêng của những chính phủ nước nhà – dẫn đến hậu quả lạm phát kinh tế .

Tiền mã hóa[sửa|sửa mã nguồn]

Vì những điểm yếu kém của tiền sắt kẽm kim loại và tiền pháp định, đồng thời với sự tăng trưởng của mạng Internet, từ năm 2009, một loại tiền tệ mới đã được ý tưởng dựa trên sự bảo vệ của thuật toán mã hóa của mạng lưới máy tính, với tên gọi là tiền mã hóa. Bitcoin là loại tiền mã hóa tiên phong và nổi bật nhất, được ý tưởng bởi Satoshi Nakamoto. Đồng tiền này có năng lực cạnh tranh đối đầu trực tiếp với vàng do có khá đầy đủ những đặc thù của sắt kẽm kim loại này và vượt qua được sự trấn áp của cơ quan chính phủ. [ 1 ]

Tiền ngân hàng nhà nước[sửa|sửa mã nguồn]

Tiền ngân hàng hay còn gọi là tiền ghi nợ đang được lưu thông phổ biến trong các nền kinh tế hiện đại. Một khoản tiền gửi chính là tiền ngân hàng vì đó là khoản tiền ngân hàng nợ chủ tài khoản. Chủ tài khoản có thể rút tiền mặt hoặc viết séc, ra lệnh cho ngân hàng chuyển tiền để thanh toán cho một bên thứ ba. Tiền ngân hàng là phương tiện thanh toán được chấp nhận rộng rãi.

Sử dụng tiền và những công dụng của tiền[sửa|sửa mã nguồn]

Nếu một người có tiền thì hoàn toàn có thể dùng tiền để làm những việc sau đây :

  • Tiêu tiền (tiêu thụ, phương tiện thanh toán)
  • Gửi tiền để lấy tiền lãi (đầu tư)
  • Đổi lấy một loại tiền tệ khác (trao đổi)
  • Trữ tiền (bảo toàn giá trị)
  • Sưu tập tiền.

Tổng số tiền trong lưu hành phản ánh sự phân loại của mẫu sản phẩm vương quốc : Lượng tiền mà một người chiếm hữu tương ứng với lượng mẫu sản phẩm vương quốc mà người đó hoàn toàn có thể có khi tiêu dùng lượng tiền chiếm hữu .

Chức năng là phương tiện đi lại thanh toán giao dịch[sửa|sửa mã nguồn]

Trong một nền kinh tế tài chính không có một chuẩn mực đo giá trị chung ( Ví dụ như thể tiền ) thì một thanh toán giao dịch thành công xuất sắc giữa 2 vật trong kinh tế tài chính yên cầu những nhu yếu trao đổi phải tương thích với nhau. Một ví dụ : Một người nông dân muốn bán ngũ cốc và cần dụng cụ. Một thợ thủ công muốn đổi dụng cụ để lấy thịt. Giữa 2 người này sẽ không khi nào có một cuộc mua và bán trao đổi vì dự tính bán của người nông dân không tương thích với dự tính mua của người thợ thủ công. Cả hai người hoàn toàn có thể phải tìm kiếm rất lâu cho đến khi gặp được một người có dự tính thanh toán giao dịch tương thích. Cùng với tiền quy trình này được đơn giản hóa đi rất nhiều : Người nông dân hoàn toàn có thể bán ngũ cốc cho một người thứ ba và dùng tiền thu được để đổi lấy dụng cụ tại người thợ thủ công. Người thợ thủ công bằng tay hoàn toàn có thể dùng tiền thu được mua thịt tại một người thứ tư .

Chức năng là đơn vị chức năng thống kê giám sát giá trị[sửa|sửa mã nguồn]

Khi tiền là một chuẩn mực chung để đo giá trị thì tất cả các giá cả của một nền kinh tế có thể được thể hiện bằng đơn vị tiền tệ. Trong một nền kinh tế với 1 triệu loại hàng hóa khác nhau khi so sánh giá trị trao đổi của mỗi hai loại hàng hóa một sẽ có vào khoảng 500 tỷ giá tương đối khác nhau (Ví dụ: 1 giờ lao động = 5 bánh mì; 1 giờ lao động = một cái áo; 1 giờ lao động = 1 kg thịt; 5 bánh mì = một cái áo; một cái áo = 1 kg thịt,…). Khi sử dụng tiền như là một chuẩn mực giá trị chung thì chỉ còn 1 triệu tỷ lệ trao đổi (5 đơn vị tiền = 1 giờ lao động = 5 bánh mì = một cái áo = 1 kg thịt =…), vì thế mà khi so sánh giá cả không còn phải tốn nhiều công sức nữa.

Phương tiện tích luỹ[sửa|sửa mã nguồn]

Một phương tiện thanh toán phải giữ được giá trị của nó. Vì thế mà hầu như chỉ là các loại hàng hóa không hư hỏng mới được thỏa thuận là “tiền” (Ví dụ như là vàng hay kim cương). Nếu tiền không tồn tại thì một người nông dân chỉ có khả năng trao đổi ngũ cốc để lấy các hàng hóa khác cho đến khi ngũ cốc này bị hư hỏng. Vì thế mà người nông dân tốt nhất là nên trao đổi ngũ cốc sớm để đổi lấy tiền “không bị hư hỏng”. Điều này còn được gọi là chức năng bảo toàn giá trị hệ quả (consecutiv). Chức năng bảo toàn giá trị tạo thành (constitutiv) là chức năng tạo tài sản từ tiền bằng cách cất giữ, tức là giữ tiền duy nhất chỉ vì muốn bảo toàn giá trị.

Tiền là đơn vị chức năng đo khối lượng[sửa|sửa mã nguồn]

Trong quy trình trao đổi thương mại xưa và nay, Tiền còn là một đơn vị chức năng đo khối lượng sản phẩm & hàng hóa .Trung Quốc thị chế ( Dùng tại Trung Quốc Đại Lục lúc bấy giờ ) :1 cân = 10 lượng ; 1 lượng = 10 tiền ; 1 tiền = 5 khắc ( => 1 cân = 500 khắc )Trung Quốc cựu chế : Dùng trong xã hội Trung Hoa xưa và nay vẫn đang dùng tại Hương Cảng. Riêng tại Nước Ta : hiện vẫn dùng trong thị trường vàng bạc, đông dược :1 cân 斤 = 16 lượng 兩 ( lạng ) ; 1 lượng = 10 tiền 錢 ; 1 tiền = 3.73 khắc 克 ( => 1 cân = 596.8 khắc ). Trong Đông y hiện vẫn dùng đơn vị chức năng tiền = 1/10 lượng ( Dân Việt quen gọi TIỀN 錢 là đồng cân hay chỉ ). Trên thị trường vàng bạc lúc bấy giờ, đơn vị chức năng lượng vẫn rất thông dụng : 1 lượng = 10 chỉ ( 10 tiền ) .

Cung cấp tiền[sửa|sửa mã nguồn]

Quá trình cung ứng tiền ngày này[sửa|sửa mã nguồn]

Trên kim chỉ nan hoàn toàn có thể phân biệt hai loại tiền khác nhau. Loại thứ nhất là tiền của ngân hàng nhà nước vương quốc, do ngân hàng nhà nước vương quốc phát hành hay tiêu hủy, tiền mặt thuộc về loại tiền này. Loại thứ hai là tiền xuất phát từ những ngân hàng nhà nước thương mại mà đúng mực thì chỉ là những nhu yếu thanh toán giao dịch tiền ( những khoản phải thu ). Phương cách cung tiền thông dụng nhất là cho vay .Các ngân hàng nhà nước thương mại phân phối tiền bằng cách cho người mua vay tiền. Sau khi gật đầu cho người mua vay tiền, ngân hàng nhà nước sẽ ghi khoản tiền này vào thông tin tài khoản của người mua và người vay hoàn toàn có thể chuyển khoản qua ngân hàng số tiền này đến những người mua khác của ngân hàng nhà nước hay đến người mua của những ngân hàng nhà nước khác. Tiền được tạo thành trải qua quy trình này vì một mặt tiền được đưa vào lưu hành nhưng về mặt khác chỉ hình thành nhu yếu giao dịch thanh toán của ngân hàng nhà nước so với người vay và chỉ là một mục của những khoản phải thu trong bản cân đối kế toán của ngân hàng nhà nước. Ngược lại khi hoàn trả nợ thì tiền được tiêu hủy đi vì tiền quay về ngân hàng nhà nước và món nợ được giao dịch thanh toán .Vì khoản tiền vừa được tạo thành lại hoàn toàn có thể là cơ sở để tạo thành những khoản tiền khác nên trên kim chỉ nan không có số lượng giới hạn tối đa cho những khoản tiền do ngân hàng nhà nước tạo thành. Để trấn áp quy trình này ngoài những lao lý cân đối kế toán ( nợ quá mức, bảo chứng vốn tự có ) còn có dự trữ tối thiểu bắt buộc, tức là những ngân hàng nhà nước thương mại phải ký thác tại ngân hàng nhà nước vương quốc một tỷ suất nhất định của số tiền gửi không kỳ hạn của người mua .Khi vốn tự có của ngân hàng nhà nước cộng với tiền gửi của khách hàng không đủ để hoàn toàn có thể cho vay nhiều như ý muốn ngân hàng nhà nước thương mại hoàn toàn có thể vay tiền từ ngân hàng nhà nước vương quốc, người ta gọi đó là tái cấp vốn .Ngân hàng vương quốc cũng hoàn toàn có thể tạo thêm tiền mà không cần phải cho vay, ví dụ như bằng cách mua ngoại tệ, sắt kẽm kim loại quý hay sàn chứng khoán. Ngoài công cụ này ra ngân hàng nhà nước vương quốc còn hoàn toàn có thể dữ thế chủ động mua trái phiếu hay cho ngân hàng nhà nước thương mại vay. Việc cho cơ quan chính phủ vay tiền đã bị cấm trong vùng Euro từ bước thứ hai của Liên minh Tiền tệ châu Âu trong năm 2004, tức là nhà nước không được phép vay tiền của ngân hàng nhà nước vương quốc. Tại Mỹ thì lại khác : Ví dụ như vào ngày 17 tháng 11 năm 2004 mục ” U.S. Treasury ” ( trái phiếu của ngân khố Mỹ ) đã chiếm đến 89,3 % tổng tài sản của Cục dự trữ Liên bang Mỹ ( FED ). Nói một cách khác đồng Đô la Mỹ được ” bảo chứng ” gần như trọn vẹn bằng nợ vương quốc của chính phủ nước nhà Mỹ .Để một người mua của ngân hàng nhà nước hoàn toàn có thể thanh toán giao dịch những thanh toán giao dịch bằng tiền ở bên ngoài mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước, ngân hàng nhà nước vương quốc in tiền giấy và những ngân hàng nhà nước hoàn toàn có thể ” vay ” ( đúng ra là ” mua ” cùng với một thỏa thuận hợp tác mua lại của ngân hàng nhà nước vương quốc ) để trả cho người mua ( tiền mặt ). Ngân hàng vương quốc đưa ra một lãi suất vay nhất định khi đưa tiền cho những ngân hàng nhà nước thương mại, gọi là lãi suất vay cơ bản .Toàn bộ mạng lưới hệ thống tiền tệ hoàn toàn có thể được miêu tả dưới dạng của một bản cân đối kế toán. Ở một bên là tiền trong lưu hành, bên kia là những khoản nợ tương ứng, dự trữ vàng và tiền cộng với sàn chứng khoán thuộc về chiếm hữu của ngân hàng nhà nước vương quốc. Mỗi một khoản tiền có trong thông tin tài khoản và mỗi một tờ tiền giấy đều tương ứng với một mục nợ ( khoản phải thu ) hay là một mục gia tài trong bản cân đối kế toán của ngân hàng nhà nước vương quốc .

Thị Trường tiền[sửa|sửa mã nguồn]

Cũng giống như cho sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ, có thị trường tiền với cung và cầu sống sót cho việc vay tiền. Các tư nhân và doanh nghiệp có nhu yếu tiền và đồng thời cũng là nguồn đáp ứng khi gởi tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí vào ngân hàng nhà nước. Hệ thống ngân hàng nhà nước là người môi giới giữa 2 nhóm này và do đó làm cho thị trường có hiệu suất cao hơn vì người tiết kiệm chi phí tiền và người muốn vay tiền không phải tự tìm kiếm cho từng thanh toán giao dịch nữa. Ngân hàng lấy tiền công cho dịch vụ này bằng hiệu số giữa lãi suất vay tiết kiệm ngân sách và chi phí và lãi suất vay cho vay. Lãi suất hình thành từ thị trường này được quyết định hành động bởi cung và cầu và trên nguyên tắc chính là giá phải trả cho việc mượn tiền .Ngân hàng vương quốc hoàn toàn có thể tạo tác động ảnh hưởng lên thị trường tiền bằng cách hoặc là gián tiếp ảnh hưởng tác động đến cung và cầu trải qua lãi suất vay dành cho tiền của ngân hàng nhà nước vương quốc hoặc là dữ thế chủ động tạo ảnh hưởng tác động đến việc đáp ứng tiền trong khuôn khổ của chủ trương gọi là chủ trương thị trường mở. Trong chủ trương này ngân hàng nhà nước vương quốc mua một số ít sàn chứng khoán nhất định và trả bằng tiền của ngân hàng nhà nước vương quốc. Tiền được đưa thêm vào trong mạng lưới hệ thống lưu hành. Ngược lại ngân hàng nhà nước vương quốc cũng hoàn toàn có thể bán sàn chứng khoán và qua đó mà lấy tiền ra khỏi mạng lưới hệ thống. Lãi suất dành cho tiền của ngân hàng nhà nước vương quốc hay dành cho tiền gửi tại ngân hàng nhà nước vương quốc chỉ ảnh hưởng tác động gián tiếp đến thị trường tiền vì chỉ khuyến khích những ngân hàng nhà nước thương mại cho vay tiền hay gửi tiền tại ngân hàng nhà nước vương quốc .

Tiền pháp định[sửa|sửa mã nguồn]

Tiền pháp định hay tiền định danh (fiat money) dùng để chỉ tiền được phát hành (thông thường là bởi một ngân hàng quốc gia) mà không có cơ sở bảo chứng đầy đủ, tức là hoặc là bảo chứng không toàn bộ hay lặp thừa (tautologic).

  • Một bảo chứng là không toàn bộ khi nhận lại những vật mà giá trị thực tế ít hơn là giá trị trên danh nghĩa.
  • Một bảo chứng là lặp thừa khi những vật nhận lại không có giá trị hay chỉ nhận lại được yêu cầu thanh toán (nợ phải thu) lại dựa trên fiat money.

Fiat money xuất phát từ tiếng La Tinh fiat lux (sẽ có ánh sáng) vì loại tiền như vậy có thể dễ dàng tạo thành khi có nhu cầu (sẽ có tiền) và người tạo ra chúng (thường là ngân hàng quốc gia) không cần phải có hàng hóa để bảo chứng. Tiền pháp định không có giá trị cố định và thường được xác định giá trị thông qua sắc lệnh của chính phủ.[2]

Khả năng tạo ra fiat money chỉ sống sót cho đến chừng nào mà những người tham gia trên thị trường ( tư nhân, ngân hàng nhà nước và những doanh nghiệp khác ) cho là tiền phát hành này vẫn có một giá trị nhất định. Những người ủng hộ fiat money cho rằng hình thức tạo nên tiền này không mang lại nguy khốn cho kinh tế tài chính ( vì người phát hành phải có một độ đáng đáng tin cậy cao ) trong khi những người chỉ trích lại nhìn thấy đây là một phương pháp làm giàu không công minh của chính phủ nước nhà và làm đánh thuế một cách gián tiếp vào túi tiền của người dân vì nạn lạm phát kinh tế ( và hoàn toàn có thể tham nhũng ) .

Lượng tiền tệ[sửa|sửa mã nguồn]

Khái niệm ” tiền ” không gắn liền với một vật nhất định. Một vật được định nghĩa là tiền khi thỏa mãn nhu cầu 3 tính năng tiền nói trên. Vì những vật khác nhau thỏa mãn nhu cầu những công dụng trên ở những mức độ khác nhau nên khó hoàn toàn có thể xác lập ranh giới giữa những gì là tiền và những gì không phải là tiền. Vì nguyên do này những ngân hàng nhà nước vương quốc định nghĩa khái niệm tiền và lượng tiền theo nhiều cách khác nhau. Ngân hàng Liên bang Đức định nghĩa :

Lượng tiền M0 là tiền do ngân hàng quốc gia tạo nên, bao gồm các khoản tiền gửi không kỳ hạn của các ngân hàng tại ngân hàng quốc gia và tiền giấy cũng như tiền kim loại trong lưu hành. Lượng tiền này chịu ảnh hưởng trực tiếp của ngân hàng quốc gia. Lượng tiền M1 bao gồm M0 và các chứng từ có thể sử dụng làm phương tiện thanh toán. Lượng tiền M2 (còn gọi là tiền rộng) bao gồm lượng tiền M1 và các khoản tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn dưới 4 năm. Lượng tiền M3 bao gồm lượng tiền M2 và các khoản tiền gửi tiết kiệm có thời hạn báo trước theo quy định của pháp luật.

Chính sách tiền tệ[sửa|sửa mã nguồn]

Nói chung các ngân hàng quốc gia thường theo đuổi một mục đích thực tế và cố định khi điều chỉnh lượng tiền. Mục đích này thường là sự bình ổn giá, tức là chống lại lạm phát. Để có thể giới hạn tỷ lệ lạm phát ở một mức độ hợp lý với nền kinh tế quốc dân, ngân hàng quốc gia cố gắng giữ lượng tiền đồng bộ với sự phát triển kinh tế. Lý thuyết lượng tiền (Quantity Theory of Money) đã nêu ra một mối quan hệ trực tiếp giữa tăng trưởng lượng tiền và mức giá cả.

Lượng tiền tăng quá nhanh hay vận tốc quay vòng của tiền tăng lên trong khi sản lượng ( Y ) không đổi khác sẽ dẫn đến Ngân sách chi tiêu tăng lên ( M.V = P.Y ). Sự mất cân đối này sẽ làm tăng mức giá chung và người ta gọi đó là lạm phát kinh tế. Nôm na là cùng một lượng tiền, thời điểm ngày hôm nay mua được 1 kg gạo, ngày mai chỉ còn mua được 0.5 kg gạo hoặc những loại sản phẩm khác có giá tăng theo thời hạn .

Lạm phát có thể được phân loại theo vận tốc (lạm phát vừa phải, lạm phát phi mã, siêu lạm phát) hay theo giai đoạn (giai đoạn tăng tốc – giai đoạn ổn định – giai đoạn giảm tốc). Cung� tiền tăng chủ yếu vì chính sách lãi suất của ngân hàng quốc gia (xem: Siêu lạm phát tại Đức từ 1914 đến 1923) hay vì nợ quốc gia tăng đột ngột dẫn tới việc chính phủ phải in thêm tiền để trả.

Khi lượng tiền giảm đi hay vận tốc quay vòng tiền giảm xuống trong khi sản lượng ( Y ) không đổi thì Chi tiêu hoàn toàn có thể sẽ giảm liên tục trong một thời hạn, người ta gọi đó là giảm phát. Lượng tiền giảm đi cũng hoàn toàn có thể là do những giải pháp của ngân hàng nhà nước vương quốc gây ra hay khi tốc độ quay vòng tiền giảm đi ( khi người dân và doanh nghiệp hạn chế tiêu dùng và góp vốn đầu tư hơn và tiền được tiết kiệm chi phí nhiều hơn là tiêu dùng ) .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn