HÓA HỌC: BÀI 2 NHỮNG NGUYÊN LÝ VÀ QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

BÀI 2

NHỮNG NGUYÊN LÝ VÀ QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA
CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

CHỦ NGHĨA DUY VẬT KHOA HỌC
Phương thức tồn tại của vật chất
- Bản chất của thế giới

Quan điểm duy tâm cho rằng bản chất thế giới là ý thức, ý thức là cái có trước, vật chất là cái có sau, ý thức quy định vật chất.

Bạn đang đọc: HÓA HỌC: BÀI 2 NHỮNG NGUYÊN LÝ VÀ QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

Quan điểm duy vật chứng minh và khẳng định thực chất của quốc tế là vật chất. Vật chất có trước, ý thức là có sau, vật chất quyết định hành động ý thức, còn ý thức chỉ là sự phản ánh một phần quốc tế vật chất vào đầu óc con người .
Vật chất sống sót khách quan, độc lập với ý thức và biểu lộ ra qua những dạng đơn cử của nó. V.I. Lênin định nghĩa : “ Vật chất là một phạm trù triết học, dùng để chỉ thực tại khách quan, được đem lại cho con người trong cảm xúc, được cảm xúc của tất cả chúng ta chép lại, chụp lại phản ánh và sống sót không chịu ràng buộc vào cảm xúc ” .
Là một phạm trù triết học, vật chất biểu lộ sự sống sót qua những dạng đơn cử, nhưng không như nhau vật chất với những dạng sống sót đơn cử của nó mà ta thường gọi là vật thể. Vật thể là những cái có hạn, có sinh ra và mất đi để chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác. Còn vật chất là vô cùng, vô tận .
Thuộc tính chung nhất của vật chất là thuộc tính sống sót khách quan, tức là thuộc tính sống sót ngoài ý thức, độc lập, không nhờ vào vào ý thức, không chịu ràng buộc vào cảm xúc, dù con người có nhận thức được nó hay không. Vật chất không phải sống sót trừu tượng mà sống sót qua những sự vật đơn cử, được cảm xúc con người ghi lại, sao chụp lại. Điều đó chứng tỏ con người hoàn toàn có thể nhận thức được quốc tế .
Ý nghĩa : Định nghĩa vật chất của Lênin đã xử lý được yếu tố cơ bản của triết học theo lập trường duy vật biện chứng, mở đường cho những ngành khoa học cụ thể đi sâu nghiên cứu và điều tra quốc tế, tìm thêm những dạng mới của vật chất, đem lại niềm tin cho con người trong việc nhận thức quốc tế và tái tạo quốc tế .

Phương thức tồn tại của vật chất

“ Vận động là phương pháp tồn tai của vật chất, gồm có toàn bộ mọi sự biến hóa và mọi quy trình diễn ra trong ngoài hành tinh kể từ sự đổi khác vị trí đơn thuần cho đến tư duy ”
Vận động là một phương pháp sống sót của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất, nên trải qua hoạt động mà vật chất bộc lộ ra những dạng đơn cử của mình. Sự hoạt động của vật chất là vĩnh viễn .
Nguồn gốc hoạt động của vật chất là sự hoạt động tự thân, do xích míc bên trong bản thân sự vật quyết định hành động, do tác động ảnh hưởng qua lại giữa những yếu tố trong cùng một sự vật hay giữa những sự vật với nhau .
Ph. Ăng-ghen đã chia hoạt động thành 5 hình thức cơ bản là hoạt động cơ học, lý học, hóa học, sinh học và hoạt động xã hội .
Vận động cơ giới, là sự di dời vị trí của những vật thể trong khoảng trống .
Vận động vật lý là sự hoạt động của những phân tử, điện tử, những hạt cơ bản, những quy trình nhiệt, điện …
Vân động hoá học, là sự đổi khác những chất vô cơ, hữu cơ trong những quy trình hoá hợp, phân giải những chất .
Vận động sinh học, là sự đổi khác của những khung hình sống theo môi trường tự nhiên, biến thái cấu trúc gen v.v …
Vận động xã hội, là sự đổi khác trong những nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính, chính trị, văn hoá, xã hội, v.v của đời sống xã hội, của những hình thái kinh tế tài chính – xã hội ) .
Các hình thức hoạt động đó khác nhau về chất. Không được quy gộp hay đánh đồng những hình thức hoạt động hoặc quy hình thức hoạt động này vào hình thức hoạt động khác trong quy trình nhận thức. Các hình thức hoạt động có mối liên hệ phát sinh, hình thức hoạt động cao sinh ra từ hình thức hoạt động thấp. Các hình thức hoạt động có chuyển hóa cho nhau và chúng luôn được bảo toàn. Sự hoạt động xã hội là hình thức hoạt động cao nhất, vì nó là sự hoạt động những chính sách xã hội trải qua con người. Vận động xã hội bao hàm mọi hình thức hoạt động khác .
Vận động là tuyệt đối, đứng im là tương đối là một trong những nguyên tắc cơ bản của phép biện chứng duy vật. Vận động là tuyệt đối vì hoạt động là phương pháp sống sót của vật chất, là thuộc tính cố hữu của vật chất. Không ở đâu, không khi nào có vật chất mà lại khồng có sự hoạt động .
Đứng im, cân đối là một hiện tượng kỳ lạ tương đối, là một trạng thái đặc biệt quan trọng của hoạt động – hoạt động trong cân đối, hoạt động chưa làm đổi khác về chất, về vị trí, hình dáng, cấu trúc của sự vật .

Đứng im, cân bằng chỉ xảy ra với một hình thức vận động, chứ không phải với mọi hình thức vận động. (VD: con tàu đứng im là về hình thức vận động cơ học, còn các hình thức vận động vật lý, cơ học vẫn diễn ra trong bản thân nó).
Đứng im là tương đối, tạm thời trong một thời gian nhất định, chỉ xét trong một hay một số quan hệ nhất định, ngay trong sự đứng im vẫn diễn ra những quá trình biến đổi nhất định. (VD: con tàu đứng im là trong quan hệ với bến cảng, còn so với mặt trời thì nó vận động theo sự vận động của quả đất).

Không có đứng im tương đối thì không hề có những sự vật đơn cử, xác lập và con người không hề nhận thức được bất kỳ cái gì .

Không gian và thời gian

Không gian là những hình thức sống sót của những dạng đơn cử của vật chất. Đó là sự sống sót ở một ví trí nhất định, có một quảng tính nhất định ( độ cao, chiều rộng, chiều dài ) và sống sót trong mối đối sánh tương quan nhất định với những vật thể khác ( trước hay sau, bên phải hay bên trái, bên trên hay bên dưới v.v ) .
Thời gian là hình thức sống sót của vật chất, là độ dài diễn biến của những quy trình, sự sau đó nhau trong hoạt động tăng trưởng .
Không gian, thời hạn là hình thức sống sót của vật chất, là thuộc tính cố hữu của vật chất nên nó gắn liền với vật chất hoạt động. Vật chất hoạt động là hoạt động trong khoảng trống và thời hạn. Ph. Ăng-ghen nói : “ Các hình thức sống sót cơ bản của vật chất là khoảng trống và thời hạn. Và vật chất sống sót ngoài thời hạn cũng trọn vẹn vô lý như sống sót ngoài khoảng trống ” .
Không gian và thời hạn là thuộc tính vốn có của vật chất, gắn liền với vật chất hoạt động. Vật chất sống sót khách quan, nên khoảng trống, thời hạn cũng sống sót khách quan và có tính khách quan .
Vật chất là vô tận, vô hạn nên khoảng trống, thời hạn gắn liền với vật chất cũng là vô tận, vô hạn. Tính vô tận của khoảng trống được xác lập từ sự hạn chế của những sự vật riêng không liên quan gì đến nhau. Tính vô hạn của thời hạn được xác lập từ sự hạn chế của những quy trình riêng không liên quan gì đến nhau .
Không gian xã hội là hoạt động giải trí sống của con người trong những chính sách xã hội. Thời gian xã hội là thước đo về sự biến hóa của những quy trình xã hội. Nó có đặc thù là những xã hội trải qua không đều vì tùy thuộc vào đặc thù văn minh hay lỗi thời của chính sách xã hội .
Lý luận trên cho ta ý nghĩa là muốn nhận thức đúng đắn sự vật, hiện tượng kỳ lạ nhất thiết phải có quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử, xem xét nó trong khoảng trống, thời hạn nhất định. Tức là khi xem xét, nhìn nhận một sự vật, hiện tượng kỳ lạ, một yếu tố nào đó phải xem nó tại khu vực, tại thời hạn đơn cử, gắn với những điều kiện kèm theo, thực trạng khách quan mà nó đã sinh ra, sống sót và tăng trưởng. Nếu không có quan điểm lịch sử dân tộc đơn cử ta sẽ xem xét, nhìn nhận không đúng về sự vật, hiện tượng kỳ lạ .

Tính thống nhất của thế giói

Ph. Ăng-ghen viết : “ Tính thống nhất chân chính của quốc tế là tính vật chất của nó ” 6 Biểu hiện sự thống nhất đó là, chỉ có một quốc tế duy nhất là quốc tế vật chất sống sót khách quan, độc lập với ý thức. Thế giới vật chất là vô tận. Trong quốc tế đó không có gì khác ngoài quy trình vật chất hoạt động, chuyển hóa lẫn nhau. Tất cả đều là vật chất, đều là nguyên do và là tác dụng của nhau .
Mỗi nghành nghề dịch vụ của quốc tế tự nhiên hay xã hội đều là những dạng đơn cử của vật chất. Dù hình thức vật chất có khác nhau thì chúng đều có nguồn gốc, quan hệ cấu trúc và đều chịu chi phối bởi những quy luật khách quan của quốc tế vật chất .
Ý nghĩa : Sự thống nhất của quốc tế ở tính vật chất không riêng gì bộc lộ trong tự nhiên mà cả trong xã hội. Vì vậy, trong hoạt động giải trí nhận thức và thực tiễn, mỗi người phải xuất phát từ hiện thực khách quan, lấy đó làm cơ sở, tiền đề và điều kiện kèm theo cho hoạt động giải trí của mình. Trước khi rút ra Kết luận thiết yếu về một sự vật, hiện tượng kỳ lạ nào đó thì phải từ bản thân sự vật mà nghiên cứu và phân tích, xem xét, không được chủ quan, tùy tiện .

Nguồn gốc và bản chất của ý thức
- Nguồn gốc của ý thức

Ý thức là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan. Nói cách khác ý thức là hình ảnh của quốc tế khách quan được chuyển vào đầu óc con người và cải biến đi. Tuy xuất phát từ quốc tế khách quan, nhưng do tâm sinh lý, mục tiêu, nhu yếu và điều kiện kèm theo thực trạng chủ quan của con người phản ánh nên cùng một đối tượng người dùng nhưng hiệu quả phản ánh hoàn toàn có thể khác nhau .

Ý thức ra đời từ hai nguồn gốc:

Nguồn gốc tự nhiên của ý thức là phải có bộ óc người và phải có thế giới khách quan. Do quá trình vận động, phát triển lâu dài của giới tự nhiên làm xuất hiện con người với bộ não phát triển cao, từ đó ra đời ý thức. Ý thức là thuộc tính của vật chất, nhưng không phải là thuộc tính của mọi dạng vật chất, mà chỉ là thuộc tính của một dạng vật chất đặc biệt, được tổ chức cao là bộ óc con người. Mặt khác phải có thế giới khách quan (tự nhiên, xã hội) tồn tại bên ngoài con người, là đối tượng của ý thức. Không có thế giới khách quan thì không có gì để ý thức phản ánh. Nguồn gốc tự nhiên của ý thức là sự tương tác giữa thế giới khách quan và bộ óc con người.
Nguồn gốc xã hội của ý thức là do lao động và ngôn ngữ.

Lao động làm đổi khác cấu trúc khung hình, tăng trưởng khí quan, tăng trưởng bộ não, v.v … của con người .
Nhờ có lao động, mà những thuộc tính, những cấu trúc, những quy luật hoạt động của tự nhiên tác động ảnh hưởng vào bộ óc người, hình thành dần những tri thức và ý thức .
Do lao động mà ngôn từ sinh ra vì trong lao động mà con người cần trao đổi, quan hệ, liên hệ với nhau. Ngôn ngữ không chỉ trao đổi thông tin, tình cảm mà còn là công cụ của tư duy, diễn đạt hiểu biết của con người trở thành tín hiệu vật chất của ý thức .
Trong hai nguồn gốc trên của ý thức thì nguồn gốc xã hội có ý nghĩa quyết định hành động sự sinh ra của ý thức. Nguồn gốc trực tiếp cho sự sinh ra của ý thức là thực tiễn hoạt động giải trí sản xuất, hoạt động giải trí xã hội, thực nghiệm khoa học .

Bản chất của ý thức

Bản chất của ý thức là sự phản ánh quốc tế khách quan vào bộ óc con người. Điều đó xuất phát từ lý luận phản ánh và đặc trưng những dạng phản ánh. Phản ánh là thuộc tính của mọi dạng vật chất trải qua những liên hệ, quan hệ, tác động ảnh hưởng qua lại giữa những sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
Đặc trưng của phản ánh dạng vô cơ có đặc thù cơ, lý, hóa là thụ động, giản đơn, không có sự lựa chọn. Phản ánh dạng động vật hoang dã có hệ thần kinh trải qua mạng lưới hệ thống phản xạ. Phản xạ không điều kiện kèm theo là phản xạ bản năng với môi trường tự nhiên, tự phát, không trải qua rèn luyện. Phản xạ có điều kiện kèm theo là phản xạ được hình thành trải qua rèn luyện. Phản ánh dạng động vật hoang dã cấp cao là dạng phản ánh có yếu tố tâm ý vui buồn, sợ hãi … trong những mối quan hệ. Tất cả những dạng phản ánh trên, tuy mức độ, trình độ có sự khác nhau, đều là phản ánh của những dạng vật chất .
Phản ánh của bộ óc người với hiện thực khách quan là sự phản ánh đặc biệt quan trọng của ý thức. Nó biểu lộ :
Một là, phản ánh có quá trình theo trình tự trao đổi thông tin giữa chủ thể và đối tượng người dùng, có tinh lọc và xu thế, quy mô hóa đối tượng người tiêu dùng tư duy, hiện thực hoá đối tượng người tiêu dùng qua hoạt động giải trí thực tiễn .
Hai là, phản ánh mang tính dữ thế chủ động, tích cực, phát minh sáng tạo, không phản ánh y nguyên như chụp, chép, mà có tinh lọc theo mục tiêu, nhu yếu quyền lợi của con người, có dự báo những góc nhìn mới, thuộc tính mới. Phản ánh này có sự phối hợp cả cảm xúc lẫn tư duy, cả trực tiếp lẫn gián tiếp, cả hiện tại lẫn quá khứ và tương lai, phản ánh vừa có tính cụ thể hóa, vừa có tính khái quát hóa .
Với những đặc trưng trên về sự phản ánh, ý thức không những có năng lực phản ánh đúng hiện thực, đúng thực chất sự vật, mà còn có năng lực vạch ra những quy luật hoạt động tăng trưởng và hoàn toàn có thể dự báo được tương lai của hiện thực .

Quan hệ giữa vật chất và ý thức

Triết học Mác-Lênin chứng minh và khẳng định vật chất quyết định hành động ý thức và ý thức có tác động ảnh hưởng trở lại vật chất. Ý thức dù có năng động đến đâu, dù có vai trò to lớn đến đâu, xét đến cùng khi nào nó cũng bị yếu tố vật chất quyết định hành động .
Vật chất quyết định hành động ý thức : Vật chất là tiền đề, là cơ sở và nguồn gốc cho sự sinh ra, sống sót và tăng trưởng của ý thức. Điều kiện vật chất như thế nào thì ý thức như thế đó. Khi cơ sở vật chất, điều kiện kèm theo vật chất biến hóa thì ý thức cũng biến hóa theo. Vật chất quyết định hành động ý thức là quyết định hành động cả nội dung, thực chất và khuynh hướng hoạt động tăng trưởng của ý thức. Cơ sở và điều kiện kèm theo vật chất là thực tiễn, là nơi hình thành công cụ và phương tiện đi lại kiểm nghiệm nhận thức quốc tế của con người đúng hay sai .
Ý thức ảnh hưởng tác động trở lại vật chất : Ý thức do vật chất sinh ra và quyết định hành động nhưng ý thức có ảnh hưởng tác động to lớn so với vật chất qua hoạt động giải trí thực tiễn của con người :
Ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào con người, giúp con người hiểu được thực chất, quy luật hoạt động tăng trưởng của sự vật hiện tượng kỳ lạ để hình thành phương hướng, tiềm năng và những chiêu thức, phương pháp thực thi phương hướng, tiềm năng đó .
Ý thức làm cho con người hoạt động giải trí đúng hay sai, hiệu suất cao hay không .
Nhờ có ý thức, con người biết lựa chọn những năng lực tương thích thôi thúc sự vật tăng trưởng nhanh hơn .
Ý thức, niềm tin có vai trò quyết định hành động so với hoạt động giải trí thực tiễn chỉ đúng trong một giới hạn hẹp, ở một trạng thái, một trường hợp, một thời gian nhất định. Hơn nữa, yếu tố ý thức, niềm tin đó không hề vượt ra khỏi thực trạng khách quan lao lý, không thay thế sửa chữa được yếu tố vật chất khách quan. Nó chỉ là sự phát hiện và sử dụng có hiệu suất cao yếu tố vật chất .
Ý nghĩa của quan hệ giữa vật chất và ý thức là, nhận thức của con người phải luôn luôn xuất phát thực tiễn, tôn trọng quy luật khách quan. Mọi sự chủ quan, nôn nả, lấy quan điểm của mình làm địa thế căn cứ cho lý luận dễ dẫn đến sai lầm đáng tiếc và thất bại trong thực tiễn. Bài học mà Đảng ta nêu ra là mọi đường lối, chủ trương của Đảng phải xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng quy luật khách quan .
Trong tu dưỡng, phát huy tác nhân con người, phải chú trọng nâng cao đời sống vật chất, đồng thời phải quan tâm nâng cao đời sống văn hóa truyền thống, niềm tin. Đảng ta chủ trương “ tăng trưởng kinh tế tài chính là TT ” [ 1 ], “ làm cho văn hoá kết nối ngặt nghèo và thấm sâu vào hàng loạt đời sống xã hội, trở thành nền tảng ý thức vững chãi, sức mạnh nội sinh quan trọng của tăng trưởng ” [ 2 ]. “ Kết hợp ngặt nghèo giữa tăng trưởng kinh tế tài chính với triển khai tân tiến và công minh xã hội ; bảo vệ phúc lợi xã hội, chăm sóc đời sống vật chất và ý thức của nhân dân ” [ 3 ], không ngừng tu dưỡng nâng cao trình độ, văn hóa truyền thống, khoa học-kỹ thuật, khơi dậy lòng yêu nước, phát huy không thiếu tính năng động, ý chí phát minh sáng tạo của con người trong việc nhận thức, tái tạo và tăng trưởng xã hội .

NHỮNG NGUYÊN LÝ VÀ QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

Những nguyên lý tổng quát

Một số nguyên tắc tổng quát của phép biện chứng duy vật của triết học Mác – Lênin .

Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến

Thế giới có vô vàn những sự vật, hiện tượng kỳ lạ nhưng chúng thống nhất với nhau ở tính vật chất nên chúng luôn có mối liên hệ lẫn nhau .
Mối liên hệ chỉ sự lao lý, sự ảnh hưởng tác động qua lại, sự chuyển hóa lẫn nhau giữa những sự vật, hiện tượng kỳ lạ hay giữa những mặt, những yếu tố của mỗi sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
Mối liên hệ thông dụng : Chỉ tính thông dụng của những mối liên hệ sống sót ở nhiều sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
Các mối liên hệ đó có tính khách quan vì chúng là cái vốn có của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ ; những mối liên hệ sống sót độc lập không nhờ vào vào ý chí của con người .
Các mối liên hệ có tính thông dụng vì giữa những yếu tố, bộ phận cấu thành sự vật, hiện tượng kỳ lạ có liên hệ với nhau ; giữa những quy trình trong sự hoạt động tăng trưởng của quốc tế cũng liên hệ với nhau. Trong tự nhiên, xã hội và trong tư duy, những sự vật, hiện tượng kỳ lạ cũng có liên hệ, tác động ảnh hưởng qua lại lẫn nhau .
Mối liên hệ có tính phong phú, đa dạng chủng loại. Có mối liên hệ bên trong là mối liên hệ giữa những mặt, những yếu tố trong một sự vật hay một mạng lưới hệ thống. Có mối liên hệ bên ngoài là mối liên hệ giữa vật này với vật kia, mạng lưới hệ thống này với mạng lưới hệ thống kia. Có mối liên hệ chung, lại có mối liên hệ riêng không liên quan gì đến nhau. Có mối liên hệ trực tiếp không trải qua khâu trung gian lại có mối liên hệ gián tiếp, trải qua khâu trung gian. Có mối liên hệ tất yếu và mối liên hệ ngẫu nhiên, mối liên hệ cơ bản và mối liên hệ không cơ bản …
Ý nghĩa : Lý luận trên là cơ sở lý luận cho quan điểm tổng lực. Nghĩa là khi nghiên cứu và điều tra sự vật, hiện tượng kỳ lạ thì phải xem xét những mặt, những mối liên hệ thực chất, bên trong của nó ; phải biết đâu là mối liên hệ cơ bản, hầu hết thì mới nắm được thực chất sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Không nên xem xét qua loa một vài mối liên hệ đã vội nhìn nhận sự vật một cách chủ quan. Không nên nhìn nhận những mối liên hệ là như nhau. Không nên dựa vào một vài mối liên hệ không cơ bản, không đa phần để biện minh một cách chủ quan theo ý mình .

Nguyên lý về sự phát triển

Mọi sự vật hiện tượng kỳ lạ luôn luôn hoạt động và tăng trưởng không ngừng. Phát triển là khuynh hướng chung của quốc tế .
Vận động và tăng trưởng không đồng nghĩa tương quan với nhau. Vận động hoàn toàn có thể diễn ra theo nhiều khuynh hướng khác nhau như khuynh hướng đi lên từ thấp đến cao, từ đơn thuần đến phức tạp ; có khuynh hướng hoạt động thụt lùi, đi xuông ; có khuynh hướng hoạt động theo vòng tròn khép kín .
Phát triển là một khuynh hướng của hoạt động, đó là khuynh hướng hoạt động đi lên từ thấp đến cao, từ kém hoàn thành xong đến hoàn thành xong hơn của sự vật. Vận động tăng trưởng cũng bao hàm sự thụt lùi, đi xuống nhưng với nghĩa đó chỉ là một quá trình trong thời điểm tạm thời trong khuynh hướng chung của sự hoạt động đi lên, hoạt động tăng trưởng của sự vật .
Phát triển là khuynh hướng chung của quốc tế và nó có tính phổ cập được bộc lộ trên mọi nghành tự nhiên, xã hội và tư duy. Trong tự nhiên có tăng trưởng của giới vô sinh và tự nhiên hữu sinh. Trong xã hội, có tăng trưởng của tiến trình lịch sử dân tộc xã hội loài người. Xã hội loài người ở thời đại sau khi nào cũng tăng trưởng cao hơn, tân tiến hơn xã hội ở thời đại trước về kinh tế tài chính, chính trị, văn hoá …
Phát triển trong tư duy là con người ngày càng nhận thức sâu vào quốc tế vô cùng nhỏ bé, vô cùng lớn, với nhiều khoa học mới mẻ và lạ mắt, phức tạp hơn, mày mò ra nhiều điều huyền bí của quốc tế. Nhận thức từng người là hạn chế, nhận thức của con người là vô hạn. Nhận thức của thế hệ sau khi nào cũng thừa kế, bộc lộ cao hơn thế hệ trước. Sự tăng trưởng của kinh tế tri thức ngày này đã chứng tỏ điều đó .
Nguyên nhân của sự tăng trưởng là do sự liên hệ và ảnh hưởng tác động qua lại giữa những mặt, những yếu tố bên trong của sự vật, hiện tượng kỳ lạ, không phải do bên ngoài áp đặt, càng không phải do ý muốn chủ quan của con người pháp luật. Con người chỉ hoàn toàn có thể nhận thức và thôi thúc nó tăng trưởng nhanh hoặc chậm lại mà thôi .
Ý nghĩa. Nguyên lý về sự tăng trưởng yên cầu con người xem xét sự vật, hiện tượng kỳ lạ theo hướng hoạt động đi lên, tăng trưởng. Trong hoạt động giải trí nhận thức của con người không được định kiến, bảo thủ ; không nên chỉ nhìn phiến diện một mặt, một việc làm, một thời gian khi xem xét con người và trào lưu quần chúng. Mỗi khi thành công xuất sắc hay thất bại cũng yên cầu có sự khách quan, chín chắn, bình tĩnh nhìn nhận mọi mặt, mọi góc nhìn của yếu tố để sáng sủa, tin yêu tìm hướng xử lý, tăng trưởng .
Phải nhận thức khuynh hướng đi lên, nhưng phải thấy được tính quanh co, phức tạp của sự vật, hiện tượng kỳ lạ trong quy trình tăng trưởng, phải thấy được những đổi khác đi lên cũng như những đổi khác có đặc thù thụt lùi, vạch ra khuynh hướng đổi khác chính của sự vật .

Những quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật
- Nhận thức chung về quy luật

Quy luật là những mối liên hệ thực chất, tất yếu, bên trong, có tính thông dụng và được lặp đi tái diễn giữa những mặt, những yếu tố trong cùng một sự vật, hiện tượng kỳ lạ, hay giữa những sự vật hiện tượng kỳ lạ .
Trong quốc tế khách quan có nhiều quy luật khác nhau. Có những quy luật chung, thông dụng tác động ảnh hưởng trong cả nghành nghề dịch vụ tự nhiên, xã hội và tư duy. Có những quy luật riêng, quy luật đặc trưng chỉ tác động ảnh hưởng trong một hay một số ít mặt trong một nghành nào đó. Các quy luật đều có tính khách quan, là quy luật vốn có của quốc tế vật chất .
Quy luật tự nhiên diễn ra một cách tự phát, trải qua sự ảnh hưởng tác động của những lực lượng tự nhiên, không cần sự tham gia của con người. Quy luật của xã hội được hình thành và tác động ảnh hưởng trải qua hoạt động giải trí của con người .

Quy luật xã hội thường biểu hiện ra như một xu hướng, không biểu hiện ra theo quan hệ trực tiếp, có tính xác định với từng việc, từng người. Các sự kiện trong đời sống xã hội nếu xảy ra trong thời gian càng dài, không gian càng rộng, lặp đi, lặp lại thì tính quy luật của nó biểu hiện càng rõ. Kết quả tác động của quy luật xã hội phụ thuộc vào sự nhận thức và vận dụng của con người. Con người là chủ thể của xã hội, của lịch sử. Không có con người thì không có xã hội, không có quy luật xã hội. Quy luật của xã hội vừa là tiền đề, vừa là kết quả hoạt động của con người.

Xem thêm: Tầm nhìn bất động sản

Tính khách quan vốn có của quy luật do những mối liên hệ thực chất tất yếu bên trong của nó quyết định hành động. Con người không hề phát minh sáng tạo hay xoá bỏ quy luật theo ý muốn chủ quan của mình, nhưng con người hoàn toàn có thể dữ thế chủ động phát hiện, nhận thức và vận dụng tạo ra những điều kiện kèm theo thuận tiện, hoặc hạn chế tác hại của quy luật nhằm mục đích Giao hàng nhu yếu quyền lợi của mình .
Khi con người chưa nhận thức được quy luật hoặc hành vi tuỳ tiện mặc kệ quy luật thì sẽ tất yếu bị quy luật đáp trả và thất bại. Khi con người nhận thức được quy luật và dữ thế chủ động, tự giác hành vi, ảnh hưởng tác động theo quy luật một cách tích cực, phát minh sáng tạo thì con người trở thành tự do. Tự do không có nghĩa là hoạt động giải trí tuỳ tiện, mặc kệ quy luật, mà tự do chính là nhận thức được tất yếu .

Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập (gọi tắt là quy luật mâu thuẫn)

Đây là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật. Nó vạch ra nguồn gốc động lực của sự tăng trưởng và là hạt nhân của phép biện chứng duy vật .
Mặt trái chiều là những mặt trái nguợc nhau, sống sót trong cùng một sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Sự vật, hiện tượng kỳ lạ nào cũng là thể thống nhất của những mặt trái chiều. Khái niệm mặt trái chiều dùng để chỉ những mặt, những thuộc tính, những khuynh huớng hoạt động trái ngược nhau nhưng làm điều kiện kèm theo, tiền đề sống sót của nhau. ( Ví dụ : Trong nguyên tử có điện tử và hạt nhân ; trong sinh vật có đồng điệu và dị hóa ; trong nhận thức có sự “ đấu tranh ” giữa nhu yếu cần hiểu biết với năng lực hiểu biết ; giữa hiểu biết đúng với hiểu biết sai v.v … ). Từ mặt trái chiều mà hình thành xích míc bao hàm sự thống nhất và đấu tranh của những mặt trái chiều .
Nội dung quỵ luật :

Sự vật, hiện tượng nào cũng là thể thống nhất của các mặt đối lập. Đó là thống nhất của những mâu thuẫn với nhau trong chính bản thân mọi sựvật.
Các mặt đối lập trong mỗi sự vật vừa thống nhất lại vừa đấu tranh tác động, bài trừ phủ định nhau. Sự đấu tranh đó đưa đến sự chuyển hoá làm thay đổi mỗi mặt đối lập hoặc cả hai mặt đối lập, chuyển lên trình độ cao hơn hoặc cả hai mặt đối lập cũ mất đi, hình thành hai mặt đối lập mới. (VD: “không biết” đối lập với “biết” thì “không biết” chuyển hoá thành “biết”; có thể hai mặt được chuyển hoá lên thành hình thức cao hơn như “chưa biết” và “biết ít” chuyển hoá thành “biết ít” và “biết nhiều”)
Sự vật, hiện tượng mới ra đời. Các mặt đối lập lại vừa thống nhất lại vừa đấu tranh tác động, bài trừ phủ định nhau. Quá trình trên diễn ra liên tục làm cho sự vật, hiện tượng không ngừng vận động. (VD: sự chuyển hoá giữa biết về hiện tượng với từng bước nâng cao biết về bản chất sự vật, hiện tượng ngày càng sâu sắc, toàn diện hơn làm cho khả năng hoạt động tác động vào sự vật, hiện tượng ngày càng có hiệu quả cao hơn v.v). Đấu tranh các mặt đối lập là nguồn gốc, động lực của sự phát triển mọi sự vật, hiện tượng.

Sự thống nhất những mặt trái chiều là tương đối. Bất cứ sự thống nhất nào cũng là sự thống nhất có điều kiện kèm theo, trong thời điểm tạm thời, thoáng qua, gắn với đứng im tương đối của sự vật. Đứng im là thời gian những. mặt trái chiều có sự tương thích, giống hệt, công dụng ngang nhau. Đây là trạng thái cân đối giữa những mặt trái chiều .
Đấu tranh là tuyệt đối vì nó diễn ra liên tục không khi nào ngừng, trong suốt quy trình sống sót những mặt trái chiều, từ đầu đến cuối. Trong thống nhất có đấu tranh. Đấu tranh gắn liền với hoạt động mà hoạt động của vật chất là tuyệt đối nên đấu tranh cũng là tuyệt đối .
Bản thân sự vật hiện tượng kỳ lạ có nhiều xích míc. Mâu thuẫn bên trong là xích míc giữa những mặt, những bộ phận bên trong của sự vật, là xích míc tự thân, có vị trí vai trò quyết định hành động so với sự hoạt động tăng trưởng của sự vật .
Mâu thuẫn bên ngoài là xích míc giữa sự vật này với sự vật kia. Mỗi sự vật sống sót, không tách rời sự vật khác, nên xích míc bên trong không tách rời xích míc bên ngoài. Mâu thuẫn bên ngoài có ảnh hưởng tác động đến sự tăng trưởng của sự vật nhưng phải trải qua xích míc bên trong. Trong nhận thức và thực tiễn, con người không được xem nhẹ xích míc bên ngoài và không tuyệt đối hoá xích míc bên trong .
Mâu thuẫn cơ bản là xích míc sống sót trong suốt quy trình sự vật sống sót, nó quyết định hành động thực chất và quy trình tăng trưởng của sự vật. Mâu thuẫn không cơ bản là xích míc không giữ vị trí vai trò quyết định hành động thực chất sự vật và nó phụ thuộc vào vào xích míc cơ bản. Bản chất của sự vật chỉ biến hóa khi xích míc cơ bản được xử lý. Con người muốn đổi khác thực chất của sự vật, phải phát hiện ra xích míc cơ bản và tìm cách xử lý nó. Đây là cơ sở khách quan để xác lập đúng phương hướng, tiềm năng, kế hoạch cách mạng .
Mâu thuẫn hầu hết là bộc lộ xích míc cơ bản nổi lên số 1 trong mỗi thời kỳ, tiến trình tăng trưởng của sự vật, có ảnh hưởng tác động quyết định hành động so với những xích míc khác nhau trong thời gian đó. Việc xử lý xích míc đa phần là theo từng bước đi đến xử lý xích míc cơ bản của sự vật .
Mâu thuẫn thứ yếu là xích míc không giữ vai trò quyết định hành động đặc thù đặc thù của sự vật trong thời kỳ, quá trình nhất định .
Mâu thuẫn đối kháng là xích míc giữa những lực lượng xã hội có quyền lợi cơ bản trái chiều nhau, không hề điều hoà. Mâu thuẫn không đối kháng là xích míc trong nội bộ nhân dân. Mâu thuẫn đối kháng và không đối kháng là xích míc đặc trưng của xã hội có giai cấp đối kháng. Phân biệt và xác lập xích míc đối kháng và xích míc không đối kháng là việc làm quan trọng là cơ sở xác lập đúng đắn bạn và thù, đối tượng người tiêu dùng liên minh và đối tượng người tiêu dùng đấu tranh ; để có giải pháp xử lý cho tương thích bằng đấm đá bạo lực cách mạng hay bằng con đường hoà bình, bằng tổ chức triển khai, giáo dục, thuyết phục .

Quy luật chuyển hoá từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược lại (gọi tắt là quy luật lượng chất)

Để hiểu quy luật phải hiểu : Chất, lượng, độ, điểm nút, nhảy vọt .
Mỗi sự vật hiện tượng kỳ lạ đều là thể thống nhất của hai mặt trái chiều chất và lượng. Chất của sự vật là tổng hợp những những thuộc tính khách quan vốn có của nó nói lên nó là cái gì, để phân biệt nó với cái khác. Lượng của sự vật chỉ nói lên số lượng của những thuộc tính cấu thành nó như về độ to, nhỏ, quy mô lớn, bé, trình độ cao thấp, vận tốc nhanh chậm …. Lượng là cái khách quan vốn có của sự vật .
Sự vật, hiện tượng kỳ lạ khi nào cũng là thể thống nhất của hai mặt trái chiều lượng và chất. Lượng nào chất ấy, chất nào lượng ấy. Không có chất lượng sống sót tách rời nhau. Phân biệt giữa chất và lượng chỉ là tương đối. Trong mối quan hệ này nó là lượng, trong mối quan hệ khác nó là chất. ( Ví dụ : số lượng sinh viên học giỏi của một lớp là 25 % thì lớp đó được gọi là lớp giỏi. Như vậy số lượng trên là biểu lộ chất lượng học tập của lớp đó. Điều này cũng có nghĩa là dù số lượng đơn cử lao lý thuần túy về lượng, tuy nhiên số lượng ấy cũng có tính pháp luật về chất của sự vật ) .
Sự thống nhất giữa lượng và chất, được biểu lộ trong số lượng giới hạn nhất định gọi là độ. Độ là số lượng giới hạn trong đó có sự thống nhất giữa lượng và chất. Ở đó đã có sự biến hóa về lượng nhưng chưa có sự biến hóa về chất ; sự vật còn là nó, chưa là cái khác. ( Ví dụ : với điều kiện kèm theo là áp suất thông thường ( atmotphe ) của không khí, sự tăng hoặc sự giảm ( lượng ) nhiệt độ trong số lượng giới hạn từ 0 °C đến 100 °C, nước nguyên chất vẫn ở trạng thái lỏng. Như vậy số lượng giới hạn từ 0 °C đến 100 °C gọi là độ. Khi lượng nhiệt độ được tích luỹ vượt quá số lượng giới hạn, nhỏ hơn 0 °C hoặc trên 100 °C, thì nước sẽ biến thành thể rắn hoặc thể lỏng – chất cũ sẽ mất đi, chất mới sửa chữa thay thế chất cũ ) .
Sự vật biến hóa khi chất lượng đổi khác. Nhưng chất là mặt tương đối không thay đổi, lượng là mặt dịch chuyển hơn. Lượng đổi khác trong giới hạn độ thì sự vật chưa biến hóa. Nhưng khi lượng đổi khác vượt độ thì nhất định gây nên chất đổi khác .
Khi lượng đổi khác đến môt số lượng giới hạn nhất định, sẽ dẫn đến sự đổi khác về chất. Điểm số lượng giới hạn đó ( như 0 °C và 100 °C ở thí dụ sau đây ), goi là điểm nút. Ví dụ : sự tăng hoặc sự giảm ( lượng ) nhiệt độ trong khoảng chừng số lượng giới hạn từ 0 °C đến 100 °C, nước nguyên chất vẫn ở trạng thái lỏng. Nếu ( lượng ) nhiệt độ của nước giảm xuống dưới điểm 0 °C, nước thể lỏng chuyển thành thể rắn và duy trì nhiệt độ đó, ( lượng ) từ điểm 100 °C trở lên, nước nguyên chất thể lỏng chuyển dần sang trạng thái hơi .
Khi chất biến hóa thì sự vật biến hóa Tại thời gian chất biến hóa gọi là nhảy vọt. Nhảy vọt xảy ra tai điểm nút. Nhảy vọt là bước ngoặt của sự đổi khác về lượng và sự biến hóa về chất. Sự vật cũ mất đi, sự vật mới sinh ra .
Quy luật từ những đổi khác từ từ về lượng dẫn đến sự biến hóa về chất và ngược lại là bộc lộ quan hệ biện chứng giữa hai mặt lượng và chất trong sự vật. Chất là mặt tương đối không thay đổi, lượng là mặt tiếp tục đổi khác. Lượng biến hóa làm phá vỡ chất cũ, chất mới sinh ra với lượng mới. Lượng mới lại liên tục đổi khác đến số lượng giới hạn nào đó lại phá vỡ chất cũ đang ngưng trệ lượng. Quá trình này cứ thế tiếp nối tạo nên phương pháp hoạt động giải trí tăng trưởng thống nhất giữa tính liên tục và tính đứt đoạn trong sự hoạt động và tăng trưởng của sự vật .
Thế giới muôn vẻ và phong phú nên sự nhảy vọt cũng rất nhiều mẫu mã. Bước nhảy trong tự nhiên có tính tự phát, không qua hoạt động giải trí của con người. Khi lượng đổi đạt tới điểm nút thì bước nhảy vọt xảy ra. Trong xã hội, bước nhảy được triển khai trải qua hoạt động giải trí của con người nên tùy điều kiện kèm theo chuẩn bị sẵn sàng chủ quan, khách quan, tình thế, thời cơ mà bước nhảy hoàn toàn có thể diễn ra nhanh gọn hay lờ đờ .
Nắm vững những quy luật của phép biện chứng duy vật giúp con người nhận thức và hoạt động giải trí thực tiễn, khắc phục được khuynh hướng tả khuynh. Mọi bộc lộ không quan tâm tích góp về lượng, chủ quan nôn nả duy ý chí chỉ muốn những bước nhảy liên tục sẽ dẫn tới thất bại. Mặt khác, cần khắc phục tư tưởng hữu khuynh, ngại khó, ngại khổ, sợ hãi không dám triển khai những bước nhảy vọt khi có đủ điều kiện kèm theo. Trong hoạt động giải trí thực tiễn, cần khắc phục những xu thế tả khuynh bảo thủ, dung hòa. Phải tích cực sẵn sàng chuẩn bị kỹ mọi điều kiện kèm theo khách quan và chủ quan. Mỗi khi có tình thế, thời cơ thì nhất quyết tổ chức triển khai triển khai bước nhảy để giành thắng lợi quyết định hành động .

Quy luật phủ định của phủ định

Quy luật này vạch ra khuynh hướng cơ bản, thông dụng của sự hoạt động, tăng trưởng của mọi sự hoạt động và tăng trưởng diễn ra trong nghành tự nhiên, xã hội và tư duy. Thế giới vẫn sống sót, hoạt động tăng trưởng không ngừng. Sự vật hiện tượng kỳ lạ nào đó Open, mất đi, sửa chữa thay thế bằng sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác. Sự thay thế sửa chữa đó gọi là phủ định .
Phủ định siêu hình là phủ định làm cho sự vật hoạt động thụt lùi, đi xuống, tan rã. Phủ định biện chứng là phủ định gắn liền với sự hoạt động tăng trưởng .
Phủ định biện chứng có đặc trưng cơ bản :

Là sự tự phủ định do mâu thuẫn bên trong, vốn có của sự vật.
Là phủ định có sự kế thừa yếu tố tích cực của sự vật cũ và được cải biến đi cho phù hợp với cái mới. Đó là kế thừa có chọn lọc.
Là sự phủ định vô tận. Cái mới phủ định cái cũ, nhưng cái mới không mới mãi, nó sẽ bị cái mới khác phủ định. Không có lần phủ định nào là lần phủ định cuối cùng.

Phủ định biện chứng gắn với điều kiện kèm theo, thực trạng đơn cử ; mỗi loại sự vật có phương pháp phủ định riêng. Phủ định trong tự nhiên khác với phủ định trong xã hội, và cũng khác với phủ định trong tư duy .
Phủ định biện chứng có ý nghĩa quan trọng. Nó yên cầu phải tôn trọng tính khách quan chống phủ định sạch trơn, thừa kế tổng thể, không có tinh lọc .
Sự vật nào hoạt động cũng có tính chu kỳ luân hồi. Sự vật khác nhau thì chu kỳ luân hồi, nhịp điệu hoạt động tăng trưởng dài, ngắn khác nhau. Tính chu kỳ luân hồi của sự tăng trưởng là : từ một điểm xuất phát, trải qua một số ít lần phủ định, sự vật có vẻ như quay trở lại điểm xuất phát trên cơ sở cao hơn. số lần phủ định so với mỗi chu kỳ luân hồi của từng sự vật đơn cử, hoàn toàn có thể khác nhau nhưng cơ bản chỉ có hai lần phủ định trái ngược nhau. Phủ định lần thứ nhất làm cho sự vật trở thành cái trái chiều với chính nó. Phủ định lần thứ hai làm cho sự vật mới sinh ra, trái chiều với cái trái chiều, nên sự vật có vẻ như quay lại cái cũ nhưng trên cơ sở cao hơn .
Phép biện chứng duy vật chứng minh và khẳng định hoạt động tăng trưởng đi lên, là khuynh hướng chung của quốc tế, nhưng không diễn ra theo đường thẳng, mà diễn ra theo đường xoắn ốc quanh co phức tạp. Trong điều kiện kèm theo nhất định, cái cũ tuy đã cũ, nhưng còn có những yếu tố vẫn mạnh hơn cái mới. Cái mới còn non nớt chưa có năng lực thắng ngay cái cũ. Có thể lúc đó, có nơi cái mới họp với quy luật của sự tăng trưởng, nhưng vẫn bị cái cũ gây khó khăn vất vả, cản bước tăng trưởng .
Lý luận trên cho ta ý nghĩa : khi xem xét sự hoạt động tăng trưởng của sự vật, phải xem xét nó trong quan hệ cái mới sinh ra từ cái cũ, cái tân tiến sinh ra từ cái lỗi thời. Cần bênh vực, ủng hộ cái mới, tin yêu cái mới nhất định thắng lợi. Khi có những bước thụt lùi hoặc thoái trào, cần xem xét kỹ lưỡng, nghiên cứu và phân tích nguyên do, tìm cách khắc phục để từ đó có niềm tin vào thắng lợi của cái mới .

NHẬN THỨC VÀ HOẠT ĐỘNG THỰC TIỄN

Lý luận nhận thức
- Bản chất của nhận thức

Chủ nghĩa Mác-Lênin khẳng định chắc chắn thực chất của nhận thức là sự phản ánh dữ thế chủ động, tích cực, phát minh sáng tạo quốc tế vào trong đầu óc của con người .
Con người có hai mặt tự nhiên và xã hội. Bản chất người của con người là mặt xã hội ( ? ). Chủ thể nhận thức là con người nên tác dụng phản ánh thường bị chi phối bởi điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang, kinh tế tài chính, chính trị – xã hội, truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống ; đặc điểm tâm sinh lý, đặc biệt quan trọng là năng lượng nhận thức, tư duy của chủ thể .
Khách thể nhận thức là hiện thực khách quan trong khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí của con người. Đó là quốc tế vật chất hoặc quốc tế niềm tin đã được khách thể hóa. Nhận thức là sự phản ánh của chủ thể so với khách thể. Không có sự vật hiện tượng kỳ lạ nào trong quốc tế khách quan mà con người không hề biết được. Con người hoặc đã biết hoặc chưa biết. Những cái chưa biết thì sẽ biết trong tương lai. Những tri thức của con người về quốc tế được thực tiễn kiểm nghiệm là những tri thức xác nhận, đáng tin cậy vì nó phản ánh đúng hiện thực khách quan .
Nhận thức là sự phản ánh hiện thực khách quan, nhưng nó không phải là sự phản ánh thụ động, mà là phản ánh dữ thế chủ động, tích cực, có phát minh sáng tạo ; từ chưa biết đến biết, từ biết ít đến biết nhiều, từ nông đến sâu, từ hiện tượng kỳ lạ đến thực chất .
Nhận thức không riêng gì phản ánh những cái đã và đang sống sót mà còn phản ánh những cái sẽ sống sót. Với ý nghĩa đó, nhận thức hoàn toàn có thể dự báo tương lai. Nhận thức không riêng gì lý giải quốc tế mà còn tái tạo quốc tế. Nhận thức và thực tiễn về thực chất là gắn bó với nhau .
Các tiến trình của nhận thức
Quá trình nhận thức của con người qua hai quá trình, từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng .
+ Trực quan sinh động còn gọi là nhận thức cảm tính, đó là quy trình tiến độ đầu của quy trình nhận thức, phản ánh trực tiếp hiện thực khách quan bằng những giác quan qua những hình thức cơ bản, tiếp nối nhau là cảm xúc, tri giác, hình tượng .
Cảm giác là hình thức tiên phong của phản ánh hiện thực, là hiệu quả sư tác động ảnh hưởng của sư vật vào những giác quan của con người. Nó chỉ phản ánh đữợc những mặt, những thuộc tính riêng không liên quan gì đến nhau của sự vật như : nóng, lạnh, sắc tố, mùi vị … Cảm giác có vai trò to lớn trong nhận thức và đổi khác khi rèn luyện. Từ cảm xúc, nhận thức cảm tính chuyển sang hình thức cao hơn là tri giác .
Tri giác là sự phản ánh đối tượng người dùng trong tính toàn vẹn, trưc tiếp tổng hợp nhiều thuộc tính khác nhau của sự vật do cảm xúc đem lai. Từ tri giác, nhận thức cảm tính chuyển lên hình thức cao hơn là hình tượng .
Biểu tượng là hình ảnh của sự vật được tái hiện lại trong đầu một cách khái quát, khi không còn tri giác trực tiếp với sự vật. Nó chỉ giữ lại những nét chung bên ngoài của sự vật. Biểu tượng cũng như cảm xúc, tri giác, đều là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan, nhưng hình tượng phản ánh sự vật một cách gián tiếp và hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo ra một hình tượng khác tựa như .
Đặc điểm chung của quy trình tiến độ nhận thức cảm tính là phản ánh có đặc thù hiện thực, trực tiếp, không trải qua khâu trung gian. Sự phản ánh đó tuy nhiều mẫu mã, sinh động, nhưng chỉ phản ánh hình thức bề ngoài, hiện tượng kỳ lạ của sự vật .
+ Tư duy trừu tượng ( nhận thức lý tính ) là quá trình cao của quy trình nhận thức, dựa trên cơ sở tài liệu do trực quan sinh động đưa lại. Chỉ tiến trình này, nhận thức mới nắm được thực chất, quy luật của hiện thực. Tư duy trừu tượng được bộc lộ dưới những hình thức cơ bản : khái niệm, phán đoán, suy lý .

Khái niệm là hình thức của tư duy trừu tượng phản ánh cái chung, bản chất, tất yếu của sự vật. Khái niệm được hình thành từ hoạt động thực tiễn và hoạt động nhận thức của con người. Khái niệm được diễn đạt bằng ngôn ngữ và từ ngữ, đó là vật liệu đầu tiên để xây dựng nên những tri thức khoa học. Khi vận dụng, phải linh hoạt, mềm dẻo cho phù hợp.
Phán đoán là một hình thức của tư duy trừu tượng, dựa trên sự liên kết, vận dụng những khái niệm đã có, nhằm khẳng định hay phủ định, một hay nhiều thuộc tính của sự vật. Mỗi phán đoán được biểu đạt bằng một “mệnh đề” nhất định.

Phán đoán cũng không ngừng hoạt động giải trí, tăng trưởng từ đơn thuần đến phức tạp, gắn liền với quy trình tăng trưởng của thực tiễn, nhận thức, nên nó là hình thức để diễn đạt quy luật khách quan của sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Phán đoán có nhiều loại như phán đoán chứng minh và khẳng định, phủ định, đơn nhất, đặc trưng .
Suy lý là hình thức cơ bản của tư duy trừu tượng. Nếu như phán đoán dựa trên sự link những khái niệm, thì suy lý dựa trên cơ sở những phán đoán đã được xác lập, và những mối liên hệ có tính quy luật của những phán đoán đó, để đi đến những phán đoán mới có đặc thù Kết luận .
Suy lý không chỉ được cho phép ta biết được những cái đã, đang xảy ra, mà còn cho biết cả những cái sẽ xảy ra. Nếu có sự nghiên cứu và phân tích thâm thúy, tổng lực, nắm chắc được quy luật hoạt động, tăng trưởng của sự vật, hiện tượng kỳ lạ thì hoàn toàn có thể dự báo được tương lai của chúng .
Giai đoạn nhận thức lý tính tuy không phản ánh trực tiếp hiện thực khách quan, nhưng phản ánh trừu tượng, khái quát, vạch ra thực chất, quy luật của sự vật, hiện tượng kỳ lạ. Đó là nhận thức đáng đáng tin cậy, gần với chân lý khách quan, cung ứng được mục tiêu của nhận thức .
Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính là hai quá trình của một quy trình nhận thức. Tuy chúng có sự khác nhau về vị trí, mức độ và khoanh vùng phạm vi phản ánh, nhưng có liên hệ mật thiết, ảnh hưởng tác động qua lại lẫn nhau. Mỗi quá trình đều có mặt tích cực và mặt hạn chế. Giai đoạn nhận thức cảm tính, tuy nhận thức hiện thực trực tiếp quốc tế khách quan, nhưng đó chỉ là nhận thức những hiện tượng kỳ lạ vẻ bên ngoài, giản đơn, nông cạn. Còn nhận thức lý tính, tuy không phản ánh trực tiếp phản ánh trực tiếp sự vật hiện tượng kỳ lạ, nhưng vạch ra những mối liên hệ thực chất, tất yếu bên trong, vạch ra quy luật hoạt động tăng trưởng của sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính là hai quá trình của quy trình nhận thức, xét đến cùng, đều bắt nguồn từ thực tiễn, đều lấy sự vật, hiện tượng kỳ lạ làm đối tượng người dùng, nội dung phản ánh. Giữa chúng có liên hệ mật thiết với nhau. Nhận thức cảm tính là tiền đề, điều kiện kèm theo của nhận thức lý tính. Nhận thức lý tính không hề thực thi gì hết nếu thiếu tài liệu của nhận thức cảm tính đưa lại .
trái lại, nhận thức lý tính sau khi đã hình thành thì ảnh hưởng tác động trở lại nhận thức cảm tính làm cho nó nhận thức nhạy bén hơn, đúng mực hơn trong quy trình phản ánh hiện thực. Tư duy trừu tượng phản ánh gián tiếp hiện thực nên dễ có rủi ro tiềm ẩn phản ánh sai lầm. Do vậy, nhận thức của tư duy trừu tượng phải quay về thực tiễn, để thực tiễn kiểm nghiệm, từ đó mà phân biệt giữa nhận thức đúng với nhận thức sai .
Như vậy, từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng quay trở lại thực tiễn, là con đường biện chứng của nhận thức chân lý khách quan. Trong đó, thực tiễn vừa là tiền đề xuất phát, vừa là điểm kết thúc của một vòng khâu, một quy trình nhận thức. Kết thúc vòng khâu này là điểm khởi đầu của vòng khâu khác cao hơn. Đó là quy trình vô tận, liên tục của sự nhận thức chân lý khách quan .

Thực tiễn và vai trò của nó đối với nhận thức.

Vai trò của thực tiễn

Triết học Mác-Lênin chứng minh và khẳng định thực tiễn là hàng loạt hoạt động vật chất có đặc thù lịch sử dân tộc – xã hội của con người nhằm mục đích tái tạo quốc tế khách quan. Hoạt động thực tiễn là hoạt động giải trí vật chất của con người tác động ảnh hưởng vào quốc tế khách quan ( tự nhiên, xã hội ) nhằm mục đích biến hóa nó theo nhu yếu, quyền lợi của con người .
Hoạt động thực tiễn rất phong phú và đa dạng nhưng có ba hình thức cơ bản là hoạt động giải trí sản xuất vật chất ; hoạt động giải trí chính trị – xã hội và hoạt động giải trí thực nghiệm khoa học. Trong đó, hoạt động giải trí sản xuất ra của cải vật chất là hoạt động giải trí cơ bản nhất vì nó quyết định hành động sự sống sót và tăng trưởng của xã hội .
Thực tiễn là cơ sở, nguồn gốc của nhận thức. Mọi nhận thức của con người, xét đến cùng đều có nguồn gốc từ thực tiễn. Thực tiễn phân phối những tài liệu hiện thực, khách quan, làm cơ sở để con người nhận thức. Trong thực tiễn con người trực tiếp ảnh hưởng tác động vào quốc tế khách quan, bắt đối tượng người tiêu dùng thể hiện những đặc trưng, thuộc tính, những quy luật hoạt động để con người nhận thức ngày càng cao hơn .
Thực tiễn là động lực và mục tiêu của nhận thức. Thực tiễn tiếp tục hoạt động, tăng trưởng nên nó luôn đặt ra những nhu yếu, trách nhiệm, phương hướng mới cho nhận thức. Hoạt động của con người, khi nào cũng có mục tiêu, nhu yếu và tổ chức triển khai thực thi mà không phải khi nào cũng có sẵn trong đầu óc. Nếu mục tiêu, nhu yếu, phương pháp triển khai đúng thì hoạt động giải trí thực tiễn thành công xuất sắc. Mục đích nhận thức của con người không riêng gì để lý giải quốc tế mà là để tái tạo quốc tế theo nhu yếu và quyền lợi của mình. Thực tiễn là động lực và mục tiêu của nhận thức, lý luận .
Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý. Thực tiễn cao hơn nhận thức vì nó vừa có là hiện thực nhiều mẫu mã, vừa có tính phổ cập là hoạt động giải trí vật chất khách quan, có tính lịch sử vẻ vang – xã hội. Hiện thực lịch sử vẻ vang xảy ra một lần nhưng nhiều người nhận thức và nhận thức nhiều lần khác nhau .
Người ta không hề lấy nhận thức để kiểm tra nhận thức được, không hề lấy nhận thức này làm chuẩn để kiểm tra nhận thức kia được vì chính bản thân nhận thức được dùng làm tiêu chuẩn để kiểm tra nhận thức khác chưa chắc đã là nhận thức đúng. Chỉ có thực tiễn mới là tiêu chuẩn thật sự, duy nhất của chân lý .
Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý, vừa có tính tuyệt đối vừa có tính tương đối. Tính tuyệt đối là ở chỗ thực tiễn là cái duy nhất làm tiêu chuẩn của chân lý, ngoài nó ra không có cái nào khác hoàn toàn có thể làm tiêu chuẩn cho chân lý được. Còn tính tương đối của nó là ở chỗ, thực tiễn ngay một lúc, không hề chứng minh và khẳng định được cái đúng, bác bỏ được cái sai, một cách ngay lập tức. Hơn nữa, bản thân thực tiễn cũng có tính biện chứng, thực tiễn ngày hôm qua khác thực tiễn ngày hôm nay. Thực tiễn nơi này khác thực tiễn nơi khác. Vì vậy, lý luận trên không được cho phép con người biến một hiểu biết bất kể thành chân lý vĩnh viễn, không bao giờ thay đổi mọi lúc, mọi nơi .
Chân lý
Chân lý là những tri thức của con người tương thích với hiện thực khách quan, đã được thực tiễn kiểm nghiệm. Chân lý là hiệu quả quy trình con người nhận thức quốc tế khách quan. Song quốc tế khách quan của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ luôn hoạt động, tăng trưởng không ngừng nên nhận thức được chân lý phải là một quy trình chưa biết đến, từ biết ít đến biết nhiều, từ biết chưa thâm thúy đến biết thâm thúy .
Chân lý có tính khách quan. Chân lý tuy là nhận thức của con người nhưng nội dung của nó chính là hiện thực khách quan, không phụ thuộc vào con người. Người theo chủ nghĩa duy vật đương nhiên phải thừa nhận điều đó, không hề Đểm tâm lý chủ quan của mình làm địa thế căn cứ cho lý luận .
Chân lý có tính đơn cử. Không có chân lý chung chung trừu tượng đúng cho mọi thực trạng, mà chỉ có chân lý đơn cử, xác lập, gắn với điều kiện kèm theo, thực trạng, gắn với khoảng trống, thời hạn đơn cử. Trong một số lượng giới hạn nhất định nếu thoát ly khoảng trống, thời hạn thì chân lý hoàn toàn có thể biến thành sai lầm đáng tiếc và ngược lại .
Chân lý có tính tương đối và tính tuyệt đối. Chân lý tương đối là tri thức của con người phản ánh đúng hiện thực khách quan nhưng chưa không thiếu, chưa hoàn thành xong, chưa bao quát hết thảy mọi mặt của hiện thực khách quan và còn bị hạn chế bởi điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang .
Chân lý tuyệt đối là tri thức của con người về quốc tế khách quan nhưng đạt được sự trọn vẹn đúng đắn, vừa đủ và đúng mực về mọi phương diện. Chân lý tuyệt đối là tri thức của nhiều thế hệ tiếp nối nhau, diễn ra trong thời hạn vô tận .
Nhận thức đúng đi đến chân lý tuyệt đối phải trải qua vô hạn chân lý tương đối. Còn chân lý tương đối chỉ là những nấc thang trên con đường đi đến chân lý tuyệt đối. Ranh giới giữa chân lý tuyệt đối và chân lý tương đối là tương đối .
Ý nghĩa thực tiễn. Từ lý luận nêu trên, qua thực tiễn đa dạng và phong phú và những thành tựu đạt được qua 25 năm thay đổi, 20 năm thực thi Cương lĩnh kiến thiết xây dựng quốc gia trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội đã chứng tỏ “ đường lối thay đổi của Đảng ta là đúng đắn, phát minh sáng tạo ; đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn tương thích với quy luật khách quan và thực tiễn cách mạng Nước Ta ” 7. Đó là cơ sở để tất cả chúng ta tin rằng sự nghiệp công nghiệp hóa, tân tiến hóa gắn với tăng trưởng kinh tế tri thức, thiết kế xây dựng quốc gia Nước Ta “ Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công minh, văn minh ” nhất định thành công xuất sắc. / .