Cây trồng biến đổi gen – Wikipedia tiếng Việt

Cây trồng biến đổi gen (Genetically Modified Crop – GMC) là loại cây trồng được lai tạo ra bằng cách sử dụng các kỹ thuật của công nghệ sinh học hiện đại, hay còn gọi là kỹ thuật di truyền, công nghệ gen hay công nghệ DNA tái tổ hợp, để chuyển một hoặc một số gen chọn lọc để tạo ra cây trồng mang tính trạng mong muốn. Các tính năng thường bao gồm tính kháng sâu bệnh, kháng thuốc trừ cỏ, một số loại bệnh, chống chịu với các điều kiện môi trường bất thuận hoặc cải thiện giá trị dinh dưỡng của cây trồng[1]

Về mặt thực chất, những giống lai từ trước đến nay ( hay còn gọi là giống truyền thống cuội nguồn ) đều là hiệu quả của quy trình cải biến di truyền. Điểm độc lạ giữa giống lai truyền thống cuội nguồn và giống cây biến đổi gen là : gen ( DNA ) được tinh lọc một cách đúng mực dựa trên khoa học công nghệ tiên tiến tân tiến và chuyển vào giống cây trồng để đem lại một tính trạng mong ước một cách có trấn áp .
Cây trồng chuyển gen là sự biến đổi vật chất di truyền, tiếp đón thêm những gen mới, tác dụng là Open những tính trạng mới dưới sự tác động ảnh hưởng của thiên nhiên và môi trường. Quá trình biến đổi vật chất di truyền ( thêm gen mới ) nhờ vào công nghệ tiên tiến chuyển gen, nếu so sánh quy trình này với quy trình đột biến trong tự nhiên về thực chất thì hai quy trình là một, chính do quy trình tiến hóa của sinh vật đều phải trông chờ vào quy trình biến đổi vật chất di truyền, trong đó đột biến đóng vai trò quan trọng. Dưới tác động ảnh hưởng của những tác nhân gây đột biến, vật chất di truyền được biến đổi theo hai hướng : thêm đoạn hay bớt đoạn. Như vậy, quy trình thêm đoạn nhờ chuyển gen cũng tương tự như như quy trình thêm đoạn DNA trong đột biến tự nhiên .

Tuy nhiên, hai quá trình này có nhiều điểm khác nhau: Nếu quá trình chọn lọc tự nhiên chỉ giữ lại những biến dị có lợi cho quá trình tiến hóa của loài, thì trong kỹ thuật chuyển gen cây trồng chỉ giữ lại tính trạng có lợi đã được định hướng trước, có lợi về kinh tế, không ảnh hưởng tới quá trình tiến hóa của loài. Đây là điểm khác biệt căn bản nhất giữa đột biến tự nhiên và “đột biến” nhờ kỹ thuật chuyển gen. Sản phẩm của đột biến tự nhiên là tính trạng có lợi cho tiến hóa, còn sản phẩm của quá trình chuyển gen là các tính trạng có lợi cho con người, đây là ưu điểm nổi bật nhất của công nghệ chuyển gen.

Bạn đang đọc: Cây trồng biến đổi gen – Wikipedia tiếng Việt

Quá trình hình thành tính trạng mới trong tự nhiên phải diễn ra hàng trăm năm, triệu năm, thậm chí còn hàng tỷ năm, còn quy trình hình thành tính trạng mới nhờ công nghệ tiên tiến chuyển gen chỉ diễn ra trong vài năm, nhờ tính ưu việt này mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể rút ngắn được quy trình chọn tạo giống cây trồng mới, bổ trợ những tính trạng ưu việt mới, phân phối tốt nhất tiềm năng chọn giống và Giao hàng sản xuất .
Cây trồng quy đổi gen được tạo ra lần tiên phong vào năm 1982, bằng việc sử dụng loại cây thuốc lá chống kháng sinh. Những khu vực trồng thử nghiệm cây thuốc lá có năng lực chống thuốc diệt cỏ tiên phong là ở Pháp và Hoa Kỳ vào năm 1986 .Năm 1987, Plant Genetic Systems ( Ghent, Bỉ ), được xây dựng bởi Marc Van Montagu and Jeff Schell, là công ty tiên phong tăng trưởng cây trồng phong cách thiết kế gen di truyền ( thuốc lá ) có năng lực chống chịu côn trùng nhỏ bằng cách biểu lộ những gen mã hóa protein diệt côn trùng nhỏ từ vi trùng Bacillus thuringiensis ( Bt ). Trung Quốc là vương quốc tiên phong đồng ý chấp thuận cây công nghiệp quy đổi gen với cây thuốc lá kháng vi rút được ra mắt lần đầu vào năm 1992, nhưng rút khỏi thị trường Trung Quốc vào năm 1997 .
Gạo vàng, một loại thực phẩm biến đổi gen có nhiều ưu điểmCây trồng biến đổi gen tiên phong được phê chuẩn bán ở Mỹ vào năm 1994 là cà chua FlavrSavr, có thời hạn dữ gìn và bảo vệ lâu hơn những loại cà chua thường thì. Năm 1994, Liên minh châu Âu phê chuẩn cây thuốc lá có năng lực chống thuốc diệt cỏ bromoxynil. Năm 1995, khoai tây Bt đã được phê duyệt bảo đảm an toàn bởi Cơ quan Bảo vệ môi trường tự nhiên, trở thành cây nông sản kháng sâu tiên phong được phê duyệt tại Hoa Kỳ .Các loại cây trồng quy đổi gen sau đó cũng được đồng ý chấp thuận thanh toán giao dịch ở Mỹ vào năm 1995 : cải dầu với thành phần dầu quy đổi ( Calgene ), ngô bắp có vi trùng Bacillus thuringiensis ( Bt ) ( Ciba-Geigy ), bông kháng thuốc diệt cỏ bromoxynil ( Calgene ), bông kháng côn trùng nhỏ ( Monsanto ), đậu nành kháng thuốc diệt cỏ glyphosate ( Monsanto ), bí kháng vi rút ( Asgrow ), và cà chua chín chậm ( DNAP, Zeneca / Peto, và Monsanto ). Tính đến giữa năm 1996 đã có tổng số 35 phê chuẩn được cấp cho tám loại cây công nghiệp quy đổi gen và một loại hoa cẩm chướng, với 8 điểm khác nhau tại 6 vương quốc cộng thêm EU .Năm 2000, lần tiên phong những nhà khoa học đã biến đổi gen thực phẩm để ngày càng tăng giá trị dinh dưỡng bằng việc sản xuất ra hạt gạo vàng ( Golden Rice ). Đến năm 2018, 1 số ít nước đã chính thức cấp phép sử dụng Gạo vàng làm thực phẩm như Hoa Kỳ, Canada, Úc, NewZealand …. Một số nước lúc bấy giờ cũng đang thực thi khảo nghiệm và phê duyệt để cấp phép sử dụng như Philippines, Bangladesh … [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] [ 5 ]

Cây trồng biến đổi gen được tạo ra trong phòng thí nghiệm bằng cách thay đổi cấu trúc gen của chúng. Để làm được điều này, người ta dùng kĩ thuật di truyền thêm vào một hoặc nhiều gen trong bộ gen của cây trồng. Hai phương pháp phổ biến là phương pháp bắn gen (súng hạt) và chuyển gen gián tiếp thông qua vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens. Các nhà thực vật học, dựa vào kết quả từ nghiên cứu toàn diện mới đây về cơ cấu cây trồng, đã chỉ ra rằng cây trồng biến đổi dựa vào công nghệ biến đổi gen ít có khả năng gặp phải những đột biến không mong đợi hơn là cây trồng nhân giống thông thường. Theo nghiên cứu, thuốc lá và “Arabidopsis thaliana (cây có hoa nhỏ thuộc họ Cải) là những loại cây trồng biến đổi gen phổ biến nhất do được dùng phương pháp biến đổi tân tiến, tính dễ nhân giống và hệ gen được nghiên cứu kĩ. Vì vậy, chúng được dùng làm sinh vật mô hình cho các loài thực vật khác.

Solanum chacoense)được chuyển đổi gen bằng vi khuẩn AgrobacteriumCây ( ) được quy đổi gen bằng vi trùng Agrobacterium

Ở phương pháp bắn gen, DNA được đúc trong các hạt vàng hoặc wolfram nhỏ li ti, sau đó được bắn vào mô hoặc tế bào thực vật đơn dưới áp suất cao. Các hạt DNA với tốc độ cao sẽ thâm nhập vào cả thành và màng tế bào. Sau đó, DNA tách khỏi lớp vỏ kim loại và được tích hợp vào bộ gen thực vật bên trong nhân tế bào. Phương pháp này đã được áp dụng thành công cho rất nhiều loại cây trồng, đặc biệt là thực vật một lá mầm như lúa mì hoặc ngô. Ở những cây này phương pháp chuyển gen bằng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens thường ít hữu hiệu hơn do có thể gây ra những hư hỏng nghiêm trọng đối với mô tế bào.

Agrobacterium là ký sinh trùng thực vật tự nhiên, khả năng chuyển gen vốn có của chúng đã góp phần cung cấp phương pháp cho sự phát triển của thực vật biến đổi gen. Để tạo ra môi trường sống thích hợp cho mình, các vi khuẩn Agrobacterium chèn gen của chúng vào thân cây chủ, làm tăng nhanh tế bào thực vật ở gần mặt đất (tạo khối u sần sùi). Thông tin di truyền cho sự tăng trưởng của khối u được mã hóa trên một đoạn DNA vòng có khả năng nhân bản độc lập gọi là Ti-plasmid (trên Ti-plasmid có đoạn T-DNA). Khi một vi khuẩn lây nhiễm vào thân cây, nó chuyển đoạn T-DNA này đến một vị trí ngẫu nhiên trong hệ gen của cây đó. Điều này được ứng dụng trong công nghệ di truyền bằng cách lấy đoạn gen vi khuẩn T-DNA ra khỏi các plasmid vi khuẩn và thay thế bởi các gen mong muốn bên ngoài. Các vi khuẩn Agrobacterium sau đó hoạt động như một vector chuyển tải các gen ngoại nhập vào trong thân cây. Phương pháp này đặc biệt hữu hiệu cho cây hai lá mầm như khoai tây, cà chua và thuốc lá trong khi ít thành công ở các loại thực vật như lúa mì và ngô.

Việc đưa những gen mới vào cây trồng yên cầu một chất hoạt hóa đơn cử cho từng khu vực bộc lộ gen. Ví dụ, nếu muốn gen chỉ bộc lộ ở hạt mà không phải lá gạo thì phải dùng chất hoạt hóa nội nhũ đặc trưng. Codon của gen cũng phải được tối ưu hóa cho sinh vật do thiên hướng sử dụng codon. Các sản phẩm chuyển hóa gen cũng nên được biến tính bằng nhiệt để triệt tiêu trong quy trình chế biến .

Mục Lục

Các loại công nghệ tiên tiến gen[sửa|sửa mã nguồn]

Tìm hiểu một số ít công nghệ tiên tiến gen lúc bấy giờ :1. Transgenic ( chuyển gen giữa hai loài trọn vẹn khác nhau ) là quy trình chuyển một đoạn DNA ngoại lai bằng những kỹ thuật khác nhau vào cây trồng. Các gen được đưa vào hoàn toàn có thể đến từ những loài trong cùng giới ( cây với cây ) hoặc giữa những giới với nhau ( ví dụ, vi trùng với cây trồng ). Trong nhiều trường hợp DNA chèn vào phải được kiểm soát và điều chỉnh đôi chút để biểu lộ đúng mực và hiệu suất cao trong sinh vật chủ. Các gen được đưa vào hoàn toàn có thể đến từ những loài trong cùng giới ( cây với cây ) hoặc giữa những giới với nhau ( ví dụ, vi trùng với cây trồng ). Trong nhiều trường hợp DNA chèn vào phải được kiểm soát và điều chỉnh đôi chút để biểu lộ đúng mực và hiệu suất cao trong sinh vật chủ. Trong phòng thí nghiệm, thực vật chuyển gen đã được biến đổi để tăng năng lực quang hợp ( lúc bấy giờ là khoảng chừng 2 % ở hầu hết những cây trồng tới tiềm năng khoảng chừng 9-10 % về mặt kim chỉ nan ). Điều này hoàn toàn có thể thực thi được trải qua việc chuyển hóa enzyme rubisco ( tức chuyển cây C3 thành cây C4 ) bằng cách đặt những rubisco trong một carboxysome, thêm những ống bơm CO2 vào thành tế bào, từ đó đổi khác hình dáng / size lá. Cây trồng cũng đã được điều tra và nghiên cứu trong nghành nghề dịch vụ phát quang sinh học mà trong tương lai hoàn toàn có thể là một sự thay thế sửa chữa bền vững và kiên cố cho việc chiếu sáng bằng điện. [ 6 ] [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ] [ 12 ] [ 13 ] [ 14 ] [ 15 ] [ 16 ] [ 17 ] [ 18 ]Cây chuyển gen được gắn gen từ những loài khác vào khung hình chúng. Các gen được đưa vào hoàn toàn có thể đến từ những loài trong cùng giới ( cây với cây ) hoặc giữa những giới với nhau ( ví dụ, vi trùng với cây trồng ). Trong nhiều trường hợp DNA chèn vào phải được kiểm soát và điều chỉnh đôi chút để biểu lộ đúng mực và hiệu suất cao trong sinh vật chủ .Cây trồng chuyển gen được dùng để tạo ra những protein như thể Cry Toxin trong trực khuẩn Gram dương có tính năng giết chết côn trùng nhỏ, gen kháng thuốc diệt cỏ và kháng nguyên cho tiêm phòng. Cà rốt biến đổi gen đã được sử dụng để sản xuất thuốc Taliglucerase alfa điều trị bệnh Gaucher .2. Cisgenic ( chuyển gen trong cùng một loài ) là quy trình chuyển gen từ cùng một loài hoặc từ một loài hoặc một loài gần giống tại nơi sinh sản thực vật thường thì xảy ra. Một số nhà lai tạo và những nhà khoa học cho rằng giải pháp sửa đổi gen cisgenic là có ích cho những cây khó lai giống bằng những giải pháp thường thì ( như khoai tây ) và những cây trong thể loại cisgenic không cần phải có sự giảm siats theo lao lý như chuyển gen khác loài [ 19 ] [ 20 ]Trong phòng thí nghiệm, thực vật chuyển gen đã được biến đổi để tăng năng lực quang hợp ( lúc bấy giờ là khoảng chừng 2 % ở hầu hết những cây trồng tới tiềm năng khoảng chừng 9-10 % về mặt kim chỉ nan ). Điều này hoàn toàn có thể thực thi được trải qua việc chuyển hóa enzyme rubisco ( tức chuyển cây C3 thành cây C4 ) bằng cách đặt những rubisco trong một carboxysome, thêm những ống bơm CO2 vào thành tế bào, từ đó biến hóa hình dáng / kích cỡ lá. Cây trồng cũng đã được điều tra và nghiên cứu trong nghành phát quang sinh học mà trong tương lai hoàn toàn có thể là một sự thay thế sửa chữa bền vững và kiên cố cho việc chiếu sáng bằng điện .3. Subgenic ( Thế hệ con ) : thực vật biến đổi gen cũng hoàn toàn có thể được tăng trưởng bằng cách sử dụng vô hiệu gen hoặc vô hiệu gen để biến hóa cấy trúc di truyền của cây mà không phối hợp gen từ những cây khác. Năm năm trước, nhà nghiên cứu Trung Quốc Gao Caixia đã nộp bằng bản quyền sáng tạo về việc tạo ra một chủng lúa mì có năng lực kháng bệnh phấn trắng. Chủng này thiếu những gen mã hoá những protein ức chế sự phòng vệ chống lại nấm mốc. Các nhà nghiên cứu đã xoá cả ba bản sao gen khỏi bộ gen hexaploid của lúa mì. Gao đã sử dụng những công cụ chỉnh sửa gen TELENs và CRISPR mà không cần thêm hay đổi khác bất kể gen nào khác. [ 21 ]Tuy nhiên những cây chuyển gen khác cũng đang được kiểm soát và điều chỉnh để khắc phục ni tơ bao quanh thân cây. Cây chuyển gen đồng loài dùng gen trong cùng loài hoặc những loài có họ hàng gần, tương tự như như phương pháp nhân giống thường thì. Một số nhà nhân giống và những nhà khoa học cho rằng biến đổi gen đồng loài sẽ rất có ích cho những cây trồng khó lai tạo bằng chiêu thức thường thì ( như khoai tây ). Họ cũng đánh giá và nhận định rằng cây trồng chuyển gen đồng loài không nên yên cầu cùng một mức độ lao lý pháp lý như những sinh vật biến đổi gen khác .4. Multi trait integration ( Tích hợp đa tính trạng ) : tích hợp nhiều tính trạng vào một loài cây trồng mới [ 22 ]

Tình hình sử dụng[sửa|sửa mã nguồn]

Trên quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]

Diện tích cây trồng biến đổi gen trên toàn thế giới tăng đáng kể trong hơn 20 năm, từ 1,7 triệu ha vào năm 1996 lên 189,8 triệu ha vào năm 2017. Tính tới năm 2017 đã có 67 vương quốc sử dụng cây trồng BĐG, gồm có 24 vương quốc canh tác cây trồng BĐG ( 19 nước đang tăng trưởng và 5 nước công nghiệp ) ; cùng 43 vương quốc khác ( trong đó EU được tính là 1 ) cấp phép chính thức nhập khẩu và sử dụng cây trồng BĐG với mục tiêu làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và chế biến. [ 23 ] [ 24 ] Báo cáo này cũng chỉ ra, tại những vương quốc đang trồng cây GMO, diện tích quy hoạnh đang có khuynh hướng tăng lên sau mỗi năm. Cụ thể, tại châu Âu, bốn vương quốc là Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Séc và Slovakia đã trồng hơn 136.000 héc ta bắp biến đổi gen trong năm năm nay, tăng 17 % so với năm năm ngoái .Ở châu Phi, Nam Phi và Sudan cũng liên tục lan rộng ra diện tích quy hoạnh bắp, đậu nành biến đổi gen và đã đạt 2,66 triệu héc ta trong năm năm nay, trong khi năm năm ngoái mới chỉ có 2,29 triệu héc ta. Tại châu Mỹ, Brasil có diện tích quy hoạnh canh tác bắp, đậu nành, bông và hạt cải dầu GMO tăng 11 %, là nước lớn thứ 2 sau Mỹ về diện tích quy hoạnh trồng GMO .Nhiều năng lực diện tích quy hoạnh trồng cây GMO sẽ còn liên tục tăng trong những năm tới khi 1 số ít nước đang có kế hoạch đưa cây mía GMO vào trồng, đáng chú ý quan tâm là khu vực ASEAN có Indonesia .Diện tích canh tác ở những nước đang tăng trưởng đang ngày càng được lan rộng ra. Tỷ trọng diện tích quy hoạnh canh tác cây trồng CNSH của nông dân Mỹ La tinh, châu Á và châu Phi lên tới 54 % trong tổng diện tích quy hoạnh canh tác cây trồng CNSH toàn thế giới ( tăng 2 % so với năm 2012 ), do đó làm ngày càng tăng chênh lệch về diện tích quy hoạnh canh tác giữa những nước công nghiệp và những nước đang tăng trưởng từ khoảng chừng 7 triệu năm 2012 lên đến 14 triệu ha vào năm 2013. Tính chung Nam Mỹ đã trồng 70 triệu ha hoặc chiếm 41 % ; châu Á trồng 20 triệu ha, chiếm 11 % ; và châu Phi trồng hơn 3 triệu ha, chiếm 2 % diện tích quy hoạnh canh tác cây trồng CNSH toàn thế giới .Các giống đậu nành BĐG chiếm 50 % diện tích quy hoạnh canh tác cây trồng CNSH trên quốc tế. Xét trên diện tích quy hoạnh canh tác của từng loại cây trồng riêng không liên quan gì đến nhau, 77 % diện tích quy hoạnh trồng đậu nành, 80 % diện tích quy hoạnh trồng bông, 32 % diện tích quy hoạnh trồng ngô và 30 % diện tích quy hoạnh trồng hạt cải dầu năm 2017 là những giống BĐG .Các vương quốc trồng đậu nành BĐG với tỷ suất lên đến hơn 90 % gồm có Hoa Kỳ, Brazil, Argentina, Paraguay, Nam Phi, Bolivia và Uruguay. Khoảng 90 % ngô BĐG được canh tác tại Mỹ, Brazil, Argentina, Canada, Nam Phi và Uruguay. Hơn 90 % bông BĐG được trồng tại Mỹ, Argentina, Ấn Độ, Paraguay, Pakistan, Trung Quốc, Mexico, Nam Phi và nước Australia. Hoa Kỳ và Canada trồng hạt cải dầu BĐG với tỷ suất ứng dụng là 90 %. Quan trọng hơn, những vương quốc này cũng là cũng là nơi xuất khẩu thực phẩm chính tới những khu vực của quốc tế, gồm có những nước đang tăng trưởng lớn. [ 23 ]Liên minh châu Âu vốn là nơi có diện tích quy hoạnh cây trồng CNSH nhã nhặn nhất cũng mở màn có những đổi khác tích cực khi diện tích quy hoạnh canh tác cây trồng CNSH trong năm 2013 đã tăng lên 15 % so với những năm trước. Tây Ban Nha đứng vị trí số 1 khối những nước EU với diện tích quy hoạnh trồng ngô đột biến gen là 136.962 ha. Tháng 12 năm 2017, Uỷ ban châu Âu đã cấp phép cho sáu cây trồng biến đổi gen được sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi, gồm có 4 loại đậu tương, hạt cải dầu và ngô. Các GMO đã được phê duyệt đều đã trải qua một quy trình tiến độ cấp phép tổng lực, gồm có cả nhìn nhận quyền lợi khoa học của Cơ quan bảo đảm an toàn thực phẩm châu Âu ( EFSA – the European Food Safety Authority ) [ 25 ]Tại Trung Quốc, cây bông CNSH ở Trung Quốc đã đem lại quyền lợi kinh tế tài chính trên 15 tỷ USD trong vòng 12 năm từ năm 1996 đến năm 2012. Trung Quốc lúc bấy giờ là nhà nhập khẩu đậu nành và hạt cải dầu biến đổi gen số 1. Đầu năm 2019, Trung Quốc đã cho phép nhập khẩu 5 loại sản phẩm nông sản biến đổi gen, được công bố trên website của Bộ nông nghiệp Trung Quốc. Các mẫu sản phẩm được trải qua gồm ngô DP4114 Qrome và đậu nành DAS-44406-6 của công ty DowDuPont, đậu nành đậu nành SYHT0H2 do Bayer CropScience và Syngenta – hiện quyền sở hữu của công ty hóa chất Đức BASF – tăng trưởng. Hai loại sản phẩm còn lại gồm hạt cải dầu RF 3 của BASF và hạt cải dầu MON 88302 của công ty Monsanto. Theo Reuters, hai loại sản phẩm này đã phải chờ 6 năm để được cấp phép. [ 26 ]Năm 2018, nhà nước Bangladesh đã phê duyệt cho canh tác những giống lúa gạo biến đổi gen tiên phong với tên gọi BRRIdhan-86 nhằm mục đích tăng trưởng ngành trồng trọt – một trọng tâm hướng tới thiết kế xây dựng Bangladesh thịnh vượng tới năm 2021. Giống mới này được kỳ vọng sẽ giúp tăng thêm khoảng chừng 0,5 tấn gạo thu hoạch trên mỗi ha so với giống lúa phổ cập được trồng thoáng đãng nhất lúc bấy giờ tại vương quốc này, đồng thời cũng sẽ giúp nông dân tiết kiệm chi phí được công lao động và thu hoạch thuận tiện hơn bằng máy gặt so với những giống lai truyền thống cuội nguồn .Không chỉ có Bangladesh đồng ý trồng gạo GMO mà cả những vương quốc có nền kinh tế tài chính tăng trưởng như Úc và New Zealand cũng mở màn cấp phép cho dòng loại sản phẩm này. Cụ thể, vào cuối tháng 2/2018, trong thông tin liên bang, Úc đã phê duyệt để đưa giống gạo vàng giàu vitamin A ( GR2E ) vào Danh mục Chuẩn thực phẩm của Úc – NewZealand. [ 3 ] [ 4 ] [ 5 ] [ 27 ] [ 28 ]

Tình hình thực tiễn[sửa|sửa mã nguồn]

Cây trồng biến đổi gen hoàn toàn có thể là câu vấn đáp cho rất nhiều yếu tố nan giải mà ngành nông nghiệp Nước Ta đang gặp phải. Tính đến thời gian này ngô vẫn là một trong những mẫu sản phẩm nông sản được nhập khẩu nhiều nhất vào Nước Ta trong 10 năm trở lại đây với sản lượng liên tục tăng từ 4.4 triệu tấn năm năm trước lên 8.3 triệu tấn năm 2017. Đáng chú ý quan tâm là nguồn nhập khẩu ngô của Nước Ta đa phần có nguồn gốc từ thị trường Brasil, Argentina, Mỹ, Ấn Độ, Đất nước xinh đẹp Thái Lan ( chiếm tới hơn 90 % ), những nước có diện tích quy hoạnh trồng cây biến đổi gen lớn nhất quốc tế .Để hạn chế tình hình nhập khẩu loại thực phẩm này, việc đưa ngô biến đổi gen vào đã trở thành chủ trương và theo báo cáo giải trình của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, sau gần 4 năm cấp phép, diện tích quy hoạnh canh tác ứng dụng ngô chuyển gen tại Nước Ta mỗi năm tăng từ 12,5 ngàn ha năm năm ngoái đến khoảng chừng 28,5 ngàn ha năm 2018 .Theo thống kê giám sát, doanh thu thu được từ việc trồng giống ngô chuyển gen là 30.1920.000 đồng / ha so với giống ngô thường là 22.195.000 đồng / ha. Chênh lệch doanh thu giữa trồng ngô chuyển gen và ngô thường là 7.997.000 đồng / ha. Ứng dụng giống ngô chuyển gen đã giúp giảm được nhân công và ngân sách làm cỏ phối hợp với hiệu suất tăng do đó đã hạ giá tiền loại sản phẩm làm hiệu suất cao sản xuất ngô được nâng cao rõ ràng .Theo báo cáo giải trình của Chi Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật tỉnh Thái Nguyên, hiệu suất thực thu của ngô biến đổi gen so với ngô lai thường trong cùng một điều kiện kèm theo canh tác, khí hậu, chính sách chăm nom, bón phân …. có những chênh lệch về thu nhập. Cụ thể, hiệu suất trung bình của ngô biến đổi gen ( giống NK4300 Bt / GT ) đạt 7.582 kg / ha trong khi đó giống ngô thường ( NK4300 ) chỉ đạt 6.580 kg / ha – tức ngô biến đổi gen cho hiệu suất cao hơn 15 % so với ngô thường. [ 29 ] [ 30 ] [ 31 ]Lượng nhập khẩu đậu nành, ngô … từ những thị trường có diện tích quy hoạnh cây trồng biến đổi gen lớn như Bắc Mỹ, châu Âu mỗi năm đều rất lớn. Hầu hết, những loại sản phẩm này Giao hàng cho chăn nuôi và gieo trồng nông nghiệp .Nhiều chuyên viên cho biết : Thực phẩm biến đổi gen đã xuất hiện khá lâu trên thị trường Nước Ta, hầu hết người dân nào cũng đã dùng qua những loại sản phẩm này. Tuy nhiên có một trong thực tiễn là không phải người tiêu dùng nào cũng có những hiểu biết thiết yếu về loại thực phẩm mà họ đang sử dụng. Theo lao lý hiện hành, thực phẩm biến đổi gen bao gói sẵn có tối thiểu một thành phần nguyên liệu biến đổi gen lớn hơn 5 % tổng nguyên vật liệu được sử dụng đều phải ghi nhãn khi lưu thông tại thị trường Nước Ta .Kể từ khi thông tư này có hiệu lực thực thi hiện hành, những thực phẩm biến đổi gen đang lưu thông trên thị trường sẽ buộc phải ghi nhãn theo pháp luật. Các thực phẩm biến đổi gen không ghi nhãn theo lao lý sẽ không được liên tục sản xuất và nhập khẩu sau 8/1 .

Tuy nhiên, quy định trên đây chỉ áp dụng đối với những mặt hàng đóng gói sẵn. Các thực phẩm tươi sống, thực phẩm chế biến nhưng không bao gói không thuộc phạm vi quy định này.[32]

Xem thêm: Tầm nhìn bất động sản

Hành lang pháp lý[sửa|sửa mã nguồn]

Tại Việt Nam, cây trồng biến đổi gen đã được đầu tư nghiên cứu và khảo nghiệm từ năm 2006 sau khi “Chương trình trọng điểm phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2020” được phê duyệt tại Quyết định số 11/2006/QĐ-TTg. Vào năm 2011, việc đưa ngô biến đổi gen vào sản xuất thương mại tại Việt Nam được dự kiến triển khai vào năm 2012 sau hai đợt khảo nghiệm trên diện rộng. Đến 2013, Bộ NN&PTNT đã công nhận kết quả khảo nghiệm 5 giống ngô biến đổi gen để trình Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép an toàn sinh học.

Thời gian qua, Bộ NN&PTNT đã ban hành hàng loạt nghị định, thông tư để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học như Nghị định số 69/2010/NĐ-CP về an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gien, mẫu vật di truyền và sản phẩm của sinh vật biến đổi gien; Quyết định số 418/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển KH và CN giai đoạn 2011 – 2020; Thông tư 72/2009/TT-BNNPTNT ngày 17 tháng 11 năm 2009 ban hành danh mục loài cây trồng biến đổi gen được phép khảo nghiệm đánh giá rủi ro đối với đa dạng sinh học và môi trường cho mục đích làm giống cây trồng ở Việt Nam.

Bộ TN-MT đã ban hành Thông tư số 08/2013/TT-BTNMT ngày 16/5/2013 về Đánh giá an toàn sinh học đối với cây trồng biến đổi gen, trong đó quy định thành lập Tổ chuyên gia có trách nhiệm hỗ trợ kỹ thuật cho Hội đồng ATSH đối với từng sự kiện biến đổi gen cụ thể; Thông tư số 02/2014/TT-BNNPTNT ngày 24/1/2014 quy định trình tự, thủ tục cấp và thu hồi giấy xác nhận thực vật biến đổi gen đủ điều kiện sử dụng làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi.

Đặc biệt ngày 11 tháng 8 năm 2014, Bộ NN & PTNN chính thức công bố cấp phê duyệt 04 sự kiện ngô biến đổi gen đủ điều kiện sử dụng làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi. Các sự kiện được phê duyệt lần này bao gồm sự kiện Bt 11 và MIR162 của công ty TNHH Syngenta Việt Nam và MON 89034 [33](Bộ TNMT cấp Giấy chứng nhận ATSH vào ngày 27 tháng 8 năm 2014) và NK603 của công ty TNHH Dekalb Việt Nam (Monsanto). Giấy xác nhận phê duyệt được ban hành sau quá trình xem xét kỹ lưỡng và được chấp thuận bởi Hội đồng An toàn Thực phẩm và Thức ăn chăn nuôi biến đổi gen là không có bất kỳ ảnh hưởng bất lợi nào đối với con người và vật nuôi theo đúng trình tự được quy định theo thông tư 02/2014/TT-BNNPTNT. Đây là 4 sự kiện biến đổi gen đầu tiên được công nhận đủ điều kiện sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam.

Đến năm 2019, Bộ NN và PTNN đã cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện kèm theo làm Thực phẩm / Thức ăn chăn nuôi cho gần 30 sự kiện biến đổi gen trên cây trồng ngô và đậu tương. Giấy xác nhận phê duyệt được phát hành sau quy trình xem xét kỹ lưỡng và được đồng ý chấp thuận bởi Hội đồng An toàn Thực phẩm và Thức ăn chăn nuôi biến đổi gen là không có bất kể tác động ảnh hưởng bất lợi nào so với con người và vật nuôi theo đúng trình tự được lao lý theo thông tư 02/2014 / TT-BNNPTNT. Đồng thời, những sự kiện đều đã được phê duyệt tại tối thiểu 5 quốc gia thuộc khối OECD trước đó. Đây được xem như một ” hàng rào kép ” giúp quản trị và bảo vệ tính bảo đảm an toàn của những sản phẩm biến đổi gen, trước khi đến tay người sử dụng tại Nước Ta. [ 34 ] [ 35 ]Ngày 3 tháng 11 năm năm trước, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Quyết định số 2485 và 2486 / QĐ-BTNMT cấp Giấy ghi nhận bảo đảm an toàn sinh học cho ngô biến đổi gen mang sự kiện GA21 và NK603. Các sự kiện ngô biến đổi gen được cấp Giấy ghi nhận bảo đảm an toàn sinh học nêu trên đều mang đặc tính chống chịu thuốc trừ cỏ. [ 36 ]Đồng thời, cũng theo những lao lý về bảo đảm an toàn sinh học, cho tới nay Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cấp 05 Giấy ghi nhận bảo đảm an toàn sinh học cho 5 sự kiện ngô biến đổi gen với những tính trạng kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ được phép canh tác tại Nước Ta. [ 35 ]Theo dự kiến, tới năm năm ngoái, ngô biến đổi được đưa vào trồng đại trà phổ thông. [ 37 ]Đến năm 2019, Bộ NN và PTNN đã cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện kèm theo làm Thực phẩm / Thức ăn chăn nuôi cho gần 30 sự kiện biến đổi gen trên cây trồng ngô và đậu tương [ 38 ]. Giấy xác nhận phê duyệt được phát hành sau quy trình xem xét kỹ lưỡng và được chấp thuận đồng ý bởi Hội đồng An toàn Thực phẩm và Thức ăn chăn nuôi biến đổi gen là không có bất kể ảnh hưởng tác động bất lợi nào so với con người và vật nuôi theo đúng trình tự được pháp luật theo thông tư 02/2014 / TT-BNNPTNT. Đồng thời, những sự kiện đều đã được phê duyệt tại tối thiểu 5 quốc gia thuộc khối OECD trước đó. Đây được xem như một ” hàng rào kép ” giúp quản trị và bảo vệ tính bảo đảm an toàn của những sản phẩm biến đổi gen, trước khi đến tay người sử dụng tại Nước Ta .Đồng thời, cũng theo những pháp luật về bảo đảm an toàn sinh học, cho tới nay Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cấp 05 Giấy ghi nhận bảo đảm an toàn sinh học cho 5 sự kiện ngô biến đổi gen với những tính trạng kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ được phép canh tác tại Nước Ta. [ 38 ]
Tính đến năm 2050, ước tính dân số sẽ chạm mốc 9 tỷ người. Theo Uỷ ban Nông Lương Liên hợp quốc, điều này có nghĩa là lượng thực phẩm cần sản xuất để phân phối nhu yếu cho toàn thế giới trong tiến trình 2000 – 2050 tương tự với tổng lương thực cần trong 10.000 năm trước đây, trong khi diện tích quy hoạnh đất canh tác nông nghiệp ngày càng thu hẹp, biến đổi khí hậu nóng bức trên toàn thế giới .Báo cáo của FAO về Hiện trạng Thực phẩm và Nông nghiệp năm năm nay đã chỉ rõ : ” Công nghệ sinh học dù ở trình độ cao hay thấp đều hoàn toàn có thể giúp những đơn vị sản xuất đặc biệt quan trọng nông hộ quy mô nhỏ hoàn toàn có thể linh động và ứng phó tốt hơn với những thử thách đến từ biến đổi khí hậu. Trong khi những giải pháp phụ đa phần trải qua thay đổi về những giải pháp quản trị ; một trong số những chiêu thức khác hoàn toàn có thể nhờ vào vào tác dụng của việc ứng dụng công nghệ sinh học ví dụ như cải tổ giống cây trồng. “Tiến sỹ Graham Brookes – Giám đốc PG Economics và đồng tác giả trong điều tra và nghiên cứu về ảnh hưởng tác động môi trường tự nhiên và kinh tế tài chính – xã hội san sẻ : ” Nguy cơ mất bảo mật an ninh lương thực toàn thế giới là một yếu tố lớn tại những vương quốc đang tăng trưởng, với khoảng chừng 108 triệu người hiện vẫn đang bị ảnh hưởng tác động bởi khủng hoảng cục bộ lương thực. Trong hơn 20 năm, tất cả chúng ta đã tận mắt chứng kiến việc ứng dụng CNSH cây trồng tại những nước đang tăng trưởng góp phần như thế nào vào việc cải tổ hiệu suất, giúp sản xuất bảo đảm an toàn hơn, tăng tích lũy cho nông dân, góp thêm phần giảm đói nghèo và suy dinh dưỡng tại những khu vực dễ bị tác động ảnh hưởng bởi mất bảo mật an ninh thực nhất trên quốc tế. “Nghiên cứu của PG Economics cũng cho thấy những bước tiến lớn đã được thực thi nhằm mục đích giảm bớt tác động ảnh hưởng môi trường tự nhiên từ canh tác nông nghiệp, giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu. Nghiên cứu mới nhất nhấn mạnh vấn đề việc sử dụng CNSH trong nông nghiệp liên tục góp thêm phần giảm phát thải khí nhà kính [ 39 ]

Việc mở rộng diện tích ứng dụng CNSH đã đồng thời giúp cải thiện tình trạng sụt giảm dinh dưỡng trên cây trồng nhờ đưa vào các tính trạng dinh dưỡng có lợi. Ngoài ra, giá trị dinh dưỡng cây trồng cũng có thể được cải thiện khi thêm vào các tính trạng dinh dưỡng có lợi trên gạo, chuối, khoai tây, lúa mỳ, đậu gà, đậu triều và mù tạt, từ đó đem lại lợi ích cho người tiêu dùng và các nhà sản xuất thực phẩm. Các nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu có thể dẫn tới sụt giảm hàm lượng protein, kẽm và sắt trong các cây trồng chủ lực – đặt 1,4 triệu trẻ em vào nguy cơ thiếu sắt nghiêm trọng vào năm 2050.
Báo cáo năm 2017 của ISAAA cũng cho thấy có nhiều hơn những sản phẩm CNSH được thương mại hóa với những lợi ích trực tiếp đối với người tiêu dùng. Hai thế hệ khoai tây Innate® đã được cấp phép tại Mỹ và Canada: một với tính trạng giảm thâm và chống đốm nâu cùng hàm lượng acrylamide thấp, và một với các tính trạng nói trên kết hợp cùng mức độ đường khử thấp và kháng bệnh mốc sương; giống táo không thâm Arctic® tại Mỹ và giống cà tím kháng sâu tại Bangladesh. Đây đều là những sản phẩm mang lại lợi ích bền vững hơn cho người tiêu cùng cũng như cho môi trường.[23]
Trong tổng lợi ích thu nhập canh tác, 49% (tương đương với 48 tỷ USD) có được nhờ năng suất thu hoạch cao hơn do giảm sâu hại, áp lực về cỏ dại và hệ gen được cải thiện, còn lại nhờ việc giảm thiểu chi phí canh tác.
Phần lớn (51%) thu nhập từ canh tác năm 2011 đã đến trực tiếp với người nông dân của các quốc gia đang phát triển, 90% của nhóm này là những nông hộ nhỏ và nghèo. Tổng cộng từ năm 1996 – 2011, khoảng 50% tổng lợi ích thu về đã đến được với nông dân ở các quốc gia đã và đang phát triển.
Báo cáo ISAAA cho thấy diện tích canh tác cây trồng BĐG toàn cầu đã tăng lên 3%, tương đương với 4,7 triệu héc ta vào năm 2017. Khi ngày càng nhiều các quốc gia đang phát triển mở rộng diện tích canh tác cây trồng BĐG và tạo điều kiện cho nông dân ứng dụng CNSH trong sản xuất thực phẩm, lợi ích được của CNSH được thể hiện rõ rệt đối với các nông hộ nhỏ. Trên thực tế, các nước đang phát triển hiện chiếm 53% diện tích canh tác cây trồng BĐG trên toàn cầu.[23]
Theo báo cáo của PG Economics, từ năm 1996 – 2016 cây trồng BĐG đã mang về 186,1 tỷ đô la, cho khoảng 17 triệu nông dân trên toàn cầu, rất nhiều trong số đó là phụ nữ và các nông hộ nhỏ – lực lượng chịu trách nhiệm nuôi sống toàn gia đình và cộng đồng nơi họ sinh sống.
Cây trồng công nghệ sinh học có khả năng chống chịu với thuốc trừ cỏ không chỉ làm giảm việc dùng thuốc diệt cỏ mà còn làm cho đất và nước sạch hơn, thúc đẩy việc áp dụng phương pháp canh tác không làm đất để giảm thiểu sự xói mòn đất và hiện tượng thải ra carbon làm biến đổi khí hậu vào khí quyển. Theo tính toán của Hội đồng Khoa Học Nông nghiệp và Công nghệ (CAST) cho rằng công nghệ mới như bắp và đậu nành có hàm lượng acid phytic thấp có thể giúp giảm nitơ và bài tiết phospho ở heo và gia cầm tương ứng 40% và 60%. Hệ thống tiêu hóa của bò được cải thiện có thể làm giảm bài tiết nitơ lên đến 34%, và giảm bài tiết phosphor đến 50%.
Cây trồng CNSH góp phần giảm hiệu ứng nhà kính từ quá trình canh tác nhờ việc giảm lượng năng lượng sử dụng, tăng lượng cacbon lưu trữ trong đất nhờ giảm việc làm đất. Điều này tương ứng với việc trong năm 2011, hơn 23 tỷ kg cacbon dioxide đã được ngăn ngừa không bị thải vào môi trường (lượng khí thải giảm thiểu tương đương với việc “chặn” thành công 10,2 triệu xe ô tô lưu thông trên đường trong 1 năm).
GSTS Lê Huy Hàm, Viện trưởng Viện di truyền nông nghiệp, nhiều năm nghiên cứu trong lĩnh vực di truyền khẳng định: “Nói về kiểm soát độ an toàn, có thể nói là hệ thống kiểm soát an toàn sinh học sản phẩm biến đổi gen hiện nay ở Việt Nam hoạt động khá hiệu quả. Đó là quy chế sản phẩm biến đổi gen chỉ được sử dụng ở Việt Nam sau khi đã được sử dụng ở 5 nước phát triển với cùng mục đích. Do đó, người tiêu dùng có thể tin rằng tất cả các sản phẩm biến đổi gen được nhập khẩu về Việt Nam đều đã được các nước như Hoa Kỳ, Nhật, Canada, Australia, Hàn Quốc, EU… sử dụng với cùng mục đích. Ngoài ra, tất cả các quyết định liên quan đến sử dụng, sản xuất sản phẩm biến đổi gen ở Việt Nam đều có sự tham gia của đại diện 5 Bộ: Khoa Học Công Nghệ, Y Tế, Nông Nghiệp, Công Thương, Tài Nguyên Môi Trường và Viện Hàn Lâm Khoa Học Công Nghệ Việt Nam. Mọi khía cạnh đều được cân nhắc rất kỹ trước khi đưa ra quyết định” [40]
Năm 2011, một báo cáo với tên gọi “10 năm nghiên cứu Sinh vật Biến đổi gen” được bảo trợ bởi Cộng đồng chung Châu Âu (EU) với nguồn kinh phí khoảng 200 triệu Euro được xuất bản. Đây là một báo cáo toàn diện, cung cấp thêm thông tin cho những tranh cãi liên quan đến vấn đề BĐG khi các kết quả khoa học và nghiên cứu đánh giá của các cơ quan có thẩm quyền được công bố. Trong suốt hơn 25 năm qua, có khoảng 500 nhóm nghiên cứu độc lập đã tham gia vào dự án này. Theo kết quả của dự án, tính đến thời điểm hiện tại, KHÔNG có bất cứ bằng chứng khoa học cho thấy mối liên hệ giữa sinh vật BĐG với những rủi ro lớn hơn đối với môi trường, và sự an toàn của thực phẩm, thức ăn chăn nuôi so với các sinh vật và cây trồng truyền thống.[41][42][43]
Vào năm 2016, hơn 100 học giả đoạt giải Nobel đã cùng ký bức thư ngỏ kêu gọi Tổ chức Greenpeace (Hoà bình xanh) thay đổi quan điểm, ngưng các hoạt động phản đối thực phẩm biến đổi gen (BĐG). Bức thư có viết: “Chúng tôi kêu gọi Greenpeace nhanh chóng tái đánh giá những trải nghiệm của nông dân và người tiêu dùng trên toàn thế giới về những cây trồng, thực phẩm được cải tiến bởi công nghệ sinh học, công nhận những phát hiện nghiên cứu của các tổ chức khoa học có thẩm quyền và cơ quan chức năng, và ngừng chiến dịch chống lại cây trồng BĐG (GMO) nói chung và giống lúa/gạo Vàng (Golden rice) nói riêng”.
Bức thư cũng đề cập: “Các tổ chức khoa học và cơ quan chức năng trên thế giới liên tục khẳng định chắc chắn sự an toàn của cây trồng và thực phẩm có sự can thiệp của công nghệ sinh học, nếu không muốn nói là an toàn hơn bất cứ phương pháp nuôi trồng nào khác. Đến nay, chưa có bất kỳ trường hợp được xác thực nào xác minh những hệ quả xấu cho sức khoẻ từ việc tiêu thụ sản phẩm BĐG của người và động vật. Cả vấn đề môi trường, cây trồng BĐG cũng được chứng minh rất ít gây ảnh hưởng tiêu cực, không những thế còn đóng góp lợi ích vào hệ sinh thái đa dạng toàn cầu”.[44][45][46][47]
Báo cáo “Mức độ phổ biến và tác động của thức ăn chăn nuôi biến đổi gen lên động vật” xuất bản vào năm 2014 đã dựa trên các dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) trên hơn 100 tỉ động vật được nuôi bằng thức ăn có thành phần từ cây trồng biến đổi gen, kết luận: không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy cây trồng biến đổi gen gây tác động tiêu cực đối với sức khỏe vật nuôi.[48]
Tất cả các nước đang phát triển[27] đã được hưởng lợi từ công nghệ sinh học thông qua việc nhập khẩu hàng hóa rẻ hơn, mức độ độc tố mycotoxin thấp hơn và năng suất cây trồng cao hơn và sạch hơn để trồng trong nước. Các nước đã phát triển cây trồng công nghệ sinh học cũng được hưởng lợi từ việc giảm sử dụng hóa chất, năng suất cao hơn và nông nghiệp mang tính cạnh tranh hơn, xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp biến đổi gen mang một nguồn thu ổn định và giải quyết vấn đề việc làm cho một bộ phận lớn người dân các nước này. Người nông dân tại các quốc gia đang phát triển chính là đối tượng thụ hưởng lợi của những ích lợi đang ngày càng gia tăng này. Môi trường cũng được bảo vệ tốt hơn nhờ việc nông dân ngày càng áp dụng phương pháp canh tác ít ảnh hưởng đến lớp đất phủ, quản lý cỏ dại bằng cách sử dụng các thuốc diệt cỏ lành tính và giảm thiểu lượng thuốc trừ sâu sử dụng nhờ ứng dụng cây trồng biến đổi gen kháng sâu hại. Việc giảm phun thuốc trừ sâu và chuyển đổi sang phương thức canh tác “không làm đất” ngày càng đóng vai trò tích cực trong giảm hiệu ứng nhà kính gây ra do canh tác nông nghiệp.
Có nhiều thông tin cho rằng, Châu Âu là nơi cấm thực phẩm biến đổi gen. Tuy nhiên trên thực tế, Châu Âu là nơi vừa cho phép sử dụng các sản phẩm biến đổi gen, vừa cho phép canh tác một số cây trồng biến đổi gen. Châu Âu có một hệ thống pháp luật quy định việc nhập khẩu, phát triển và thương mại hóa các loại cây trồng và thực phẩm công nghệ sinh học/ cây trồng biến đổi gen. Mỗi năm châu lục này đang nhập hơn 30 triệu tấn đậu nành công nghệ sinh học từ Mỹ và Nam Mỹ để sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi. Bên cạnh đó, Tây Ban Nha là một nước đã canh tác ngô biến đổi gen hơn 20 năm qua.[49]

Bên cạnh những quyền lợi cơ bản của cây trồng biến đổi gen, theo một vài nhà khoa học quốc tế, thì loại thực phẩm này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro tiềm ẩn ảnh hưởng tác động lâu dài hơn tới sức khỏe thể chất hội đồng, thiên nhiên và môi trường. [ 50 ]

Tranh cãi về tác động ảnh hưởng so với thiên nhiên và môi trường[sửa|sửa mã nguồn]

Cây trồng biến đổi gen mang các yếu tố chọn lọc (chịu lạnh, hạn, mặn hay kháng sâu bệnh…) phát triển tràn lan trong quần thể thực vật. Có một số quan ngại cho rằng điều này có thể dẫn đến mất cân bằng hệ sinh thái và làm giảm tính đa dạng sinh học của loài cây được chuyển gen. Tuy nhiên cho tới nay chưa có bằng chứng cho thấy cây trồng biến đổi gen là “nguy hại” hơn đối với môi trường và cân bằng sinh thái, so với cây trồng truyền thống hoặc cây trồng hữu cơ. Một nghiên cứu được tiến hành bởi các nhà khoa học nhà khoa học Tony Conner và Glare Travis người New Zealand và Jan-Peter Nap người Hà Lan đã xem xét 250 tài liệu nghiên cứu đã công bố về một loạt các tác động lên môi trường, về “quá trình tạo cỏ dại”, về quá trình chuyển dòng gen ngang, sinh thái học, đa dạng sinh học và các mối quan tâm khác về công nghệ gen, họ đã kết luận rằng nhiều vấn đề được đặt ra phản bác cây trồng công nghệ sinh học thực ra không tồn tại, và những vấn đề đó đều có thể diễn ra như nhau ở cây trồng truyền thống và cả cây trồng hữu cơ.[51][52]
Cây trồng biến đổi gen mang các gen kháng thuốc diệt cỏ có thể thụ phấn với các cây dại cùng loài hay có họ hàng gần gũi, làm lây lan gen kháng thuốc diệt cỏ trong quần thể thực vật. Việc gieo trồng cây trồng biến đổi gen kháng sâu bệnh trên diện rộng, ví dụ, kháng sâu đục thân, có thể làm phát sinh các loại sâu đục thân mới kháng các loại cây trồng biến đổi gen này. Việc sử dụng thuốc trừ sâu sinh học Bt đã cho phép phòng trừ hiệu quả sâu bệnh, nhưng sau 30 năm sử dụng, một số loại sâu bệnh đã trở nên nhờn thuốc ở một vài nơi
Ngoài ra, một bộ phận các nhà khoa học lo ngại đến khả năng chuyển gen từ cây trồng vào các vi khuẩn trong đất. Tuy nhiên, khả năng xảy ra điều này là vô cùng nhỏ. Hiện nay, các chuyên gia CNSH đang cố gắng giảm thiểu các rủi ro nêu trên và theo dõi cẩn thận các thử nghiệm cây trồng biến đổi gen trong phòng thí nghiệm, cũng như ngoài đồng ruộng trước khi đưa ra thị trường thương mại. Nếu được thiết kế và sử dụng đúng phương pháp thì có thể quản lý được các nguy cơ của cây trồng biến đổi gen đối với môi trường một cách hiệu quả.

Có nhiều tranh cãi về GMO, đặc biệt quan trọng là về việc chúng được trồng bên ngoài thiên nhiên và môi trường phòng thí nghiệm. Tranh cãi tương quan đến người tiêu dùng, nhà phân phối, những công ty công nghệ sinh học, những cơ quan quản trị của cơ quan chính phủ, những tổ chức triển khai phi chính phủ và những nhà khoa học. Nhiều mối chăm sóc trong số này tương quan đến việc cây trồng biến đổi gen và thực phẩm sản xuất từ chúng liệu có bảo đảm an toàn hay không, và tác động ảnh hưởng của việc trồng cây biến đổi gien lên thiên nhiên và môi trường. Những tranh cãi này đã dẫn đến kiện tụng, tranh chấp thương mại quốc tế, và phản đối, và hạn chế so với những mẫu sản phẩm thương mại lao lý ở 1 số ít vương quốc. [ 53 ] Hầu hết những phản đối xoay quanh ảnh hưởng tác động đến sức khỏe thể chất và thiên nhiên và môi trường của GMO. Những điều này gồm có liệu chúng hoàn toàn có thể gây ra phản ứng dị ứng hay không, liệu gen đột biến hoàn toàn có thể chuyển sang tế bào người hay không và những gen không hề được hấp thụ bởi con người có rủi ro tiềm ẩn xâm nhập vào chuỗi đáp ứng thực phẩm [ 54 ]
Người biểu tình phản đối cây trồng biến đổi gen ( GMO )Ngoài ra, cũng theo nhiều chuyên viên, nếu trồng đại trà phổ thông thực phẩm biến đổi gene thì một số ít quyền lợi kinh tế tài chính hoàn toàn có thể bị nguy cơ tiềm ẩn, như người nông dân bị ép giá do chịu ràng buộc vào những công ty đáp ứng giống, thiên nhiên và môi trường nông nghiệp bị biến đổi, những công ty xuyên vương quốc trong nghành này đang sử dụng cây giống biến đổi gen nhằm mục đích khiến cho nông dân ngày càng nhờ vào vào họ để đạt tiềm năng doanh thu [ 55 ]Có một sự đồng thuận khoa học [ 56 ] [ 57 ] [ 58 ] [ 59 ] rằng chưa có dẫn chứng cho thấy thực phẩm có nguồn gốc từ cây trồng biến đổi gen gây rủi ro đáng tiếc lớn hơn cho sức khỏe thể chất con người so với thực phẩm thường thì, [ 60 ] [ 61 ] [ 62 ] [ 63 ] [ 64 ] nhưng mỗi loại thực phẩm biến đổi gen cần phải được thử nghiệm tráng lệ trên cơ sở từng trường hợp đơn cử trước khi đưa vào sử dụng [ 65 ] [ 66 ] [ 67 ] Tuy nhiên, công chúng có khuynh hướng ít nhận thức thực phẩm biến đổi gen là bảo đảm an toàn so với những nhà khoa học [ 68 ] [ 69 ] [ 70 ] [ 71 ] Tình trạng pháp lý và quản trị của thực phẩm biến đổi gen là khác nhau tùy theo vương quốc, với một số ít vương quốc cấm hoặc hạn chế chúng, và 1 số ít vương quốc khác được cho phép sử dụng chúng với những mức độ pháp luật khác nhau. [ 72 ] [ 73 ] [ 74 ] [ 75 ]Vào cuối những năm 1990, cây trồng biến đổi gen xâm nhập vào những quần thể hoang dã được cho là khó xảy ra và hiếm gặp, và nếu nó xảy ra, thì nó rất dễ bị hủy hoại. Người ta cho rằng điều này sẽ không làm tăng thêm ngân sách hoặc rủi ro đáng tiếc về thiên nhiên và môi trường ngoài những ảnh hưởng tác động đã gây ra bởi việc sử dụng thuốc trừ sâu. [ 76 ] Tuy nhiên, trong 2 thập kỷ kể từ đó, một số ít ví dụ như vậy đã được quan sát thấy. Trao đổi gen giữa cây trồng biến đổi gen và cây trồng thích hợp, cùng với việc tăng cường sử dụng thuốc diệt cỏ đã ngày càng lan rộng ra [ 77 ] hoàn toàn có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn kháng thuốc diệt cỏ ở quần thể những loài cỏ dại. [ 78 ] Tranh luận về mức độ và hậu quả của dòng gen đột biến đã diễn ra nóng bức vào năm 2001, khi một bài báo được xuất bản cho thấy gen biến đổi đã được tìm thấy trong cây ngô tự nhiên ở Trung tâm đa dạng sinh học tại Mexico. [ 79 ] [ 80 ] Dòng gen từ cây trồng biến đổi gen chuyển sang những sinh vật khác nói chung thường thấp hơn so với những gì xảy ra tự nhiên. [ 81 ] Để xử lý 1 số ít mối quan ngại này, một số ít GMO đã được tăng trưởng với những đặc thù để giúp trấn áp sự lan rộng của chúng. Ví dụ : để ngăn cá hồi biến đổi gen vô tình sinh sản với cá hồi hoang dã, tổng thể cá được nuôi làm thực phẩm đều là cá cái, tam bội, 99 % là vô sinh về mặt sinh sản và được nuôi ở những khu vực mà cá hồi sổng chuồng sẽ không hề sống sót. [ 82 ] [ 83 ] Vi khuẩn cũng đã được biến đổi gen để phụ thuộc vào vào những chất dinh dưỡng không hề tìm thấy trong tự nhiên, [ 84 ] và công nghệ tiên tiến hạn chế sinh sản đã được tăng trưởng, mặc dầu chưa được đưa ra thị trường, khiến thế hệ thứ hai của cây biến đổi gen sẽ trở nên vô sinh. [ 85 ]Các mối chăm sóc khác về thiên nhiên và môi trường và nông học gồm có giảm đa dạng sinh học, ngày càng tăng những loài gây hại thứ cấp và thôi thúc sự tiến hóa của côn trùng nhỏ gây hại kháng thuốc trừ sâu. [ 86 ] [ 87 ] [ 88 ] Ở những khu vực của Trung Quốc và Hoa Kỳ với cây trồng biến đổi gien, sự đa dạng sinh học tổng thể và toàn diện của côn trùng nhỏ đã tăng lên và tác động ảnh hưởng của những loài gây hại thứ cấp là rất ít. [ 89 ] Sự kháng thuốc trừ sâu được phát hiện là chậm tăng trưởng nếu những pháp luật trồng trọt tốt nhất được tuân theo. [ 89 ] Tác động của cây trồng biến đổi gien so với những sinh vật không phải tiềm năng gây hại đã trở thành một yếu tố tranh cãi công khai minh bạch, sau khi một bài báo năm 1999 cho rằng chúng hoàn toàn có thể gây độc cho bướm vua. [ 90 ]Các cáo buộc rằng những nhà khoa học đang cố ” đóng vai Thượng Đế ” và yếu tố tôn giáo đã được gán cho công nghệ tiên tiến này ngay từ đầu. [ 91 ] Với khả năng biến đổi gen, có những lo lắng về đạo đức rằng công nghệ tiên tiến này sẽ tiến xa đến mức nào, hoặc liệu nó có nên được sử dụng hay không. [ 92 ] Nhiều cuộc tranh luận xoay quanh ranh giới giữa điều trị và tăng cường gen, và liệu những sửa đổi này có nên được thừa kế hay không. [ 93 ] Các mối chăm sóc khác gồm có sự suy giảm của nguồn cung ứng thực phẩm không biến đổi gen, [ 94 ] [ 95 ] sự khắt khe của tiến trình quản trị, [ 96 ] [ 97 ] củng cố quyền trấn áp nguồn cung ứng thực phẩm cho những công ty sản xuất và bán GMO, [ 98 ] phóng đại quyền lợi của việc chỉnh sửa gen, [ 99 ] hoặc lo lắng về việc sử dụng thuốc diệt cỏ có glyphosate. [ 100 ] Các yếu tố khác được nêu ra gồm có việc khó xác lập cha mẹ sinh học [ 101 ] và việc sử dụng những quyền sở hữu trí tuệ. [ 102 ]Có sự độc lạ lớn trong sự gật đầu của người tiêu dùng so với GMO, người châu Âu có nhiều năng lực nhìn nhận thực phẩm biến đổi gen một cách xấu đi hơn so với người Bắc Mỹ. [ 103 ] GMOs Open khi niềm tin của công chúng vào bảo đảm an toàn thực phẩm đang suy giảm, do những mối rình rập đe dọa thực phẩm gần đây như Bệnh bò điên và những vụ bê bối khác tương quan đến lao lý của chính phủ nước nhà so với những loại sản phẩm ở Châu Âu [ 104 ] Điều này cùng với những chiến dịch do nhiều tổ chức triển khai phi chính phủ ( NGO ) triển khai đã rất thành công xuất sắc trong việc ngăn ngừa hoặc hạn chế việc sử dụng cây trồng biến đổi gen. [ 105 ] Các tổ chức triển khai phi chính phủ như Thương Hội người tiêu dùng hữu cơ [ 106 ] [ 107 ] [ 108 ] Tổ chức Hòa bình xanh và những nhóm khác cho rằng rủi ro đáng tiếc của GMO là chưa được xác lập và quản trị vừa đủ [ 109 ] và có những câu hỏi chưa được giải đáp tương quan đến tác động ảnh hưởng lâu bền hơn hoàn toàn có thể xảy ra so với sức khỏe thể chất con người từ thực phẩm có nguồn gốc biến đổi gien. Họ đề xuất kiến nghị ghi nhãn bắt buộc với loại mẫu sản phẩm này [ 110 ] [ 111 ] hoặc ra lệnh cấm so với những loại sản phẩm như vậy. [ 98 ] [ 96 ] [ 112 ]

Biến đổi khí hậu: Thuật ngữ này thường chỉ một thay đổi nghiêm trọng từ một điều kiện khí hậu này sang điều kiện khác, “biến đổi khí hậu” đã được sử dụng hoán đổi với thuật ngữ “nóng lên trên toàn cầu” để chỉ những thay đổi lớn và dài hạn của khí hậu trên trái đất và cấu trúc thời tiết.

Cây trồng kháng vi-rút: Các cây trồng có khả năng chịu được các bệnh vi-rút trên cây. Được phát triển nhờ phương pháp nhân giống truyền thống hoặc thông qua kỹ thuật di truyền (ví dụ, đu đủ kháng bệnh đốm vỏ).

Cỏ dại: Một loại cây phát triển ở các khu vực không mong muốn và có thể xâm lấn các loại cây trồng khác do phát triển dày, hút hết dinh dưỡng và độ ẩm trong đất lẽ ra được sử dụng cho cây trồng khác hiệu quả hơn.

Công nghệ sinh học: Ứng dụng khoa học sinh học để tăng cường các thuộc tính của cây trồng, vật nuôi và các sinh vật khác, hoặc để cải thiện các biện pháp sản xuất lương thực, gồm các kỹ thuật như lên men, tinh lọc enzim, nhân giống cây trồng và vật nuôi.

DNA: Chứa đựng thông tin di truyền của hậu hết các hệ thống sống. Phân tử DNA gồm 4 prô-tê-in cơ bản (adenine, cytosine, guanine and thymine) và một chất chính là đường phốt-phát, được bố trí thành hai dải kết nối tạo thành vòng xoắn kép các đặc tính của nó. Bộ gen (tất cả các thông tin di truyền trong một sinh vật sống), ngoài các phân tử DNA đơn, xác định các đặc tính của sinh vật.

Gen: Đơn vị di truyền gốc. Một gen gồm có “các thiết kế” để xây dựng các prô-tê-in trong một cấu trúc cụ thể mà xác định các đặc tính của một cây trồng, vật nuôi, hoặc các sinh vật khác, và những đặc điểm này sẽ được chuyển giao từ thế hệ này tới thế hệ sau. Nó là một phần cụ thể trong một nhiễm sắc thể

Giống, cây trồng: Một nhóm các loại cây trồng mà có các đặc tính di truyền thống nhất, ổn định và khác nhau giữa các nhóm cùng một loài.

Kháng thuốc trừ sâu: Phát triển hoặc lựa chọn các đặc tính có thể di truyền (các gen) của một cộng đồng sâu bệnh cho phép chúng có thể tồn tại trong điều kiện bị sử dụng thuốc trừ sâu, lẽ ra có thể làm suy yếu hoặc giết chết chúng. Sự tồn tại của những sâu bệnh kháng thuốc nay sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc trừ sâu trong kiểm soát và quản lý sâu bệnh.

Kiểm tra hoặc thử nghiệm tại mặt ruộng: Kiểm tra một loại giống cây trồng mới, gồm loại giống có sử dụng công nghệ sinh học, được tiến hành bên ngoài phòng thí nghiệm với các yêu cầu cụ thể về địa điểm, quy mô ruộng thử nghiệm, biện pháp…

Kiểu gen: Đặc tính gen của một cá nhân. Kiểu gen thường là một bằng chứng
của các tính cách bên ngoài, nhưng cũng có thể được phản ánh theo các cách hóa
sinh tinh vi hơn, không phải là bằng chứng có thể nhìn thấy được.

Khuẩn bacillusthuringiensis(Bt): Một vi sinh vật phổ biến trong đất có trong thuốc trừ sâu sinh học do nông dân sử dụng, gồm sản xuất hữu cơ và làm vườn gia đình, để kiểm soát sâu bệnh với tác động môi trường nhỏ nhất.

Lượng khí thải các-bon: Lượng khí nhà kính, đặc biệt là dioxide các-bon và các hợp chất các-bon khác phát thải bởi các cá nhân, công ty hoặc các quốc gia (như hoạt động của con người hoặc nhà máy sản xuất một sản phẩm và giao thông) trong một giai đoạn. Chỉ số chất lượng không khí thường được sử dụng để đo tác động môi trường của một thực thể.

Nông nghiệp bền vững: Một hệ thống tổng hợp các thực tiễn trồng trọt và chăn nuôi, về dài hạn, sẽ thỏam ãn nhu cầu thực phẩm và quần áo của con người; nâng cao chất lượng môi trường và tài nguyên thiên nhiên mà ngành kinh tế nông nghiệp phụ thuộc; sử dụng hiệu quả nhất các nguồn tài nguyên không thể tái tạo và kết hợp, kiểm soát các chu trình sinh học tự nhiên; duy trì tính khả thi về kinh tế cho trong sản xuất nông nghiệp; tăng cường chất lượng cuộc sống của nông dân và toàn xă hội.

Phản ứng do dị ứng: Phản ứng của hệ miễn dịch trong cơ thể tạo thành một cơn dị ứng, thường là do một prô-tê-in (protein). Thực phẩm chứa nhiều loại prô-tê-in có thể tạo ra phản ứng miễn dịch. Các triệu chứng dị ứng gồm nóng rát, phát ban và trong một số trường hợp nguy hiểm là khó thở, không thở được hoặc bất tỉnh.

Xem thêm: Hoàng Duy Hùng – Wikipedia tiếng Việt

Thuốc trừ sâu: Một loạt các sản phẩm bảo vệ cây trồng, bao gồm bốn loại chính: thuốc trừ sâu được sử dụng để kiểm soát sâu bệnh; thuốc diệt cỏ được sử dụng để kiểm soát cỏ dại; thuốc diệt các loại gặm nhắm để sử dụng để kiểm soát chuột; và thuốc chống nấm được sử dụng để kiểm soát các loại nấm mốc. Cả nông dân và người tiêu dùng sử dụng thuốc trừ sâu ở gia đình và sân vườn để kiểm soát mối và gián, làm sạch nấm mốc trên rèm tắm, ngăn cỏ dại trên các bãi cỏ, giết bọ chét và ve trên vật nuôi cảnh, khử trùng hồ bơi…

Thuốc trừ sâu sinh học: Bất cứ vật liệu nào được sử dụng để kiểm soát sâu bệnh có trên các sinh vật sống như vi khuẩn, các tế bào động, thực vật. Ví dụ khuẩn bacillus thuringiensis (Bt),prô-tê-in (từ vi khuẩn), và Pyrethrum (làm từ nhụy của một số loại hoa cúc khô), cả hai đều được sử dụng để kiểm soát sâu bệnh.