LỄ HỘI OK OM BOK TẠI TRÀ VINH – Ngon Vui

Giới thiệu về lễ hội Ok Om Bok

Lễ hội Ok Om Bok còn có tên khác là lễ hội Cúng Trăng. Trong văn hóa truyền thống của người Khmer, Mặt Trăng là vị Thần có thế lực chi phối mùa màng trong canh tác nông nghiệp. Sau khi thu hoạch những loại sản phẩm tiên phong của mùa vụ, người ta triển khai nghi thức cúng tế để tạ ơn Thần Mặt Trăng đã cho một mùa bội thu, giúp phum sóc no đủ .Về nghĩa của từ, “ Ok Om Bok ” có nghĩa là “ Đút cốm dẹp bằng cách bốc bằng tay ” nên lễ hội này còn có tên gọi khác là lễ hội Đút cốm dẹp .

Lễ hội Ok Om Bok diễn ra vào thời gian nào?

Lễ hội được diễn ra vào ngày 14 và 15 tháng Kađar theo Phật lịch, tức là Mười bốn và Rằm tháng Mười âm lịch hằng năm.

Lễ hội diễn ra ở đâu ?

lễ hội Ok Om Bok diễn ra ở 2 khu vực chính là :

• Sông Long Bình chảy qua TT thành phố
• Ao Bà Om thuộc phường 8, Tp. Trà Vinh .

Diễn biến của lễ hội

• Đua ghe ngo

Đua ghe ngo là nghi thức truyền thống lịch sử tạ ơn Thần Nước sau chu kỳ luân hồi gieo cấy – thu hoạch vừa tiễn đưa Thần Nước về với biển cả ở thời gian mùa mưa kết thúc, chuyển sang mùa khô trong chu kỳ luân hồi một năm .Ghe ngo là phương tiện đi lại chuyển dời truyền thống lịch sử trên sông nước của người dân Khmer Nam bộ, có dạng hình rắn thần Nagar, với 40 – 50 tay bơi ( hoặc tùy theo qui định của ban tổ chức triển khai ) .

Buổi trưa ngày 14 tháng 10 (Âm lịch) khi nước lên cao cũng chính là lúc cuộc đua ghe ngo chính thức bắt đầu và mỗi cuộc đua thường kéo dài từ 3 đến 4 tiếng đồng hồ. Các đội đua ghe ngo là đại diện của nhà chùa đại diện cho thành phố Trà Vinh và các huyện trong tỉnh.

Cuộc thi diễn ra trong nền nhạc ngũ âm truyền thống lịch sử, trong tiếng hò reo cổ vũ của hàng chục ngàn người dự hội vây kín hai bên bờ sông. Những chiếc ghe ngo được chia thành từng cặp tranh vòng sơ loại, chọn ra bốn chiếc vào vào bán kết và hai chiếc xuất sắc nhất tranh chung kết .

Đội ghe ngo giành giải nhất vừa được nhận thưởng của Ban Tổ chức vừa được bà con phum sóc vinh danh, chiêu đãi rất trọng thị.

• Lễ hội ở Ao Bà Om

Vào ngày tiếp theo là ngày rằm tháng 10 ( Âm lịch ) tại Ao Bà Om tập trung chuyên sâu phần đông người dân từ mọi nơi về thăm quan thắng cảnh và tham gia những game show dân gian như kéo co, đập nồi, đẩy gậy, đi cà kheo cùng những môn thể thao như chạy việt dã, bóng chuyền người trẻ tuổi dân tộc bản địa …

• Nghi thức cúng trăng

Khi mặt trăng vừa nhô cao, chiếu ánh sáng khắp mọi nơi cũng là lúc lễ hội khởi đầu, một số ít vị bô lão được cử ra đại diện thay mặt cho 143 ngôi chùa và toàn thể đồng bào Khmer trong tỉnh triển khai nghi thức Cúng Trăng .Vị chủ tế bày những vật phẩm của mái ấm gia đình, phum sóc vừa thu hoạch, khi nào cũng phải có cốm dẹp, chuối, dừa, khoai … ra cúng, rồi khấn nguyện Thần Mặt Trăng, Thần Nước, Thần Đất Đai … vừa tạ ơn vừa xin lỗi vì trong quy trình lao động sản xuất, con người đã làm tổn hại, ô uế những vị thần .Sau đó, người có tuổi sẽ bốc và vo cốm dẹp thành từng viên, kèm theo khoai, chuối … đút cho trẻ vừa xoa vào sống lưng và hỏi chúng ao ước gì ? Những lời nói hồn nhiên có phần ngây ngô của trẻ cũng là mong ước mà mỗi nhà, mỗi phum sóc gởi đến Thần Mặt Trăng .

Sau khi nghi thức cúng tế kết thúc, những chiếc đèn gió to lớn làm bằng nan tre và vải, có bùi nhùi tạo lửa bên trong, được đốt và thả lên trời cao. Theo quan niệm của các dân tộc thuộc hệ văn minh lúa nước, lửa là phương tiện duy nhất để con người có thể giao tiếp với thế giới thần linh nên đèn gió bay lên sẽ mang theo ước nguyện của con người về mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, con người no đủ đến với Thần Mặt Trăng. Ngày nay, vì sự an toàn chung, nghi thức thả đèn gió không còn được tiến hành.

Ngay sau đó, mỗi huyện cử ra một ngôi chùa đại diện thay mặt triển khai nghi thức thả hoa đăng. Chiếc hoa đăng lớn được đưa lên xe, phía trước có đội múa Chayyam và dàn nhạc ngũ âm mở đường, phía sau xe là sư sãi và bà con phum sóc cầm đèn nhỏ đi bộ diễu hành dọc theo bốn bờ Ao bà Om, hình thành một đám rước trang trọng với những âm thanh, sắc tố làm náo nức lòng người. Kết thúc diễu hành, hàng loạt hoa đăng của những huyện, thành phố đều được thả xuống mặt nước Ao Bà Om, tạo ra không khí huyền diệu suốt đêm lễ hội .

Bên cạnh đó, nhiều hình thức nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp và diễn xướng dân gian truyền thống của đồng bào Khmer được tổ chức phục vụ nhu cầu vui chơi giải trí của người dân.

Lời kết

Ok Om Bok là một lễ hội dân gian truyền thống cuội nguồn của đồng bào Khmer Nam bộ được tổ chức triển khai theo chu kỳ luân hồi hàng năm .Lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer Nam bộ, trong đó có lễ hội Ok Om Bok Trà Vinh đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cấp vương quốc vào năm năm ngoái .

Thông tin liên hệ

Tham khảo và tổng hợp :

• https://www.dulichtravinh.com.vn/index.php/du-lich/van-hoa-va-le-hoi/534-le-hoi-ok-om-bok

Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội