Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ – Nét đẹp văn hóa chưa bao giờ mất
Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ
Cần giờ vào ngày tháng 8 đường xá tràn ngập không khí của lễ hội, như những tỉnh miền ven biển khác trên khắp cả nước lễ hội Nghinh Ông được xem như cái Tết truyền thống thứ 2 của ngư dân Cần Giờ, TP.HCM. Gắn liền với tục thờ cùng Cá Ông và cùng với những hoạt động giải trí lễ hội mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống, lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ đã biểu lộ tập quán dân gian tín ngưỡng phổ cập và quen thuộc với người dân địa phương .
Lễ hội còn có những tên gọi khác như : Lễ rước cốt Ông, Lễ cầu ngư, Lễ tế cá Ông, Lễ cúng Ông, Lễ nghinh Ông, Lễ nghinh Ông Thủy tướng … Nhưng tổng thể đều có chung một ý niệm rằng cá ” Ông ” là thần bảo trợ nghề cá và những nghề trên biển nói chung và từ đó trở thành tín ngưỡng của ngư dân .
Lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa
Ngày 15/8 không khí lễ hội đã diễn ra nhộn nhịp ở bên ngoài lăng với nhiều hoạt động văn hoá sôi nổi, sáng ngày 16/8, khoảng 10h, các vị trong hội lăng trong trang phục chỉnh tề làm lễ rước kiệu của Nam hải Tướng quân xuống thuyền rồng ra biển.
Đoàn ghe nghinh xuất phát tại bến đò Cần Giờ – Vũng Tàu, dọc theo đường rước, ngư dân sống trên biển và bà con hai bên phố bày lễ vật nghênh đón, khói nhang nghi ngút. Cùng với thuyền rồng rước thuỷ tướng, có hàng trăm ghe lớn nhỏ, trang hoàng lộng lẫy, cờ hoa rực rỡ tỏa nắng tháp tùng ra biển nghênh ông. Trước mũi ghe là hương án và mâm lễ vật. Trên những ghe lớn nhỏ này có chở hàng ngàn khách và bà con tham gia đoàn rước. Đoàn rước đi khoảng chừng hai giờ thì quay về bến nơi xuất phát, rước ông về lăng ông Thuỷ tướng. Tại bến một đoàn múa lân, sư tử, rồng đã đợi sẵn để đón ông về lăng .
Truyền thuyết “Đức Ngài Cá Ông”
Theo dân gian truyền miệng, đức tin của những người con xứ biển luôn hướng về hai hình tượng tâm linh lớn nhất là Mẹ Quan Âm Nam Hải và Đức Ngài Cá Ông. Dù là ngư dân kéo lưới thả chài ở đâu đi chăng nữa, ai cũng tâm niệm khi đi biển gặp sóng to gió lớn, nếu cầu xin Ðức Ngài hiển linh thì Ðức Ngài sẽ hiện lên trong xác của một cá Voi khổng lồ hộ tống tàu bè cập bến bảo đảm an toàn .
Chính vì sự lưu truyền đó mà cá Ông hay cá Voi là một thiêng vật, một vị thần phù trợ rất là rất linh so với người đi biển. Mỗi khi cá Ông gặp nạn, xác trôi dạt vào bờ đều được những ngư dân tổ chức triển khai an táng thật sang trọng và quý phái và tổ chức triển khai thờ cúng. Từ truyền miệng, niềm tin này lớn dần và trở thành tín ngưỡng phổ cập của ngư dân, cầu mưa thuận gió hòa, cầu quốc thái dân an, đặc biệt quan trọng cầu mong sự bảo đảm an toàn cho những người đi biển …
Lễ rước Nghinh
Sẽ có rất nhiều hành khách không hiểu lấy cơ sở từ đâu mà ngư dân lại có niềm tin đó, nhưng tôi tin khi tận mắt thấy bộ cốt ( xương ) dài tới 12 mét của “ Ðức Ngài Cá Ông ” ( gặp nạn trôi dạt vào bờ từ năm 1971 ), hiện được thờ cúng tại miếu Nam Hải Tướng Quân ( Lăng Ông thủy tướng ) tại huyện Cần Giờ .
Theo lời dẫn của người vạn trưởng, bộ cốt ở dọc sống sống lưng của Ngài không nhô cao như thường thấy, mà lõm sâu bè như một chiếc ghe, như thể, Ngài đã dùng phần sống lưng của mình để nâng tàu, ghe mà kéo đi, để ngư dân về lại được đất liền .
Không biết thực hư thế nào nhưng so với hầu hết ngư dân thì Nam Hải Tướng Quân là có thật và là vị cứu tin đáng đáng tin cậy giữa bao la trời, biển. Vậy là, hàng năm cứ đến rằm tháng Tám, nhân dân khắp huyện Cần Giờ lại tưng bừng tổ chức triển khai hội “ Nghinh Ông Thủy tướng ” với những phong tục truyền thống lịch sử .
Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ – Nét đẹp văn hóa chưa bao giờ mất
Lễ hội Nghinh Ông – Nét văn hóa mặn mà xứ biển
Để tưởng niệm công ơn Cá Ông người dân Cần giờ hàng Năm vẫn làm lễ tế sang trọng và quý phái tại Lăng Ông Thủy Tướng. Lăng Ông Thủy Tướng trước kia có tên gọi là Miếu Hải Thần là nơi thờ cúng những vị Thần biển của ngư dân, đến thời nhà Nguyễn nơi đây còn là nơi quan lại nhà Nguyễn cúng lễ cầu mong cho thuyền bè thuận buồm xuôi gió, Lăng Ông Thủy Tướng được dựng lên trên nền miếu Hải Thần cũ. Từ 1816 – 1913 Lăng Ông vận động và di chuyển đến khu vực mới do biển xâm lấn và lễ cúng nghinh diễn ra vào ngày rằm tháng 8 hàng năm .
Trải qua nhiều khó khăn vất vả và cuộc chiến tranh ác liệt tục lệ Nghinh Ông vẫn được người dân huyện Cần Giờ duy trì cho đến tận thời nay, trong lăng vẫn giữ bộ tro cốt của cá Voi dài 12 m được những ngư dân Cần Giờ giữ gìn cẩn trọng .
Lễ Nghinh Ông gắn liền với đời sống tâm linh của người dân huyện Cần giờ đó còn là một tập quán, tín ngưỡng quen thuộc, qua năm tháng lễ hội cũng được biến hóa cho tương thích với thực tiễn đời sống. Lễ Thượng Kỳ là một trong những cải biên như một cách biểu lộ ý thức uống nước nhớ nguồn, nhớ người đã khuất .
TVC giới thiệu lễ Nghinh Ông Cần Giờ
Vạn Trưởng Hội Vạn Lặc cùng người đứng đầu chính quyền sở tại kéo cờ tại Lăng Ông Thủy Tướng, lễ Thượng cờ mở màn cho rất nhiều lễ hội diễn ra sau đó. Những ngư dân Cần Giờ đã khởi đầu cho ghe thuyền cập bến chuẩn bị sẵn sàng soạn sửa trang hoàng mừng lễ hội, tại Cầu Cảng nhiều ghe thuyền vẫn sinh động kinh doanh sau một ngày giông thuyền ra khơi. Tuy nhiên lễ Nghinh Ông vốn được xem như cái Tết truyền thống thứ 2 của ngư dân đã được họ sẵn sàng chuẩn bị từ rất sớm .
Đối với ngư dân huyện Cần giờ lễ hội Nghinh Ông không riêng gì đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh mà còn là dịp nghỉ ngơi đi dạo sau một năm thao tác khó khăn vất vả .
So với lễ hội Nghinh Ông từ thời Nguyễn, lễ hội Nghinh Ông ngày này có những cải biên, thay đổi tương thích với trong thực tiễn đời sống để tưởng niệm những ngư dân đã khuất, những người đã phong mạng ngoài khơi xa, người dân huyện Cần giờ tổ chức triển khai lễ tế bạn cũ lái xưa ngay trước thềm lễ rước Nghinh. Một nén nhang tưởng niệm bạn cũ nhớ Tiền Hiền, Hậu Hiền trong nghề đi biển .
Cờ hoa rực rỡ cùng giong thuyền ra biển làm lễ cúng
Cùng rất nhiều game show dân gian mang đậm nét sắc thái văn hóa truyền thống dân cư biển, lễ thả đèn hoa đăng trên biển cũng là một điểm nhấn mới. Ngư dân Cần Giờ cùng nhau giông thuyền ra khơi khi con nước lên. Hoa đăng được thả tử thuyền chính rồi trôi ra con nước xa để tưởng niệm những người đã khuất, lễ thả hoa đăng cũng mang một ý nghĩa thâm thúy độc lạ so với những lễ hội Nghinh Ông khác .
Trong chính lễ Ngai thờ của Cá Ông được rước từ Lăng Ông Thủy Tướng ra bến đò đưa lên thuyền Nghinh. Theo thuyền Nghinh hàng trăm ghe thuyền cùng ra khơi, những ghe thuyền đều đã được người dân trang hoàng rực rỡ tỏa nắng như cách họ trang hoàng nhà cửa trong những dịp lễ Tết để nghênh tiếp một năm làm ăn như mong muốn và thuận tiện. Theo ý niệm xưa càng nhiều tàu thuyền đi rước Nghinh mùa cá năm đó sẽ là một mùa bội thu, tôm cá đầy ghe, biển thuận gió hòa .
Đến vùng biển giao lưu giữa 3 con nước lớn và nơi tập trung của nhiều loại cá thân mềm, thức ăn của cá voi thì thuyền Nghinh dừng lại và bắt đầu cúng tế với các nghi lễ dâng hương thỉnh Ông, cầu Ông ban phước lành, rước Ông và cầu khấn những hồn vía trong đại dương phù hộ cho những ngư dân đi biển.
Toàn khung cảnh lễ Lễ hội nghinh Ông Cần Giờ
Nếu như lễ cầu ngư cho mua thuận gió hòa, quốc thái dân an, cầu sự rất linh của Cá Ông sống cứu người trên biển thì lễ Nghinh Ông cầu linh hồn của Cá Ông theo sắc phong thần có từ thời Nguyễn. Người dân miền biển tin rằng Cá Ông như con người, sau khi chết đi thân xác tiêu tan nhưng tâm hồn vẫn còn đó, do đó lễ Nghinh Ông là rước linh hồn Cá Ông về trên ghe, rước và tưởng niệm cả những chiến sỹ trận vong và đồng bào tử nạn .
Theo ghe chính những ghe mái ấm gia đình theo đoàn rước cũng bày biện mâm lễ, họ cúng tạ lễ và cầu một mùa bội thu. Trên bờ đội lân sư rồng múa, những ông Phúc, Lộc, Thọ cùng cờ trống rộn ràng sẵn sàng chuẩn bị rước thuyền Nghinh cập bến .
Khi đoàn rước Nghinh Ông về tới Lăng nghi lễ Xây Chầu và Đại Bội với cờ xí nhạc lễ, phẩm phục được khởi đầu. Xây Chầu và Đại Bội là những nghi thức bộc lộ sự vui mừng khi được Thần về ngự trong Lăng, Đại Bội chính là diễn xướng cho Ông xem, hát Bội là sự điều khiển và tinh chỉnh của người cầm Chầu .
Cùng nhiều hoạt động đan xen
Ngoài lễ chính còn có những hoạt động giải trí xen kẽ cho sắc màu lễ hội thêm nhiều mẫu mã và rực rỡ .
Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ đã được đưa vào hạng mục di sản văn hóa truyền thống phi vật thể vương quốc năm 2013, với những nghi lễ truyền thống của một cửa biển tiên phong của thời mở cõi nên phong tục thờ cúng Cá Ông diễn ra hàng năm đã lưu giữ được rất nhiều những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn .
Mua gì làm quà khi đến du lịch Sài Gòn?
Bánh pía sầu riêng
Bánh pía là món ăn truyền thống cuội nguồn của người Nam Bộ, nhân bên trong của bánh được làm từ đậu xanh xay nhuyễn với sầu riêng. Nếu ai không ăn được sầu riêng thì hãy chọn loại nhân đậu xanh, chỉ có một chút ít mùi sầu riêng thôi. Bánh được đóng gói thích mắt và dữ gìn và bảo vệ được trong nhiều ngày .
Bánh pía sầu riêng
Địa chỉ bán bánh pía sầu riêng là :
- Cửa hàng Tân Huê Viên: 116C Nguyễn Thị Nhỏ, Phường 15, Quận 5, TP.HCM
- Bánh pía Hưng Thành: 758/28/26 Xô Viết Nghệ Tĩnh, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP.HCM
- Bánh pía Tân Hưng Lợi: 418/45 Hồng Bàng, Phường 16, Quận 11, TP. HCM
Cơm cháy chà bông
Khác với cơm cháy ở Tỉnh Ninh Bình, cơm cháy TP HCM được tẩm ướp với nhiều loại gia vị khác nhau, mặt phẳng được phủ một lớp chà bông mang đến mùi vị mằn mặn, cay cay .
Cơm cháy chà bông
Theo kinh nghiệm tay nghề du lịch Hồ Chí Minh, địa chỉ bán cơm cháy chà bông là :
- Cô Út Sài Gòn: Cống Quỳnh, quận 1, TP.HCM
- Cơm cháy chà bông Sài Gòn: 606/93 Đường 3 tháng 2, phường 14, quận 10, TP.HCM
- Cơm cháy gia truyền: 221/17 Võ Văn Tần, Phường 5, Quận 3, TP.HCM
Bánh dừa nướng
Một trong những đặc sản nổi tiếng ở TP HCM mua về làm quà tặng mà bạn không hề bỏ lỡ đó là bánh dừa nướng. Món ăn này được làm từ nguyên vật liệu chính là dừa, đường, mạch nha sau đó đem nướng mà không bị làm mất mùi vị của ngọt, thơm của dừa .
Bánh dừa nướng
Địa chỉ bán bánh dừa nướng như thể :
- Bánh dừa nướng Quảng Nam: 36/15A Đường Số 22, Phước Long B, Quận 9, TP.HCM.
- Bánh dừa nướng Thái Bình: 19/2A đường TL37, phường Thạnh Lộc, Quận 12, TPHCM.
Trà Phúc Long
Nếu ai đó hỏi bạn về một quán trà nổi tiếng ở TP HCM thì đó chính là trà Phúc Long, có mùi vị rất đặc biệt quan trọng, trà này để làm quà tặng là một lựa chọn vô cùng hài hòa và hợp lý. Trà Phúc Long rất dễ uống, không giống như trà ở ngoài Bắc, trà được dữ gìn và bảo vệ trong túi giấy hoặc trong hộp, có giá từ 30-250. 000 đ tùy vào từng loại và kích cỡ .
Trà Phúc Long
Cho đến tận ngày nay lễ hội Nghinh Ông vẫn đóng vai trò hết sức quan trọng trong đời sống của người dân Cần Giờ, Cá Ông vẫn là chỗ dựa tinh thần trong những ngày họ lênh đênh trên biển đối mặt với sóng to gió lớn và lễ hội Nghinh Ông vẫn là dịp họ thể hiện lòng thành của mình với đức tin ấy là dịp sum họp nghỉ ngơi sau một năm làm ăn vất vả.
“ Dù ai đi ngược về suôi nhớ rằm tháng 8 Nghinh Ông cùng về ”
Du khách có dịp tham gia lễ hội truyền thống lịch sử, tham gia những hoạt động giải trí lễ hội sang chảnh và sinh động. Qua đó hoàn toàn có thể thấy lễ hội Nghinh Ông vẫn còn đóng vai trò rất là quan trọng so với đời sống văn hóa truyền thống ý thức của người dân địa phương .
Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội