LỄ HỘI KA TÊ CỦA NGƯỜI CHĂM TẠI NINH THUẬN

BẢO TỒN – PHÁT HUY

LỄ HỘI KA-TÊ CỦA NGƯỜI CHĂM TẠI NINH THUẬN

GẮN VỚI HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC DU LỊCH BỀN VỮNG

Bạn đang đọc: LỄ HỘI KA TÊ CỦA NGƯỜI CHĂM TẠI NINH THUẬN

DẪN NHẬP

:

Nước Ta với lợi thế là một vương quốc có hội đồng 64 dân tộc bản địa sinh sống với phong phú truyền thống, tích hợp với những yếu tố địa hình khác nhau trải dài trên khắp cả nước, tạo ra một kho tàng vô giá về những mô hình văn hóa truyền thống. Trong nhiều năm trở lại đây, việc tăng trưởng du lịch vững chắc gắn với hoạt động giải trí khai thác những giá trị văn hóa truyền thống đang trở thành chủ đề ngày càng nhận được sự chăm sóc của chỉ huy nhiều tỉnh thành trong nước, biểu lộ qua những chủ trương góp vốn đầu tư chuyên nghiệp và bài bản với ngân sách lớn và được tiếp thị quy mô trên những phương tiện đi lại tiếp thị quảng cáo, đặc biệt quan trọng là trải qua những hoạt động giải trí Lễ Hội. Đó cũng là hướng đi mà chỉ huy những địa phương muốn tập trung chuyên sâu để tăng trưởng du lịch địa phuong theo hướng quy hoạch bền vững và kiên cố, với tiềm năng tăng trưởng và ngày càng tăng sự góp phần của du lịch vào kinh tế tài chính và môi trường tự nhiên ; cải tổ tính công minh xã hội trong tăng trưởng ; cải tổ chất lượng đời sống của hội đồng địa phương ; phân phối cao độ nhu yếu của hành khách và duy trì chất lượng thiên nhiên và môi trường .
Ninh Thuận, một trong những địa phương nối tiếng là có tiềm năng du lịch từ thời Pháp, là TT trong tam giác du lịch Nha Trang – Đà Lạt – Phan Thiết, và là tỉnh có nhiều người Chăm sinh sống nhất cả nước, là vùng đất mang đậm sắc tố văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa Chăm, còn lưu giữ những di sản văn hóa truyền thống Chămpa với những di tích lịch sử tháp Chăm nổi tiếng như : tháp Pôklông Garai, tháp Hòa Lai ( cụm 3 Tháp ), tháp Pôrômê …. Trong đó, Lễ Hội Ka-Tê của người Chăm là một trong những Lễ Hội lớn ở nước ta còn giữ gìn được truyền thống nguyên thủy của nó .
Lễ Hội Ka-Tê, cùng với hội đồng những làng nghề truyền thống lịch sử cổ xưa nhất Khu vực Đông Nam Á : Làng Dệt thổ Cẩm Mỹ Nghiệp và Làng Gốm Bàu Trúc, là 03 đề tài lôi cuốn nhiều sự chăm sóc không riêng gì của hành khách trong nước, đồng bào Việt kiều mà còn cả so với người quốc tế .
Tuy nhiên, việc làm thế nào để vừa Giữ gìn truyền thống cổ xưa nhất Khu vực Đông Nam Á đó, vừa tiếp thị lôi cuốn du lịch của tỉnh nhà là một đề tài rất quan trọng mang tính cấp thiết nhất. Do đó, đề tài : “ Bảo tồn – Phát huy truyền thống lễ hội Ka – Tê của người Chăm tại Ninh Thuận gắn với hoạt động giải trí du lịch vững chắc giúp làm sáng tỏ 1 số ít yếu tố đang tồn dư bấy lâu nay .

TẦM QUAN TRỌNG CỦA LỄ HỘI KA-TÊ CỦA NGƯỜI CHĂM VỚI HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC DU LỊCH TẠI NINH THUẬN HIỆN NAY :
1. Tiềm năng của hoạt động giải trí du lịch gắn với truyền thống văn hóa truyền thống Chăm tại Ninh Thuận .

Như đã nói ở trên, điểm đến Ninh Thuận là địa phận có người Chăm sinh sống đông nhất so với những tỉnh, thành phố trong cả nước. Không gian văn hóa truyền thống Chăm có sức hấp dẫn đặc biệt quan trọng, từ phong tục tập quán theo chính sách mẫu hệ, đến những nghi lễ, tín ngưỡng cùng nhiều thẩm mỹ và nghệ thuật dân gian truyền thống cuội nguồn khác. Không chỉ có vậy, đến Ninh Thuận, khách du lịch còn hoàn toàn có thể được chiêm ngưỡng và thưởng thức thẩm mỹ và nghệ thuật dân ca và múa Chăm, mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ của người Chăm, nay đã trở thành di sản văn hóa truyền thống của Nước Ta. Đó là những tiềm năng khai thác tổ chức triển khai du lịch và làm ra tên thương hiệu riêng cho Ninh Thuận. Trong kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính của tỉnh trong nhiều năm qua đều lấy hoạt động giải trí du lịch làm mũi nhọn số 1, và hiệu quả đều đạt những tác dụng đáng khuyến khích. Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2019 Ninh Thuận đón 2,35 triệu lượt khách, tổng thu từ du lịch đạt hơn 1.250 tỷ đồng, tăng lần lượt 7,3 % và 19 % so với năm 2018 .

Trong đó, những mẫu sản phẩm du lịch có gắn yếu tố khai thác văn hóa truyền thống Chăm phần đông chiếm số đông qua những hoạt động giải trí như : những nghệ nhân múa Chăm trong những chương trình sự kiện – du lịch MICE, du lịch thăm quan làng nghề truyền thống lịch sử tại Mỹ Nghiệp và Bàu Trúc, hay hoạt động giải trí nhà hàng được Resort Amanoi ( resort quý phái nhất Nước Ta ) được khai thác triệt để. Các tour du lịch tích hợp thưởng thức Lễ Hội Ka – Tê cũng ngày càng tăng, được hầu hết những công ty lữ hành trong nước đưa vào chương trình tour khi bán cho khác du lịch .
Trong một nghiên cứu và điều tra về đề tài : “ Văn Hóa Chăm và năng lực lôi cuốn khách du lịch đến tỉnh Ninh Thuận ” của 02 tác giả Huỳnh Diệp Trâm Anh, Phạm Xuân Hậu, đăng trên tạp chí Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn – Trường Đại Học Sư Phạm Tp. HCM, [ Số 11 ( 2018 ) : 131 – 143 ] đã chứng tỏ truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Chăm ảnh hưởng tác động rất nhiều đến năng lực lôi cuốn hành khách của điểm đến Ninh Thuận, đơn cử như sau :

Ảnh có chứa bàn

Mô tả được tạo tự động

Qua đó, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy rằng tiềm năng khai thác du lịch gắn với văn hóa truyền thống Chăm tại Ninh Thuận là rất lớn .
Tuy nhiên, lúc bấy giờ việc khai thác thế mạnh từ văn hóa truyền thống Chăm ship hàng du lịch còn thể hiện khá nhiều chưa ổn và cần được chăm sóc góp vốn đầu tư đúng mức, chưa mang lại hiệu suất cao triệt để. Nhiều hoạt động giải trí diễn ra còn khá sơ sài, chưa chuyên nghiệp và chưa có sự link can đảm và mạnh mẽ. Vì vậy, cần có những điều tra và nghiên cứu thâm thúy về văn hóa truyền thống Chăm và những nét độc lạ có năng lực lôi cuốn khách du lịch ; từ đó có những khuynh hướng và giải pháp hợp lý khai thác hiệu suất cao đồng thời duy trì, bảo tồn và phát huy những giá trị nền văn hóa truyền thống của một dân tộc bản địa ở địa phương, Giao hàng tăng trưởng du lịch .

1. Thực trạng của Lễ Hội Ka-Tê của người Chăm tại Ninh Thuận

Giới thiệu Lễ Hội Ka-Tê:

Lễ hội Kate được tổ chức triển khai tại tỉnh Ninh Thuận từ ngày 30 tháng 6 đến ngày thứ 2 của tháng thứ 7 theo lịch Chăm ( khoảng chừng cuối tháng 9 và đầu tháng 10 theo dương lịch ). Đây là lễ hội độc lạ nhất của người Chăm. Lễ hội Kate gắn liền với những tòa tháp cổ, nơi lưu giữ những giá trị của văn hóa truyền thống Chăm và những góc nhìn văn hóa truyền thống khác như lễ vật, phục trang, nhạc cụ và bài thánh ca ca tụng những vị vua .

Đến với Lễ hội Katê hành khách sẽ được hòa vào đoàn người rước Y trang ( của Thần Mẹ xứ sở Pô Inư Nư gar, Vua Pô Klông Garai, Vua Pô Rômê ) do người Raglai gìn giữ. Các lễ chính trong ngày lên tháp ( 1/7 lịch Chăm ) gồm có : Lễ rước y trang lên tháp, lễ Open tháp, lễ mộc dục ( tắm tượng và mặc y phục ) và sau cuối là đại lễ ( lễ chính ). Sau Katê đền / tháp là Katê làng. Các làng chọn ra những ngày thứ tư hoặc thứ bảy trong tuần để tổ chức triển khai đồng thời thông tin cho cả làng biết và mang bánh trái đến cúng tại nhà làng. Katê làng nhằm mục đích để cúng thần làng và tưởng niệm những người có công so với làng. Sau Katê làng là đến Katê mái ấm gia đình, dòng tộc .

Công tác tổ chức tại Lễ Hội Ka-Tê gắn với hoạt động du lịch trong những năm qua tại tỉnh
Ninh Thuận.

Tính nhất quán trong cách thức tổ chức: Lễ Hội Kate là một hội lâu đời mang tính truyền thống và đặc sắc văn hóa của cộng đồng người Chăm theo đạo BalaMôn tại Ninh Thuận. Trong nhiều năm tổ chức lễ hội, tính nhất quán trong các hoạt động nghi thức và vui chơi đều diễn ra một cách đồng bộ và qui củ. Điều đó chứng tỏ rằng, Lãnh đạo tình rất chú trọng tới việc bảo tồn – giữ gìn và phát huy các giá trị tinh thần của Lễ Hội Kate cho các thế hệ về sau.

Tính hưởng ứng trong công tác quảng bá – tiếp thị: Hiện nay, Lễ Hội Kate đã thu hút sự chú ý và quan tạm của nhiều đối tượng khách du lịch trong và ngoài nước. Điều đó thể hiện qua công tác quảng bá – tiếp thị về chương trình cũng như sự chung tay trong khâu bán sản phẩm du lịch của các công ty lữ hành. Kế hoạch thực hiện và quảng bá được UBND tỉnh Ninh Thuận lên kế hoạch từ trước 02 tháng, su đó là thông cáo báo chí. Tiếp đó là các công ty du lịch – lữ hành căn cứ theo thông tin để chào bán các sản phẩm tour du lịch về Ninh Thuận có kết hợp với chương trình tham gia Lễ Hội Kate. Ngoài ra, sau khi Lễ Hội Kate đã kết thúc. Việc quảng bá vẫn còn tiếp diễn thông qua các sản phẩm tour du lịch giới thiệu về văn hoá Chăm theo hình thức du lịch MICE. Điều đó giúp cho Lễ Hội Kate có được tiếng vang lớn và tạo nên sản phẩm rất riêng cho du lịch Ninh Thuận.

Tính chuyên nghiệp trong khâu tổ chức: là người địa phương và có nhiều năm tiếp xúc với công động người Chăm, tôi được có cơ hội sống trong không khí tưng bừng của sự kiện khi được bạn bè mời tham gia. Có thể nói, tính chuyên nghiệp trong khâu tổ chức được thể hiện từ từng ngôi nhà, từng ngôi làn cho các nghi thức thực hiện các nghi Lễ của các Thầy Cả Sư. Các công tác hỗ trợ cho Lễ Hội được UBND tỉnh phối hợp và thực hiện một cách bài bản. Cụ thể ở đây là Công tác An Ninh của sự kiện: nhiều chiến sĩ Công An được điều động va có mặt tại các điểm trong không gian tổ chức của Lễ Hội Kate giúp góp phần đảm bảo công tác an ninh và tránh các mẫu thuẫn xảy ra giữa các cộng đồng người tham gia sự kiện. Ngoài ra, Công tác Kiểm soát truyền thông cũng là một yếu tố quan trọng, góp phần truyền bá thông tin của Lễ Hội Kate đúng theo như những gì đã diễn ra. Tránh được việc các yếu tố mưu đồ xấu trục lợi, làm xuyên tạc thông tin về Lễ Hội ra cộng đồng mạng, đặc biệt là trong thời địa công nghệ thông tin như hiện nay.

III . CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT NHẰM BẢO TỒN & GÌN GIỮ BẢN SẮC LỄ HỘI KA-TÊ GẮN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH

Đối với Cấp Quản Lý Nhà Nước trong việc nâng cao ý thức của hội đồng người Chăm tại Ninh Thuận ,

đặc biệt là cộng đồng dân cư có tác động bởi du lịch: thôn Phú Nhuận – Xã Phước Thuận – huyện Ninh Phước; thôn Mỹ Nghiệp và Bàu Trúc – thị trấn Phước Dân – huyện Ninh Phước: cần tổ chức các buổi học nâng cao ý thức và nâng cao tay nghề phục vụ du lịch giúp người dân nâng cao trình độ và kỹ năng phục vụ du khách. Trong đó, yếu tố niềm nở chào đón du khách là một trong những điểm gây ấn tượng. Bên cạnh đó, nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh là vấn đề cấp bách mà quản lý các địa phương chưa làm được trong nhiều năm qua. Mùi hôi bởi động vật thả rông là một vấn để nhức nhối khi các đoàn du khách vào tham quan, khiến họ có cái ấn tương không tốt cũng như cảm thấy không thoải mái khi dừng chân ghé qua. Sản phẩm lưu niệm rất đẹp và độc đáo, song người dân chưa biết cách công tác Maketing và bán hàng. Các khóa huấn luyện sẽ giúp cộng đồng nâng cao kỹ năng và giúp cải thiện cuộc sống kinh tế đi lên.

Xem thêm: Lễ hội chùa Hương – Wikipedia tiếng Việt
Đối với Cấp Quản Lý Nhà Nước trong việc tăng cấp mạng lưới hệ thống giao thông vận tải, hạ tầng

tại những tuyến du lịch trong tỉnh, đặc biệt quan trọng là những tuyến gắn với hoạt động giải trí tổ chức triển khai Lễ hội Ka – Tê. Cụ thể : Đoạn đường từ TT Ngã 5 Phan Rang liên kết với tuyến đường quốc lộ 27 đi Tháp Chàm ; đoạn từ Cầu Móng đến ngã 3 Tháp Chàm đi hướng về Tháp Poklong Giarai. Đây là đoạn đường rất nhỏ, xe lớn chuyển dời rất chậm và tỷ lệ dân cư rất đông, sẽ gây thực trạng kẹt xe trong ngày Lễ – Tết, đặc biệt quan trọng là trong 3 ngày diễn ra Lễ Hội Ka-Tê .
Đối với Cấp Quản Lý Nhà Nước trong việc quy hoạch, bảo tồn di tích lịch sử, tổ chức triển khai khoảng trống du lịch

: Công tác bảo tồn di tích lịch sử được những cấp chỉ huy tỉnh đặc biệt quan trọng chăm sóc và đã làm tốt trong nhiều năm qua, đã thuê nhiều chuyên viên quốc tế về điều tra và nghiên cứu đề xuất kiến nghị giải pháp. Thành công nhất là việc sữa chữa và tôn tạo cụm Tháp Poklong Giarai và cụm tháp Hòa Lai. Trong đó, cụm Tháp quan trọng tron hoạt động giải trí tổ chức triển khai Lễ Hội Ka – Tê là Poklong Giarai đã mang một diện mạo khác hẳn so với trước đây, được tổ chức triển khai một cách chuyện nghiệp và lôi cuốn nhiều hành khách đến du lịch thăm quan và chụp ảnh lưu niệm tại đây. Song, trong qui hoạch khoảng trống du lịch, cần góp vốn đầu tư hơn đến yếu tố hội đồng làng xã người Chăm, giúp họ sống được bằng những hoạt động giải trí du lịch trải qua việc phối hợp với những chương trình du lịch gắn với việc giao lưu văn hóa truyền thống, chiêm ngưỡng và thưởng thức nghệ thuật và thẩm mỹ ở quy mô góp vốn đầu tư chuyên nghiệp. Việc này hoàn toàn có thể học hỏi quy mô giao lưu văn hóa truyền thống công chiêng Tây Nguyên trên Đà Lạt .
Đối với Cấp Quản Lý Nhà Nước trong việc tiếp thị, triển khai du lịch

: chỉ huy tỉnh cần lắng nghe quan điểm từ những chuyên viên quốc tế, những nhà nghiên cứu tận tâm trong nước nhằm mục đích liên kết và tạo ra một hướng đi bền vững và kiên cố, vẫn giữ gìn được truyền thống nhưng tạo lợi thế cạnh tranh đối đầu trong những mẫu sản phẩm du lịch của tỉnh nhà. Hoạt động giao lưu nghệ thuật và thẩm mỹ múa Chăm với những hoạt động giải trí du lịch sự kiện, du lịch MICE song vẫn còn rất ít và hạn chế. Lãnh đạo tỉnh cần đứng ra làm cầu nối thực thi giữa những nhóm nghệ nhân người Chăm và những công ty lữ hành số 1, thiết kế xây dựng những chương trình loại sản phẩm có gắn với yếu tố giao lưu thẩm mỹ và nghệ thuật ở mức vừa và nhỏ. Mục đích vừa tiếp thị và giữ gìn những yếu tố của Lễ Hội, vừa tạo kinh tế tài chính cho những nhân lực chủ chốt, giúp họ giữ lửa trong việc giữ gìn truyền thống cho con em của mình về sau .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

Cổng thông tin Trung Tâm Xúc Tiến Du Lịch Tỉnh Ninh Thuận .
Huỳnh Diệp Trâm Anh, Phạm Xuân Hậu – VĂN HÓA CHĂM VÀ KHẢ NĂNG THU HÚT KHÁCH DU LỊCH ĐẾN TỈNH NINH THUẬN – KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN – TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH [ Tập 15, Số 11 ( 2018 ) : 131 – 143 ]
Pham Thi Hue – THE CHAM’S CULTURAL IMPRINTS IN VIETNAMESE CULTURE – AN GIANG UNIERSITY – Journal of Science – năm ngoái, Vol. 1 ( 1 ), 43 – 47

Xem thêm: Mùa lễ hội cuối năm 2020: Thế giới có sự kiện gì hot?