Đền Trần Thương – Wikipedia tiếng Việt

Đền Trần Thương (hay Đền Trần, Đền thờ Đức Thánh Trần) là một ngôi đền thờ Trần Hưng Đạo được dựng lên ngay trên phần đất khi xưa ông dùng làm kho lương phục vụ cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông lần 2 (1285).
Trong đền có giếng Ngọc, là nơi táng xương cốt của Trần Hưng Đạo khi ông qua đời.
Đền Trần Thương nằm bên bờ sông Hồng, tọa lạc tại thôn Trần Thương, xã Trần Hưng Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, Việt Nam.

Vùng đất thôn Trần Thương trước kia là TT của sáu con ngòi nhỏ ( gọi là Lục đầu khê ) ; từ đây hoàn toàn có thể dọc theo sông Long Xuyên, ra sông Hồng xuống cửa Hữu Bị, Tuần Vường vào sông Châu Giang ; hoặc từ đây ngược sông Hồng đi Thăng Long rồi xuôi ra biển. Nơi đây có vị trí đẹp, giàu nguồn lương thực và thuận tiện về đường thủy, do đó Trần Quốc Tuấn khi đó đang làm Quốc công tiết chế đã đặt một kho lương ở đây để ship hàng cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông lần 2. Sau khi đại thắng trở lại, ông cắm sinh phần, [ 2 ] lấy đây làm dân ” tạo lệ “, từ đó Open thôn Trần Thương .

Thôn Trần Thương cũng là một trong ba nơi có liên quan mật thiết đến cuộc đời và sự nghiệp Trần Quốc Tuấn là Kiếp Bạc, Bảo Lộc, Trần Thương; điều đó thể hiện qua câu nói: “Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, hương Bảo Lộc”.

Đền Trần Thương[sửa|sửa mã nguồn]

Đền Trần Thương được kiến thiết xây dựng vào thời Hậu Lê, nằm ngay trên nền kho lương của nhà Trần được xây để ship hàng đại chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ 2Đền có kiến trúc độc lạ mang phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ cổ đại của dân tộc bản địa Nước Ta ; được trang trí bằng những họa tiết được chạm khắc công phu tích hợp nhiều kỹ thuật của người cổ đại như kỹ thuật chạm ( kênh bong, chạm chìm, chạm nổi ), kỹ thuật bào trơn, đóng bén, tạo những loại mộng và kỹ thuật giải quyết và xử lý vật tư gỗ, vật tư truyền thống cuội nguồn ( vôi, cát, gạnh, … ) có giá trị khảo cứu cao .Khu vực xung quanh đền mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống vật chất thời Trần ; qua khai thác, những nhà khảo cổ học đã phát hiện nhiều vũ khí cùng mảnh gốm sứ mang phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật gốm sứ thời Trần ( bát đĩa gốm men nâu, vàng ngà, … ) .
Đền Trần Thương được kiến thiết xây dựng trên một khu đất rộng, nằm khác biệt. Giới hạn khoảng trống của đền là mạng lưới hệ thống tường xây bằng gạch đặc trát vữa phối hợp với những đoạn kênh, ao hồ. Tổng thể ngôi đền quay về hướng Nam, gồm những khuôn khổ : Nghi môn ngoại, Đường chính nghĩa, Nghi môn nội, Sân và bình phong, Đền chính, Nhà mẫu, Giếng nước .

Nghi môn ngoại[sửa|sửa mã nguồn]

Nghi môn ngoại có kiến trúc gác 3 tầng mái, gồm 3 cổng ra vào, hai bên xây trụ biểu. Cổng giữa cũng là lối đi chính dẫn và đền, có kiến trúc 3 tầng mái, cửa cuốn vòm, tầng thứ nhất cao + 4,85 m, rộng 4,57 m, bốn góc mái xây lan can gạch men hoa chanh, phía trước đắp đôi con cá chép chầu, chiều cao lên đến tầng mái trên cùng + 9,085 m. Tầng mái thứ hai và thứ ba kiến trúc kiểu chồng diêm tám mái đao, bờ nóc đắp đôi rồng chầu mặt nguyệt, mái đắp giả ngói ống. Kết cấu Nghi môn ngoại xây tường gạch đặc trát vữa, trên mỗi khoảng chừng tường đều đắp trát trang trí con giống, hoa văn, gờ chỉ đẹp .

Đường chính nghĩa[sửa|sửa mã nguồn]

Đường chính nghĩa lát bằng gạch chỉ lối từ tam quan ngoại vào sân đền, dài 50 m, rộng 5 m, hai bên đường là hai hàng cây xanh tạo cảnh sắc cho di tích lịch sử .

Nghi môn nội[sửa|sửa mã nguồn]

Nghi môn nội xây kiểu trụ biểu, hai trụ chính có tiết diện hình vuông vắn, xây gạch đặc trát vữa, soi chỉ trang trí. Trên mỗi trụ đắp một con lân chầu hướng vào trong. Hai cổng phụ hai bên xây dạng cuốn vòm, hai tầng tám mái có chồng diêm. Mái cổng đắp hình ngói ống, tầng mái dưới có đầu đao cong trang trí hoa văn cách điệu, tầng mái trên cũng được đắp đầu đao, trên bờ nóc đắp hai kìm nóc hình đầu rồng há miệng ngậm bờ nóc .

Sân và bình phong[sửa|sửa mã nguồn]

Đi qua Nghi môn nội là khoảng chừng sân đền rộng khoảng chừng 600 m², được lát bằng gạch đỏ. Bình phong nằm ở vị trí sau Nghi môn nội, có kiến trúc bằng đá, trên bình phong trang trí hoa văn .
Đền chính gồm những khuôn khổ Cổ lâu, Tiền tế, Tả hữu vu, Hồ khẩu, Trung điện, Hậu cung, toàn diện và tổng thể có size 16,8 m x 24,18 m. Hai bên phải, trái của khu công trình là hai giếng nước, kè bằng đá xanh .

Cổ lâu nằm ở phía trước gian giữa của Tiền tế, có mặt bằng hình vuông, rộng 2,52m, cốt nền +0,6m so với cốt sân, nền lát gạch men xi măng. Cổ lâu có kiến trúc hai tầng dựng theo kiểu chồng diêm tám mái, lợp ngói mũi hài, trên bờ nóc và các bờ dải có đắp rồng, phượng.

Tiền tế có 5 gian 2 chái, gồm 6 vì kèo làm bằng gỗ lim. Mỗi vì kèo gồm 4 cột, các cột làm kiểu búp đòng giữa to hai đầu nhỏ, đặt trên chân tảng đá xanh. Bộ vì nóc kết cấu kiểu chồng rường, giá chiêng. Trên các con chồng, câu đầu, cột trốn, xà nách, đầu bảy…, được chạm khắc hoa văn cách điệu, các mảng chạm này được dùng bằng những thủ pháp chạm nổi truyền thống.

Giếng Hồ khẩu nối liền không gian với Tiền tế, giếng thông thiên không có mái che, có đường kính 6,39m, độ sâu -2,9m. Thành giếng xây bằng gạch chỉ.

Hai nhà Tả/Hữu vu nối với hai gian đầu hồi của Tiền tế, đối xứng hai bên giếng Hồ khẩu, có kiến trúc giống nhau, khép kín, chồng diêm hai tầng bốn mái. Mái lợp ngói ống, bờ nóc và bít đốc xây gạch trát vữa, tường bằng gạch đặc trát vữa xi măng, cửa ra vào mở ra hướng giếng Hồ khẩu, một cửa phụ thông vào Trung điện, các cửa sổ chắn song mở ra hướng chính và Tiền tế.

Trung điện ở vị trí phía sau giếng Hồ khẩu, diện tích 12,47m x 5,97m, nền lát gạch bát, gian giữa trước ban thờ lát gạch men, nền Trung điện có cốt cao độ + 0,20m. Tòa này có 5 gian, chủ yếu được xây bằng gạch, cao hơn kiến trúc của tiền tế và tả hữu vu. Ở mặt trước, gian giữa có xây một tòa cổ lâu bằng gạch nhô hẳn ra phía giếng, phía trên tạo thành hai làn mái, lợp ngói ống.

Hậu cung là khu công trình nằm ở đầu cuối có diện tích quy hoạnh 2,68 m x 5,82 m, tiếp nối với Trung điện. Kết cấu bằng gạch đặc trát vữa, xây dạng cuốn vòm, hai tầng mái đều được lợp ngói ống .
Nhà mẫu nằm riêng không liên quan gì đến nhau phía sau của Đền chính, có mặt bằng hình chữ “ đinh ”, kiến trúc 3 gian 2 chái, phía trước nhà Mẫu là khoảng chừng sân lát gạch đỏ mạch chữ “ công ” .

Đền có tổng cộng 04 giếng nước, thành được kè bằng đá hộc, có bậc lên xuống xây bằng gạch, bao gồm: 02 giếng nước hình tròn, nằm ở phía trước theo hướng Nam của Đền, mỗi giếng có đường kính 7,5m. Phía sau bên trái hướng Bắc của Đền là một giếng nhỏ, đường kính 4,9m. Phía bên phải theo hướng Tây của Đền còn một giếng nhỏ, lòng giếng hình thoi hiện nay không có nước.

Đền Trần Thương hiện còn lưu giữ 202 di vật, cổ vật, đồ thờ tự đẹp, có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cao, đa dạng chủng loại về thể loại, phong phú về vật liệu như : tượng thờ, khám thờ, ngai thờ, ấn thờ, kiệu, mạng lưới hệ thống bát biểu, câu đối, đại tự. Đồ gốm sứ có lục bình, bát hương, bát đĩa, chén, nậm rượu. Đồ đá như rùa, nghê, voi, đỉnh hương, nhang án. Đồ giấy có 38 đạo sắc phong. Các vật liệu khác bằng bạc, bằng đồng như kiếm bạc vỏ đồi mồi, vòng bạc, chén bạc, lọ đồng, … tổng thể góp thêm phần tạo ra sự giá trị của di tích lịch sử .

Lễ hội đền Trần Thương được tổ chức vào Rằm tháng Giêng và 20 tháng Tám (Âm lịch) hàng năm, là một trong ba lễ hội trong vùng lớn nhất của tỉnh Hà Nam. Lễ hội với nhiều hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc, độc đáo, như lễ rước nước và thi bơi chải trên sông. Từ năm 2010 đến nay, đền Trần Thương tổ chức Lễ hội phát lương (vào đêm ngày 14 tháng Giêng Âm lịch), thu hút rất đông du khách và nhân dân địa phương.

Nghi lễ phát lương có ba phần : Lễ rước lương thảo từ kho lương vào trong đền làm lễ. Phần thứ hai là lễ châm đuốc và dâng hương của những đại biểu. Phần thứ ba là rước lương thảo vào hậu cung làm mật lễ. Sau đó những túi lương tượng trưng gồm năm loại hạt ( đỗ đỏ, đỗ xanh, hạt đậu nành, ngô đỏ, thóc nếp cái hoa vàng ) cùng ấn phù của Đền Trần Thương được phát cho quan khách và nhân dân với mong ước một năm mới bình an, niềm hạnh phúc và no ấm .

Xếp hạng di tích lịch sử[sửa|sửa mã nguồn]

Với giá trị đặc biệt quan trọng tiêu biểu vượt trội, di tích lịch sử lịch sử dân tộc và kiến trúc thẩm mỹ và nghệ thuật Đền Trần Thương được Thủ tướng nhà nước xếp hạng di tích lịch sử vương quốc đặc biệt quan trọng ( tại Quyết định số 2367 / QĐ-TTg, ngày 23/12/2015 ). [ 1 ]

Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội