Lễ hội đền Quả Sơn

Đền Quả Sơn là 1 trong 4 ngôi đền rất thiêng nhất xứ Nghệ “ nhất Cờn, nhì Quả, tam Bạch Mã, tứ Chiêu Trưng ” .Đền tọa lạc dưới chân núi Quả tại làng Miếu Đường, xóm Bạch Đường, huyện Nam Đường ( nay là xã Bồi Sơn, huyện Đô Lương, Nghệ An ). Đền là nơi thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang – vị Tri Châu có công lao to lớn thiết kế xây dựng quê nhà xứ Nghệ và mở mang, bảo vệ bờ cõi cho vương quốc Đại Việt dưới triều đại nhà Lý .

Lễ xuất thần, rước bộ – nét đẹp văn hóa truyền thống trong lễ hội đền Quả Sơn. Ảnh : Bích Huệ / TTXVN

Uy Minh Vương Lý Nhật Quang là con trai thứ 8 của vua Lý Công Uẩn. Năm 1039, ông được vua cha giao cai quản vùng Hoan Châu. Với tài trí hơn người, năm 1044 ông được phong từ tước Hầu lên tước Vương. Trong thời kì nhậm chức ông là người đã có công đánh đuổi giặc ngoại xâm, xây dựng vùng Hoan Châu phát triển phồn thịnh. Qua 16 năm làm Tri Châu Nghệ An, với những công lao và đóng góp to lớn của mình nên sau khi mất, Uy minh Vương Lý Nhật Quang đã được Nhân dân xứ Nghệ lập nhiều đền thờ thắp hương tưởng nhớ, trong đó đền thờ chính là đền Quả Sơn ngày nay.

Ngày 17/12 âm lịch hàng năm là ngày giỗ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang hay còn gọi là lễ Chạp đền. Vào ngày 18/20 tháng Giêng ( âm lịch ), Nhân dân huyện Đô Lương ( Nghệ An ) và những vùng lân cận lại nô nức trẩy hội đền Quả Sơn .

Nét đặc sắc của lễ hội đền là lễ rước Ngài lên tạ ơn Bà Bụt ở chùa Bà Bụt hay còn gọi là tiên tích tự ở cách đền 4 km về phía Tây thuộc xã Lam Sơn. Tương truyền, Bà Bụt là người thường xuyên linh ứng phù giúp Lý Nhật Quang trong việc kinh bang tế thế và là người chỉ cho Lý Nhật Quang nơi quy hóa và hiển thánh dưới chân núi Quả.

Cứ 2 năm một lần, vào các năm chẵn, lễ rước theo đường thủy ngược dòng sông Lam và đường bộ qua 5 làng ngày xưa, qua mỗi làng Nhân dân đều tổ chức các điểm bái hạ trang nghiêm để được vái lạy Ngài. Lễ hội diễn ra các hoạt động thể thao, văn nghệ, các trò chơi dân gian truyền thống, các gian hàng sản phẩm đặc sản của huyện Đô Lương… được tổ chức tại khuôn viên của đền.

Lễ hội đền Quả Sơn là một trong những lễ hội lớn của nhất tỉnh Nghệ An. Lễ hội tạ ơn toát lên truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa ; làm sôi động ý thức thượng võ và truyền thống cuội nguồn “ uống nước, nhớ nguồn ” của dân tộc bản địa. Mỗi kỳ lễ hội lôi cuốn hàng vạn người dân trong vùng và khách thập phương tham gia .
Năm 2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố Lễ hội đền Quả Sơn là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể vương quốc .
Nguyễn Hồng ( t. h )

Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội