Đâm đuống một sinh hoạt văn hóa độc đáo của người Mường

Đâm đuống là hình thức giã gạo, nhưng là giã gạo trong lễ hội, có tính nghệ thuật và thẩm mỹ và tính lễ hội. Đồng bào Mường giã gạo bằng cối gỗ hình chiếc thuyền độc mộc dài từ hai tới ba sải tay. Chiếc chày giã dài như đòn gánh, giữa thân thon để vừa tay cầm . Đâm đuống là một nét văn hóa độc đáo của người Mường.Ông Đinh Ngọc Lượng, thầy cúng trong buổi lễ cho biết, đâm đuống thường được người Mường tổ chức triển khai vào dịp Tết, hội mùa, cưới xin và dựng nhà. Nó được hình thành từ đời sống lao động của dân cư nông nghiệp vùng trung du, từ việc làm giã gạo bằng cối và chày gỗ của phụ nữ. Đến nay, đâm đuống không chỉ có ý nghĩa là một hình thái lao động mà sống sót như một tục lệ truyền thống, chứa đựng ý nghĩa tâm linh .

Người Mường tin rằng tiếng đuống càng vang, càng rộn ràng bao nhiêu thì năm đó sẽ mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, mọi điều may mắn sẽ đến nhiều bấy nhiêu.

Mở đầu phần lễ là dàn cồng chiêng được gióng lên, sau đó cô gái Mường bê mâm lễ gồm: gà luộc, xôi, rượu… đi trước, tiếp theo là ông mo, cuối cùng là đoàn nhạc lễ và dàn chiêng đi một vòng quanh sân lễ. Ông mo ngồi cúng lạy trước mâm lễ, khấn trời phật; đức thánh Tản Viên ở núi thánh Ba Vì; Bà chúa Thác Bờ và các thầy; thần linh, thổ công, thổ địa… cầu sức khỏe, mùa màng bội thu. Tiếp theo, ông mo thực hiện nghi lễ cầu khấn mát nhà bằng việc vẩy nước xung quanh không gian làm lễ.

Các tiết mục biểu diễn nhạc cụ dân tộc Mường sau phần lễ.

Sau phần lễ, âm thanh của những nhạc cụ truyền thống cuội nguồn vang lên và nghi thức đâm đuống mở màn. Những cô gái trong phục trang truyền thống cuội nguồn của mình cầm 6 cây chày gỗ thực thi động tác đâm đuống. Chiếc đuống hình chiếc thuyền độc mộc đã được đặt sẵn giữa sân lễ từ trước như được thức tỉnh bằng âm thanh gõ uyển chuyển từ những chiếc chày gỗ dài. Theo nhịp tay đâm đuống mau hay chậm, âm thanh cũng chuyển điệu sang những tiết tấu khác nhau, có nhịp 2 xen nhịp 3 … Lúc tiếng chày vang lên theo nhịp điệu nhất định, âm thanh của những nhạc cụ truyền thống cuội nguồn khác cũng vang lên phụ họa, tạo thành bản nhạc vui mừng, mạnh khỏe, rộn ràng. Lễ hội này còn mở màn, mở màn cho một năm mới, cầu cho năm mới an lành, ăn nên làm ra, ấm êm, niềm hạnh phúc .HỒNG MINH

Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội