Đền Hùng – Wikipedia tiếng Việt - EU-Vietnam Business Network (EVBN)

Đền Hùng là tên gọi khái quát của Khu di tích lịch sử Đền Hùng – quần thể đền chùa thờ phụng các Vua Hùng và tôn thất của nhà vua trên núi Nghĩa Lĩnh, gắn với Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng được tổ chức tại địa điểm đó hàng năm vào ngày 10 tháng 3 âm lịch. Hiện nay, theo các tài liệu khoa học đã công bố đa số đều thống nhất nền móng kiến trúc đền Hùng bắt đầu được xây dựng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng trị vì. Đến thời Hậu Lê (thế kỷ 15) được xây dựng hoàn chỉnh theo quy mô như hiện tại.

Từ chân núi đi lên, qua cổng đền, điểm dừng chân của hành khách là đền Hạ, tương truyền là nơi nàng Âu Cơ đẻ ra bọc trăm trứng. Trăm trứng ấy đẻ ra trăm người con, năm mươi người theo cha xuống biển, bốn chín người theo mẹ lên núi. Người con ở lại làm vua, lấy tên là Hùng Vương ( thứ nhất ) .Qua đền Hạ là đền Trung, nơi những vua Hùng dùng làm nơi họp bàn với những Lạc hầu, Lạc tướng. Trên đỉnh núi là đền Thượng là lăng Hùng Vương thứ sáu ( trong dân gian gọi là mộ tổ ) từ đền Thượng đi xuống phía Tây nam là đền Giếng, nơi có cái giếng đá quanh năm nước trong vắt. Tương truyền thời xưa những công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa, con vua Hùng Vương thứ mười tám, thường tới gội đầu tại đó .

Lễ hội đền Hùng bao gồm những hoạt động văn hóa, văn nghệ mang tính chất nghi thức truyền thống và những hoạt động văn hóa dân gian khác… Các hoạt động văn hóa mang tính chất nghi thức còn lại đến ngày nay là lễ rước kiệu vua và lễ dâng hương. Đó là hai nghi lễ được cử hành đồng thời trong ngày chính hội. Đám rước kiệu xuất phát từ dưới chân núi rồi lần lượt qua các đền để tới đền Thượng, nơi làm lễ dâng hương. Đó là một đám rước tưng bừng những âm thanh của các nhạc cụ cổ truyền và màu sắc sặc sỡ của bạt ngàn cờ, hoa, lọng, kiệu, trang phục truyền thống… Dưới tán lá mát rượi của những cây trò, cây mỡ cổ thụ và âm vang trầm bổng của trống đồng, đám rước như một con rồng uốn lượn trên những bậc đá huyền thoại để tới đỉnh núi Thiêng.

Bạn đang đọc: Đền Hùng – Wikipedia tiếng Việt

[ 3 ] [ 4 ] [ 5 ] [ 6 ]
Đền Hùng được dựng trên núi Nghĩa Lĩnh, giữa đất Phong Châu, thời nay là xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Quần thể di tích đền Hùng nằm từ chân núi đến đỉnh ngọn núi Nghĩa Lĩnh cao 175 mét ( núi có những tên gọi như Núi Cả, Nghĩa Lĩnh, Nghĩa Cương, Hy Cương, Hy Sơn, Bảo Thiếu Lĩnh, Bảo Thiếu Sơn ), thuộc địa phận xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, trong khu rừng được bảo vệ khắt khe giáp giới với những xã thuộc huyện Lâm Thao, Phù Ninh và vùng ngoại ô thành phố Việt Trì, cách TT thành phố Việt Trì khoảng chừng 10 km. Khu vực đền Hùng thời nay nằm trong địa phận của kinh đô Phong Châu của vương quốc Văn Lang xưa. Theo cuốn Ngọc phả Hùng Vương, đương thời những Vua Hùng đã cho kiến thiết xây dựng điện Kính Thiên tại khu vực núi Nghĩa Lĩnh này .

Mục Lục

Quá trình tăng trưởng[sửa|sửa mã nguồn]

Đền Hùng được Bộ Văn hóa thông tin xếp hạng là khu di tích đặc biệt quan trọng của vương quốc vào năm 1962. Đến năm 1967, nhà nước Nước Ta đã quyết định hành động khoanh vùng phạm vi thiết kế xây dựng khu rừng cấm Đền Hùng. Ngày 8 tháng 2 năm 1994, Thủ tướng nhà nước Nước Ta đã phê duyệt dự án Bất Động Sản quy hoạch tổng thể và toàn diện Khu di tích lịch sử Đền Hùng lần thứ nhất, tạo tiền đề cho việc góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng nhiều khu công trình khuôn khổ trong khu di tích [ 7 ] .Ngày 6 tháng 1 năm 2001, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 82/2001 / NĐ-CP [ 8 ], lao lý về quy mô, nghi lễ tổ chức triển khai giỗ Tổ Hùng Vương và liên hoan Đền Hùng hàng năm. Ngày 10 tháng 3 âm lịch trở thành ngày quốc lễ, ngày giỗ Tổ Hùng Vương [ 7 ] [ 9 ] .Khu di tích lịch sử Đền Hùng đã không ngừng vững mạnh, được biểu lộ thâm thúy và rõ nét hơn qua hàng loạt khu công trình kiến trúc văn hóa truyền thống góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng. Nổi bật nhất là từ sau Quyết định số 84/2004 / QĐ-TTg ngày 30 tháng 3 năm 2004 về việc phê duyệt quy hoạch tăng trưởng Khu di tích lịch sử Đền Hùng đến năm năm ngoái [ 7 ] .Nhiều khu công trình liên tục được kiến thiết xây dựng tại khu di tích Đền Hùng như Đền thờ Lạc Long Quân, đường hành lễ tại TT tiệc tùng, trụ sở thao tác và nhà tiếp đón khách của khu di tích, đài tưởng niệm những anh hùng, liệt sĩ … Trước sự tăng trưởng và quy mô ngày càng lớn, yên cầu phải có một cỗ máy quản trị tương ứng. Ngày 23 tháng 2 năm 2005, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Phú Thọ đã ban hành Quyết định số 525 / 2005 / QĐ-UB về việc tăng cấp Ban quản trị Khu di tích Đền Hùng thuộc Sở Văn hóa thông tin Phú Thọ thành Khu di tích lịch sử Đền Hùng thường trực Ủy Ban Nhân Dân tỉnh [ 7 ] .Ngày 6 tháng 12 năm 2012, UNESCO công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể của trái đất với những yếu tố thuộc đời sống tâm linh của người Nước Ta đã sống sót từ hàng nghìn năm nay, bộc lộ nền tảng niềm tin đại đoàn kết dân tộc bản địa và kết nối hội đồng. Tính độc lạ của tín ngưỡng này bộc lộ rất rõ ở yếu tố thờ Hùng Vương chính là thờ Quốc tổ. Đây là hiện tượng văn hóa không phải dân tộc bản địa nào cũng có .

Các di tích chính[sửa|sửa mã nguồn]

Cổng dẫn lên khu di tích đền Hùng. Trán cửa ghi bốn chữ: Cao sơn cảnh hành

Xem thêm: 10 địa danh nổi tiếng nhất thế giới đã thay đổi diện mạo thế nào sau 1 thế kỷ?
Đền Giếng
Đền Hạ
Đền Trung
Đền Thượng với bốn chữ Nam Việt triệu tổ, phía trong cổng là bức hoành ghi Thiên địa chi linh

Hành trình của hành khách[sửa|sửa mã nguồn]

Khu di tích lịch sử đền Hùng gồm có bốn đền chính là đền Hạ, đền Trung, đền Thượng và đền Giếng. Từ những bậc tiên phong dưới chân núi, rồi bước qua một cánh cổng, bước nhiều bậc đá lên thắp hương và thăm thú những đền, kết thúc tại đền Thượng trên đỉnh Nghĩa Lĩnh, nơi có lăng mộ vua Hùng thứ sáu .

Lễ hội đền Hùng[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Ngọc phả Hùng Vương chép thời Hồng Đức hậu Lê thì từ thời nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần rồi đến Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền, ở đây nhân dân toàn quốc đều đến lễ bái để tưởng nhớ công lao của Đấng Thánh Tổ xưa…” Văn học dân gian Việt Nam nói về lễ hội đền Hùng như sau:
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng 10 tháng ba

Trống đồng tại Đền Hùng[sửa|sửa mã nguồn]

Trống đồng mang tên Trống Hy Cương được tìm thấy ở xã Hy Cương ngay dưới chân núi Nghĩa Lĩnh ngày 7 tháng 8 năm 1990 [ 10 ] khi một mái ấm gia đình người dân đào hố tôi vôi. Trống khá nguyên vẹn, có đường kính mặt 93 cm và chiều cao 70 cm, là trống đồng Đông Sơn có size lớn nhất trong tổng số trống Đông Sơn đã biết ở Nước Ta và Khu vực Đông Nam Á [ 11 ] .

Trống có hoa văn trang trí phong phú và cách điệu hóa đức độ, trong đó có các loại hoa văn chủ đạo như hình ngôi sao mười hai cánh đường kính đến 20 cm, tám con chim lạc dài 15 cm bay theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, hình người hóa trang cách điệu chỉ có mắt và lông công, thuyền v.v. Có thể quanh Hy Cương còn nhiều trống đồng chưa được phát hiện ra[12], nhưng với việc phát hiện trống lớn như một bằng chứng khảo cổ tại chân núi Nghĩa Lĩnh, cho thấy vị trí đặc biệt của Hy Cương và đền Hùng trong lịch sử dân tộc (trống lớn thường thuộc sở hữu của một vị tù trưởng hoặc thủ lĩnh rất lớn), là một trong những minh chứng khẳng định tính lịch sử của huyền thoại các vua Hùng. Trống hiện được lưu giữ trong Bảo tàng Hùng Vương với số đăng ký ĐH 2012 (theo số mới), số cũ là 1549.

Xem thêm: Địa Danh Nào Được Chọn Để Đặt Trụ Sở Liên Hợp Quốc ? Địa Danh Nào Được Chọn Để Đặt Trụ Sở Liên