“Đánh thức” giá trị các di tích lịch sử văn hóa ở khu vực miền núi

Khu vực miền núi xứ Thanh không chỉ nổi tiếng với những giá trị văn hóa phi vật thể phong phú và đa dạng, phong phú, mang đậm sắc thái riêng của đồng bào dân tộc thiểu số ; mà nơi đây còn có một mạng lưới hệ thống những di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh giàu giá trị. Để rồi, khi nguồn tài nguyên nhân văn này được “ thức tỉnh ” sẽ là cơ sở để những địa phương miền núi kiến thiết xây dựng loại sản phẩm du lịch văn hóa – tâm linh, lôi cuốn khách du lịch suốt 4 mùa .

Đền Chín Gian, xã Thanh Quân (Như Xuân) là điểm đến tâm linh của đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương.

Thực tế cho thấy, những địa phương miền núi đã dành nhiều sự “ ưu tiên ”, chăm sóc đặc biệt quan trọng trong công tác làm việc quản trị, bảo tồn và khai thác giá trị của mạng lưới hệ thống di tích, danh thắng trên địa phận bằng việc phát hành những thông tư, nghị quyết về công tác làm việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, lập hồ sơ lý lịch bảo vệ di tích, gắn phát huy giá trị di tích với tăng trưởng du lịch. Đồng thời, trải qua những nguồn lực từ ngân sách Trung ương, tỉnh và nguồn xã hội hóa từ Nhân dân, hàng năm những huyện miền núi đã làm tốt công tác làm việc trùng tu, tôn tạo những di tích lịch sử văn hóa trên địa phận. Trong đó, có nhiều di tích đã được trùng tu, tôn tạo xứng tầm, điển hình như Khu Di tích lịch sử văn hóa và thắng cảnh Phủ Na, xã Xuân Du, Di tích lịch sử cách mạng Lò cao kháng chiến Hải Vân ( Như Thanh ) ; di tích danh lam thắng cảnh Thác Hiêu ( Bá Thước ) ; khu du lịch suối cá thần Cẩm Lương ( Cẩm Thủy ) … Những di tích ấy được trùng tu, tôn tạo, đưa vào khai thác đã phát huy tốt giá trị, cung ứng tâm tư nguyện vọng, nguyện vọng, sự mong mỏi của Nhân dân địa phương ; đồng thời, trở thành bộ phận đặc biệt quan trọng trong cơ cấu tổ chức tài nguyên du lịch của tỉnh. Theo số liệu thống kê năm 2020, trên địa phận 11 huyện miền núi có 63 di tích được xếp hạng, trong đó có 1 di tích vương quốc đặc biệt quan trọng ( hang Con Moong ), 3 di tích vương quốc, 1 di tích nằm trong quần thể di tích đặc biệt quan trọng vương quốc ( Đền thờ Trung Túc vương Lê Lai ) và 66 di tích cấp tỉnh. Gắn liền với mạng lưới hệ thống di tích là một kho tàng những liên hoan văn hóa truyền thống cuội nguồn của đồng bào dân tộc thiểu số được Phục hồi, giữ gìn và đang ngày càng phát huy giá trị như liên hoan Kin Chiêng Boọc Mạy, xã Xuân Phúc ( Như Thanh ), tiệc tùng Dâng trâu tế trời đền Chín Gian ( Như Xuân ), tiệc tùng Mường Xia ( Quan Sơn ) …

Thường Xuân là huyện có truyền thống văn hóa lâu đời. Trên địa bàn huyện hiện có 29 di tích đã được kiểm kê, trong đó có 5 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Những năm qua, huyện luôn coi việc bảo tồn các di tích lịch sử văn hóa là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết trong việc nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Ông Cầm Bá Huyến, Trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Thường Xuân, cho biết: những năm qua, việc phân cấp quản lý di tích được thực hiện từ cấp tỉnh, huyện, xã cùng các dòng họ. Thông qua công tác lập hồ sơ, xếp hạng di tích đã gắn trách nhiệm của ngành chuyên môn, chính quyền địa phương và các tầng lớp Nhân dân vào việc nâng cao ý thức bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn. Từ năm 2017 đến nay, huyện đã bố trí nguồn vốn trên 8 tỷ đồng cho công tác bảo quản, tu bổ, phục hồi các di tích. Nhiều di tích sau khi được tu bổ, tôn tạo đã phát huy giá trị không chỉ là điểm đến tâm linh của bà con địa phương, mà còn phục vụ cho phát triển du lịch như di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh đền thờ Cầm Bá Thước và Bà chúa Thượng ngàn (Cửa Đạt), di tích lịch sử đền bà chúa Na Lố… Hàng năm, các di tích trên địa bàn huyện thu hút từ 90 – 100 nghìn lượt khách đến tham quan, vãn cảnh, đây là nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương.

Cũng nổi tiếng với mạng lưới hệ thống di sản văn hóa vật thể phong phú và nhiều mẫu mã, như di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh … Những năm qua, huyện Như Xuân đã có những cách làm hay, chuyên nghiệp và bài bản trong góp vốn đầu tư, bảo tồn, tôn tạo và phát huy hiệu quả giá trị những di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh. Hàng năm, huyện đều trích một phần ngân sách để góp vốn đầu tư tôn tạo, trùng tu chống xuống cấp trầm trọng những di tích ; đồng thời tăng cường công tác làm việc tuyên truyền để công tác làm việc xã hội hóa trong bảo tồn, trùng tu những di tích có hiệu suất cao ; chăm sóc giáo dục thế hệ trẻ về lịch sử, ý nghĩa của di tích để họ nâng cao ý thức trong việc bảo vệ di tích … Đến nay, trên địa phận huyện có 23 di tích được kiểm kê, trong đó có 6 di tích cấp tỉnh. Nhiều di tích sau khi được trùng tu, tôn tạo đã trở thành điểm đến tâm linh lôi cuốn rất đông khách du lịch như di tích lịch sử văn hóa đền Chín Gian, di tích lịch sử văn hóa Đình Thi, di tích danh lam thắng cảnh Thác Đồng Quan, di tích danh lam thắng cảnh Bến En của hai huyện Như Xuân và Như Thanh … Hiện nay, huyện đang phấn đấu mỗi năm được công nhận và xếp hạng 1 di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh. Đến năm 2025, phấn đấu thêm 4 di tích được công nhận cấp tỉnh, tiềm năng đến năm 2030 được công nhận 1 di tích cấp vương quốc. Với nguồn ngân sách huyện tương hỗ khoảng chừng 10 tỷ đồng và công tác làm việc xã hội hóa khoảng chừng 50 tỷ đồng .Những nỗ lực để “ thức tỉnh ” giá trị những di tích lịch sử văn hóa của những huyện miền núi là điều không hề phủ nhận. Song, do đặc trưng là khu vực miền núi, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn vất vả, nên việc kêu gọi xã hội hóa rất khó, dẫn đến một số ít di tích xuống cấp trầm trọng chưa được trùng tu, tôn tạo kịp thời. Việc góp vốn đầu tư trùng tu, tôn tạo di tích tuy đã có những thành tựu trong bước đầu nhưng chưa phân phối được nhu yếu thực tiễn. Hơn nữa, do địa hình đồi núi rộng, những di tích lại nằm rải rác trong khi đội ngũ cán bộ lại mỏng dính đã ảnh hưởng tác động không nhỏ đến công tác làm việc quản trị, chớp lấy tình hình tại những di tích. Quan trọng hơn là việc phát huy giá trị di tích gắn với tăng trưởng du lịch chưa phân phối nhu yếu và tương ứng với tiềm năng. Bởi thế, nhiều quan điểm cho rằng để công tác làm việc bảo tồn, phát huy giá trị những di tích lịch sử văn hóa ở những huyện miền núi đạt hiệu suất cao ngày càng cao, những địa phương cần tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, giáo dục thoáng đãng trong những những tầng lớp Nhân dân nhằm mục đích nâng cao nhận thức, nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ những di tích lịch sử văn hóa ; từ đó, lôi cuốn nguồn lực xã hội hóa trong bảo tồn, phát huy giá trị của di tích. Đồng thời, những ngành công dụng cần điều tra và nghiên cứu, khảo sát, nhìn nhận đúng tình hình những di sản văn hóa, trên cơ sở đó kiến thiết xây dựng quy hoạch tổng thể và toàn diện bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa một cách khoa học, chuyên nghiệp ; đồng thời, cần tăng nhanh phát huy giá trị di tích gắn với tăng trưởng du lịch …

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh