Khu di tích lịch sử Ngục Kon Tum – Dấu ấn hào hùng
Bạn đang đọc: Khu di tích lịch sử Ngục Kon Tum – Dấu ấn hào hùng
Nhà đày Kon Tum ( Ngục Kon Tum ) Nằm ở bờ Bắc về phía hạ lưu sông Đăk Bla đoạn vắt ngang thành phố Kon Tum xinh đẹp, êm đềm, Di tích lịch sử Ngục Kon Tum cùng với kho lưu trữ bảo tàng tổng hợp tỉnh như một điểm nhấn vào mắt hành khách khi ngược xuôi trên con đường thiên lý Hồ Chí Minh chạy suốt từ Bắc vào Nam, đoạn qua miền Trung uốn lượn. Trong chặng đường lịch sử của tỉnh Kon Tum, sự kiện “ Cuộc đấu tranh lưu huyết ” ngày 12/12/1931 và “ Cuộc đấu tranh tuyêt thực ” từ ngày 12 đến ngày 16/12/1931 của những người tù chính trị tại nhà Ngục Kon Tum mãi mãi là khúc tráng ca bất diệt về lòng yêu nước, ý thức quả cảm của những chiến sỹ cộng sản đã làm cho quân địch sợ hãi, mãi mãi là tấm gương oanh liệt cho những thế hệ tương lai. Ngược dòng lịch sử, ta biết Ngục Kon Tum được thực dân Pháp bắt tay kiến thiết xây dựng Ngục Kon Tum ( Lao trong ) từ năm 1905 đến cuối năm 1917 mới triển khai xong. Ngục Kon Tum xây bên cạnh một rãnh nước lớn kế cận ngục phía Đông – Bắc là đường 14 ( nay là đường Phan Đình Phùng – trục đường Hồ Chí Minh chạy qua thành phố Kon Tum ) ; Tây – Nam là đồn lính khố xanh ; Đông – Nam là tòa sứ, dinh quản đạo bù nhìn, Sở Cảnh sát. Chúng đặt Ngục Kon Tum vào thế bị vây hãm cô lập. Để dễ bề trấn áp chúng đào một rãnh sâu dài 150 m, rộng 100 m, phong cách thiết kế tại đó bốn dãy nhà theo hình hộp ( vuông ) diện tích quy hoạnh khoảng chừng 2,5 ha, bốn góc ngục có 4 lô cốt xây nổi lên, đêm ngày canh phòng cẩn mật. Nhà lao xây theo kiểu pháo đài trang nghiêm Vauban ( Vô-băng ) xưa của Pháp thuộc thế kỷ 17. Mái lợp ngói, vách bằng tocsi quét vôi, bốn bề không có tường bao quanh trùm kín như những nhà lao khác, bốn nhà dọc ngang xây liền lại với nhau thành một hình vuông vắn, mỗi bề 18 m thì có một cửa ra vào và hai chòi cao để lính gác hoàn toàn có thể quan sát trong và ngoài lao ; ở giữa là một cái sân vuông nhỏ hẹp, bề rộng của một dãy là 3,5 m trong đó để 2 m lát ván nằm, 1,5 m là đường đi, người nằm trên sàn ván nhìn thấy ngoài sân.
Phòng tọa lạc trong Ngục Kon Tum Năm 1930, trào lưu cách mạng ở Trung kỳ sôi sục. Tại Nghệ An, TP Hà Tĩnh, Tỉnh Quảng Ngãi, … những cuộc biểu tình liên tục xảy ra. Trong những cuộc biểu tình đó ngoài số người bị địch bắn chết ngay còn số bị bắt giam ở những lao cũng có tới hàng trăm ngàn người. Bấy giờ thực dân Pháp muốn lấy nhân công để khám phá những nơi nổi tiếng là rừng thiêng nước độc như Đà Lạt, Buôn Mê Thuột, Kon Tum … Chúng bèn tận dụng nhân công tù phạm. Lúc này viên công sứ Kon Tum lúc bấy giờ là Jerusalemy nhân muốn làm xong con đường 14, bèn xin gửi chính trị phạm lên và lập ở Kon Tum một nhà ngục – đó là thực trạng sinh ra của Ngục Kon Tum ( Lao ngoài ). Nhà đày Kon Tum gồm có 2 nhà giam, 1 nhà lớn và 1 nhà nhỏ, ở giữa hai nhà ấy là nhà lính gác, sườn nhà toàn bằng sắt : cột, kèo, xà, trích … mái lợp tôn nên có tên là nhà Lao kẽm hay nhà Lao sắt, bốn phía vách đều thưng bằng nứa, tre đập dập với dây thép gai chằng chịt qua lại rậm rạp, phía hồi nhà có một cửa ra vào nhỏ hẹp, cánh cửa cũng bằng dây thép gai chằng chịt, trước cửa ra vào có một cái chòi gác của lính. Nhà lớn có bề dài ước độ 18 hoặc 20 m, bề rộng ước từ 12 đến 14 m ( hai gian rộng với ba vày cột kèo sắt ), người ta nói địch lấy cột nhà thay thế sửa chữa ôtô nào đó về làm nhà lao ; trong lòng nhà có 4 sạp rộng, hai hàng tù nằm gối đầu với nhau, sạp này cách sạp kia độ 2 m, cuối chân sạp là 4 hàng cùm đứng sừng sững, nhà lao lớn này hoàn toàn có thể giam được xấp xỉ 100 tù. Còn nhà thứ 2 nhỏ hơn hoàn toàn có thể giam được 60 người. Nhà này vừa là nhà giam tù đang đi làm, vừa là nhà giam những người ốm nằm liệt, lính gọi là bệnh xá và chúng cũng gọi mỉa mai là ” nhà khách ” của tù. Cái nhà nhỏ ở giữa là nhà lính, được đóng đơn sơ để lính dễ trông thấy bốn bề. Đặc điểm điển hình nổi bật của nhà đày này là bốn bề xung quanh không có thành xây giữ kín như những nhà tù khác, nó đứng trống trải trên bãi sông, bãi cát, không có chòi canh cao, không có nhà bếp nấu ăn, không có hồ nước, không có Tolet, đêm hôm không có đèn … Nó phong cách thiết kế và thiết kế xây dựng xem ra đơn thuần nhưng lại lợi hại, chính bới bốn bề trống trải, không có chỗ nào ẩn nấp, hễ tù có hành vi gì thì ở ngoài lính phát hiện được ngay.
Đến tháng Chạp năm 1930 tại Ngục Kon Tum có tới 297 tù phạm. Trong số 297 người đó trừ 2 chị phụ nữ, còn lại 295 người chỉ trong thời gian 6 tháng, từ tháng Chạp năm 1930 đến tháng 6 năm 1931 làm đoạn đường từ Đăk Sút, Đăk Pao, Đăk Tao đến Đăk Pét, trải qua biết bao thảm khốc, cực khổ. Trong số 295 người đi có 170 người phải bỏ xác ở chốn rừng xanh núi đỏ.
Xem thêm: 3 điểm đến lịch sử ở Bình Định
Ở Ngục Kon Tum thực dân pháp đã thi hành những chủ trương cực kỳ dã man, hung tàn so với tù chính trị. Cũng tại Ngục Kon Tum chứng tỏ cho tất cả chúng ta một điều, sự xảo quyệt gian ác và súng đạn của quân địch không hề khuất phục được niềm tin cách mạng kiên trung, ý chí sắt đá kiên cường, quật cường của những chiến sỹ cộng sản. Dù hoạt động giải trí ở trong bất kể môi trường tự nhiên nào, khí tiết cách mạng của những người cộng sản vẫn được giữ vững. Cụ thể là qua cuộc đấu tranh Lưu huyết ngày 12 tháng 12 năm 1931 và cuộc đấu tranh tuyệt thực diễn ra từ ngày 12 tháng 12 đến ngày 16 tháng 12 nắm 1931. Bọn cầm quyền ở đây bất lực trước sức mạnh đoàn kết và niềm tin cách mạng của bạn bè tù. Chúng trở nên hung ác, nã súng vào đám người tay không, chỉ mấy phút đồng hồ đeo tay mà chúng làm cho 8 người chết và 8 người bị thương trong ngày 12 tháng 12 tháng 1931 và cách 4 ngày sau ( ngày 16 tháng 12 năm 1931 ) lại thêm 7 người chết và 7 người bị thương.
Ngục Kon Tum được công nhận là di tích lịch sử văn hóa truyền thống cấp vương quốc Đứng trước thủ đoạn kế hoạch diệt trừ cộng sản của quân địch tàn khốc, anh chị em tù chính trị ở Ngục Kon Tum đã tổ chức triển khai một cuộc đấu tranh vô cùng kinh khủng. Cuộc đấu tranh này tổ chức triển khai rất chu đáo, bảo vệ yếu tố bí hiểm, rèn luyện hàng ngũ trở nên gang thép, có chương trình hoạt động giải trí hàng ngày, có ” bản tuyên ngôn chính trị đặc biệt quan trọng ” và hoàn toàn có thể nói từ trước chưa có một cuộc đấu tranh nào trong tù làm đến mức ấy. Cuộc đấu tranh có tính lịch sử này đã vạch trần ý đồ kế hoạch đen tối của địch và chủ trương xảo quyệt dùng người Việt diệt người Việt, dùng người Thượng diệt người Kinh gây hận thù và chia rẽ dân tộc bản địa trước dư luận trong và ngoài nước. Cuộc đấu tranh mang ý nghĩa kế hoạch này đạt tác dụng vô cùng bùng cháy rực rỡ : quân địch của giai cấp và của dân tộc bản địa phải bỏ ngay công trường thi công làm đường và bãi bỏ vĩnh viễn Ngục Kon Tum. Ông Nguyễn Văn Nam, một cưu chiến binh chiến đấu tại mặt trận Kon Tum kể rằng : “ Không khuất phục dù là cái chết cận kề, những chiến sỹ tại nhà ngục Kom Tum nổi dậy đấu tranh kinh hoàng. Thực dân Pháp điên cuồng lùng bắt, giết những người tù chính trị đứng đầu tại nhà ngục. Để chống lại những thủ đoạn dã man đó, hàng loạt những đợt đấu tranh của những chiến sỹ đã điễn ra như : Tuyệt thực, mổ bụng moi ruột, hi sinh một người bảo vệ tập thể. Khi thực dân Pháp vào nhà ngục hỏi bắt những người đứng đầu tù chính trị, thì những người bên cạnh đã đứng ra nhận thay người bị lùng bắt, hiệu quả là những người đứng đầu trong ngục được bảo vệ. Trong cuộc đấu tranh Lưu Huyết 8 chiến sỹ đã bị thực dân Pháp bắn chết tại chỗ. Cùng với đó 7 chiến sỹ đã tuyệt thực mà quyết tử trong cuộc đấu tranh tuyệt thực “. “ Ngục Kon Tum một thời được ví là “ âm ti trần gian ”, nơi giam giữ và đoạ đầy hơn 500 chiến sỹ cách mạng. Các chiến sỹ cách mạng đã đấu tranh kiên cường quật cường và nhiều người đã quyết tử dũng mãnh, nằm lại vĩnh viễn vùng đất cực tây của Tổ quốc. Sự quyết tử của họ được nhân dân khắc cốt ghi xương “. Đó là tâm sự của ông Nguyễn Văn Thọ, Giám đốc Ban Quản lý những Khu di tích tại Kon Tum. Theo Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Kon Tum thì để kiến thiết xây dựng và tôn tạo khu di tích này tháng 6/2010 tỉnh đã tách di tích Ngục Kon Tum ra khỏi kho lưu trữ bảo tàng Kon Tum, kiến thiết xây dựng khu di tích này thành khu độc lập rộng khoảng chừng gần 4 ha. Những khuôn khổ trong khu lịch sử này gồm : Nhà bia, tượng đài thắng lợi, hai ngôi mộ những liệt sĩ chôn chung trong cuôc đấu tranh Tuyệt Thực và Lưu Huyết, gò đất những chiến sỹ tại nhà tù đắp bắc qua sông Đăk Bla … đều được tu sửa, trùng tu hoàn hảo. Ngục Kon Tum đã trở thành một hình tượng rất là tự hào của Kom Tum nói riêng và Nước Ta nói chung, trở thành điểm thăm quan lịch sử của biết bao người Nước Ta và hành khách quốc tế.
quản trị nước Trương Tấn Sang viếng thăm và chụp hình lưu niệm tại khu di tích Ngục Kon Tum
Nhà ngục cũng đã được rất nhiều lãnh đạo, Đảng, Nhà nước tới viếng như: Ông Nguyễn Văn Chi Bí thư Trung ương Đảng, Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang…viếng thăm.
Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh trong một chuyến viếng thăm nhà ngục Trong một lần đến viếng thăm ngục Kon Tum, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đã ghi vào Sổ vàng của nhà ngục : “ Tinh thần chiến đấu kiên cường quật cường, ý thức quyết tử quả cảm của những chiến sỹ, mãi mãi là tấm gương sáng ngời cho những thế hệ người Nước Ta. Chúng tôi nguyện sẽ liên tục sự nghiệp cách mạng, con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã chọn ”.
Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh
![Toni Kroos là ai? [ sự thật về tiểu sử đầy đủ Toni Kroos ]](https://evbn.org/wp-content/uploads/New-Project-6635-1671934592.jpg)
