Di tích lầu Bảo Đại bị phá tan hoang trước khi được bảo tồn

” Đúng hay sai chỉ cần nhìn thực trạng di tích lầu Bảo Đại là rõ, điều thiết yếu lúc bấy giờ là phải làm thế nào giữ cho được 5 biệt thự nghỉ dưỡng cổ “, quản trị Hội Kiến trúc sư Khánh Hòa nói .Cảnh hoang tàn, lạnh lẽo ở di tích lầu Bảo Đại Cả ngọn núi Cảnh Long bị “cạo” nham nhở, từ một nơi quanh năm cây xanh tốt nay di tích lầu Bảo Đại hoang tàn, cây cối xơ xác, 5 ngôi biệt thự cổ xuống cấp nghiêm trọng.
Tháng 10/1995, tỉnh Khánh Hòa công nhận khu biệt thự Cầu Đá – lầu Bảo Đại là “ di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống và danh lam thắng cảnh ” .

Từ đó đến nay, lầu Bảo Đại chưa được lập hồ sơ di tích để bảo tồn theo Luật Di sản, trong khi 5 ngôi biệt thự cổ hiện không còn nguyên bản do trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa.

Bạn đang đọc: Di tích lầu Bảo Đại bị phá tan hoang trước khi được bảo tồn

Lầu Bảo Đại được bảo vệ theo Luật Di sản

Theo Sở Văn hóa – Thể thao ( VHTT ) tỉnh Khánh Hòa, sau khi quốc gia thống nhất, lầu Bảo Đại được giao cho nhiều đơn vị chức năng quản trị, khai thác ship hàng kinh doanh thương mại du lịch. Sau đó, những doanh nghiệp tự ý thay thế sửa chữa, đổi khác công suất, thậm chí còn cơi nới, xây thêm những khuôn khổ khu công trình khiến di tích biến dạng, không còn giữ được nguyên bản .

Biệt thự cổ bị doanh nghiệp biến thành trụ sở công ty. Ảnh : An Bình .

Tháng 8/2018, di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống và danh lam thắng cảnh lầu Bảo Đại lần đầu được đưa vào hạng mục kiểm kê di tích và Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa nhu yếu lập hồ sơ để bảo tồn .
Tuy nhiên, theo Sở VHTT Khánh Hòa, việc lập hồ sơ di tích lầu Bảo Đại không dễ vì nơi này đã giao cho doanh nghiệp làm dự án Bất Động Sản nhiều năm nay. Ngoài ra, 5 ngôi biệt thự cao cấp cổ đã bị thay thế sửa chữa, tái tạo làm mất đi yếu tố gốc, hiện vật bị thất lạc .
Ông Nguyễn Khắc Hà, Giám đốc Sở VHTT Khánh Hòa, chứng minh và khẳng định mặc dầu chưa được xếp hạng và lập hồ sơ di tích nhưng lầu Bảo Đại vẫn thuộc đối tượng người dùng bảo vệ của Luật Di sản .
Ông Hà lý giải đây là cụm khu công trình có yếu tố lịch sử vẻ vang, ngoài những từ năm 1995, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã công nhận lầu Bảo Đại là “ di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống và danh lam thắng cảnh ” .
” Việc sửa chữa thay thế, trùng tu tương quan đến lầu Bảo Đại phải làm theo Luật Di sản và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, doanh nghiệp không được tự ý tác động ảnh hưởng vào 5 ngôi biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang cổ “, Giám đốc Sở VHTT nói .

Xẻ núi xây biệt thự có phù hợp với quy hoạch?

Trao đổi với Zing. vn, đại diện thay mặt Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa cho rằng giao di tích lầu Bảo Đại cho doanh nghiệp xây khu nghỉ ngơi hạng sang là tương thích với quy hoạch chung TP Nha Trang được Thủ tướng phê duyệt năm 2012 .

Sau nhiều năm giao cho doanh nghiệp quản trị, những hiện vật quý ở lầu Bảo Đại mất gần hết. Ảnh : An Bình .

Theo khám phá, dự án Bất Động Sản khu nghỉ ngơi hạng sang Bảo Đại được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa giao doanh nghiệp trước khi Thủ tướng phê duyệt quy hoạch chung TP Nha Trang một năm .
Cụ thể, tháng 9/2011, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa đồng ý chấp thuận giao di tích lầu Bảo Đại cho liên kết kinh doanh Tổng Công ty Khánh Việt ( Khatoco – đơn vị chức năng quản trị lầu Bảo Đại ) và Tập đoàn Hà Đô thành lập Công ty CP Đầu tư Khánh Hà ( Công ty Khánh Hà ) để triển khai dự án Bất Động Sản khu biệt thự nghỉ ngơi hạng sang Bảo Đại. Sau đó, tỉnh Khánh Hòa tịch thu di tích lầu Bảo Đại từ Công ty Khatoco giao hẳn cho Tập đoàn Hà Đô làm dự án Bất Động Sản biệt thự cao cấp nghỉ ngơi quý phái 5 sao .

Ngoài ra, việc xây dựng biệt thự, nhà hàng trong khu di tích lầu Bảo Đại được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch thỏa thuận cho phép. Theo đó, di tích lầu Bảo Đại sẽ thành “khu resort hiện đại nhưng thân thiện với môi trường, có một số phòng nghỉ nằm chìm trong vách đá…”.

Xem thêm: Thành Điện Hải Đà Nẵng & KINH NGHIỆM tham quan chi tiết

“Phải giữ cho được 5 biệt thự cổ”

Hiện cả 5 ngôi biệt thự cao cấp ở lầu Bảo Đại bị xuống cấp trầm trọng do nhiều năm không được trùng tu, bảo trì. Đơn cử như biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang Cây Bàng, ngay căn phòng lớn từ cửa bước vào, 4 bức tường bị khoan lỗ chi chít để bắt ốc vít, giăng dây phơi khăn tắm, ga giường. Còn mạng lưới hệ thống cửa thì mục nát, nhiều cánh bị bung hẳn ra, ở chỗ khác thì được ” gia cố ” bằng cách lấy thanh gỗ đóng đinh ép lại .
Trừ biệt thự cao cấp Nghinh Phong và Vọng Nguyệt được quét dọn để đón khách sau khi có chỉ huy của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa, những ngôi biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang còn lại gạch nền đã bong tróc ; nhiều nơi bị thấm dột, tường mở màn bục ra từng mảng .
” Năm nay 5 ngôi biệt thự cao cấp tròn 96 tuổi, nếu cứ để hoang tàn, không trùng tu đúng cách như lúc bấy giờ thì tương lai chẳng còn biệt thự cao cấp cổ mà ngắm “, bà Thanh Nhàn ( 65 tuổi ), nhà gần di tích lầu Bảo Đại trầm ngâm .
Thi công gần 4 năm, năm 2017, khi dư luận lên tiếng về việc di tích lầu Bảo Đại bị doanh nghiệp phá nát, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa mới nhu yếu chủ góp vốn đầu tư kiểm soát và điều chỉnh lại quy hoạch cụ thể dự án Bất Động Sản, xin quan điểm những cơ quan có thẩm quyền trước khi liên tục triển khai .
Theo giải pháp mới được chủ góp vốn đầu tư trình lên Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa, những khu công trình mái ngói sẽ đổi khác bằng cách phủ cỏ, cây xanh, đồng thời giảm độ cao thiết kế xây dựng để giật cấp theo địa hình .
Bỏ khu công trình TT hội nghị, một căn biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang tại ô V7 để quy hoạch nhà phụ trợ, dịch vụ … Trong giải pháp kiểm soát và điều chỉnh, chủ góp vốn đầu tư tăng diện tích quy hoạnh khách sạn lên gần 9.000 mét vuông .

Một ngôi biệt thự cao cấp mới xây ở di tích lầu Bảo Đại. Ảnh : An Bình .

Theo KTS Nguyễn Văn Lộc, quản trị Hội Kiến trúc sư tỉnh Khánh Hòa, việc cấp phép dự án Bất Động Sản ở di tích Lầu Bảo Đại là ” vấn đề đã rồi và rất khó sửa chữa thay thế “. Theo ông, đúng hay sai thì chỉ cần nhìn vào thực trạng di tích lầu Bảo Đại là rõ nhất, điều thiết yếu lúc bấy giờ là tỉnh Khánh Hòa phải làm thế nào giữ cho bằng được 5 ngôi biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang cổ, không cho tàn phá thêm .
Năm 2018, tỉnh Khánh Hòa đã giao cơ quan chức năng triển khai lập hồ sơ di tích lầu Bảo Đại để bảo tồn. Việc này theo ông Lộc, dù muộn nhưng vẫn hơn không làm .
” Nếu đã lập hồ sơ di tích cho cụm lầu Bảo Đại thì đương nhiên nơi đây sẽ được xếp hạng, bảo vệ theo Luật Di sản. Bất cứ ai đụng vào di tích đều phải được cơ quan chức năng phê duyệt, được cho phép “, ông nói .
Trong văn bản gửi Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch xin đánh giá và thẩm định, thỏa thuận hợp tác quy hoạch dự án Bất Động Sản khu nghỉ ngơi hạng sang Bảo Đại mới đây, ông Lê Đức Vinh, quản trị Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa, cho rằng việc lập hồ sơ di tích khu lầu Bảo Đại là để thực thi việc khoanh vùng phạm vi, bảo vệ di tích. Đối với 5 ngôi biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang cổ, tỉnh nhu yếu doanh nghiệp không được phá vỡ kiến trúc cũ bên trong, bên ngoài khu công trình .

Khu biệt thự được người Pháp xây dựng năm 1923, để làm nơi ăn ở cho các nhà hải dương học. Từ năm 1940 đến 1945, hoàng đế Bảo Ðại và hoàng hậu Nam Phương thường đến đây nghỉ dưỡng nên cái tên lầu Bảo Đại có từ thời đó.

Xem thêm: Khu vực bảo vệ di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh là gì?

Tháng 10/1995, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa công nhận khu biệt thự lầu Bảo Đại là “ di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống và danh lam thắng cảnh ” .
Tháng 8/2018, di tích lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống và danh lam thắng cảnh lầu Bảo Đại lần đầu được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa đưa vào hạng mục kiểm kê di tích và nhu yếu lập hồ sơ để bảo tồn .