Dàn ý Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông (5 mẫu)

Dàn ý Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông (5 mẫu)

Đề bài: Phân tích, cảm nhận vẻ đẹp dòng sông Hương qua tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông.

Bài giảng: Ai đã đặt tên cho dòng sông (phần 1) – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Dàn ý vẻ đẹp dòng sông Hương – mẫu 1

I. Mở bài

– Tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường : là nhà văn của xứ Huế, ông có sức liên tưởng tưởng tượng dồi dào, lói hành văn say đắm, ông chuyên viết về bút kí .
– Tác phẩm là tùy bút tiêu biểu vượt trội cho phong thái văn chương của tác giả : sự phối hợp thuần thục giữa chất trí tuệ và trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều .

Quảng cáo

– Hình tượng TT của tác phẩm là hình tượng con sông Hương .

II. Thân bài

1. Dòng sông thiên nhiên

a. Ở thượng nguồn :
– Là “ bản trường ca của rừng già ” “ rầm rộ dưới bóng cây đại ngàn ”, “ mãnh liệt qua những ghềnh thác ” ; lúc lại dịu dàng êm ả say đắm dưới dặm dài chói lọi hoa đỗ quyên … ”
– “ cô gái Di – gan ” : phóng khoáng, man dại, tâm hồn tự do, trong sáng, bản tính quả cảm, có sức mạnh bản năng
– Sắc đẹp êm ả dịu dàng và trí tuệ “ người mẹ phù xa của vùng văn hóa truyền thống xứ sở ” .
b. Sông Hương từ thượng nguồn đến Huế :
– Sông Hương “ như một người gái đẹp nằm ngủ mơ màng … ” được thức tỉnh bởi tiếng gọi của tình yêu, khởi đầu hành trình dài khó khăn, “ tìm kiếm có ý thức ” đến với Huế, lần đầu đến với tình yêu một mặt rất nhát gan, một mặt táo bạo dữ thế chủ động “ vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn ” .
+ Sông Hương có nhịp chảy chậm rãi, “ mềm như tấm lụa ” ( liên hệ hình ảnh sông Đà như “ áng tóc trữ tình ” ) ,
+ Từ ngã ba Tuần đến chân đồi Thiên Mụ : mang hình dáng trầm mặc khi chảy qua những lắng tẩm, đổi dòng chuyển hướng liên tục .
+ Từ chân dồi Thiên Mụ đến lúc gặp Huế : “ vui hẳn lên ”, “ kéo một nét thẳng ” vì tìm đúng đường về
+ Giáp mặt Huế, sông Hương không gặp Huế ngay mà “ uốn một cánh cung … tình yêu ” như một người con gái bẽn lẹn, ngại ngùng .

Quảng cáo

c. Trong lòng Huế
– Tác giả so sánh sông Hương với những dòng sông nổi tiếng trên quốc tế, sông Hương chỉ thuộc về một thành phố duy nhất, giống như người con gái chung thủy .
– Sông Hương mang đến cho Huế một vẻ đẹp cổ xưa dân dã : “ ánh lửa thuyền chài … xưa cũ ”, trôi đi chậm như một mặt hồ .
– Người con gái đắm say tình tứ khi bên người mình yêu, người con gái tài hoa “ tài nữ đánh đàn trong đêm khuya ” .
d. Từ biệt Huế ra biển : như một người con gái lưu luyến, thủy chung từ biệt tình nhân .
– Nhận xét : tác giả hầu hết cảm nhận vẻ đẹp sông Hương từ góc nhìn tình yêu khiến sông Hương hiện lên như một người con gái chung tình hết lòng vì tình yêu .

2. Dòng sông lịch sử

– Sông Hương là một nhân chứng lịch sử dân tộc của Huế, của quốc gia : “ soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ ”, tận mắt chứng kiến những mất mát đau thương của những cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX, …
– Sông Hương như một công dân có ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm thâm thúy với quốc gia : “ biết hiến đời mình để làm ra chiến công ”, …
– Là một người con gái anh hùng : cùng gắn bó với Huế qua nhiều cuộc chiến đấu anh hùng trong thời kì trung đại, đến cách mạng tháng tám, …

Quảng cáo

3. Dòng sông văn hóa

– Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: toàn bộ âm nhạc cổ điển Huế, những bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều được sinh thành trên sông nước sông Hương.

– Là người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya : không khi nào lặp lại trong cảm hứng của những thi nhân

III. Kết bài

– Nêu cảm nhận về hình tượng dòng sông Hương
– Đánh giá nghệ thuật và thẩm mỹ điển hình nổi bật : liên tưởng độc lạ, sử dụng từ ngữ rực rỡ, văn phong thanh nhã, thành công xuất sắc trong thẩm mỹ và nghệ thuật xây dựng hình tượng sông Hương .
– Qua tác phẩm ta cảm nhận được niềm tự hào tha thiết của tác giả với vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên xứ Huế cũng như quốc gia .

Dàn ý vẻ đẹp dòng sông Hương – mẫu 2

I. Mở bài

– Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những cây bút kí tiêu biểu vượt trội của VHVN tân tiến. Với thể loại kí, Hoàng Phủ Ngọc Tường bộc lộ trên từng trang văn vốn kỹ năng và kiến thức uyên bác và cách viết tài hoa .– “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ” là tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho phong thái kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm ca tụng vẻ đẹp của sông Hương, vạn vật thiên nhiên và con người xứ Huế với những trang văn “ vừa giàu chất trí tuệ, vừa giàu chất thơ, nội dung thông tin về văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc rất phong phú và đa dạng ” .

II. Thân bài

1. Khái quát :– “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ” rút từ tập bút kí cùng tên, được xuất bản năm 1984. Tập bút kí gồm tám bài viết về nhiều đề tài. Có những bài đậm chất sử thi với cảm hứng anh hùng, ca tụng quốc gia, con người VN. Có những bài thiên về miêu tả vạn vật thiên nhiên, qua đó nhà văn thể hiện lòng gắn bó với quê nhà quốc gia và niềm tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang của dân tộc bản địa. Đặc biệt là những bài viết về Huế .– Trong số những bút kí đó, “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ” là bài kí độc lạ về sông Hương. Dòng sông khơi gợi cảm hứng cho thơ ca, nhạc họa đã được Hoàng Phủ Ngọc Tường cảm nhận từ nhiều góc nhìn, đặc biệt quan trọng là góc nhìn tâm linh, mang những nét riêng của “ văn hóa truyền thống Phú Xuân ” .2. Phân tích :a. Chất trí tuệ của một cái tôi uyên bác :Viết về sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường biểu lộ một sự hiểu biết sâu rộng về mọi mặt : văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang, địa lí, văn học nghệ thuật và thẩm mỹ … Nhà văn đã cung ứng cho người đọc một lượng thông tin phong phú để hiểu sâu hơn về dòng sông Hương và vạn vật thiên nhiên, con người Huế .* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn địa lí :– Hành trình của dòng sông : với câu hỏi gợi tìm “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ”, bằng những bước chân rong ruổi, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tìm về cội nguồn và dòng chảy của sông Hương :+ Ở thượng nguồn sông Hương mang vẻ đẹp hùng vĩ : chảy “ rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực huyền bí … ” ; “ phóng khoáng và man dại ”+ Ra khỏi đại ngàn, sông Hương chuyển dòng, giấu kín cuộc hành trình dài gian nan giữa lòng Trường Sơn, “ ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng ” -> Vẻ đẹp kinh hoàng, hùng vĩ của sông Hương giữa rừng già ít ai biết đến .+ Chảy qua vùng rừng núi, sông Hương trở nên êm ả dịu dàng, “ uốn mình theo những đường cong thật mềm ”. “ Dòng sông mềm như tấm lụa ”, êm đềm trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, chảy qua những lăng tẩm đồ sộ, chảy qua chùa Thiên Mụ và “ những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà ” .-> Sông Hương trở thành “ người mẹ phù sa ” mang vẻ đẹp “ êm ả dịu dàng và trí tuệ ” .+ Giữa lòng thành phố Huế, dòng sông trở nên yên bình, trôi thật chậm, in bóng cầu Tràng Tiền xa trông nhỏ bé như “ những vành trăng non ” .+ Xuôi về Cồn Hến “ quanh năm mơ màng trong sương khói ”, hòa với màu xanh của thôn Vĩ Dạ, sông Hương mang vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng. Và thật giật mình, trước khi rời khỏi kinh thành Huế, sông Hương “ bất ngờ đột ngột rẽ dòng … để gặp lại thành phố lần cuối ”. Nhà văn dùng biện pháp nhân hóa để nội tâm hóa hình dáng của dòng sông : “ Đó là nỗi vương vấn, cả một chút ít lẳng lơ kín kẽ của tình yêu ” -> Biện pháp nhân hóa đã giúp tác giả thổi hồn vào dòng sông và hơn thế nữa là một phương pháp để nhà văn liên kết sông Hương với con người và văn hóa truyền thống của mảnh đất Châu Hóa xưa và Huế thời nay .– Sông Hương và vạn vật thiên nhiên Huế : Lần theo dòng chảy của sông Hương, ta phát hiện những bức tranh vạn vật thiên nhiên đẹp mềm mại và mượt mà :+ Thiên nhiên Huế được nhà văn tái hiện với vẻ đẹp phong phú trong thời hạn và khoảng trống. Sông Hương phản quang vẻ đẹp biến ảo của Huế “ sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ”. Gắn liền với dòng sông, những địa điểm quen thuộc : Hòn Chén, Nguyệt Biều, Vọng Cảnh, Thiên Thai có vẻ như sôi động hơn : “ sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn ”, “ sắc nước trở nên xanh thẳm ” … -> Sông Hương tôn tạo vẻ đẹp cho cảnh sắc vạn vật thiên nhiên Huế và ngược lại dòng sông cũng hun đúc mọi sắc trời, văn hóa truyền thống của vùng đất cố đô .

– Sông Hương và con người Huế :+ Thiên nhiên và dòng sông luôn gắn bó, thân thiện với con người. Qua điệu chảy của dòng sông nhà văn thấy được tính cách con người xứ Huế : mềm mịn và mượt mà, chí tình, “ mãi mãi chung tình với quê nhà xứ xở ” .+ Qua sắc tố của trời Huế, màu sương khói trên sông Hương nhà văn thấy cách phục trang nhã nhặn, êm ả dịu dàng của những cô gái Huế xưa “ sắc áo cưới màu điều – lục những cô dâu trẻ vẫn mặc sau tiết sương giáng ”* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn lịch sử vẻ vang :– Từ góc nhìn lịch sử dân tộc, sông Hương không còn là cô gái “ Di – gan man dại ”, không còn là “ người đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa ” mà trở thành chứng nhân của những biến thiên lịch sử dân tộc. Nhà văn ví sông Hương như “ sử thi viết giữa màu xanh cỏ lá xanh tươi ” -> Sự hòa quyện giữa chất hùng tráng và trữ tình. Sông Hương là một bản anh hùng ca, đồng thời giữa đời thường sông Hương là một bản tình ca “ Còn non, còn nước, còn dài – Còn về, còn nhớ … ” .– Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhìn thấy từ dòng sông những dấu tích lịch sử vẻ vang ; từng nhánh rẽ của dòng sông, đến “ những cây đa, cây cừa cổ thụ ” cũng hàm ẩn một phần lịch sử vẻ vang :+ Nhà văn đã ngược về quá khứ để khẳng định chắc chắn vai trò của dòng sông Hương trong lịch sử vẻ vang dân tộc bản địa. Từ thời đại những Vua Hùng, sông Hương là “ dòng sông biên thùy xa xôi ”. Trong những thế kỉ trung đại, với tên gọi Linh Giang, nó đã “ oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt ”. Sông Hương gắn liền với những chiến công Nguyễn Huệ. Sông Hương đẫm máu những cuộc khởi nghĩa TK XIX. Sông Hương gắn liền với cuộc CMT8 với những chiến công rung chuyển. Và sông Hương cùng những di sản văn hóa truyền thống Huế oằn mình dưới sự tàn phá của bom Mỹ … -> Chất trữ tình của tùy bút giảm đi, nhường chỗ cho chất phóng sự với những sự kiện lịch sử vẻ vang đơn cử .=> Quay về quá khứ thời xưa, ngòi bút nhà văn lấp lánh lung linh niềm tự hào về lịch sử dân tộc một dòng sông có cái tên thướt tha, dịu dàng êm ả nhưng kiên cường, tự tôn qua thăng trầm lịch sử dân tộc .* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn văn hóa truyền thống :Trong cảm nhận tinh xảo của nhà văn, sông Hương còn hàm chứa trong bản thân nó nền văn hóa truyền thống phi vật chất .– Sông Hương _ dòng sông âm nhạc :+ Từ âm thanh của dòng sông ( tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga, tiếng mái chèo khua sóng đêm khuya, tiếng nước vỗ vào mạn thuyền … ) đã hình thành những làn điệu hò dân gian và nền âm nhạc cổ xưa Huế. Và rồi cũng chính trên dòng sông ấy, những câu hò Huế vút lên, mênh mang, xao xuyến …+ Viết về sông Hương, nhiều lần nhà văn đã liên tưởng đến “ Truyện Kiều ” của Nguyễn Du. Đại thi hào đã từng có thời hạn sống ở Huế, những trang Kiều sinh ra từ mảnh đất có truyền thống cuội nguồn nhã nhạc cung đình. Đó là cơ sở để H.P.N.T hóa thân vào một nghệ nhân già, nghe những câu thơ tả tiếng đàn của nàng Kiều, chợt nhận ra âm hưởng của âm nhạc cung đình và bật thốt lên : “ Đó chính là Tứ đại cảnh ” -> Bóng dáng Nguyễn Du và những trang Kiều nhiều lần Open trong bài kí thể hiện một năng lực liên tưởng đa dạng chủng loại, một vốn văn hóa truyền thống sâu rộng và sự kết nối với truyền thống lịch sử, một sự đồng điệu tâm hồn nhà văn .– Sông Hương _ dòng sông thi ca :

   + Hoàng Phủ Ngọc Tường đã làm sống dậy những vần thơ biếc xanh của Tản Đà về xứ Huế: “Dòng sông trắng – Lá cây xanh”. Hình ảnh thơ này cùng với câu chữ của tác giả “màu cỏ lá xanh biếc” là minh chứng cho sự tương giao của những tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm với sắc biếc của thiên nhiên Huế.

+ Nhà văn cũng làm sống dậy một sông Hương hùng tráng bất tử “ như kiếm dựng trời xanh ” trong thơ Cao Bá Quát, một sông Hương “ nỗi quan hoài vạn cổ ” trong thơ Bà Huyện Thanh Quan …=> Bằng vốn kiến văn phong phú, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã lay động linh hồn của con sông mà tên gọi của nó đã đi vào văn chương thẩm mỹ và nghệ thuật mà theo tác giả “ Dòng sông ấy không khi nào tự lặp lại mình trong cảm hứng của những nghệ sĩ ”b. Chất thơ của một ngòi bút tài hoa :– Chất thơ toát ra từ những hình ảnh đẹp, từ độ nhòe mờ của hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ : “ những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà ”, “ lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ … ” ; qua cách so sánh liên tưởng quyến rũ : “ Chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời nhỏ bé như những vầng trăng non ” .– Chất thơ còn lấp lánh lung linh ở cách Hoàng Phủ Ngọc Tường điểm xuyết ca dao, lời thơ Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan .– Chất thơ còn tỏa ra từ nhan đề bài kí gợi mãi những âm vang trì trệ dần của dòng sông : “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ”

III. Kết bài

– Chất trí tuệ và chất thơ tích hợp hài hòa trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường tạo nên phong thái rực rỡ của nhà văn này .– “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ” không chỉ là một trong những tác phẩm hay nhất viết về sông Hương mà còn là bút kí rực rỡ vào bậc nhất của VHVN văn minh .

Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông – mẫu 1

Sông Hương có lẽ rằng là một đặc ân trời ban cho Nước Ta nói chung và cho mảnh đất xứ Huế nói riêng. Nó là sự quy tụ của văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang, truyền thống cuội nguồn, … Bởi vậy, từ bao đời nay sông Hương đã làm say đắm biết bao thế hệ nghệ sĩ. Hoàng Phủ Ngọc tường – cây bút kí tài hoa của văn học Nước Ta cũng không hề cưỡng nổi vẻ đẹp của dòng sông này. Dưới con mắt của Hoàng Phủ Ngọc Tường, có vẻ như mỗi tất cả chúng ta lại tò mò, phát hiện ra một vẻ đẹp thật khác, thật lạ của dòng sông này .Ở mỗi khúc đoạn khác nhau của sông Hương bằng sự am hiểu tường tận, bằng tình cảm chân thành ông nhìn nhận sông Hương với vẻ đẹp vô cùng phong phú, đa dạng và phong phú .Trước khi về đến kinh thành Huế, sông Hương tựa như một bản trường ca kinh hoàng của rừng già. Sông Hương ở thượng lưu mang trong mình sự hoang dại, sức sống mãnh liệt nhưng cũng có những nét rất là dịu dàng êm ả, đằm thắm. Bờ sông Hương, bãi sông Hương được tác giả quan sát vô cùng tinh xảo, những câu văn đầy chất tạo hình, gây ấn tượng về khung cảnh kinh hoàng của rừng núi kết hơp sự mãnh liệt của sông Hương qua những gềnh thác “ cuộn xoáy như cơn lốc ”. nào ai hoàn toàn có thể ngờ được, một dòng chảy cuộn trào như vậy lại còn hoàn toàn có thể mang vẻ đẹp rất là đằm thằm, đầy nhiệt huyết của một cô gái di-gan phóng khoáng. Trường liên tưởng đó của ông được gợi lên từ chính “ màu đỏ của hoa đỗ quyên ”. Cách liên tưởng đó vừa tinh xảo, vừa đúng chuẩn, mang đến cho sông Hương một vẻ đẹp khác hẳn, rừng già đã mang đến cho sông Hương sự “ bản lĩnh gan góc, tâm hồn tự do và trong sáng ” .Cách miêu tả của ông vô cùng say đắm, ngọt ngào, mang một nét rất riêng, khắc hẳn với sự tinh tế, tinh xảo trong bút kí của Nguyễn Tuân. Ông cũng miêu tả cái kinh hoàng của sông nhưng nếu như sông Đà – Nguyễn Tuân đầy oán trách, đầy kinh hoàng, nguy hại, thì sông Hương lại là bản trường ca của rừng già. Cách miêu tả dòng sông luôn được đặt trong đối sánh tương quan với con người, lúc hoang dại như một cô gái Di-gan, lúc lại êm đềm, thâm thúy như bà mẹ phù sà bồi đắp, nuôi dưỡng mảnh đất xứ Huế mộng mơ. Chính cái đối sánh tương quan đó đã tạo nên vẻ đẹp độc lạ cho dòng sông Hương .Trải qua biết bao thăng trầm, từ thượng nguồn về đến kinh thành Huế, rồi đổ ra biển lớn sông Hương đã phải vượt qua biết bao khúc đoạn khác nhau. Ra khỏi rừng già Trường Sơn, về đến cánh đồng Châu Hóa, sông Hương được ví như một người con gái đẹp đang nằm ngủ mơ mà, chờ đón người tình trăm năm đến thức tỉnh mình dậy. Sông Hương khôn còn mang vẻ hoang dại cua người con gái Di gan mà thay vào đó là sự nên thơ, với những đường cong mềm mịn và mượt mà rất là êm ả dịu dàng, nó như một dải lụa mềm maik “ ôm lấy chân đồi Thiên Mụ ”. Có được những quan sát tinh xảo và đúng mực như vậy, cho thấy ông là người rất là am hiểu văn hóa truyền thống, địa lí nơi đây và còn có một tình cảm đặc biệt quan trọng dành cho khung cảnh và con người xứ Huế .Từ hàng nghìn năm nay, sông Hương đã tận mắt chứng kiến biết bao biến chuyển của lịch sử vẻ vang, hoàn toàn có thể coi nó chính là chứng nhân lịch sử dân tộc của mảnh đất này. Đây đồng thời cũng là yếu tố làm ra cốt cảnh, phẩm chất của dòng sông Hương. Dòng sông Hương uốn mình quanh những địa điểm nổi tiếng, lăng tẩm của vị vua triều Nguyễn nó mang vẻ đẹp trầm mặc, như “ triết lí, như cổ thi ”. Trong phần này, Hoàng Phủ Ngọc Tường cũng đặc biệt quan trọng quan tâm miêu tả sắc tố đặc biệt quan trọng của sông hương. Nó không đổi khác theo mùa như sông Đà mà đổi khác theo từng thời gian trong ngày “ sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ”. Có bất giác tất cả chúng ta nhớ đến tâm tư nguyện vọng của một người con gái trẻ, tâm tư nguyện vọng cũng biến hóa tựa như sắc tố của dòng sông này vậy. “ Quả thực sông Hương có được vẻ đẹp bình dị nhưng không tầm thường, trầm mặc nhưng không ủy mị, êm ả dịu dàng nhưng vẫn tiềm ẩn khí mạnh của đất đai ” ( Sử thi buồn ) .Đẹp nhất là sông Hương khi đã vào đến kinh thành Huế. Lúc này con sông “ như đã tìm đúng hướng về ” nên “ vui vẻ hẳn ”. “ Giáp mặt với thành phố ở cồn Giã Viên sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang cồn Hến, đường con ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “ vâng ” không nói ra của tình yêu ”. Con sông vào đến kinh thành Huế được Hoàng Phủ Ngọc Tường nhìn nhận thật nhẹ nhàng, thanh thoát, có nét gì đó bẽn lẽn, yêu kiều của người con gái mới lớn. Cách so sánh cũng rất đăc biệt và tài tình. Sông Hương vừa mang trong mình cái kín kẽ lại cũng rất đỗi thâm tình, nhẹ nhàng. Khiến ta cũng bất giác nhớ đến câu thơ của Thu Bồn :Con sông dùng dằng con sông không chảyCon sông chảy vào long Huế rất thơ .Dòng sông lừ đừ trôi như đang ngóng mong, đợi chờ, như đang mơ màng, suy ngẫm điều gì đó. Cảm tình quyến luyến không muốn rời đi “ ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của nỗi lòng ”. Sự dung dằng ấy cho thấy sông hương không chỉ đẹp ở cảnh sắc mà còn đẹp ở cả tâm hồn, một tâm hồn sâu nặng như chính con người nơi đây .Trước sự chùng chình của dòng sông Hương, tác giả đã có liên tưởng rất là độc lạ, chùng chình như “ người tài nữa đánh đàn lúc đêm khuya ”. Đồng thời ông thấy sự tương đương giữa cảnh cảnh vạn vật thiên nhiên Huế và cảnh sắc vạn vật thiên nhiên trong truyện Kiều – Nguyễn du, đó là tiếng đàn định mệnh, day dứt và đầy chua xót .Rời khỏi kinh thành Huế, sông Hương lưu luyến chẳng muốn rời xa, “ và rồi như sực nhớ lại điều gì chưa kịp nói, nó bất ngờ đột ngột đổi dòng, rẽ hướng sáng hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị xã Bao Vinh xưa ”. Đó chính là sự lưu luyến, êm ả dịu dàng mãi chẳng muốn dời xa của những đôi tình nhân, mà như chính tác giả cũng đã chứng minh và khẳng định : “ nỗi vấn vương, cả một chút ít lẳng lơ kín kẽ của tình yêu ”. Sông Hương và kinh thành Huế chẳng phải là một cặp tình nhân đó sao ?Dưới ngòi bút tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương hiện lên vô cùng xinh xắn, hòa quyện nhiều nét đẹp khác nhau, khi can đảm và mạnh mẽ, dự dỗi khi lại rất đỗi thâm trầm kín kẽ. Vẻ đẹp của sông Hương cũng chính là vẻ đpẹ của con người nơi đây. Đồng thời qua bài kí này, tác giả cũng biểu lộ tình yêu quê nhà, quốc gia sâu nặng .

Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông – mẫu 2

Hoàng Phủ Ngọc Tường được ca tụng là ông hoàng của thể kí Nước Ta. Những trang kí mà đặc biệt quan trọng là những trang tùy bút của ông thường đẹp ở lối miêu tả, thâm thúy ở cách cắt nghĩa, lí giải và mãnh liệt xúc cảm. Trong cách viết có sự tích hợp giữa đĩnh đạc, nghiêm cẩn với cái tinh xảo, tài hoa, lãng mạn. Ai đã đặt tên cho dòng sông là kết tinh nghệ thuật và thẩm mỹ của ông, tác phẩm đã miêu tả một cách tài hoa vẻ đẹp của dòng sông Hương thơ mộng .Bằng cách tiếp cận địa văn hóa truyền thống, tác giả đã phát hiện ra ở sông Hương vẻ đẹp đa chiều. Từ vẻ đẹp của cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, đến vẻ đẹp chiều sâu văn hóa truyền thống, tâm hồn con người, từ vẻ đẹp của lịch sử vẻ vang oai hùng đến vẻ đẹp kì diệu, bay bổng lãng mạn trong trí tưởng tượng của tác giả .Trên phương diện cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, sông Hương cho thấy vẻ đẹp phong phú và đa dạng, phong phú của nó. Sông Hương khi hùng vĩ ở thượng nguồn, khi lại êm đềm, mơ mộng ở kinh thành Huế. Sông Hương ở thương nguồn vô cùng kinh hoàng, mãnh liệt, được tác giả ví như một cô gái Di gan, man dại và phóng khoáng. Khi về đến kinh thành Huế, sông Hương lại mang một khuôn mặt khác hẳn, nếu như thượng nguồn cuộn xoáy, mãnh liệt thì tới đây lại êm ả dịu dàng, tha thướt, đầy chất mộng mơ đặc trưng của xứ Huế. Dòng sông Hương, mềm hẳn đi khi bước chân vào kinh thành, những khúc uốn mình, những đường tròn của sông Hương bao quanh Huế đã khiến lòng sông thực sự quyến rũ như một tấm lụa để ôm ấp lấy thành phố thân yêu của mình. Màu sắc của sông Hương biến hóa theo từng địa hình mà nó chảy qua : khi chảy qua lòng vực dưới chân núi Ngọc Tản, nước sông trở nên xanh thẳm, còn nhìn phản quang những sắc tố của ngọn đồi phía Tây Nam thành phố thì : sớm xanh, trưa vàng, chiều tím. Sự biến đổi đó cho thấy sông Hương như một tấm gương, đồng thời cũng cho thấy vẻ đẹp biến ảo của dòng sông. Không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp hình dạng, sắc tố, vẻ đẹp của sông Hương còn biểu lộ qua sắc thái, với hai sắc thái chính là hung bạo và trữu tình. Khi sông Hương sôi sục, tươi tắn, dữ thế chủ động, lúc lại trầm mặc, cổ kính như triết lí, như cổ thi. Vẻ đẹp của sông Hương hiện lên muôn hình muôn vẻ, phong phú sắc tố. Trên phương diện cảnh sắc vạn vật thiên nhiên dù ở thượng nguồn hay khi chảy trong lòng thành phố Huế, sông Hương đều chứng tỏ nó là sự phát minh sáng tạo hoàn mĩ của tạo hóa, một món quà vô giá mà vạn vật thiên nhiên đã ban tặng riêng cho đất Huế .Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả vẻ đẹp của dòng sông trên phương diện tự nhiên, mà tác giả còn đi sâu khám há vẻ đẹp trong chiều sâu văn hóa truyền thống của nó. Trước hết sông Hương mặc đặc thù tâm hồn của con người xứ Huế. Bằng quy trình điều tra và nghiên cứu, khám phá vô cùng trang nghiêm tác giả đã nhận thấy một điều rất đặc biệt quan trọng : “ có một cái gì rất lạ với tự nhiên và giống với con người nơi đây ”. Như thế có nghĩa là sông Hương không đơn thuần chỉ là vẻ đẹp tự nhiên mà nó còn là kết đọng rõ nét và khá đầy đủ của toàn bộ vẻ đẹp con người xứ Huế. Dòng chảy cuộn chảy cũng như con người trẻ trung và tràn trề sức khỏe của xứ Huế, còn dòng chảy dịu êm lại là vẻ đẹp đằm thắm, dịu dàng êm ả của con người nơi đây. Chỉ với con sông này nhưng ta thấy không thiếu tính cách, tâm hồn Huế, vừa can đảm và mạnh mẽ táo bạo, vừa êm ả dịu dàng, sôi sục, tươi tắn .Sau vẻ đẹp cốt cách, tâm hồn con người đất Huế, tác giả liên tục chứng tỏ chiều sâu văn hóa truyền thống trên phương diện âm nhạc và thi ca. Dòng sông Hương trong lòng thành phố với vận tốc chậm chãi, khoan thai như một điệu slow tình cảm, chính nhịp điệu này đã nói lên cái thần, cái hồn rất riêng của nhã nhạc cung đình Huế, đó là sự khoan thai, dìu dặt, sang trọng và quý phái. Không chỉ dừng lại ở đó, tác giả còn khai thác dòng sông Hương ở phương diện thi ca. Bằng vốn hiểu biết đa dạng và phong phú, sâu rộng, tác giả đã chứng tỏ vô cùng thuyết phục, sông Hương đã tạo nên dòng thi ca riêng cho văn học. Từ dòng sông lộng lẫy biến ảo sắc tố tác giả đưa người đọc đến dòng sông sức mạnh khí thế trong thơ Cao Bá Quát. Từ không khí bảng lảng trong thơ Bà Huyện Thanh Quan tác giả lại đưa người đọc đến với dòng sông ân tình, thắm thiết trong thơ Tố Hữu. Bằng những dẫn chứng thuyết phục, phong phú tác giả đã cho thấy vẻ đẹp đa chiều của sông Hương .Sau vẻ đẹp sông Hương trên góc nhìn văn hóa truyền thống, Hoàng Phủ Ngọc Tường liên tục nhìn nhận sông Hương ở bề dạy lịch sử dân tộc. Sông Hương ghi tên mình từ thuở sơ khai, từ thời đại những vua Hùng nó được coi là dòng biên thùy xa xôi của quốc gia. Trong thời kì trung đại, sông Hương mang tên Linh Giang, có trách nhiệm bảo vệ biên giới tổ quốc. Trong cuộc cách mạng tháng Tám, Huế là một trong ba nơi giành thắng lợi vẻ vang nhất, cách mạng tháng Tam đã phủ lên sông Hương một lớp hào quang chói lọi với chiến công lật đổ thành trì chính sách phong kiến và sự đô hộ của Pháp …. Điểm nhanh những mốc lịch sử dân tộc theo chiều thời hạn đã cho thấy bề dày lịch sử dân tộc của dòng sông song hành với vận mệnh tăng trưởng của quốc gia. Nhìn vào những mốc son cũng như những đau thương mất mát của dòng sông này ta thấy lịch sử vẻ vang Huế và con người Huế : đau thương nhưng quật khởi, bi tráng nhưng cũng vô cùng hào hùng, hiển hách .
Qua những phương diện cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, chiều sâu văn hóa truyền thống, bề dày lịch sử dân tộc, sông Hương đã hiện lên vô cùng xinh xắn, đáng chân trọng. Nhưng để ấn tượng về dòng sông Hương thêm đậm nét, tác giả còn tái hiện nó trong trí tưởng tượng của mình với diện mạo, tâm hồn riêng. Toàn bộ trường liên tưởng của tác giả về sông Hương được quy chiếu về hình ảnh người con gái Huế rất Huế, thế cho nên hình ảnh dòng sông càng trở nên xinh xắn hơn .Khi dòng sông Hương ở thượng nguồn, dòng chảy kinh hoàng, mãnh liệt đi qua trí tưởng tượng của tác giả là một cô gái Digan phóng khoáng, man dại. Bằng trí tưởng tượng đa dạng và phong phú, tác giả đã biến dòng sông Hương ở thượng nguồn thành một người con gái khỏe mạnh, tràn đấy sức sống, mang vẻ đẹp thuần khiết vẫn còn đôi chút hoang dã .Bắt đầu vào thành phố, sông Hương có sự biến hóa tổng lực, nhanh gọn về cả diện mạo và tính cách. Sự đổi khác can đảm và mạnh mẽ của sông Hương theo tác giả chính là cuộc gặp gỡ giữa sông Hương với người tình mong đợi của nó – Huế. Hình ảnh so sánh độc lạ đã cho thấy sông Hương phải trải qua sự chờ đón, thử thách trong khoảng chừng thời hạn rất dài, “ phải nhiều thế kí đi qua ”. Chính vì thế sông Hương được đền đáp bằng mối tình xinh xắn đầy mơ mộng. Sau sự lay thức đầy ân tình của người tình mong đợi, sông Hương bừng tỉnh để sống toàn vẹn với toàn bộ cung bậc xúc cảm. Ra khỏi vùng núi, sông Hương đổi hưởng liên tục, một cách thật dữ thế chủ động, can đảm và mạnh mẽ, với trí tưởng tượng của Hoàng Phủ Ngọc Tường thì đó chính là bộc lộ của một đậm cá tính sôi sục, tươi tắn, táo bạo của trái tim yêu nồng nhiệt. Vượt qua những trở ngại, nhìn thấy thành phố sông Hương tươi tắn hẳn lên, bởi đã được gặp người tình của mình. Đằng sau sự táo bạo, sôi sục lại là một người con gái rất là êm ả dịu dàng, êm ả dịu dàng. Bởi vậy, sau khi đã chính thức chảy trong lòng thành phố, sông Hương trở lại với vẻ dịu dàng êm ả, tha thướt của mình. Sông Hương dịu dàng êm ả, e ấp, dồn hết cả sự tinh xảo, thanh nhã trong tiến đàn để dành Tặng Kèm cho thành phố bản đàn lúc đêm khuya, lúc này sông Hương chính là một tài nữ đang gảy đàn. Vì mang nặng ân tình với xứ Huế, nên khi phải rời xa thành phố, dòng sông Hương còn bất thần đổi dòng, để gặp lại thành phố lền cuối tại góc thị xã Bao Vinh xưa cổ. Khi buộc phải ra đi, tuy nhiên Hương rời đi với lời thề thâm thúy : “ Còn non còn nước còn dài, con về con nhớ … ” mà tác giả cảm nhận trong câu hò vang vọng khắp lưu vực sông Hương .Bằng ngòi bút tinh xảo, tài hoa, bằng trí tưởng tượng đa dạng và phong phú, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã làm tái hiện một cách chân thực và vừa đủ nhất vẻ đẹp của sông Hương. Khung cảnh xứ Huế đã làm ta thêm yêu con người, mảnh đất nơi đây .

Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông – mẫu 3

Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn có phong thái độc lạ và sở trường về thể bút kí, tuỳ bút. Lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường được cấu trúc bởi mạng lưới hệ thống ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ sang chảnh, ám ảnh, đậm chất trữ tình của cái tôi uyên bác, tài hoa .Ông là một tri thức yêu nước, đã từng gắn bó đời mình với cuộc kháng chiến chống Mỹ khó khăn, anh hùng của dân tộc bản địa. Để rồi, sau năm 1975, khi quốc gia thống nhất, ông đã chắp bút viết tập kí “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ”. Trong tác phẩm, nhà văn gắn bó lòng yêu nước, niềm tin dân tộc bản địa với tình yêu thâm thúy dành cho vạn vật thiên nhiên quốc gia và với truyền thống cuội nguồn văn hoá lịch sử vẻ vang truyền kiếp của dân tộc bản địa mà ông đã bỏ công mê hồn tìm tòi, tích góp cả một đời người. Tất cả những phẩm chất ấy đã được bộc lộ rất rõ qua việc ông tái hiện lại vẻ đẹp của dòng sông Hương như một nhân vật trữ tình, với những nét tính cách phức tạp, đổi khác một cách kì diệu trong khoảng trống thời hạn. Tất cả được phô diễn qua những lời văn giàu chất trí tuệ, phối hợp giữa tự sự và trữ tình tài hoa, say đắm .Sông Hương hiện ra qua sự phối hợp nhiều góc nhìn khác nhau của Hoàng Phủ Ngọc Tường, từ địa lý, lịch sử vẻ vang, văn hoá, nghệ thuật và thẩm mỹ … “ hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn mãnh liệt qua những ghềnh thác ”. Nhưng rồi cũng có những lúc sông Hương “ trở nên êm ả dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng ”. Viết tùy bút, theo Nguyễn Tuân là “ lối chơi độc tấu ”, “ mạch văn tràn chảy tùy theo cảm hứng ”. Đặc trưng này xác đáng với những lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường miêu tả về sông Hương. Nhà văn đã đưa người đọc đến những liên tưởng giật mình, khi ông so sánh “ Sông Hương đã sống 50% cuộc sống mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại ”. Ông cho rằng sông Hương là đứa con của rừng già với một tâm hồn tự do và trong sáng, để rồi rừng già đã khắc chế sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, “ sông Hương nhanh gọn mang một vẻ đẹp dịu dàng êm ả và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở ” .Với đôi mắt khảo sát tráng lệ của nhà địa lí có một tầm văn hoá sâu rộng, phối hợp vốn ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ đa dạng và phong phú thướt tha giàu chất thi họa, Hoàng Phủ Ngọc Tường tái hiện thủy trình của sông Hương từ vùng trung du trở xuống, nó liên tục chuyển dòng, “ theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó ”. Nhà văn đã đặt sông Hương vào giữa cảnh sắc núi đồi, lăng tẩm, bãi biển vùng ngoại ô tây-nam thành phố Huế, khuôn mặt Hương Giang trong xanh yên bình tạo nên những mảng phản quang nhiều sắc tố trên nền trời tây nam thành phố, “ sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ”. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhìn dòng sông Hương như một chủ thể có ý thức góp thêm phần tôn vinh thêm vẻ đẹp của xứ Huế. Và trước khi về với Huế, sông Hương trôi lặng thầm giữa một vùng khoảng trống “ Bốn bề núi phủ mây phong. Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên ”. Giữa đám quần sơn lô xô, ở phía tây thành Huế, nơi dành cho giấc ngủ ngàn năm của những bậc vua chúa thời Nguyễn, sông Hương hiện ra với vẻ đẹp trầm mặc như triết lí, như cổ thi lê dài mãi “ giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà ”. Đến khi sông Hương đổ vào thành phố tương lai của nó, “ nó đã kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam-đông bắc …, nó đã thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, bé nhỏ như vành trăng non ”. Nhà văn đã dành cho sông Hương một tình cảm trìu mến, thân thương. Có như vậy, ông mới liên tưởng trạng thái sông Hương uốn một cánh cũng rất nhẹ sang cồn Hến như một tiếng “ vâng ” không nói ra của tình yêu. Đôi mắt thâm thúy của nhà văn đã nhìn ra mối quan hệ biện chứng giữa dòng sông Hương quyến rũ với con người xứ Huế. Sông Hương dịu dàng êm ả, duyên dáng như đã góp thêm phần hình thành nên tính cách nết na, ý nhị của người con gái cố đô .Với một trình độ văn hoá uyên bác, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã so sánh vẻ đẹp của sông Hương với nhiều dòng sông nổi tiếng quốc tế như sông Seine của Pari, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét, sông Nê-va của Nga, … Từ đó mà ông đã tôn vinh vẻ đẹp độc lạ của dòng sông Hương vào buổi đêm về, “ vẫn lập lòe trong đêm sương, những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố tân tiến nào còn nhìn thấy được ”. Nhà văn quý điệu chảy lững lờ của sông Hương qua thành Huế. Ông cho rằng “ Đây là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, hoàn toàn có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng bảy … chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng. ”Có thể nói rằng Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn hoá Huế, ông không chỉ nhìn sông Hương trôi ở trong thì hiện tại, ngày ngày mang phù sa và nguồn nước ngọt trao tặng vô tư cho những cánh đồng Châu Hoà, cho đời sống người dân xứ Huế ; mà ông còn nhìn sông Hương như thể khởi nguồn cho những giá trị niềm tin lịch sử dân tộc. Sông Hương trong quá khứ qua những triều đại phong kiến vàng son, nó đã từng mang cái tên Linh giang, dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam Tổ quốc nước Đại Việt. Nó đã từng vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của anh hùng Nguyễn Huệ, rồi nó đi suốt qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ góp thêm phần làm ra những chiến công lẫy lừng vang dội cả quốc tế như lời đại tướng Võ Nguyên Giáp đã phát biểu : “ Lịch sử Đảng đã ghi bằng nét son tên của thành phố Huế, thành phố tuy nhỏ nhưng đã góp sức rất xứng danh cho Tổ quốc ” .Từ hiện thực kiêu hùng của Huế, mà Hoàng Phủ Ngọc Tường cho rằng : “ Sông Hương là dòng sông của thời hạn ngân vang, của sử thi viết dưới màu cỏ lá xanh lè ”. Mặt khác, sông Hương cũng là cội nguồn của thi ca nghệ thuật và thẩm mỹ. Có biết bao văn nhân, thi sĩ đã từng rung động với dòng sông Hương như Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Tản Đà, Tố Hữu. Nhà văn đã tin rằng “ có một dòng sông thi ca về sông Hương và tôi kỳ vọng đã nhận xét một cách công minh về nó khi nói rằng dòng sông ấy không khi nào lặp lại mình trong cảm hứng của những nghệ sĩ ”. Cao Bá Quát đã từng nhìn sông Hương mà thốt lên rằng : “ Trường giang như kiếm lập thanh thiên ”. Tản Đà thấy “ dòng sông trắng, lá cây xanh ”. Hàn Mặc Tử thì lại so sánh tôn vinh sông Hương như sông ngân hà : “ Thuyền ai đậu bến sông trăng đó / Có chở trăng về kịp tối nay ”. Thu Bồn nhìn dòng nước lững lờ của sông Hương mà bâng khuâng “ con sông dùng dằng con sông không chảy / Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu ”. Và với Nguyễn Trọng Tạo, Hương Giang lãng đãng một bầu khí quyển lịch sử một thời thi ca giúp nhà thơ thăng hoa những vần say đắm :“ Con sông đám cưới Huyền TrânBỏ quên dải lụa phù vân trên nguồnHèn chi thơm thảo nỗi buồnNiềm riêng nhuộm tím hoàng hôn đến giờCon sông nửa thực nửa mơNửa mong Lí Bạch, nửa chờ Khuất Nguyên ”Đất nước Nước Ta có rất nhiều dòng sông chảy qua mọi miền xứ sở, và nó đã kịp chảy vào trong những vần thơ, trang văn tuyệt vời. Bạn đọc từng xót xa với Hoàng Cầm khi nghe tin sông Đuống bị quân địch chiếm đóng. Nhà thơ đã thốt lên : “ Sông Đuống trôi đi / Một dòng lấp lánh lung linh / Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì ”. Công chúng yêu văn cũng đã chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp hung bạo và trữ tình của “ Đà Giang độc bắc lưu ” qua những “ trang hoa ” xuất sắc của nhà tuỳ bút số 1 Nguyễn Tuân. Giờ tất cả chúng ta lại tìm đến với sông Hương-dòng sông chỉ tự thu mình nhã nhặn trong lãnh địa Thừa Thiên Huế, nhưng qua những trang kí tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường sông Hương hiện ra với những vẻ đẹp êm ả dịu dàng, tinh xảo, góp thêm phần làm cho Huế trở nên một bức tranh sơn thuỷ hữu tình. Hơn thế, sông Hương còn là dòng sông lịch sử dân tộc, văn hoá, thơ ca, thẩm mỹ và nghệ thuật. Nó đã là một phần trong đời sống tâm linh của người Huế trầm mặc, thâm thúy. Câu hỏi “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã gợi lên trong miền tình cảm của bạn đọc nhiều do dự về một dòng sông ngỡ là quá quen, hoá ra lại có nhiều huyền bí cần được mày mò thêm. Có như vậy, tất cả chúng ta mới hiểu thâm thúy hơn về quê nhà quốc gia, tự hào hơn về giang sơn cẩm tú Nước Ta .

Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông – mẫu 4

Hoàng Phủ Ngọc Tường là một tri thức yêu nước, có vốn hiểu biết sâu rộng trên nhiều hình vực. Ông chuyên về thể loại bút kí. Nét rực rỡ trong sáng tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường là ở sự phối hợp thuần thục giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức và kỹ năng sâu rộng về triết học, văn hoá, lịch sử dân tộc, địa lí, lối hành văn hướng nội súc tích, say đắm và tài hoa. Ai đã đặt tên cho dòng sông ? là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế 1981, in trong tập sách cùng tên của ông .Tác phẩm đã miêu tả cảnh sắc vạn vật thiên nhiên sông Hương, sự gắn bó của con sông với lịch sử dân tộc và văn hoá của xứ Huế, của quốc gia. Qua đó nhà văn thể hiện niềm tự hào tha thiết, sâu lắng dành cho dòng sông Hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho quốc gia .Sông Hương nhìn từ cội nguồn là dòng chảy có mối quan hệ thâm thúy với dãy Trường Sơn. Trong mối quan hệ đặc biệt quan trọng này, sông Hương tựa như một bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu hùng tráng, kinh hoàng : khi rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúc mãnh liệt vượt qua ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực sâu, lúc dịu dàng êm ả và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng .Với cái nhìn được nhân hoá, sông Hương tựa cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại với một bản lĩnh dũng mãnh, một tâm hồn tự do và trong sáng. Theo tác giả, nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành mà không quan tâm khám phá sông Hương từ nguồn cội, người ta khó mà hiểu hết những vẻ đẹp trong phần tâm hồn sâu thẳm của dòng sông mà chính nó đã không muốn thể hiện .Như vậy, ở thượng nguồn, sông Hương có thể chất mạnh, toát lên vẻ đẹp của một sức sống mãnh liệt, hoang dại, đầy đậm cá tính. Sông Hương khi chảy về kinh thành Huế lại mang nhiều vẻ đẹp phong phú, gắn bó với đặc trưng văn hoá, khoảng trống kinh thành Huế. Trước khi trở thành người tình êm ả dịu dàng và chung thuỷ của cố đô, sông Hương đã trải qua một hành trình dài đầy khó khăn và nhiều thử thách. Trong cái nhìn tinh xảo và lãng mạn của tác giả, hàng loạt thuỷ trình của dòng sông tựa như một cuộc tìm kiếm có ý thức người tình nhân đích thực của người con gái trong một câu truyện tình yêu nhuốm màu cổ tích .Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố thể hiện nét lịch sự và tài hoa trong lối hành văn của tác giả. Độc giả khó cưỡng một sức mê hoặc toát lên từ hàng loạt động từ diễn đạt cái dòng chảy sôi động qua những địa điểm khác nhau của xứ Huế. Giữa cánh đồng Châu Hoá đầy hoa dại, sông Hương là “ cô gái đẹp ngủ mơ màng ” ; nhưng ngay sau khi ra khỏi vùng núi, thì cũng như nàng tiên được thức tỉnh, sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát của tuổi thanh xuân trong sự “ chuyển dòng liên tục ”, “ rồi vòng những khúc quanh bất thần ”, vẽ một hình cung thật tròn, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, rồi “ vượt qua ”, “ đi giữa âm vang ”, “ trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách ” …Vừa can đảm và mạnh mẽ vừa dịu dàng êm ả, sông Hương có lúc “ mềm như tấm lụa ” khi qua Vọng Cảnh. Tam Thai, Lựu Bảo ; có khi ánh lên “ những phản quang nhiều sắc tố sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ” lúc qua những dãy đồi núi phía Tây Nam thành phố và mang vẻ đẹp trầm mặc khi qua bao lăng tẩm, đền đài mang niềm tự tôn âm u được phong kín trong những rừng thông u tịch cho đến lúc bừng sáng, tươi tắn và tươi tắn khi gặp “ tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà ” …Hai bút pháp kể và tả được phối hợp thuần thục và tài hoa trong đoạn văn đã làm điển hình nổi bật một sông Hương đẹp bởi phối cảnh kì thú giữa nó với vạn vật thiên nhiên xứ Huế đa dạng và phong phú mà hài hoà .Sông Hương khi chảy trong Huế, như đã tìm thấy chính mình khi gặp thành phố thân yêu, sông Hương “ sung sướng hẳn lên giữa những bến bãi rộng lớn xanh lè của vùng ngoại ô Kim Long ”, dòng sông “ kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – hướng đông bắc ”, rồi “ uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến ” khiến dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “ vâng ” không nói là của tình yêu ”. Nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình, sông Hương cũng giống sông Seine của Pari, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét, … nhưng trong cách diễn đạt tài hoa của tác giả, sông Hương được cảm nhận với nhiều góc nhìn : nhìn bằng con mắt của hội hoạ, sông Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét thật tinh xảo tạo ra sự vẻ đẹp cổ kính của cố đô ; qua cách cảm nhận âm nhạc, sông Hương “ đẹp như điệu Slow ” chậm rãi, sâu lắng, trữ tình và với cái nhìn đắm say của một trái tim đa tình, sông Hương là người tình dịu dàng êm ả và chung thuỷ. Điều này được diễn đạt trong một phát hiện mê hoặc của tác giả : “ Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy hòn đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh tươi của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó bất thần đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị xã Bảo Vinh xưa cổ ”. Cũng theo tác giả khúc quanh thật giật mình đó, tựa như một “ nỗi vương vấn ”, và có vẻ như còn có cả “ một chút ít lẳng lơ kín kẽ ” của tình yêu …Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử vẻ vang dân tộc bản địa lại mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu những thế kỉ vinh quang từ thuở còn là một dòng sông biên thuỳ xa xôi của quốc gia những vua Hùng, thủa nó mang tên là Linh Giang ( dòng sông thiêng ) trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi, là “ dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ trung đại ”, “ nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ ” vào thế kỉ mười tám ; “ nó sống hết lịch sử vẻ vang bi tráng của thế kỉ mười chín với máu của những cuộc khởi nghĩa ”, nó tận mắt chứng kiến thời đại mới với cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 và bao chiến công rừng chuyển qua hai cuộc cuộc chiến tranh vệ quốc sau này …Sông Hương với cuộc sống và thi ca là một nhân chứng nhẫn nại và kiên cường qua những thăng trầm của cuộc sống. Tuy nhiên, điều làm ra vẻ đẹp đơn giản và giản dị mà khác thường của dòng sông là ở chỗ : khi nghe lời gọi, nó biết cách tự hiến mình làm một chiến công, để rồi nó quay trở lại với đời sống thông thường, làm một người con gái dịu dàng êm ả của quốc gia. Có lẽ chính điều đó đã làm cho sông Hương không khi nào tự lặp lại mình trong cảm hứng của những nghệ sĩ .Có thể nói, nét rực rỡ làm ra sức mê hoặc đặc biệt quan trọng của đoạn văn là tình yêu say đắm với dòng sông được biểu lộ bằng năng lực của một cây bút giàu trí tuệ, tổng hợp từ một vốn hiểu biết sâu rộng về văn hoá, lịch sử vẻ vang, địa lí và văn chương cùng một văn phong thanh nhã, hướng nội, tinh xảo và tài hoa .Trích đoạn bài kí Ai đã đặt tên cho dòng sông đã gợi ra vẻ đẹp của Huế, của tâm hồn người Huế qua sự quan sát tinh tế của Hoàng Phủ Ngọc Tường về dòng sông Hương. Ông xứng danh là một thi sĩ của vạn vật thiên nhiên, một cuốn từ điển sống về Huế, một cây bút giàu lòng yêu nước và niềm tin dân tộc bản địa. Bài kí góp thêm phần tu dưỡng tình yêu, niềm tự hào so với dòng sông và cũng là với quê nhà quốc gia .

Vẻ đẹp dòng sông Hương qua bài Ai đã đặt tên cho dòng sông – mẫu 5

” Ai đã đặt tên cho dòng sông này ” là bài bút kí xuất sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường khi viết về dòng sông trữ tĩnh, thơ mộng của Huế. Mạch xúc cảm của bài kí chính là vẻ đẹp đặc trưng, riêng không liên quan gì đến nhau của con sông duy nhất chảy qua dòng thành phố Huế. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã rất tài tình khi lột tả được hết vẻ đẹp và linh hồn của dòng sông mang đặc trưng của Huế này .Có lẽ vì đặc trung của thể loại bút kí nên lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường rất phóng khoáng, điêu luyện, nhẹ nhàng và quyến rũ. Với một tấm lòng yêu Huế, yêu cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, yêu sông Hương nên Hoàng Phủ Ngọc tường đã khoác lên bài kí một sắc tố, âm hưởng riêng có của Huế .Dòng sông Hương được tác giả ngợi ca ” dòng sông duy nhất chảy qua thành phố Huế “, dòng sông vắt mình qua thành phố, tận mắt chứng kiến bao nhiêu thay đổi của mảnh đất này .Cái nhìn tiên phong của tác giả khi viết về sông Hương là cái nhìn từ vùng thượng nguồn. Vẻ đẹp của dòng sông lúc này khiến tác giả liên tưởng đến cô gái Di gan phóng khoáng, mê dại, đầy sức hút. Qua ngòi bút của tác giả, sông Hương hiện lên thật kì vĩ ” sông Hương tựa như một bản trường ca của rừng già, khi rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúc mãnh liệt vượt qua nhiều ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực sâu, lúc dịu dàng êm ả và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu hoa đỗ quyên rừng “. Chỉ với một vài cụ thể và Hoàng Phủ Ngọc Tường đã lột tả được vẻ đẹp lúc mãnh liệt, lúc dịu êm của sông Hương. Có lẽ đây chính là đặc trưng của sông hương khi ở thượng nguồn, hứng chịu nhiều đổi khác của thời tiết .Thật độc lạ khi dưới con mắt của tác giả, sông hương tựa như ” Cô gái di gan phóng khoáng và man dại với bản lĩnh gan góc, tâm hồn tự do và trong sáng “. Có lẽ đây là phép nhân hóa đầy ẩn ý nhằm mục đích gợi lên nét đẹp hoang sơ nhưng mê hoặc của con sông này. Như vậy hoàn toàn có thể thấy được qua ngòi bút phóng khoáng của tác giả, sông Hương vùng thượng nguồn toát lên vẻ đẹp kì bí, hùng vĩ và đầy đậm cá tính .Tuy nhiên đây mới chỉ là ở thượng nguôn, cùng Hoàng Phủ Ngọc tường tò mò vẻ đẹp của dòng sông này khi chảy về thành phố Huế. Có lẽ người đọc sẽ giật mình với vẻ đẹp dịu dàng êm ả, mềm mịn và mượt mà và uyển chuyển của nó. Tác giả đã ví sông Hương như ” người tình dịu dàng êm ả và chung thủy của cố đô “. Không phải vô duyên vô cớ mà tác giả lại đi ví von so sánh đầy tính nghệ thuật và thẩm mỹ như vậy .Sông Hương khi chảy về thành phố có sức mê hoặc tuyệt vời so với người đọc. Ở đây tất cả chúng ta nhận ra một lối viết nhẹ nhàng, tinh xảo, rất mực tài hoa của tác giả. Ông vẽ lên vẻ đẹp của sông hương không chỉ bằng ngôn từ mà còn bằng cả trái tim đầy tình yêu thương. Giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, sông Hương như ” cô gái đẹp ngủ mơ màng ” – một vẻ đẹp màu sắc tố của câu truyện cổ tích tuyệt đẹp. Và sông hương bỗng ” chuyển dòng liên tục ” ” ôm lấy chân đồi Thiên Mụ “, ” trôi giữa hai dãy đồi sững sững như thành quách “. Một sự diễn đạt quá trữ tình, quá độc lạ khiên ngưỡng đọc khó cưỡng lại được vẻ đẹp tuyệt vời này .Sông hương vừa thướt tha, vừa êm ả dịu dàng ” mềm như tấm lụa “, có khi ánh lên những phản quang nhiều sắc tố sớm xanh, trưa vàng, chiều tím “. Sự quy đổi sắc tố theo mùa, theo thời hạn như thế này đã làm nên một nét đặc trưng cho những ai muốn ngắm nhìn sông hương thật lâu .Hoàng Phủ Ngọc Tường tả sông hương như vẽ, vẽ lên một bức tranh hoàn mĩ và tuyệt vời nhất về dòng sông lịch sử một thời này. Sông Hương tạo nên nét đẹp của đất cố đô Huế, ẩn mình trong trầm tích của nét văn hóa truyền thống hàng nghìn năm lịch sử dân tộc .Thú vị nhất là đoạn sông hương chảy trong lòng Huế, tác giả cứ ngỡ rằng sông Hương tìm thấy chính mình khi gặp thành phố thân yêu nên vui tươi hẳn lên .Vẻ đẹp của dòng sông này được cảm nhận dưới nhiều góc nhìn khác nhau. Nhìn bằng con mắt của hội họa, sông Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét thật tinh xảo tạo ra sự vẻ đẹo cổ kính của cố đô ; qua cách cảm nhận âm nhạc, sông hương như điệu slow chậm rãi sâu lắng, trữ tình … Một vẻ đẹp khiến người khác phải ngỡ ngàng và đắm say chẳng thể dứt ra .Sông hương còn là chứng nhân lịch sử vẻ vang, là ” người ” tận mắt chứng kiến sự thay đổi của cố đô Huế từng ngày. Trong sách Dư địa chí ” dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của tổ quốc đại việt qua những thế kỉ trung đại, vẻ vang soi bóng kinh thành phú xuân của anh hùng nguyễn huệ … “Có thể nói rằng để cảm nhận sông hương với nhiều góc nhìn, nhiều vẻ đẹp khác nhau, Hoàng Phủ Ngọc tường phải có trái tim nhạy cảm, yêu và thương tha thiết dòng sông thơ mộng này. Một lối viết giản dị và đơn giản, nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn đã khiến fan hâm mộ không hề để dứt mạch xúc cảm. Tác giả đã phát huy được đặc trưng của thể loại bút kì đầy sắc bén và tình cảm này .” Ai đã đặt tên cho dòng sông này ” thực sự là bài bút kí độc lạ. Sông hương hiện lên với toàn bộ vẻ đẹp mà nó mang .

Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 Ôn thi THPT Quốc gia khác:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

ai-da-dat-ten-cho-dong-song.jsp

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn