Phú Thọ – Miền đất của những di sản văn hóa và thắng cảnh
* Di sản văn hóa
Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, Phú Thọ hiện đang bảo tồn, phát huy giá trị 1372 di tích lịch sử : 161 di tích khảo cổ học, 262 chùa, còn lại là di tích kiến trúc nghệ thuật và thẩm mỹ hoặc dấu vết kiến trúc và các di tích lịch sử cách mạng kháng chiến. Trong số đó có di tích lịch sử Đền Hùng được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa truyền thống cấp vương quốc đặc biệt quan trọng ; 73 di tích được xếp hạng vương quốc, 12 di tích lịch sử ; 207 di tích kiến trúc nghệ thuật và thẩm mỹ đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa truyền thống cấp tỉnh .
Cùng với các giá trị văn hóa vật chất như hệ thống di tích đình, chùa, đền, miếu và các di tích khảo cổ học, Phú Thọ còn có những di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc như tín ngưỡng, lễ hội, nghệ thuật trình diễn, dân ca, truyện kể, thơ ca dân gian, mỹ thuật, nghề thủ công truyền thống… mang đậm sắc thái cội nguồn dân tộc. Theo thống kê, Phú Thọ có 260 lễ hội các loại, trong đó có 223 lễ hội dân gian, 32 lễ hội lịch sử Cách mạng, 5 lễ hội tôn giáo, 1 lễ hội quy mô cấp quốc gia.
Hiện tại có 92 liên hoan được bảo tồn, lưu giữ hoàn hảo cả phần lễ – hội – trò diễn tại các địa phương ; 43 tiệc tùng được tổ chức triển khai tiếp tục hàng năm và trở thành nét văn hóa truyền thống rực rỡ vùng Đất Tổ. Nhiều tiệc tùng đã trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh, độc lạ như : Lễ hội Đền Hùng, Lễ hội Đền Mẫu Âu Cơ, hội Trò Trám Tứ Xã, hội Phết Hiền quan, hội Bơi chải Bạch Hạc, hội Xoan Kim Đức, Phượng Lâu, hội rước voi Đào Xá, hội giã bánh dầy Mộ Chu Hạ, hội nấu cơm thi Gia Dụ … Trong đó, có nhiều liên hoan mà tầm tác động ảnh hưởng đã lan tỏa trong một vùng to lớn như Lễ hội Đền Hùng mang tính cả nước được kết tinh từ nét đẹp các hội làng của vùng Đất Tổ .
Bên cạnh đó, Phú Thọ còn có các mô hình di sản văn hóa truyền thống phi vật thể nổi tiếng khác như : Xoan, Ghẹo, Trống quân, Trình nghề, Chàm thau, Đâm đuống, múa Tùng dí, múa Mỡi, múa Chuông … của đồng bào các dân tộc bản địa. Về ẩm thực ăn uống có các món ăn rực rỡ của các dân tộc bản địa như : Xôi ngũ sắc, lợn thui, cá đốt, bánh tai, bánh chưng, bánh giầy … đã khẳng định chắc chắn thêm một lần nữa những dấu tích văn hóa truyền thống, tín ngưỡng, đời sống, phong tục tập quán vô cùng nhiều mẫu mã của các dân tộc bản địa bạn bè sinh sống trên địa phận tỉnh .
Ngày 24/11/2011, UNESCO đã công nhận Hát xoan – Phú Thọ là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể và truyền khẩu của trái đất với những giá trị hội đồng trong việc phát minh sáng tạo và truyền dạy từ đời này qua đời khác. Hát xoan là mô hình dân ca lễ nghi phong tục hát thờ thần với hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ đa yếu tố, gồm có ca – vũ – nhạc, thường được màn biểu diễn vào dịp đầu xuân, thông dụng ở vùng đất tổ Hùng Vương – Phú Thọ, một tỉnh trung du Nước Ta. Hát xoan còn được gọi là khúc môn đình ( hát cửa đình ), tương truyền có từ thời các vua Hùng. Hát Xoan còn được gọi là Khúc môn đình ( hát cửa đình ), là lối hát thờ thần và thường được tổ chức triển khai vào mùa xuân để đón rước năm mới. Hát Xoan có 3 hình thức : Hát thờ cúng các vua Hùng và Thành hoàng làng ; hát nghi lễ cầu mùa tốt tươi, cầu sức khỏe thể chất và hát lễ hội là hình thức để nam nữ giao duyên. Hiện nay cả bốn phường Xoan cổ là An Thái, Phù Đức, Kim Đới và Thét đều nằm ở 2 xã Kim Đức và Phượng Lâu thuộc thành phố Việt Trì .
Sau khi Hát Xoan Phú Thọ được Unesco ghi danh là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của quả đât, việc Phục hồi và duy trì liên tục hoạt động giải trí của bốn phường Xoan gốc được các cấp, các ngành trong tỉnh đặc biệt quan trọng chăm sóc. Nhiều hoạt động giải trí thiết thực trợ giúp hội đồng nhận diện, bảo tồn phát huy giá trị di sản đã được tiến hành như : Khôi phục miếu Lãi Lèn ; tương hỗ, phục trang, đạo cụ trình diễn, duy trì kinh phí đầu tư hoạt động giải trí, tổ chức triển khai các lớp truyền dạy Hát Xoan ; giao lưu giữa các phường Xoan ; tiếp thị Hát Xoan trong dịp tiệc tùng Đền Hùng, trên các phương tiện đi lại tiếp thị quảng cáo Trung ương và địa phương ; đưa chương trình học Hát Xoan vào trường đại trà phổ thông các cấp … Nhờ đó, đã làm cho nhận thức của hội đồng về Hát Xoan dần được nâng cao, khoảng trống Hát Xoan được lan rộng ra … Với những nỗ lực trên, Phú Thọ đã thành công xuất sắc trong việc đưa Hát Xoan ra khỏi thực trạng bảo vệ khẩn cấp và trở thành di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât. Hát Xoan Phú Thọ được công nhận tháng 12/2017 là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất
Các nghệ nhân màn biểu diễn Hát Xoan tại Phú Thọ
Ngày 6/12/2012, UNESCO công nhận ” Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ” ở Phú Thọ là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của trái đất. Đây là lần tiên phong một di sản văn hóa truyền thống của Nước Ta được vinh danh ở mô hình tín ngưỡng. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ ” là phong tục có từ truyền kiếp và đã trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn tiêu biểu vượt trội, biểu lộ chữ hiếu, lòng biết ơn và triết lý “ Con người có tổ, có tông ”. Trải qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử dân tộc bản địa, nhưng tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương chiếm vị trí thiêng liêng trong đời sống niềm tin của người Việt, có sức lan tỏa rộng khắp trong mỗi mái ấm gia đình, trong hội đồng xã hội và trở thành điểm quy tụ ý thức đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa .
Theo truyền thuyết thần thoại, Lạc Long Quân lấy nàng Âu Cơ rồi sinh ra một bọc trăm trứng, nở thành trăm người con trai. Sau đó, năm mươi người con theo mẹ lên núi, năm mươi người theo cha xuống biển lập nghiệp. Người con cả theo mẹ lên vùng đất Phong Châu ( nay là Phú Thọ ) lập ra nước Văn Lang và được tôn làm Vua Hùng. Văn Lang là Nhà nước tiên phong trong lịch sử của người Việt, được quản lý bởi 18 đời vua. Các Vua Hùng đã dạy dân trồng lúa nước và chọn núi Nghĩa Lĩnh, ngọn núi cao nhất vùng để triển khai những nghi lễ theo tín ngưỡng của dân cư nông nghiệp như thờ thần lúa, thần mặt trời để cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, vạn vật sinh sôi, nảy nở. Để ghi nhớ công lao to lớn của các Vua Hùng, nhân dân đã lập đền thờ tưởng niệm mà TT là núi Nghĩa Lĩnh và lấy ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm là ngày giỗ Tổ .
Cộng đồng người Việt nhận rõ sự thờ phụng Hùng Vương là Di sản văn hóa truyền thống của mình cần được gìn giữ, trao truyền cho các thế hệ sau. Có thể coi đây là đức tin tín ngưỡng thuần Việt đã vượt qua mọi thời đại để trở thành hình tượng cho khát vọng vĩnh cửu, độc lập, tự chủ lâu dài hơn và tham vọng về sự phồn vinh của Quốc gia dân tộc bản địa. Ngày nay, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã đạt đỉnh điểm của sự thăng hoa để trở thành ngày hội nước nhà, ngày hội của toàn dân. Khẳng định vị thế vững chãi trong đời sống xã hội đương đại .
Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương
Hiếm có một dân tộc nào trên thế giới có tục thờ Quốc Mẫu độc đáo như ở Việt Nam. Tục thờ Quốc Mẫu không chỉ phản ánh nét sinh hoạt, văn hóa tín ngưỡng của dân gian mà còn cho thấy sự tri ân và tấm lòng tôn trọng đạo hiếu đối với tổ tiên của người việt. Phú Thọ là nơi khởi thủy của mỹ tục thờ mẫu Âu Cơ, là nơi tương truyền rằng mẹ Âu Cơ cùng 49 người con chọn dừng chân khai khẩn đất hoang, dạy dân cày cấy. Đền Mẫu Âu Cơnay thuộc xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọlà một công trình lịch sử văn hoá đặc biệt, là biểu tượng của tinh thần yêu nước và truyền thống đại đoàn kết dân tộc.Ngôi đền nằm ẩn dưới gốc đa cổ thụ phủ tán xum xuê, mặt quay về hướng chính nam, bên tả có giếng Loan, bên hữu có giếng Phượng, phía trước có núi Giác đẹp như một án thư, sau lưng sông Hồng uốn khúc như rồng thiêng bao bọc. Tuy không đồ sộ nhưng Đền Mẫu Âu Cơ Phú Thọ có giá trị cao về mặt nghệ thuật kiến trúc.
Đền Mẫu Âu Cơ gắn với Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ đã trở thành một nét đẹp trong tinh hoa văn hóa truyền thống của người Việt. Hình tượng mẹ Âu Cơ sinh ra con Lạc cháu Hồng nước Việt trong một bọc trăm trứng đã trở thành hình tượng bất hủ sống mãi trong tư tưởng tình cảm và tâm lý của các thế hệ người Nước Ta. Hàng năm, không riêng gì người dân trong vùng mà cả hành khách thập phương từ nhiều nơi khác cùng quy tụ về đây vui đón Lễ hội Đền mẫu Âu Cơ diễn ra vào ngày 7 tháng Giêng là ngày “ Tiên giáng ”. Trong các ngày diễn ra tiệc tùng, trước sân đền và tại đình làng còn có nhiều game show dân gian như : đu tiên, cướp cờ, đánh phết, hát ghẹo, hát xoan … lôi cuốn sự tham gia của người dân địa phương lẫn hành khách hiếu kỳ .
Đền mẫu Âu Cơ – huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ
Ngày nay, đồng bào ta dù đi xa tới đâu, dù đang niềm hạnh phúc hay hoạn nạn, vẫn có một nơi để trở về. Đó là nơi mẹ Âu Cơ đã để lại dải lụa đào rồi bay về trời. Hình ảnh người mẹ nhân từ của dân tộc bản địa vừa nhắc nhở mỗi tất cả chúng ta luôn khắc ghi đạo lý “ Uống nước nhớ nguồn ”, vừa tiếp thêm sức mạnh cho dòng giống Tiên Rồng giữ vững ý thức đoàn kết, tự lực tự cường để kiến thiết xây dựng và bảo vệ từng tấc đất tổ tiên truyền lại .
Phú Thọ còn được biết đến với nhiều điểm văn hóa truyền thống tâm linh, lôi cuốn phần đông người dân và hành khách thập phương đến du lịch thăm quan, bái lễ, cầu may mắn, bình an, niềm hạnh phúc cho toàn thể mái ấm gia đình. Một trong những ngôi đền và liên hoan được người dân chờ đón, hàng năm lôi cuốn hàng nghìn lượt người đến bái lễ đó là Đền Lăng Sương, xã Trung Nghĩa, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ .
Đền Lăng Sương là ngôi Đền gắn liền với thời đại Hùng Vương dựng nước và giữ nước, lôi cuốn phần đông người dân và hành khách thập phương đến thăm quan, bái lễ, nhất là dịp đầu năm và cuối năm ( đầu năm đi bái lễ, cuối năm đi tạ lễ ). Khi đến đây, hành khách không chỉ cầu may mắn, bình an, niềm hạnh phúc cho mái ấm gia đình và người thân trong gia đình mà còn được trở lại với nguồn cội dân tộc bản địa. Đây cũng là ngôi đền duy nhất lúc bấy giờ thờ cả mái ấm gia đình Thánh Tản Viên Sơn – một trong những vị thần được nhân dân tôn vinh là “ thượng đẳng tôi linh ” “ đệ nhất phúc thần ” đứng đầu “ Tứ bất tử ” trong tín ngưỡng dân gian thờ thần của người Việt đã có công giúp dân trị thủy, khai hóa đất hoang, dạy dân trồng lúa nước, giết thú dữ, dẹp giặc ngoại xâm. Đặc biệt, khi lớn lên thành tài, là bộ tướng, là phò mã, chính Tản Viên Sơn đã khuyên Vua Hùng Vương thứ 18 nhường ngôi cho Thục Phán để giữ tình đoàn kết, tránh nội chiến lê dài không thiết yếu rồi về núi Tản sống với vợ là Công chúa Ngọc Hoa. Với những công lao to lớn của Ngài, nhân dân đã lập đền thờ, quanh năm hương khói tri ân công đức .
Quang cảnh Đền Lăng Sương
* Danh lam thắng cảnh
Phú Thọ có nhiều cảnh sắc đang dạng được vạn vật thiên nhiên ban tặng tạo ra sự một vị trí đắc địa : Sơn chầu, thuỷ tụ. Phú Thọ có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như : Ngã ba Bạch Hạc, Ao Giời Suối Tiên, Đầm Ao Châu, Đầm Vân Hội, mỏ nước khoáng nóng Thanh Thủy, Vườn Quốc gia Xuân Sơn … là tài nguyên du lịch tự nhiên vô cùng quý báu để tăng trưởng các mô hình du lịch sinh thái xanh, nghỉ ngơi và tò mò .
Đầm Ao Châu (thuộc huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ) được coi là một “Tiểu Hạ Long” trên đất Phú Thọ. Ao Châu có diện tích mặt nước khoảng 2km² và có tới khoảng 100 hòn đảo lớn nhỏ được bao phủ một thảm thực vật đa loài dầy đặc và phong phú, đỉnh cao nhất cao tới 177m so với mặt biển, cùng với 99 ngách nước đan cài vào các khe núi. Đáng chú ý là mực nước trong hồ luôn có độ sâu khoảng 3m, có nơi sâu tới 35m và quanh năm không bị cạn. Nhờ vậy, mặt nước Ao Châu trong xanh, không bị ô nhiễm và có nhiều thủy tộc sinh sống: giải, rùa vàng, ba ba… Đặc biệt, nhân dân địa phương còn trồng nhiều loại cây ăn quả như: mít, bưởi, nhãn, vải… khiến cho Ao Châu càng trở nên hấp dẫn.
Một góc đầm Ao Châu Hạ Hòa
Cùng với khu du lịch này, các tài nguyên du lịch thuộc các địa phương khác như : Các liên hoan truyền thống cuội nguồn, các di tích lịch sử văn hóa truyền thống, mạng lưới hệ thống hang động của vườn vương quốc Xuân Sơn, Ao Giời – Suối Tiên, khu nghỉ ngơi nước khoáng nóng Thanh Thủy, hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc bản địa thuộc huyện Thanh Sơn, Yên Lập … sẽ tạo nên một tam giác du lịch mang những sắc thái khác nhau với các mô hình du lịch rực rỡ, nhiều mẫu mã, phong phú. Khu du lịch Ao Châu đang trở thành điểm du lịch sinh thái xanh mê hoặc, thôi thúc sự tăng trưởng của cả một vùng về các mặt kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội .
Phú Thọ còn được biết đến là nơi có vườn vương quốc duy nhất có rừng nguyên sinh trên núi đá vôi – Vườn vương quốc Xuân Sơn. Theo thống kê bắt đầu, Vườn vương quốc Xuân Sơn có 726 loài thực vật bậc cao, hệ thực vật có các loài : re, dẻ, sồi và mộc lan chiếm lợi thế. Ở độ cao trên 1000 m cùng thiên nhiên và môi trường khí ẩm quanh năm, lại nhiều tầng rừng đa dạng chủng loại, Vườn vương quốc Xuân Sơn rất tương thích cho việc tăng trưởng cho các loài cây có tuổi đời hàng nghìn năm. Bên cạnh đó, Vườn vương quốc Xuân Sơn còn là cánh rừng đa dạng chủng loại của các loài cây làm thuốc với 665 loài và cây ăn quả hoặc làm rau ăn với 132 loài. Khí hậu Vườn vương quốc Xuân Sơn thích hợp cho sự tăng trưởng của rau sắng, một loại cây quý, đem lại nguồn lợi kinh tế tài chính cao cho người dân bởi toàn bộ các bộ phận của cây đều hoàn toàn có thể ăn hoặc dùng làm thuốc .Vườn vương quốc Xuân Sơn còn có nhiều cảnh sắc vạn vật thiên nhiên kỳ thú. Nằm trong quần thể vườn vương quốc Xuân Sơn có ba đỉnh núi cao trên 1.000 m là : núi Voi, núi Ten và núi Cẩn với hàng trăm hang động, sông suối và nhiều thác nước có độ cao trên 50 m làm cho cảnh sắc vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Hệ thống hang động rất đồ sộ gồm những hang khá nổi tiếng như : Hang Lạng, hang Thổ Thần, hang Na ẩn sâu trong rừng già với nhiều thạch nhũ hình thù đẹp mắt. Bên cạnh đó, mạng lưới hệ thống thác, suối ở đây cũng nhiều không kém, điển hình nổi bật có thác chín tầng là cảnh đẹp làm đắm say lòng người .
Cảnh đẹp yên bình Vườn vương quốc Xuân Sơn
Được định hướng là một trong những khu du lịch trọng điểm của vùng Đất Tổ. Đảo Ngọc Xanh(thuộc địa phận Xã La Phù, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ) vốn là một bãi bồi nổi giữa sông Hồng, bên dưới là một mạch ngầm nước khoáng nóng có trữ lượng lớn nhất cả nướcđã được xây dựng như một kỳ quan mới để mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách khi khám phá vùng đất thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Đảo Ngọc Xanh với những điều kiện thuận lợi nhất của thiên nhiên và khả năng sáng tạo vô tận của con người được ví giống như một hòn đảo ngọc xanh biếc giữa lòng thành phố.
Quảng cảnh khu du lịch Đảo Ngọc Xanh
Nếu như trước đây, khách đến Phú Thọ chỉ thường dừng chân tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng để thắp hương tri ân công đức Tổ tiên. Thì giờ đây, về với mảnh đất này, khách du lịch được lựa chọn các sản phẩm du lịch khác nhau. Tiêu biểu như sản phẩm du lịch đường sông phục vụ khách quốc tế thưởng thức Hát Xoan và tham quan, tìm hiểu một làng nghề truyền thống(làng cổ Hùng Lô thuộc xã Hùng Lô, thành phố Việt Trì).Đến thăm đình Hùng Lô, du khách không chỉ được nghe những điển tích lịch sử để thêm hiểu, tự hào về truyền thống, nguồn cội; du khách còn được chiêm ngưỡng những giá trị nghệ thuật điêu khắc đỉnh cao đặc trưng thời Hậu Lê trên gỗ, gốm, chủ yếu tập trung tại tòa Đại đình. Nơi đây cũng còn lưu giữ được tương đối đầy đủ các đồ thờ tự như đỉnh, đèn, lư hương, hạc… bằng gốm, đồng chạm khắc tinh xảo; tiêu biểu nhất là năm cỗ kiệu sơn son thếp vàng, hệ thống 43 câu đối… Kể từ khi được đưa vào phục vụ tham quan, để đa dạng hóa sản phẩm du lịch, du khách đặt lịch đến thăm đình Hùng Lô còn được phục vụ hát Xoan ngay tại cửa đình. Điều đặc biệt hấp dẫn là ngoài vẻ đẹp cổ kính cùng các giá trị lịch sử, văn hóa lâu đời, Hùng Lô còn là ngôi làng sở hữu kỹ thuật làm miến truyền thống. Đây không chỉ là nghề gia truyền mang đến thu nhập cho các hộ gia đình mà còn đang dần trở thành sản phẩm du lịch thú vị cho làng cổ. Đến với Hùng Lô, du khách sẽ được tìm hiểu về các công đoạn làm miến, được nếm thử đặc sản nổi tiếng của ngôi làng này và nếu có nhu cầu, còn được tham gia trải nghiệm một số công đoạn làm miến.Với hình thức kết hợp du lịch tâm linh – làng nghề dựa trên tài nguyên văn hóa, lịch sử dồi dào, làng cổ Hùng Lô đang là điểm đến ngày càng được nhiều du khách trong, ngoài nước biết đến.
Tham quan đền Lăng Sương, Suối Tiên, Khoang Xanh, Ao Vua … đặc biệt quan trọng là Khu du lịch, biệt thự cao cấp Sinh thái nghỉ ngơi Vườn Vua – Vườn Vua Resort và Villas đã và đang là một điểm nhấn mê hoặc trong chuỗi các điểm du lịch sinh thái xanh nghỉ ngơi lôi cuốn hành khách trong và ngoài nước .
Quang cảnh Vườn Vua Resort và Villas
Vườn Vua Resort và Villas là một quần thể với nhiều tiện ích và dịch vụ hạng sang, tân tiến tiêu chuẩn 4 sao dành cho mọi đối tượng người dùng người mua ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Với ý tưởng sáng tạo phối hợp hài hòa giữa kiến trúc văn minh và kiến trúc truyền thống cuội nguồn mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Việt, khu du lịch sinh thái xanh nghỉ ngơi Vườn Vua được được quy hoạch góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng thành một khu du lịch sinh thái xanh vạn vật thiên nhiên rực rỡ, bảo tồn tối đa hệ sinh thái tự nhiên chính, như đầm sen, rừng tre, mặt nước đồng thời được tăng trưởng trồng mới nhiều loại cây phong phú, quý, hiếm. Với cảnh sắc vạn vật thiên nhiên thanh thản tuyệt đẹp, sơn thủy hữu tình mà tạo hóa ban tặng. Vườn Vua Resort và Villas đang là điểm nghỉ ngơi và mày mò văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn rực rỡ cho hành khách trong và ngoài nước, là nơi thư giãn giải trí ý thức, chăm nom sức khỏe thể chất lý tưởng cho các mái ấm gia đình
Với các điểm đến tâm linh, di sản văn hóa Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, đền Mẫu Âu Cơ, đình Hùng Lô,, đền Lăng Sương,…các điểm đến danh lam thắng cảnh được thiên nhiên ưu đãi ban tặng: Vườn Quốc gia Xuân Sơn với hệ thống rừng nguyên sinh, hang động kỳ thú và thác nước; khu nước khoáng nóng có lợi cho sức khỏe Thanh Thủy, đầm Ao Châu, Ao Giời – suối Tiên… Phú Thọ có điều kiện phát triển nhiều loại hình du lịch: du lịch tâm linh hướng về cội nguồn, du lịch di tích lịch sử văn hóa, du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, tham quan danh lam thắng cảnh….đó là tiềm năng rất lớn về phát triển du lịch, để nơi đây thực sự trở thành điểm “dừng chân” của du khách trong nước và quốc tế.
Thông tin liên hệ đặt tour hoặc các dịch vụ cần thiết:
– Phòng dịch vụ – Trung tâm tin tức thực thi Du lịch Phú Thọ : 0210 3852.888
Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh
![Toni Kroos là ai? [ sự thật về tiểu sử đầy đủ Toni Kroos ]](https://evbn.org/wp-content/uploads/New-Project-6635-1671934592.jpg)
