Bình Chánh – Wikipedia tiếng Việt

Bình Chánh là một huyện ngoại thành ở Thành phố Hồ Chí Minh,
Việt Nam.

Huyện Bình Chánh được biết đến là khu vực có vận tốc đô thị hóa cao, dân cư đông đúc, nằm ở cửa ngõ hiên chạy dọc chính thức khu vực phía Tây, Tây Bắc và phía Nam thành phố, với nhiều khu vực du lịch thăm quan, di tích lịch sử, … Đây là huyện có dân số đông nhất cả nước và cũng là đơn vị chức năng hành chính cấp huyện có dân số đông thứ 4 cả nước, chỉ sau thành phố Biên Hòa, thành phố Quận Thủ Đức và Q. Bình Tân ( theo thống kê dân số năm 2019 ) .Trước năm 1975, Bình Chánh là một Q. thường trực tỉnh Gia Định. Sau năm 1975, Q. Bình Chánh được đổi thành huyện Bình Chánh thường trực Thành phố Hồ Chí Minh như lúc bấy giờ .

Một góc xã Lê Minh Xuân

Huyện Bình Chánh nằm trải dài, bảo phủ phía tây và một phần phía nam của khu vực nội thành của thành phố Thành phố Hồ Chí Minh. Huyện có vị trí địa lý :
Huyện có diện tích quy hoạnh 252,56 km², dân số năm 2019 là 705.508 người [ 2 ], tỷ lệ dân số đạt 2.793 người / km² .Bình Chánh là địa phận có nhiều kênh rạch, nhất là ở nhánh phía nam, tây-nam, tạo thành một mạng lưới hệ thống giao thông vận tải đường thủy quan trọng liên kết Thành phố Hồ Chí Minh với khu vực đồng bằng sông Cửu Long .

Thời phong kiến[sửa|sửa mã nguồn]

Vào thời nhà Nguyễn độc lập [ 4 ], vùng đất Bình Chánh thời nay thuộc địa phận hai huyện Tân Long và Bình Long của phủ Tân Bình, một phần huyện Phước Lộc thuộc phủ Tân An cùng thuộc tỉnh Gia Định .

Thời Pháp thuộc[sửa|sửa mã nguồn]

Với Hòa ước Nhâm Tuất (1862), triều đình Huế nhượng hẳn 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ cho Pháp làm thuộc địa. Chính quyền thực dân Pháp chia 3 tỉnh này thành 13 hạt thanh tra (inspection), do các viên chức Pháp ngạch thanh tra các công việc bản xứ (inspecteur des affaires indigeânes) đứng đầu, nhưng tạm thời vẫn giữ cơ cấu phủ huyện cũ.

Sau khi chiếm được toàn bộ Nam Kỳ, năm 1868, chính quyền thực dân Pháp bãi bỏ các đơn vị hành chính phủ, huyện, phân chia lại toàn bộ cõi Nam Kỳ. Các hạt thanh tra về sau cũng được đổi thành hạt tham biện (arrondissement), do các Chánh tham biện (administrateur) người Pháp đứng đầu. Tuy vậy, chính quyền thực dân Pháp vẫn giữ lại cơ cấu hành chính cấp thấp như tổng, xã thôn.

Theo Nghị định ngày 20 tháng 12 năm 1899 của Toàn quyền Đông Dương đổi tổng thể các hạt tham biện thành tỉnh thì từ ngày 1 tháng 1 năm 1900, tỉnh Chợ Lớn được xây dựng .

Quận Châu Thành thuộc tỉnh Chợ Lớn (đơn vị hành chính riêng biệt với thành phố Chợ Lớn) thành lập năm 1918 với lỵ sở đặt chung trong thành phố Chợ Lớn, đến năm 1930 đổi tên thành quận Trung Quận hay còn gọi là quận Trung ương. Từ ngày 4 tháng 2 năm 1947, đổi thành quận Gò Đen, do lỵ sở dời về thị tứ mang tên này (tuy nhiên tên gọi Trung Quận vẫn thông dụng hơn). Quận có bốn tổng: Tân Phong Hạ, Long Hưng Thượng, Long Hưng Trung và Long Hưng Hạ.

Quận Bình Xuyên thuộc tỉnh Chợ Lớn sống sót trong các thời hạn từ ngày 2 tháng 5 năm 1933 đến tháng 12 năm 1944 và từ tháng 1 năm 1953 đến ngày 22 tháng 10 năm 1956, do tách ra tổng Tân Phong Hạ của Q. Trung Quận. Sau đó Q. Bình Xuyên giải thể, trả lại tổng Tân Phong Hạ cho Q. Trung Quận như cũ .Trong kháng chiến chống Pháp, về hành chính chính quyền sở tại Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đổi Q. thành huyện, làng thành xã ; bỏ cấp tổng. Chính thế cho nên, Q. Trung Quận cũng được gọi là huyện Trung Huyện .

Nước Ta Cộng hòa[sửa|sửa mã nguồn]

Bản đồ tỉnh Gia Định thời Nước Ta Cộng hòaNgày 22 tháng 10 năm 1956, theo Sắc lệnh 143 / NV của Tổng thống Nước Ta Cộng hòa Ngô Đình Diệm, tỉnh Tân An hợp nhất với hầu hết đất đai tỉnh Chợ Lớn để xây dựng tỉnh mới có tên là tỉnh Long An .Ngày 8 tháng 4 năm 1957 ba tổng : Tân Phong Hạ, Long Hưng Thượng và Long Hưng Trung thuộc Q. Gò Đen ( Q. Trung Quận ) của tỉnh Chợ Lớn giải thể được sáp nhập vào tỉnh Gia Định, lập nên Q. Bình Chánh mới. Riêng tổng Long Hưng Hạ cùng Q. Gò Đen ( Q. Trung Quận ) cũ, nhập vào Q. Bến Lức mới lập của tỉnh Long An .Quận Bình Chánh lấy theo tên gọi của xã Bình Chánh vốn là nơi đặt Q. lỵ của Q. này. Năm 1957, Q. Bình Chánh có 03 tổng với 15 xã :

• Tổng Tân Phong Hạ có 03 xã: An Phú, Bình Hưng và Phong Đước;
• Tổng Long Hưng Thượng có 05 xã: An Lạc, Bình Trị Đông, Tân Kiên, Tân Nhựt và Tân Tạo;
• Tổng Long Hưng Trung có 07 xã: An Phú Tây, Bình Chánh, Đa Phước, Hưng Long, Quy Đức, Tân Quý Tây và Tân Túc (riêng 3 xã Hưng Long, Quy Đức, Tân Quý Tây trước đây thuộc tổng Phước Điền Thượng, quận Cần Giuộc).

Từ năm 1962 chính quyền sở tại bỏ dần, đến năm 1965 bỏ hẳn cấp hành chính tổng .Cho đến ngày 29 tháng 4 năm 1975, Q. Bình Chánh có 15 xã thường trực : An Lạc, An Phú, An Phú Tây, Bình Chánh, Bình Hưng, Bình Trị Đông, Đa Phước, Hưng Long, Phong Đước, Quy Đức, Tân Kiên, Tân Nhựt, Tân Quý Tây, Tân Tạo, Tân Túc .

Chính quyền Cách mạng[sửa|sửa mã nguồn]

Về phía chính quyền sở tại Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Nước Ta và sau này là nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Nước Ta, cuối năm 1957 lập huyện Bình Chánh sửa chữa thay thế huyện Trung Huyện giải thể. Địa bàn huyện mới này chính là Q. Bình Chánh của chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa cộng thêm khu vực Vườn Thơm, là một phần xã Đức Hòa, Q. Đức Hòa, thuộc tỉnh Long An ( từ tháng 10 năm 1963 thuộc tỉnh Hậu Nghĩa ) theo phân loại hành chính của chính quyền sở tại Nước Ta Cộng hòa. Năm 1961, khu vực Vườn Thơm được chia thành hai xã : Tân Bình và Tân Lợi, đến năm 1972 sáp nhập hai xã với nhau thành xã Bình Lợi .Năm 1960 do nhu yếu của cuộc kháng chiến, huyện Bình Chánh lại tách ra hai phần Nam, Bắc Bình Chánh : Nam gọi là Bình Chánh – Nhà Bè, Bắc nhập với Tân Bình gọi là Bình Tân. Đến năm 1972, huyện Bình Chánh được hồi sinh trên cơ sở hợp nhất Nam, Bắc Bình Chánh .

Từ năm 1975 đến nay[sửa|sửa mã nguồn]

Sau khi nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Nước Ta tiếp quản Đô thành TP HCM và các vùng lân cận vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, ngày 3 tháng 5 năm 1975 thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định được xây dựng. Theo nghị quyết ngày 9 tháng 5 năm 1975 của Ban Chấp hành Đảng bộ Đảng Lao động Nước Ta thành phố TP HCM – Gia Định, huyện Bình Chánh được xây dựng, gồm có Q. Bình Chánh, hai xã : Vĩnh Lộc và Bình Hưng Hòa của Q. Tân Bình cũ và xã Bình Lợi là phần đất cắt từ xã Đức Hòa, Q. Đức Hòa, tỉnh Hậu Nghĩa cũ thời Nước Ta Cộng hòa sáp nhập với nhau ) .Ngày 20 tháng 5 năm 1976, tổ chức triển khai hành chánh thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định được sắp xếp lần hai ( theo quyết định hành động số 301 / UB ngày 20 tháng 5 năm 1976 của Ủy ban Nhân dân Cách mạng thành phố Hồ Chí Minh – Gia Định ). Theo đó, vẫn giữ nguyên huyện Bình Chánh cũ có từ năm 1975. Lúc này, chính quyền sở tại sáp nhập hai xã : An Phú và Phong Đước với nhau, lập nên xã Phong Phú. Như thế, huyện Bình Chánh gồm có 17 xã : An Lạc, An Phú Tây, Bình Chánh, Bình Hưng, Bình Hưng Hòa, Bình Lợi, Bình Trị Đông, Đa Phước, Hưng Long, Phong Phú, Quy Đức, Tân Kiên, Tân Nhựt, Tân Quý Tây, Tân Tạo, Tân Túc, Vĩnh Lộc .Ngày 2 tháng 7 năm 1976, Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá VI, kỳ họp thứ 1 chính thức đổi tên thành phố TP HCM – Gia Định thành Thành phố Hồ Chí Minh. Huyện Bình Chánh trở thành huyện thường trực Thành phố Hồ Chí Minh .Ngày 13 tháng 4 năm 1977, xây dựng hai xã mới : Phạm Văn Hai và Lê Minh Xuân ở vùng kinh tế tài chính mới thuộc huyện Bình Chánh. [ 5 ]Ngày 12 tháng 9 năm 1981, chuyển xã An Lạc thành thị xã An Lạc. [ 6 ]Ngày 1 tháng 11 năm 1985, chia xã Vĩnh Lộc thành 2 xã : Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B. [ 7 ]Như thế lúc này, huyện Bình Chánh gồm có thị trấn An Lạc và 19 xã : An Phú Tây, Bình Chánh, Bình Hưng, Bình Hưng Hòa, Bình Lợi, Bình Trị Đông, Đa Phước, Hưng Long, Lê Minh Xuân, Phạm Văn Hai, Phong Phú, Quy Đức, Tân Kiên, Tân Nhựt, Tân Quý Tây, Tân Tạo, Tân Túc, Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B .Ngày 05 tháng 11 năm 2003, nhà nước Nước Ta phát hành Nghị định số 130 / 2003 / NĐ-CP [ 8 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính huyện Bình Chánh để xây dựng Q. Bình Tân và các phường thường trực, xây dựng thị xã Tân Túc thuộc huyện Bình Chánh. Nội dung như sau :

• Thành lập quận Bình Tân trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của các xã Bình Hưng Hòa, Bình Trị Đông, Tân Tạo và thị trấn An Lạc thuộc huyện Bình Chánh. Quận Bình Tân có 5.188,67 ha diện tích tự nhiên và 254.635 nhân khẩu.
• Thành lập thị trấn Tân Túc (thị trấn huyện lị huyện Bình Chánh) trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của xã Tân Túc. Thị trấn Tân Túc có 856,41 ha diện tích tự nhiên và 10.939 nhân khẩu.

Sau khi kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính xây dựng Q. Bình Tân và xây dựng thị xã Tân Túc, huyện Bình Chánh còn lại 25.268,56 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 224.165 nhân khẩu ; có 16 đơn vị chức năng hành chính thường trực gồm các xã : Phong Phú, Đa Phước, Quy Đức, Hưng Long, Tân Quý Tây, Bình Chánh, An Phú Tây, Tân Kiên, Tân Nhựt, Bình Lợi, Lê Minh Xuân, Phạm Văn Hai, Bình Hưng, Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B và thị xã Tân Túc .
Huyện Bình Chánh có 16 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có thị xã Tân Túc ( huyện lỵ ) và 15 xã : An Phú Tây, Bình Chánh, Bình Hưng, Bình Lợi, Đa Phước, Hưng Long, Lê Minh Xuân, Phạm Văn Hai, Phong Phú, Quy Đức, Tân Kiên, Tân Nhựt, Tân Quý Tây, Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B .
Trong cuộc chiến tranh, Bình Chánh là địa phận có truyền thống lịch sử yêu nước và đấu tranh dũng mãnh. Ngay thế kỷ 19, đây là địa phận hoạt động giải trí của Bình Tây Đại Nguyên Soái Trương Định và các lực lượng kháng chiến khác .Giai đoạn năm 1931 đến 1945, Trung Huyện là địa phận hoạt động giải trí của Xứ ủy Nam Kỳ, ủy ban Kháng chiến Nam Bộ, Công an Nam Bộ, quân khu 7. Đặc biệt, khu vực cạnh sông Chợ Đệm, thuộc ấp 4, xã Tân Kiên chính là nơi được Xứ ủy Nam Kỳ họp quyết định hành động cuộc khởi nghĩa giành chính quyền sở tại ngày 25 tháng 8 năm 1945 .

Ngày 15 tháng 4 năm 1948, Trong trận chống càn tại Láng Le – Bàu Cò quân và dân Bình Chánh đã tạo nên một chiến công hiển hách, chiến công này được ghi vào lịch sử vũ trang của quân đội nhân dân Việt Nam.

Năm Mậu Thân 1968, Bình Chánh đã góp thêm phần vào thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử vào tháng 04 năm 1975, với thắng lợi này đã giải phóng trọn vẹn quốc gia và giành lại độc lập cho dân tộc bản địa [ 4 ] .
Chùa Bát Bửu Phật Đài ( hay còn gọi làchùa Phật Cô Đơn ), là một khu vực tôn giáo, thăm quan, du lịch được nhiều người biết đến. Chùa điển hình nổi bật với phật đài của chùa được phong cách thiết kế theo kiến trúc hình bát giác, cao 3 m, tầng trên tôn trí tượng Phật Thích Ca cao 7 m, nặng khoảng chừng 4 tấn do điêu khắc gia Nguyễn Thanh Thu tạc năm 1957 và cư sĩ Ngô Chí Bình thỉnh từ chùa Xá Lợi về .Đường sắt Hồ Chí Minh – Mỹ Tho là tuyến đường tàu tiên phong của Nước Ta cũng là tuyến đường tàu tiên phong của Đông Dương được kiến thiết xây dựng vào năm 1881, hoàn thành xong giữa năm 1885, đi qua địa phận Bình Chánh với các trạm Bình Điền, Bình Chánh. Tuyến đường tàu trên hiện đã không còn, chỉ sót lại vài khuôn khổ như trụ cầu, nhà ga rải rác suốt tuyến đường .

Di tích lịch sử[sửa|sửa mã nguồn]

Các di tích lịch sử được công nhận di tích cấp thành phố :

• Đình Tân Túc tại thị trấn Tân Túc.
• Khu di tích dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc Mậu thân 1968 tại xã Vĩnh Lộc A.
• Khu di tích Láng Le – Bàu Cò tại xã Tân Nhựt.
• Đình Rạch Già tại xã Hưng Long.

Di tích kiến trúc nghệ thuật và thẩm mỹ[sửa|sửa mã nguồn]

• Đình Bình Trường tại xã Bình Chánh, được công nhận là di tích cấp thành phố năm 2005 theo quyết định số 21/2005/QĐ-UB ngày 01/02/2005.
• Đình Phú Lạc tại xã Phong Phú, được công nhận là di tích cấp thành phố năm 2007 theo quyết định số 3267/QĐ-UBND ngày 20/8/2007.
• Nhà cổ tri huyện Phạm Văn Huynh tại xã An Phú Tây, được công nhận di tích cấp thành phố năm 2014 theo quyết định số 1520/QĐ-UBND ngày 28/3/2014.

Giao lộ Quốc lộ 1A – Võ Văn Kiệt ( Tân Kiên, Bình Chánh )

• Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.
• Đại học Văn Hiến.
• Làng Đại học Hưng Long – phía Nam Thành phố.

Cao đẳng – tầm trung[sửa|sửa mã nguồn]

Cao đẳng Kiến trúc – Xây dựng TP.Hồ Chí MinhTrường Trung cấp nghề Trần Đại NghĩaTrung tâm GDNN – GDTX huyện Bình Chánh

• THPT Bình Chánh
• THPT Tân Túc
• THPT Bắc Mỹ
• THPT Đa Phước
• THPT Lê Minh Xuân
• THPT Vĩnh Lộc B
• THPT Năng khiếu TDTT
• THCS & THPT Nguyễn Khuyến – Cơ sở 4
• THPT Phong Phú
• TH, THCS, THPT Albert Einstein
• THCS Vĩnh Lộc A
• THCS Vĩnh Lộc B
• THCS Võ Văn Vân
• TH Huỳnh Văn Bánh
• THCS Đồng Đen

Cụm y tế kĩ thuật cao Tân Kiên đã được Thủ tướng nhà nước phê duyệt quy hoạch với các cơ sở y tế tân tiến :- Bệnh viện Nhi đồng thành phố- Bệnh viện Tai Mũi Họng – cơ sở 2- Bệnh viện Truyền máu Huyết học- Bệnh viện Ung bướu- Viện Tim thành phố – cơ sở 2- Trung tâm Pháp y Thành phố – cơ sở 2- Trung tâm Xét nghiệm y khoa Thành phố- Bệnh viện Bình Dân – cơ sở 2- Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – cơ sở 2Bệnh viện Nhi Đồng TP đã được khánh thành và hoạt động giải trí từ năm 2017 là một trong những bệnh viện nhi có quy mô lớn nhất khu vực phía Nam. Đây cũng là bệnh viện nhi tiên phong tại thành phố Hồ Chí Minh có y học hạt nhân và khoa xạ trị dành riêng cho trẻ nhỏ .
Bình Chánh có trục đường cửa ngõ chính phía Tây và phía Nam của Thành phố Hồ Chí Minh, với các tuyến giao thông vận tải quan trọng như :
Cầu Ông Lớn ( Bình Hưng, Bình Chánh )- Quốc lộ 1A liên kết các tỉnh miền Tây Nam Bộ vào TT Thành phố .- Quốc lộ 50, trục đường chính ở cửa ngõ phía Nam nối từ TT thành phố, đi qua huyện Bình Chánh, đến các tỉnh Long An, Tiền Giang .- Đường Nguyễn Văn Linh nối từ quốc lộ 1A đến khu công nghiệp Nhà Bè và khu chế xuất Tân Thuận ở Quận 7, vượt sông TP HCM ( qua cầu Phú Mỹ ) đến Q. 2 và đi Đồng Nai .- Cao tốc Trung Lương liên kết Thành phố với các tỉnh miền Tây, cao tốc Bến Lức – Long Thành là một phần của đường vành đai 4, liên kết các tỉnh miền Tây và các tỉnh miền Đông Nam Bộ .- Cao tốc Tân Tạo – Chợ Điệm nối Khu Công nghiệp Tân Tạo ( Quận Bình Tân ) trực tiếp với cao tốc Trung Lương .- Tỉnh lộ 10 tiếp nối với khu công nghiệp Đức Hoà thuộc tỉnh Long An .- Dự án tuyến đường tàu đô thị Metro số 3A : Bến Thành – Tân Kiên .- Dự án tuyến đường tàu đô thị Metro số 5 ( đã tiến hành ) : Cầu Hồ Chí Minh – Ngã Tư Bảy Hiền – Quốc lộ 50 ( depot Đa Phước ) – Bến xe Cần Guộc mới .Ngoài ra mạng lưới hệ thống sông ngòi của huyện như : sông Cần Giuộc, sông Chợ Đệm, kênh Ngang, kênh Cầu An Hạ, rạch Tân Kiên, rạch Bà Hom … nối với sông Bến Lức và kênh Đôi, kênh Tẻ, đây là tuyến giao thông vận tải thủy với các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long .

Dự án bến xe Miền Tây mới tại Bình Chánh được UBND Thành phố phê duyệt năm 2016, đặt phía Đông Bắc nút giao Nguyễn Văn Linh và Quốc lộ 1A, với quy mô diện tích 19,64ha, trong đó, khu vực bến xe khách khoảng 16,674ha, khu vực Deport BRT (xe buýt nhanh) 2,966ha.

Hiện nay trên địa phận huyện Bình Chánh đã và đang hình thành nhiều khu đô thị và khu dân cư văn minh như khu đô thị Nam Phong Eco Park, khu đô thị An Hạ Lotus, khu đô thị Phong Phú, khu đô thị Nam TP HCM, khu đô thị Việt Phú Garden, khu đô thị Newlife Bình Chánh, khu đô thị Dương Hồng Garden House, khu đô thị Đại Phúc Green Villas, khu đô thị An Lạc Residence, khu đô thị Investco Green City, khu dân cư Iconic, …

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh