Địa danh – Di tích – Thắng cảnh thành phố Tuy Hòa

Là cửa ngõ hướng ra Biển Đông để tăng trưởng vùng Tây Nguyên đồng thời là điểm nhấn quan trọng link tăng trưởng vùng giữa những tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên, thành phố Tuy Hòa có vị trí địa lý và vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng, quy tụ nhiều điều kiện kèm theo thuận tiện Giao hàng tăng trưởng thương mại, dịch vụ sản phẩm & hàng hóa, du lịch, đánh bắt cá xa bờ, nuôi trồng thủy hải sản và bảo vệ bảo mật an ninh – quốc phòng .

 Là cửa ngõ hướng ra Biển Đông để phát triển vùng Tây Nguyên đồng thời là điểm nhấn quan trọng liên kết phát triển vùng giữa các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên, thành phố Tuy Hòa có vị trí địa lý và vai trò đặc biệt quan trọng, hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi phục vụ phát triển thương mại, dịch vụ hàng hóa, du lịch, đánh bắt xa bờ, nuôi trồng thủy sản và đảm bảo an ninh – quốc phòng.

Theo dòng lịch sử dân tộc, địa điểm Tuy Hòa chính thức Open trên map Đại Việt vào năm 1611 với tư cách là một đơn vị chức năng hành chính cấp huyện thuộc phủ Phú Yên, có vị trí quan trọng trong hành trình dài mở đất hướng về phương Nam của những chúa Nguyễn ở xứ Đàng trong. Năm 1899, huyện Tuy Hòa được nâng lên thành phủ Tuy Hòa với 04 đơn vị chức năng hành chính thường trực là tổng Hòa Bình, Hòa Đa, Hòa Mỹ và Hòa Lạc. Sau đó sát nhập thêm tổng Hòa Tường vào năm 1900 và hai tổng Hòa Đồng, Hòa Lộc vào năm 1908. Năm 1915, phủ lỵ Tuy Hòa chuyển về làng Năng Tịnh ( thuộc P. 1, P. 2, P. 3, P. 4, P. 5 và P. 9 của thành phố Tuy Hòa lúc bấy giờ ) .
Xuất hiện từ buổi đầu khai khẩn đất phương Nam và chính thức là đơn vị chức năng hành chính cách đây hơn 400 năm nhưng huyện Tuy Hòa xưa và nay là thành phố Tuy Hòa đã hàm chứa trong mình bề dày văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang truyền kiếp của những hội đồng dân cư đa sắc tộc. Giữa khoảng trống đồng bằng duyên Nam Trung bộ dài và hẹp, vạn vật thiên nhiên đã khuyễn mãi thêm cho vùng đất này dải đồng bằng phù sa phì nhiêu, được ca tụng là vựa lúa của miền Trung. Sông Ba, núi Nhạn, núi Chóp Chài và bờ biển với những triền cát trắng bát ngát tạo nên cảnh sắc vạn vật thiên nhiên độc lạ của thành phố trẻ mà ít nơi nào hoàn toàn có thể sánh được. Ở vào vị trí đặc biệt quan trọng đó, cùng với vẻ đẹp về cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, thành phố Tuy Hòa còn chiếm hữu những tài nguyên nhân văn phong phú với mạng lưới hệ thống di tích lịch sử, di sản của nhiều nền văn hóa truyền thống như : văn hóa truyền thống Sa Huỳnh, văn hóa truyền thống Chăm pa, văn hóa truyền thống người Việt, người Hoa cùng nhiều di tích lịch sử tương quan đến lịch sử vẻ vang đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Phú Yên trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Theo thống kê của Bảo tàng tỉnh Phú Yên, trên địa phận thành phố Tuy Hòa có khoảng chừng 100 di tích lịch sử, tập trung chuyên sâu hầu hết những mô hình như tháp, chùa, miếu, đình, lẫm và nhiều mô hình văn hóa truyền thống phi vật thể khác. Trong đó có Tháp Nhạn được xếp hạng là di tích lịch sử kiến trúc – nghệ thuật và thẩm mỹ cấp Quốc gia, Đình Ngọc Lãng, Địa điểm quản thúc và giải thoát Luật sư Nguyễn Hữu Thọ, Chùa Khánh Sơn, Đình Phú Câu, Di tích khảo cổ tháp Chăm Đông Tác được xếp hạng là di tích lịch sử lịch sử vẻ vang – văn hóa truyền thống cấp tỉnh .

     1. Di tích Tháp Nhạn – Phường 1:

Núi Nhạn – sông Đà Rằng được xem là hình tượng của thành phố Tuy Hòa và tỉnh Phú Yên, để lại những ấn tượng thâm thúy cho bất kể ai từng một lần đặt chân đến vùng đất này. Núi Nhạn nằm bên bờ Bắc sông Đà Rằng, thuộc P. 1, thành phố Tuy Hòa. Đứng ở độ cao 64 mét trên đỉnh núi, hành khách hoàn toàn có thể thỏa sức ngắm nhìn vẻ đẹp toàn cảnh thành phố trẻ Tuy Hòa nằm bên bờ biển Đông và dòng sông Đà Rằng với 04 cây cầu đường tàu, đường đi bộ chạy song song .
Trên đỉnh núi có Tháp Nhạn – di tích lịch sử kiến trúc độc lạ thuộc nền văn hóa truyền thống Chăm pa, được kiến thiết xây dựng vào khoảng chừng thế kỷ 11. Theo nhìn nhận của giới trình độ, Tháp Nhạn tiêu biểu vượt trội cho nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc của người Chăm ở vùng đất Phú Yên xưa. Tháp có bình đồ hình vuông vắn, mỗi cạnh khoảng chừng 10 mét và chiều cao khoảng chừng 25 mét, gồm có ba phần : Đế tháp, thân tháp và mái tháp. Đế tháp vững chãi, thân tháp đồ sộ vươn cao, họa tiết trang trí những trụ ốp tường với những đường rãnh ăn sâu vào thân tháp, mái tháp thu nhỏ dần với ba tầng theo mô típ tầng trên là hình dáng thu nhỏ của tầng dưới như hình búp sen đã làm tăng thêm vẻ thanh thoát của khối kiến trúc cổ .
Chóp tháp là sự phối hợp hài hòa giữa hình tượng chóp nón với hình tượng Linga nhưng chưa có dạng hoàn hảo như những Linga ở Tháp bà Ponagar hoặc một số ít cụm tháp Chăm ở những tỉnh duyên hải Nam Trung bộ. Lòng Tháp Nhạn có diện tích quy hoạnh khoảng chừng 25 mét vuông, tường xây theo kỹ thuật giật cấp, không có hoa văn trang trí, càng lên cao càng thu hẹp dần và nối với nhau ở viên gạch sau cuối. Vật liệu kiến thiết xây dựng hầu hết của Tháp Nhạn là loại gạch có size lớn với chiều dài 40 cm, chiều rộng 20 cm và bề dày 08 cm, được xếp liền khít nhau, tạo nên tường tháp dày tới 2,5 m. Sự phối hợp giữa vật tư thiết kế xây dựng, đường nét kiến trúc và thẩm mỹ và nghệ thuật điêu khắc tạo cho di tích lịch sử Tháp Nhạn vừa mang hình dáng vững chãi, vừa thanh thoát và có tính thẩm mỹ và nghệ thuật cao .
Nằm trong khu vực bảo vệ của di tích lịch sử này, ven bờ sông Chùa có một tảng đá khá phẳng phiu cao 05 m, rộng 05 m, khắc 03 văn tự cổ ( dạng chữ Phạn ) ở vị trí khoảng chừng 1/3 tảng đá. Có lẽ đây là thư tịch duy nhất còn được lưu lại trong khu vực bảo vệ của Tháp Nhạn và có quan hệ mật thiết với di tích lịch sử này .
Tháp Nhạn được Bộ Văn hóa – tin tức ( nay là Bộ VHTT&DL ) công nhận là Di tích kiến trúc – nghệ thuật và thẩm mỹ cấp Quốc gia vào ngày 16/11/1988 .
Cũng nằm trong khu vực bảo tồn di tích lịch sử Tháp Nhạn, Đài tưởng niệm Núi Nhạn là một khu công trình độc lạ bộc lộ sự tích hợp hòa giải giữa yếu tố văn minh và nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc truyền thống cuội nguồn. Ban đầu, khu công trình được tỉnh Phú Khánh góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng từ năm 1983 theo phong cách thiết kế của nhóm tác giả do Kiến trúc sư Tô Định đứng đầu, gồm kho lưu trữ bảo tàng tọa lạc ở bên dưới, phần trên là tháp đài cao 30 mét. Tựa sống lưng vào tháp đài là cụm tượng người mẹ Phú Yên anh hùng cầm bó đuốc, bên phải mẹ là anh bộ đội cầm súng xông lên, bên trái là bé trai cắp sách đến trường. Hướng chính của khu công trình là Tây Nam, nhìn về cánh đồng lúa Tuy Hoà bát ngát, xa xa là rừng núi trùng điệp – cái nôi của trào lưu cách mạng Phú Yên qua hai cuộc kháng chiến .
Tuy nhiên, trong quy trình kiến thiết xây dựng thì Open những vết nứt ở hai cánh sảnh chính và để bảo vệ bảo đảm an toàn, khu công trình này ngừng thiết kế trọn vẹn vào năm 1986. Mãi đến năm 2003, theo nguyện vọng của nhân dân và những bậc lão thành cách mạng, khu công trình Đài tưởng niệm Núi Nhạn được nghiên cứu và điều tra tái tạo, thiết kế xây dựng lại. Lãnh đạo tỉnh đã chọn phong cách thiết kế của nhóm tác giả do Kiến trúc sư Lê Hiệp, giảng viên Trường Đại học Kiến trúc TP. Hà Nội chủ trì phong cách thiết kế. Kiến trúc sư Lê Hiệp đã có nhiều ý tưởng sáng tạo táo bạo, biến một khu công trình bị quên béng trở thành tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ .
Đài tưởng niệm Núi Nhạn lấy cảm hứng từ hình ảnh những con sóng và cánh buồm no gió vươn ra khơi xa, ở một góc nhìn khác lại tựa như những cánh chim nhạn tung bay. Hình khối, đường nét, sắc tố của khu công trình hòa giải với Tháp cổ. Nhìn từ xa, Tháp Nhạn vẫn là khu công trình chủ yếu, nhưng khi viếng thăm Đài tưởng niệm, ta vẫn cảm nhận được sự hoành tráng cũng như năng lực biểu cảm của khu công trình. Vào những ngày lễ lớn và tết Nguyên đán, chỉ huy tỉnh và những cơ quan, địa phương trong tỉnh tổ chức triển khai lễ đặt vòng hoa, dâng hương tại Đài tưởng niệm Núi Nhạn để bày tỏ lòng biết ơn so với những anh hùng liệt sĩ và những bậc cách mạng tiền bối của tỉnh nhà .

     2. Địa điểm quản thúc và giải thoát Luật sư Nguyễn Hữu Thọ, xã Bình Kiến:

Di tích lịch sử dân tộc khu vực quản thúc và giải thoát luật sư Nguyễn Hữu Thọ nói riêng và những khu vực gắn với quy trình hoạt động giải trí của luật sư Nguyễn Hữu Thọ trong thời hạn bị địch quản thúc tại Phú Yên ( quá trình 1955 – 1961 ) nói chung đã trở thành những di tích lịch sử ghi đậm dấu ấn lịch sử vẻ vang, vật chứng cho quãng thời hạn hoạt động giải trí cách mạng đầy nguy hại, thử thách của luật sư dưới sự theo dõi, trấn áp khắt khe của chính quyền sở tại Hồ Chí Minh. Cuộc giải thoát Luật sư Nguyễn Hữu Thọ với mật danh ” Chị Nghĩa ” vào ngày 30/10/1961 tại khu vực mộ bà Dũ Ký, dưới chân núi Chóp Chài, thôn Liên Trì 1, xã Bình Kiến, thành phố Tuy Hòa trở thành một trong những mốc son trong bản hùng ca chống Mỹ của quân và dân thành phố Tuy Hòa nói riêng, tỉnh Phú Yên nói chung .
Với những ý nghĩa lịch sử dân tộc quan trọng đó, Địa điểm giải thoát luật sư Nguyễn Hữu Thọ ( Mộ bà Dũ Ký, Thôn Liên Trì 1, xã Bình Kiến, thành phố Tuy Hòa ) được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh theo Quyết định số 799 / QĐ-UBND, ngày 18/5/2011 của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Phú Yên .

     3. Di tích Chùa Khánh Sơn, Phường 9:

     Chùa Khánh Sơn tọa lạc về hướng Nam núi Chóp Chài, thuộc khu phố Thanh Đức, Phường 9, thành phố Tuy Hòa. Khuôn viên chùa có tổng diện tích 21.955m2, do Tổ khai sơn Toàn Đức, hiệu Thiệu Long, thuộc phái Lâm Tế đời thứ 37 sáng lập vào năm 1802. Năm 1945, Chùa Khánh Sơn được Tỉnh ủy      Phú Yên chọn làm địa điểm tập hợp lực lượng để chuẩn bị Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám. Đây cũng là nơi đồng chí Nguyễn Côn – nguyên Bí thư    Tỉnh ủy Phú Yên chọn làm địa điểm mở các lớp học tập lý luận chính trị và là địa điểm dừng chân của các đồng chí lãnh đạo ở Nam kỳ, khu VI khi đến Phú Yên.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, chùa Khánh Sơn là địa thế căn cứ cách mạng của Thị ủy Tuy Hòa, nơi tổ chức triển khai hội họp, bàn kế hoạch chống Mỹ cứu nước. Là khu vực lực lượng đặc công ẩn nấp sẵn sàng chuẩn bị giải thoát Luật sư – quản trị Nguyễn Hữu Thọ vào năm 1960. Tỉnh ủy Phú Yên cũng chọn chùa Khánh Sơn làm khu vực tổ chức triển khai họp mặt cán bộ những huyện Sông Cầu, Tuy An, Tuy Hòa và đã thiết kế xây dựng nơi đây thành nơi đón rước những chiến sỹ cấp trên về chỉ huy trào lưu đấu tranh chống Mỹ cứu nước như : Trương Quang Giao, Trần Công, Nguyễn Sỹ .
Với bề dày lịch sử dân tộc truyền kiếp, chùa Khánh Sơn là một trong những ngôi chùa cổ có ý nghĩa quan trọng trong việc việc điều tra và nghiên cứu quy trình tăng trưởng của Phật giáo trên đất Phú Yên. Ngày 18/5/2011, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Phú Yên xếp hạng chùa Khánh Sơn là Di tích lịch sử vẻ vang – văn hóa truyền thống cấp tỉnh .

     4. Di tích Đình Ngọc Lãng, xã Bình Ngọc:

Làng Ngọc Lãng xưa được hình thành trên những bãi bồi nằm ở phía bắc cửa sông Đà Rằng và 1 số ít vùng phụ cận. Ban đầu làng có tên là Nguyệt Tiên Đông, Nguyệt Lãng và về sau đổi tên thành Ngọc Lãng với ý nghĩa là viên ngọc sáng. Đình Ngọc Lãng nằm trong khuôn viên rộng khoảng chừng 3.000 mét vuông, xung quanh là ruộng vườn và hội đồng dân cư. Đình quay mặt về hướng Nam, trước mặt có sông Đà Rằng, xa hơn có núi Đá Bia như bức bình phong che chắn, vị trí này được biểu lộ rõ nét qua đôi câu đối ở mặt tiền ngôi đình : Cận lâm Đà thủy cung tiền giám / Viễn đối Bi sơn tác ngoại bình ( Tạm dịch : Sông gần Đà Diễn lượn quanh / Núi xa Đại Lãnh như thành giăng ngang ) .

Theo dòng chảy của thời hạn, đình Ngọc Lãng đã nhiều lần vận động và di chuyển và kiến thiết xây dựng lại. Khởi đầu, đình tọa lạc ở khu vực đồng Cây Da, khoảng chừng giữa thế kỷ XVIII, đình di tán vào một khu đất cao giữa làng, khu vực này đến nay vẫn còn có tên gọi là Vườn Đình. Đến cuối thế kỷ XIX, đình bị hỏa hoạn thiêu cháy nên dân làng vận động và di chuyển đình về phía đông làng, tức khu vực lúc bấy giờ. Sau khi vận động và di chuyển đến khu vực mới, đình được thiết kế xây dựng lại vững chắc với bộ khung bằng gỗ vững chãi, mái lợp ngói, tường xây bằng hợp chất tích hợp đá núi và sinh vật biển. Cho đến những năm đầu của thế kỷ XX, ngôi đình này vẫn là khu công trình có quy mô lớn nhất ở làng Ngọc Lãng. Vào khoảng chừng cuối năm 1946, đầu năm 1947, ngôi đình đã được tháo dỡ để Giao hàng công cuộc tiêu thổ kháng chiến. Đến năm 1971, dân làng Ngọc Lãng quyên góp tiền kiến thiết xây dựng lại ngôi đình trên tàn tích cũ. Đầu năm 2012, 1 số ít người dân ở Ngọc Lãng liên tục góp phần kinh phí đầu tư để trùng tu lại ngôi đình, đồng thời thiết kế xây dựng thêm cổng tam quan và hai nhà hội ở hai bên tả, hữu tạo nên một khu di tích lịch sử tương đối hoàn hảo .
Đình Ngọc Lãng được thiết kế xây dựng theo kiến trúc truyền thống cuội nguồn, gồm có ba gian, mái đình lợp ngói, nóc đình trang trí lưỡng long triều nguyệt, mặt tiền trang trí đơn thuần với ba chữ quốc ngữ ” Đình Ngọc Lãng “, trong khi đó ở trên cửa chính phía trong đề ba chữ Hán lớn ” Ngọc Lãng Đình “. Hai bức tường hai bên là phần sót lại của kiến trúc cũ có từ cuối thế kỷ XIX, dày 0,4 m, xây bằng hợp chất. Hai đầu hiên chạy trên những bức tường này còn sót lại hai bức phù điêu của những vị thần canh cửa với hình dáng uy nghi. Khám thờ trong đình thờ bài vị của những người có công đầu trong việc khai khẩn đất đai và tạo lập nên làng xóm, gồm Lê Văn Xuyến, Lê Thị Lỗi và Lê Lưu .
Hiện tại, đình Ngọc Lãng còn lưu giữ một số ít tư liệu Hán – Nôm gồm có một chiếu chỉ có từ đời vua Thiệu Trị, sáu sắc phong của những vua Tự Đức, Đồng Khánh, Duy Tân, Khải Định. Nội dung của tờ chiếu chỉ và những sắc phong có tương quan đến Thành hoàng làng và thần Bạch Mã .
Với những giá trị lịch sử dân tộc – văn hóa truyền thống tiêu biểu vượt trội gắn với quy trình hình thành những hội đồng dân cư trên khu vực đồng bằng hạ lưu sông Ba, Đình Ngọc Lãng được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Phú Yên xếp hạng di tích lịch sử lịch sử dân tộc – văn hóa truyền thống cấp tỉnh vào ngày 02/4/2013 .

     5. Di tích Đình Phú Câu, Phường 6:

Theo Địa bạ triều Nguyễn, vùng đất Phú Câu xưa là thôn P. Câu, đến năm 1832 được đổi tên thành Phú Câu, thuộc tổng Hòa Bình, huyện Tuy Hòa. Trải qua thời hạn và nhiều lần biến hóa về địa giới hành chính, địa điểm Phú Câu nay thuộc P. 6, thành phố Tuy Hòa .
Phú Câu là một trong những làng được hình thành sớm gắn với quy trình khẩn hoang, lan rộng ra bờ cõi về phương nam của những chúa Nguyễn. Với vị trí gần cửa biển Đà Diễn và nằm trên những trục giao thương mua bán quan trọng, Phú Câu nhanh gọn trở thành một trong những khu vực dân cư sầm uất với nghề đánh bắt cá món ăn hải sản. Cùng với quy trình quần tụ dân cư và tăng trưởng của kinh tế tài chính, nhiều khu công trình kiến trúc văn hóa truyền thống – tín ngưỡng đã sinh ra, mà tiêu biểu vượt trội còn sống sót đến thời nay đó là đình Phú Câu. Theo những bậc cao niên, đình Phú Câu trước kia được thiết kế xây dựng bề thế nằm trong khuôn viên của trường Tiểu học Bạch Đằng. Đình có mạng lưới hệ thống thờ cúng hỗn hợp đặc biệt quan trọng, gồm có ba thiết chế : Đình làng, Lăng Ông và Miếu Bà. Đình là nơi thờ Thành hoàng và những vị tiền hiền, hậu hiền có công khai khẩn đất đai, quy dân lập làng. Lăng ông thờ ” Nam Hải cự tộc ngọc lân tôn thần ” – vị thần bảo lãnh những người đi biển, với khoảng chừng 16 bộ cốt cá Ông được tuy tụ trong suốt 200 năm – trong đó có 01 bộ cốt được nhìn nhận là lớn nhất trên địa phận tỉnh Phú Yên. Miếu bà là nơi thờ Thiên Y A Na – vị nữ thần địa phương, người Mẹ xứ sở trong tín ngưỡng của người Chăm, được tiếp thu và có tác động ảnh hưởng thâm thúy trong đời sống tâm linh của cộng đồng cư dân người Việt .

Đình Phú Câu lúc bấy giờ một năm có hai ngày cúng tế lớn đó là Xuân kỳ và Thu tế. Ngoài ra còn có những hoạt động giải trí cúng tế quy mô nhỏ hơn vào ngày vía bà, dịp đầu xuân và đêm giao thừa. Đặc biệt, Đình Phú Câu là khu vực bảo tồn và triển khai những nghi thức của Lễ hội Cầu Ngư – di sản văn hóa truyền thống phi vật thể có vị trí quan trọng trong tâm thức của dân cư vạn chài .
Di tích đình Phú Câu có ý nghĩa rất lớn về mặt lịch sử vẻ vang – văn hóa truyền thống, là cơ sở quan trọng Giao hàng điều tra và nghiên cứu về vị trí, vai trò của đình làng trong xã hội xưa và nay. Chính từ những giá trị đặc biệt quan trọng quan trọng đó, ngày 31/12/2014, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Phú Yên đã ban hành Quyết định số 2234 / QĐ-UBND xếp hạng đình Phú Câu, P. 6, thành phố Tuy Hòa là di tích lịch sử lịch sử dân tộc – văn hóa truyền thống cấp tỉnh .

     6. Di tích khảo cổ Tháp Chăm Đông Tác, phường Phú Thạnh:

Di tích khảo cổ tháp Chăm Đông Tác nằm cách TT thành phố Tuy Hòa khoảng chừng 03 km về hướng Nam, được nhân dân trong vùng gọi là cồn gạch Gò Chùa. Còn những nhà nghiên cứu gọi di tích lịch sử này là phế tích Tháp Chăm Đông Tác. Theo lời kể của những bậc cao niên, tháp Chăm Đông Tác đã bị đổ từ rất lâu nhưng cách đây vài chục năm, di tích lịch sử này vẫn còn cao khoảng chừng 10 đến 12 mét, xung quang được phủ bọc bởi cây cổ thụ và những cụm cây bụi sum sê. Qua thời hạn, tháp bị bào mòn, nhân dân trong vùng lấy gạch, cát để làm đường đi ra đồng ruộng và đường đi vào trong làng. Theo trục Bắc – Nam, tháp Chăm Đông Tác nằm trên Gò Chùa, một khu vực khá phẳng phiu cao khoảng chừng 20 m ở phía Nam sông Đà Rằng. Tuy chỉ còn ở dạng phế tích nhưng ngôi tháp này là di sản văn hóa truyền thống vật thể quan trọng so với những nhà khoa học khi nghiên cứu và điều tra về văn hóa truyền thống Chămpa trên vùng đất Phú Yên. Theo Tiến sĩ Ngô Đăng Doanh, tháp Chăm Đông Tác có những số đo gần giống với tháp Chăm ở Núi Bà ( xã Hòa Phong, huyện Tây Hòa ), gạch có hai loại là 40×20 x08 và 38,5 x19x06, tường dày 2,3 m và trong lòng tháp rộng 7,8 m. Khi so sánh, gạch để thiết kế xây dựng tháp Chăm Đông Tác không những giống với loại gạch dùng để kiến thiết xây dựng tháp Chăm ở Núi Bà mà còn giống với loại gạch dùng để kiến thiết xây dựng di tích lịch sử Thành Hồ, Tháp Nhạn. Từ đó hoàn toàn có thể đi đến Tóm lại, tháp Chăm Đông Tác có niên đại kiến thiết xây dựng khoảng chừng thế kỷ XII sau Công nguyên .
Với ý nghĩa quan trọng về giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc và khảo cổ, Tháp Chăm Đông Tác được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Phú Yên xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh theo Quyết định số 784 / QĐ-UBND ngày 18/5/2011 .

Quốc Thắng

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn