Hãy trình bày các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về vận động của vật chất và không gian, thời gian của vật chất?

– Các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về vận động của vật chất

+ Khái niệm vận động:

Theo Ph. Ăngghen : “ Vận động, hiểu theo nghĩa chung nhất, tức được hiểu là một phương pháp sống sót của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất, thì gồm có toàn bộ mọi sự biến hóa và mọi quy trình diễn ra trong thiên hà, kể từ sự biến hóa vị trí đơn thuần cho đến tư duy ” .

+ Các hình thức vận động cơ bản của vật chất đã được nghiên cứu, khám phá bởi khoa học.

Tổng kết những thành tựu khoa học nghiên cứu và điều tra vê tự nhiên và xã hội, Ph. Ăngghen đã khái quát 5 hình thức hoạt động cơ bản của vật chất :Vận động cơ giới, đó là hình thức hoạt động đơn thuần nhất, gồm có những sự biến hóa về vị trí của những vật thể trong không gian. Nó là đối tượng người tiêu dùng điều tra và nghiên cứu của cơ học .

Vận động vật lý, đó là những sự biến đổi của nhiệt, điện, từ trường, các hạt cơ bản,… Nó là đối tượng nghiên cứu của vật lý học.

Vận động hoá, đó là những sự đổi khác của những chất vô cơ, hữu cơ trong những quy trình phản ứng hoá hợp và phân giải của chúng .Vận động sinh vật, đó là những quy trình đổi khác của những chất đặc trưng cho sự sống : sự lớn lên của những khung hình sống nhờ quy trình không ngừng trao đổi chất của khung hình sống và môi trường tự nhiên, sự đổi khác của cấu trúc gen, sự phát sinh những giống loài mới trong quy trình tăng trưởng của chúng, … Nó là đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu và điều tra của sinh vật học .Vận động xã hội, đó là tất thảy những quy trình đổi khác của những nghành nghề dịch vụ kinh tế tài chính, chính trị, đạo đức, … của đời sống xã hội loài người. Nó là đối tượng người dùng nghiên cứu và điều tra của những ngành khoa học xã hội, như : kinh tế học, chính trị học, đạo đức học, …

+ Mối quan hệ biện chứng giữa các hình thức vận động cơ bản của vật chất:

Hình thức vận động thấp là cơ sở của các hình thức vận động cao hơn; giữa các hình thức vận động có mối liên hệ chi phối, ảnh hưởng lẫn nhau và chuyển hoá, từ đó làm xuất hiện các hình thức vận động trung gian – đó là cơ sở khách quan làm xuất hiện những sự nghiên cứu có tính chất liên ngành khoa học; mỗi sự vật, hiện tượng, quá trình khách quan có thể bao gồm trong nó nhiều hình thức vận động cùng tồn tại, chi phối ảnh hưởng lẫn nhau, nhưng thường có hình thức vận động đặc trưng của nó.

+ Mối quan hệ giữa vật chất và vận động:

Theo quan điểm duy vật biện chứng : hoạt động là một phương pháp sống sót của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất. Theo ý niệm đó, không hề có vật chất không hoạt động cũng như không hề có sự hoạt động nào sống sót trừu tượng ngoài mỗi sống sót vật chất xác lập. Mỗi sự hoạt động khi nào cũng là sự hoạt động của một sống sót vật chất xác lập. Như vậy cũng hoàn toàn có thể nói, hoạt động là một thuộc tính vốn có ( cố hữu ) của vật ; nó là thuộc tính khách quan và phổ cập của mọi sống sót vật chất .

+ Mối quan hệ giữa vận động và đứng im:

Vận động là tuyệt đối, là vĩnh viễn. Điều này không có nghĩa là chủ nghĩa duy vật biện chứng phủ nhận sự đứng im, cân đối ; nhưng đứng im, cân đối chỉ là hiện tượng kỳ lạ tương đối, trong thời điểm tạm thời và thực ra đứng im, cân đối chỉ là một trạng thái đặc biệt quan trọng của hoạt động .Đứng im là tương đối, trong thời điểm tạm thời vì đứng im, cân đối chỉ xảy ra trong một số ít quan hệ nhất định chứ không xảy ra với toàn bộ mọi quan hệ ; đứng im, cân đối chỉ xảy ra trong một hình thức hoạt động chứ không phải xảy ra với toàn bộ những hình thức hoạt động ; đứng im không phải là cái sống sót vĩnh viễn mà chỉ sống sót trong một thời hạn nhất định, chỉ là xét trong một hay một số ít quan hệ nhất định, ngay trong sự đứng im vẫn diễn ra những quy trình biến hóa nhất định .

Đứng im là trạng thái đặc biệt của vận động, đó là vận động trong thế cân bằng, ổn định; vận động chưa làm thay đổi cơ bản về chất, về vị trí, hình dáng, kết cấu của sự vật.

– Các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về không gian và thời gian của vật chất

+ Khái niệm không gian và thời gian:

Mọi dạng đơn cử của vật chất đều sống sót ở một vị trí nhất định, có một quảng tính ( độ cao, chiều rộng, chiều dài ) nhất định và sống sót trong những mối đối sánh tương quan nhất định ( trước hay sau, trên hay dưới, bên phải hay bên trái, v.v. ) với những dạng vật chất khác. Những hình thức sống sót như vậy được gọi là không gian. Mặt khác, sự sống sót của sự vật còn được bộc lộ ở quy trình biến hóa : nhanh hay chậm, tiếp nối và chuyên hoá, V.V.. Những hình thức sống sót như vậy được gọi là thời hạn .

+ Mối quan hệ giữa không gian, thời gian và vật chất vận động:

Ph. Ăngghen viết : “ Các hình thức cơ bản của mọi sống sót là không gian và thời hạn ; sống sót ngoài thời hạn thì cũng rất là vô lý như sống sót ngoài không gian ”. Như vậy, vật chất, không gian, thời hạn không tách rời nhau ; không có vật chất sống sót ngoài không gian và thời hạn ; cũng không có không gian, thời hạn sống sót ở ngoài vật chất đang hoạt động .

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn