Vận động (triết học Marx – Lenin) – Wikipedia tiếng Việt

Vận động là một phạm trù của triết học Marx-Lenin dùng để chỉ về một phương thức tồn tại của vật chất (cùng với cặp phạm trù không gian và thời gian), đó là sự thay đổi của tất cả mọi sự vật hiện tượng, mọi quá trình diễn ra trong không gian, vũ trụ từ đơn giản đến phức tạp. Theo quan điểm của triết học Mác – Lê nin thì vận động không chỉ là sự thay đổi vị trí trong không gian (hình thức vận động thấp, giản đơn của vật chất) mà theo nghĩa chung nhất, vận động là mọi sự biến đổi. Thông qua vận động, vật chất mới biểu hiện và bộc lộ bản chất của mình.

Tính chất và khoanh vùng phạm vi[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Engels thì hoạt động phải được hiểu theo nghĩa chung nhất tức là một quy trình bao trùm từ sự đổi khác đơn thuần đến đổi khác tư duy .

Với tính chất là sự biến đổi nói chung, thì vận động “là thuộc tính cố hữu của vật chất” và “là phương thức tồn tại của vật chất“[3] có nghĩa là vật chất tồn tại bằng vận động (là phương thức của vật chất). Theo Ph.Ăng-ghen thì: Vật chất mà không vận động là điều không thể quan niệm được. Vận động là sự biến đổi nói chung không phụ thuộc vào tính chất, khuynh hướng hay kết quả của nó. Vật chất chỉ có thể tồn tại bằng cách vận động và thông qua vận động mà biểu hiện, bộc lộ sự tồn tại của mình.[4]

Trong vận động và thông qua vận động mà các dạng vật chất biểu hiện sự tồn tại của mình, khi con người nhận thức được những hình thức vận động của vật chất, qua đó nhận thức được bản thân vật chất. Vận động là sự tự thân vận động của vật chất, được tạo nên từ sự tác động lẫn nhau của chính các thành tố nội tại trong cấu trúc vật chất (là thuộc tính cố hữu của vật chất). Theo Ăng-ghen, vận động của vật chất do tác động qua lại giữa các yếu tố, các bộ phận khác nhau của bản thân sự vật, “sự tác động qua lại đó chính là sự vận động”.[5]

Dựa trên những thành tựu khoa học của thời đại lúc đang sinh sống, Engels đã phân loại hoạt động thành 5 hình thức cơ bản ( xếp từ đơn thuần đến phức tạp ). Đó là :
Các hình thức hoạt động cao Open trên cơ sở những hình thức hoạt động thấp, bao hàm trong nó toàn bộ những hình thức hoạt động thấp hơn. Nhưng những hình thức hoạt động thấp không có năng lực bao hàm những hình thức hoạt động ở trình độ cao hơn. Ví dụ : Trong hoạt động vật lý thì gồm có hoạt động cơ học, trong vận động hóa học thì gồm có hoạt động vật lý và trong hoạt động sinh học gồm có vận động hóa học và hoạt động xã hội gồm có hoạt động sinh học cũng như tổng thể những vật động nêu trên. Tuy nhiên hoạt động cơ học không hề gồm có hoạt động xã hội .Các hình thức hoạt động nói trên khác nhau về chất. Từ hoạt động cơ học đến hoạt động xã hội là sự khác nhau về trình độ của sự hoạt động, những trình độ này tương ứng với trình độ của những cấu trúc vật chất. và trong sự sống sót của mình, mỗi sự vật hoàn toàn có thể gắn liền với nhiều hình thức hoạt động khác nhau. Dù vậy, bản thân sự sống sót của sự vật đó thường đặc trưng bằng một hình thức hoạt động cơ bản .Chính bằng sự phân loại những hình thức hoạt động cơ bản, Engels đã góp thêm phần đặt cơ sở cho sự phân loại những khoa học tương ứng với đối tượng người dùng nghiên cứu và điều tra của chúng và chỉ ra cơ sở của khuynh hướng phân ngành và hợp ngành của những khoa học .

Ngoài ra, quá trình vận động còn bao hàm trong nó hiện tượng đứng im. Theo quan điểm của triết học Mác – Lenin thì đứng im là một trạng thái đặc biệt của vận động đó là sự vận động trong trạng thái cân bằng, tức là những tính chất của vật chất chưa có sự biến đổi về cơ bản. Đứng im chỉ là hiện tượng tương đối và tạm thời. Theo Engels thì “mọi sự cân bằng chỉ là tương đối và tạm thời“[7]

• Đứng im là tương đối, vì trước hết hiện tượng đứng im chỉ xảy ra trong một mối quan hệ nhất định chứ không phải trong mọi quan hệ cùng một lúc.
• Đứng im chỉ xảy ra với một hình thái vận động trong một lúc nào đó, chứ không phải với mọi hình thức vận động trong cùng một lúc.
• Đứng im chỉ biểu hiện của một trạng thái vận động, đó là vận động trong thăng bằng, trong sự ổn định tương đối, biểu hiện thành một sự vật nhất định khi nó còn là nó chưa bị phân hóa thành cái khác. Chính nhờ trạng thái ổn định đó mà sự vật thực hiện được sự chuyển hóa tiếp theo.

Đứng im còn được biểu hiện như một quá trình vận động trong phạm vi chất của sự vật còn ổn định, chưa thay đổi. Theo Engels thì “vận động riêng biệt có xu hướng chuyển thành cân bằng, vận
động toàn bộ phá hoại sự cân bằng riêng biệt“[8]

1. ^ C.Mác và Ph. Ăngghen : Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia-Sự thật, TP. Hà Nội, năm 1994, tập 20, trang 519
2. ^

   Ph. Ăng-ghen, Biện chứng của tự nhiên, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, 1971, trang 2

3. ^ C.Mác và Ph. Ăngghen : Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia-Sự thật, TP.HN, năm 1994, tập 20, trang 89
4. ^ Triết học Mác – Lenin, chương trình hạng sang, tập II, Học viện chính trị vương quốc Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị vương quốc, TP.HN, năm 1994, trang 14
5. ^

   Ph.Ăng-ghen: Biện chứng của tự nhiên, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, năm 1971, trang 94

   Xem thêm: Nghị luận về góc nhìn khác suy nghĩ khác

6. ^ C.Mác và Ph. Ăngghen : Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia-Sự thật, Thành Phố Hà Nội, năm 1994, tập 20, trang 471
7. ^ C.Mác và Ph. Ăngghen : Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia-Sự thật, TP. Hà Nội, năm 1994, tập 20, trang 741
8. ^ C.Mác và Ph. Ăngghen : Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia-Sự thật, TP.HN, năm 1994, tập 20, trang 740

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn