Soạn bài: Bài 14 – Ôn tập phần Tiếng Việt

I. ÔN LẠI NỘI DUNG CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI

Bài tập 1

– Phương châm về lượng .
– Phương châm về chất .

– Phương châm quan hệ.

– Phương châm phương pháp .
– Phương châm nhã nhặn .
( Xem lại Bài 1 và Bài 2 sách Ngữ Văn 9 tập 1 )

Bài tập 2

Kể một trường hợp tiếp xúc trong đó một hoặc một số ít mục tiêu nào đó không được tuân thủ :
Trong giờ địa lí, cô giáo hỏi một học viên đang mải nhìn qua hành lang cửa số .
Cô : Em cho biết biển là gì ?
Học sinh : Thưa cô, “ Biển ” là bài thơ tình của Xuân Diệu ạ !

II. XƯNG HÔ TRONG HỘI THOẠI

Bài tập 1

Học sinh tự ôn lại những từ ngữ xưng hô trong Tiếng Việt và cách dùng của chúng .

Bài tập 2

Trong Tiếng Việt, xưng hô thường tuân theo mục tiêu : Xưng khiêm hô tôn. Nghĩa là : khi xưng hô, người nói tự xưng mình một cách khiêm nhường và gọi người đối thoại một cách tôn kính .
Phương châm này còn là mục tiêu xưng hô của 1 số ít nước phương Đông như Hán, Nhật, Triều Tiên …
Thời xưa, hoàng thượng là từ dùng để gọi vua tỏ ý tôn kính. Bần sĩ, bần tăng ( kẻ sĩ nghèo, nhà sư nghèo ) là từ tự xưng mình một cách nhã nhặn .
Ngày nay, quý ông, quý bà, quý cô, quý bác, quý anh, quý chị …. ( từ dùng để gọi người đối thoại, tỏ ý lịch sự và trang nhã, tôn kính … )

Bài tập 3

Vì sao trong tiếng Việt, khi tiếp xúc, người nói phải rất là quan tâm đến sự lựa chọn từ ngữ xưng hô ?
Trong tiếng Việt, để xưng hô, ngoài những đại từ xưng hô còn hoàn toàn có thể dùng những danh từ thân tộc, danh từ chỉ chức vụ, nghề nghiệp kể cả tên riêng …

Bất kì phương tiện xưng hô nào cũng đều thể hiện tính chất của tình huống giao tiếp là thân mật hay xã giao và mối quan hệ giữa các nhân vật giao tiếp (người nói với người nghe) tình cảm thân hay sơ, khinh hay trọng… Vì vậy phải chú ý để lựa chọn những từ ngữ xưng hô thích hợp với tình huống và quan hệ. Có như thế, kết quả giao tiếp mới đạt được như ý mình mong muốn.

III. CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DÁN GIÁN TIẾP

Bài tập 1

Học sinh tự ôn lại sự phân biệt giữa cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. ( Xem lại Bài 4 sách Ngữ văn 9 tập 1 ) .

Bài tập 2

Chuyển những lời đối thoại trong đoạn trích thành lời dẫn gián tiếp và nghiên cứu và phân tích những đổi khác về từ ngữ trong lời dẫn gián tiếp so với lời đối thoại .
Có thể chuyển thành :
Vua Quang Trung hỏi Nguyễn Thiếp là quân Thanh sang đánh, nếu nhà vua đem binh ra chống cự thì năng lực thắng thua như thế nào .
Nguyễn Thiếp vấn đáp rằng giờ đây trong nước trống không, lòng người tan rã, quân Thanh ở xa tới dây, không biết tình hình quân ta yếu hay mạnh, không hiểu rõ thế nên đánh nên giữ thế nào, vua Quang Trung ra Bắc không quá mười ngày quân Thanh sẽ bị dẹp tan .
Những biến hóa về từ ngữ quan trọng :

Source: https://evbn.org
Category: Bài Tập