Quần thể Di tích Cố đô Huế

Quần thể di tích Cố đô Huế nằm dọc hai bên bờ sông Hương thuộc thành phố Huế và một vài vùng phụ cận thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế. Thành phố Huế là TT văn hoá, chính trị, kinh tế tài chính của tỉnh, là cố đô của Nước Ta thời phong kiến dưới triều nhà Nguyễn, từ 1802 đến 1945 .Trong gần 400 năm ( 1558 – 1945 ), Huế đã từng là Thủ phủ của 9 đời chúa Nguyễn ở Đàng Trong, là Kinh đô của triều đại Tây Sơn, rồi đến Kinh đô của vương quốc thống nhất dưới 13 triều vua Nguyễn. Nói đến Huế, người ta nghĩ ngay đến những thành quách, hoàng cung vàng son, những đền đài miếu vũ lộng lẫy, những lăng tẩm uy nghiêm, những danh lam cổ tự trầm tư, những thắng tích vạn vật thiên nhiên thợ trời khéo tạc …

Bên bờ Bắc của con sông Hương, mạng lưới hệ thống kiến trúc biểu lộ cho quyền uy của chính sách TW tập quyền Nguyễn là ba tòa thành : Kinh thành Huế, Hoàng thành Huế, Tử cấm thành Huế, lồng vào nhau được sắp xếp đăng đối trên một trục dọc xuyên suốt từ mặt Nam ra mặt Bắc. Hệ thống thành quách ở đây là một mẫu mực của sự tích hợp hài hòa thuần thục giữa tinh hoa kiến trúc Đông và Tây, được đặt trong một khung cảnh vạn vật thiên nhiên kỳ thú với nhiều yếu tố hình tượng sẵn có tự nhiên đến mức người ta mặc nhiên xem đó là những bộ phận của Kinh thành Huế – đó là núi Ngự Bình, dòng Hương Giang, cồn Giã Viên, cồn Bộc Thanh … Những khu công trình kiến trúc nơi đây như hòa cùng vạn vật thiên nhiên tạo nên một bức tranh độc lạ và đẹp vô cùng.

Hoàng thành giới hạn bởi một vòng tường thành gần vuông với mỗi chiều xấp xỉ 600m với 4 cổng ra vào mà độc đáo nhất thường được lấy làm biểu tượng của Cố đô: Ngọ Môn, chính là khu vực hành chính tối cao của triều đình Nguyễn. Bên trong Hoàng thành, hơi dịch về phía sau, là Tử cấm thành – nơi ăn ở sinh hoạt của Hoàng gia.

Xuyên suốt cả ba tòa thành, con đường Thần đạo chạy từ bờ sông Hương mang trên mình những khu công trình kiến trúc quan yếu nhất của Kinh thành Huế : Nghinh Lương Ðình, Phu Văn Lâu, Kỳ Ðài, Ngọ Môn, điện Thái Hòa, điện Cần Chánh, điện Càn Thành, cung Khôn Thái, lầu Kiến Trung … Hai bên đường Thần đạo này là hàng trăm khu công trình kiến trúc lớn nhỏ sắp xếp cân đối đều đặn, xen kẽ cây xanh, chập chờn khi ẩn khi hiện giữa những sắc màu vạn vật thiên nhiên, luôn tạo cho con người một cảm xúc nhẹ nhàng thanh thản.

Xa xa về phía Tây của Kinh thành, nằm hai bên bờ sông Hương, lăng tẩm của các vua Nguyễn được xem là những thành tựu của nền kiến trúc cảnh vật hóa. Kiến trúc lăng tẩm ở đây mang một phong thái hoàn toàn riêng biệt của Việt Nam. Mỗi lăng vua Nguyễn đều phản ánh cuộc đời và tính cách của vị chủ nhân đang yên nghỉ.

Bên cạnh thành quách hoàng cung lăng tẩm nguy nga trang trọng, Huế còn lưu giữ trong lòng bao nhiêu khu công trình kiến trúc độc lạ gắn liền với thể chế của hoàng quyền mà cách phối trí của những khoảng chừng khoảng trống đã tiến đến đỉnh điểm của sự hòa giải trong bố cục tổng quan. Sự tích hợp giữa kiến trúc và cảnh sắc làm cho Huế trở thành một thành phố của sự hòa giải giữa kiến trúc – vạn vật thiên nhiên và con người “ Huế triển khai được sự tổng hợp giữa đạo và đời trong kiến trúc, tổng hợp được cổ xưa và văn minh, qua đó cố đô cổ kính chung sống hòa giải với thành phố trẻ mới ngày này ”.

Tại phiên họp lần thứ 17 của Uỷ ban Di sản thế giới, Colombia từ ngày 6 đến 11/12/1993, UNESCO đã quyết định công nhận quần thể di tích Cố đô Huế là di sản văn hoá của nhân loại. Một sự kiện trọng đại trong lịch sử văn hoá Việt Nam, tài sản đầu tiên của Việt Nam được ghi tên vào danh mục Di sản thế giới, khẳng định giá trị mang tính toàn cầu của quần thể di tích Cố đô Huế. 
 

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh