[Luận án 2019] Thừa kế theo pháp luật theo Bộ luật Dân sự năm 2015

THÔNG TIN LUẬN ÁN

• Trường: Học viện Khoa học xã hội
• Tác giả: TS. Đặng Thu Hà
• Định dạng: PDF/Word
• Số trang: 164 trang
• Năm: 2019

1. Tính cấp thiết của đề tài

Chế định thừa kế là một trong những chế định pháp luật quan trọng trong nghành nghề dịch vụ dân sự. Với tư cách là một hiện tượng kỳ lạ xã hội khách quan, thừa kế sinh ra như một tất yếu của lịch sử dân tộc. Sự sống sót của con người là hữu hạn, đến một lúc nào đó con người cũng sẽ phải đương đầu với “ cái chết ”. Một người chết đi đương nhiên không kéo theo sự mất đi của những gia tài mà khi còn sống người đó đã nắm giữ, chi phối. Như là một tất yếu, những gia tài đó sẽ phải được di dời sang cho những người còn sống để liên tục phát huy giá trị kinh tế tài chính, niềm tin của gia tài, Giao hàng cho đời sống của những người hưởng di sản nói riêng và xã hội loài người nói chung. Sự tăng trưởng của xã hội ở một mức độ nhất định dẫn đến sự sinh ra của nhà nước và pháp luật. Lúc này, những quan hệ xã hội không còn phát sinh, biến hóa, chấm hết một cách “ tự phát ” nữa mà chịu sự chi phối của những lao lý pháp luật. Thừa kế cũng là một trong những quan hệ xã hội nằm trong sự kiểm soát và điều chỉnh đó .

Có thể nói, chế định thừa kế là một trong những chế định có lịch sử ra đời khá sớm so với rất nhiều các chế định khác trong lĩnh vực dân sự. BLDS năm 2015 trên cơ sở kế thừa những quy định của chế định thừa kế trong BLDS năm 2005 cũng đã có rất nhiều sửa đổi, bổ sung mới trên tinh thần tạo nên sự phù hợp giữa quy định pháp luật với thực tiễn khách quan về vấn đề này. Về cơ bản, quy định pháp luật về thừa kế của Việt Nam cũng như của các quốc gia khác trên thế giới đều ghi nhận có hai hình thức thừa kế: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Nếu thừa kế theo di chúc hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của người để lại di sản được thể hiện trong di chúc, thì thừa kế theo pháp luật là sự phản ảnh một cách rõ nét nhất ý chí của nhà nước trong việc điều chỉnh, tác động vào các quan hệ thực tiễn về việc dịch chuyển tài sản từ người chết sang cho những người còn sống. BLDS năm 2015 đã quy định những vấn đề liên quan đến thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc. Tuy nhiên, thực tiễn giải quyết các vụ việc tranh chấp về thừa kế đã cho thấy: có rất nhiều tranh chấp liên quan đến trường hợp thừa kế theo pháp luật. Thậm chí, có những trường hợp người để lại di sản có lập di chúc nhưng di chúc lại không phát sinh hiệu lực pháp luật một phần, dẫn đến tranh chấp giữa những người thừa kế theo di chúc và người thừa kế theo pháp luật. Hoặc có những trường hợp tranh chấp thừa kế theo pháp luật do tranh chấp về tư cách người thừa kế, tranh chấp do di sản thừa kế bị xác định sai… Mặc dù vấn đề về thừa kế theo pháp luật đã có rất nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu, tuy nhiên cùng với sự phát triển của kinh tế, văn hóa, xã hội cũng ngày một thay đổi, di sản thừa kế ngày nay đã không chỉ còn là những di sản truyền thống nên các tranh chấp về thừa kế theo pháp luật cũng thay đổi cả về đối tượng, chủ thể, tính chất, quy mô của vụ việc. BLDS năm 2015 mới có hiệu lực từ 01/01/2017, tác giả thiết nghĩ việc nghiên cứu về những cơ sở lý luận cũng như cơ sở thực tiễn của vấn đề thừa kế theo pháp luật, qua đó đưa ra những đánh giá và kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật hiện hành về nội dung này, tạo cơ sở pháp lý vững chắc hơn cho công tác áp dụng pháp luật của tòa án trong giải quyết các tranh chấp về thừa kế theo pháp luật vẫn luôn là một việc làm cần thiết và đáng được quan tâm, coi trọng. Tương ứng với sự thay đổi, phát triển của nền kinh tế xã hội, tranh chấp về thừa kế cũng ngày càng phức tạp về quy mô và tính chất, nhiều trường hợp dẫn đến mất trật tự an toàn xã hội, băng hoại đạo đức, phong tục, truyền thống dân tộc. Do đó luận án nghiên cứu và đề xuất các giải pháp mới nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hơn nữa hiệu quả áp dụng pháp luật về thừa kế theo pháp luật. Từ những lý do trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài: “Thừa kế theo pháp luật theo Bộ luật Dân sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2015” làm đề tài nghiên cứu luận án của mình.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

2.1. Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu và điều tra của luận án là nghiên cứu cơ sở lý luận về thừa kế theo pháp luật, chỉ ra những điểm chưa tương thích trong lao lý của BLDS về yếu tố thừa kế theo pháp luật so với thực tiễn xử lý những tranh chấp tương quan đến nội dung này, từ đó nhằm mục đích đưa ra những yêu cầu hoàn thành xong lao lý pháp luật về thừa kế theo pháp luật, tạo hành lang pháp lý vững chãi hơn cho việc vận dụng pháp luật của những cơ quan nhà nước có thẩm quyền

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu điều tra và nghiên cứu, luận án đặt ra trách nhiệm cần xử lý những yếu tố sau :
Thứ nhất, làm sáng tỏ hơn những yếu tố lý luận về thừa kế theo pháp luật, gồm có : khái niệm, đặc thù của thừa kế theo pháp luật, khái niệm diện thừa kế, ý nghĩa của lao lý về thừa kế theo pháp luật, thừa kế thế vị, xác lập di sản thừa kế .
Thứ hai, nghiên cứu và điều tra và nghiên cứu và phân tích những lao lý pháp luật hiện hành về thừa kế theo pháp luật, có sự so sánh, so sánh với lao lý pháp luật trước khi BLDS năm ngoái có hiệu lực thực thi hiện hành và với pháp luật pháp luật của một số ít vương quốc trên quốc tế .
Thứ ba, nghiên cứu và điều tra thực tiễn xử lý tranh chấp về thừa kế theo pháp luật trong thời hạn gần đây. Từ đó, có những nhìn nhận về tính hài hòa và hợp lý hoặc những điểm chưa hài hòa và hợp lý trong những lao lý pháp luật, dẫn đến khó khăn vất vả trong quy trình vận dụng pháp luật để xử lý vấn đề trong thực tiễn và đề xuất kiến nghị những yêu cầu triển khai xong pháp luật pháp luật về thừa kế theo pháp luật nhằm mục đích nâng cao hiệu suất cao của việc xử lý những tranh chấp tương quan đến nội dung này .

Xem thêm tài liệu liên quan:

• [ Luận văn 2020 ] Thừa kế theo pháp luật và thực tiễn triển khai tại Nước Ta / ThS. Nguyễn Hạnh Trinh

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng điều tra và nghiên cứu của đề tài luận án là pháp luật về thừa kế theo pháp luật theo BLDS nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm năm ngoái .

3.2. Phạm vi nghiên cứu

– Phạm vi về nội dung nghiên cứu và điều tra : Luận án tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra những lao lý của BLDS nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm năm ngoái về thừa kế theo pháp luật, tuy nhiên luận án không điều tra và nghiên cứu thừa kế theo pháp luật có yếu tố quốc tế .
– Phạm vi về khoảng trống : Luận án tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra về thừa kế theo pháp luật ở trong khoanh vùng phạm vi chủ quyền lãnh thổ Nước Ta, cạnh bên đó có so sánh với 1 số ít pháp luật của pháp luật của 1 số ít vương quốc trên quốc tế .
– Phạm vi về thời hạn :
Luận án điều tra và nghiên cứu những yếu tố lý luận, thực tiễn pháp lý tương quan đến thừa kế theo pháp luật, pháp luật của BLDS năm năm ngoái về thừa kế theo pháp luật và tập trung chuyên sâu khám phá thực tiễn xử lý tranh chấp thừa kế theo pháp luật từ khi BLDS năm ngoái có hiệu lực hiện hành. Trong toàn cảnh BLDS năm năm ngoái mới có hiệu lực hiện hành từ ngày 01/01/2017, tác giả vẫn có sự so sánh, so sánh những yếu tố về lý luận và lao lý pháp luật trong những BLDS trước đây ( BLDS năm 1995 và BLDS năm 2005 ), một số ít văn bản pháp luật trong thời kì cũ .

4. Phương pháp nghiên cứu của luận án

Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử trên cơ sở quan điểm, mục tiêu, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Luận án sử dụng tổng hợp nhiều chiêu thức nghiên cứu và điều tra khác nhau, trong đó hầu hết là những chiêu thức nghiên cứu và điều tra khoa học xã hội nhân văn và chiêu thức điều tra và nghiên cứu khoa học luật như nghiên cứu và phân tích, so sánh, tổng hợp cho từng nội dung đơn cử, nhằm mục đích đạt được tiềm năng điều tra và nghiên cứu và thực thi được trách nhiệm nghiên cứu và điều tra đã đặt ra. Cụ thể :
Để triển khai được trách nhiệm điều tra và nghiên cứu những yếu tố lý luận tại Chương 2, luận án sử dụng đa phần những giải pháp điều tra và nghiên cứu : diễn đạt, nghiên cứu và phân tích, so sánh để đưa ra được khái niệm thừa kế theo pháp luật, đặc thù của thừa kế theo pháp luật, và 1 số ít yếu tố lý luận khác .
Để thực thi được trách nhiệm điều tra và nghiên cứu những yếu tố về lao lý pháp luật hiện hành về thừa kế theo pháp luật tại Chương 3, luận án đã đa phần sử dụng giải pháp điều tra và nghiên cứu nghiên cứu và phân tích, diễn dịch, quy nạp, so sánh so sánh giữa lao lý pháp luật của BLDS năm năm ngoái với lao lý pháp luật trong BLDS năm 2005 và lao lý pháp luật trong chính sách cũ .
Trong chương 4, với trách nhiệm nghiên cứu và điều tra thực tiễn xử lý những tranh chấp về thừa kế theo pháp luật, đồng thời chỉ ra những điểm chưa ổn và đưa ra những yêu cầu triển khai xong lao lý pháp luật, luận án sử dụng 1 số ít chiêu thức nghiên cứu và điều tra như nghiên cứu và phân tích, phản hồi, diễn dịch, quy nạp, và so sánh so sánh .

5. Những đóng góp mới của Luận án

Luận án “ Thừa kế theo pháp luật theo Bộ luật Dân sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm năm ngoái ” đã bộc lộ được những điểm mới sau đây :
Thứ nhất, luận án đã bổ trợ, triển khai xong thêm một số ít yếu tố lý luận cơ bản về thừa kế theo pháp luật như khái niệm thừa kế theo pháp luật, diện thừa kế theo pháp luật … Bên cạnh đó luận án cũng chỉ ra được thực chất, đặc thù của thừa kế theo pháp luật, cũng như ý nghĩa của những lao lý về thừa kế theo pháp luật .
Thứ hai, luận án đã nghiên cứu và phân tích lại một cách có mạng lưới hệ thống những lao lý pháp luật trong BLDS năm năm ngoái về thừa kế theo pháp luật trên cơ sở những yếu tố lý luận đã được điều tra và nghiên cứu trong chương về lý luận, so sánh với lao lý pháp luật của một số ít vương quốc, cùng với việc nghiên cứu và điều tra những lao lý về thừa kế trong những luật chuyên ngành như Luật Doanh nghiệp năm trước, Luật Sở hữu trí tuệ 2005 ( sửa đổi, bổ trợ 2009 ), qua đó đưa ra những quan điểm cá thể về những điểm hài hòa và hợp lý hoặc hạn chế của những lao lý này so với lao lý trước đó .
Thứ ba, luận án đã có những nghiên cứu và phân tích, nhận xét về 1 số ít bản án tiêu biểu vượt trội, 1 số ít trường hợp trong thực tiễn về những tranh chấp thừa kế theo pháp luật trong thời hạn từ khi BLDS năm năm ngoái có hiệu lực thực thi hiện hành pháp luật. Từ đó, chỉ ra được những nguyên do và yêu cầu một số ít yêu cầu hoàn thành xong lao lý pháp luật về yếu tố thừa kế theo pháp luật. Ví dụ : đề xuất kiến nghị bổ trợ lao lý về điều kiện kèm theo để con nuôi được hưởng di sản thừa kế của cha mẹ đẻ của cha mẹ nuôi mình, về phủ nhận nhận di sản ; về điều kiện kèm theo hưởng di sản thừa kế theo pháp luật của cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng ; bổ trợ pháp luật về điều kiện kèm theo của người thừa kế trong trường hợp được sinh ra theo chiêu thức khoa học …

6. Ý nghĩa của luận án

6.1. Ý nghĩa khoa học

Luận án bổ trợ và góp thêm phần triển khai xong thêm lý luận về thừa kế theo pháp luật trong việc bảo vệ, bảo vệ quyền để lại di sản và quyền được hưởng di sản thừa kế của mỗi công dân .

6.2. Ý nghĩa thực tiễn

Luận án hoàn toàn có thể là một tài liệu tìm hiểu thêm có giá trị cho những nhà lập pháp điều tra và nghiên cứu, tìm hiểu và khám phá, nhằm mục đích dự liệu và thiết kế xây dựng những pháp luật pháp luật có giá trị và năng lực thực thi cao trong thực tiễn trên cơ sở những yếu tố lý luận và những đề xuất kiến nghị mà luận án đưa ra. Luận án cũng là một nguồn tài liệu tìm hiểu thêm có giá trị khoa học nhất định cho những chuyên viên giảng dạy về pháp luật nói chung, cũng như pháp luật về thừa kế nói riêng. Ngoài ra, luận án hoàn toàn có thể trở thành tài liệu tìm hiểu thêm có giá trị trong những cơ sở giảng dạy luật học nhằm mục đích cung ứng những góc nhìn, cách tiếp cận khác nhau về thừa kế theo pháp luật cho bạn đọc .

7. Kết cấu của Luận án

Ngoài phần khởi đầu, Kết luận, hạng mục tài liệu tìm hiểu thêm, luận án được cấu trúc gồm 04 chương :

Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và các vấn đề liên quan đến đề tài.

Chương 2 : Một số yếu tố lý luận về thừa kế theo pháp luật .
Chương 3 : Thực trạng pháp luật của pháp luật về thừa kế theo pháp luật .
Chương 4 : Thực tiễn vận dụng pháp luật về thừa kế theo pháp luật và 1 số ít yêu cầu .

Source: https://evbn.org
Category: Bài Tập