Một góc nhìn về kiến trúc xanh – Tạp chí Kiến Trúc

“Cuộc sống xanh – Môi trường xanh – Kiến trúc xanh – Công nghệ xanh”… Là những tiêu chí hiện nay mà chúng ta thường hay nhắc tới, thời công nghệ 4.0, thời kỳ chúng ta và toàn cầu thay đổi lối sống để hạn chế “biến đổi khí hậu toàn cầu”. Trong kiến trúc, chúng ta cũng đã quá quen với cái cụm từ: “Kiến trúc xanh”, “công nghệ kiến trúc xanh”. Đó là công trình, đó là không gian, môi trường xanh, còn thụ hưởng các sản phẩm trên, đó là ai? Câu trả lời tưởng chừng rất đơn giản: Những người tiên phong trong cuộc sống xanh.

1. Có rất nhiều bài viết nghiên cứu, trao đổi về các công trình kiên trúc xanh, về những thiết kế hưởng ứng phong trào “cuộc sống Xanh”. Tác giả bài viết này mạnh dạn trao đổi những yếu tố để tạo ra môi trường cuộc sống xanh.

Một khu công trình kiến trúc Xanh về hình thức, yếu tố Xanh còn là khoảng trống khu công trình và những công nghệ tiên tiến được trang bị .

Ở địa phương, yếu tố Xanh có lẽ phong phú hơn còn được thể hiện ở cảnh vật, không gian ngôi nhà, nếp ăn ở của người dân.

Nếu như trong phố thị, một ngôi nhà được xây đắp, người chủ nhà không ít còn được những KTS, kỹ sư thiết kế xây dựng trao đổi tư vấn ; như vậy, gia chủ đương nhiên sẽ là những cá thể thụ hưởng theo lối sống xanh và công nghệ tiên tiến. Nhưng những vùng nông thôn thì không hẳn thế – Nếu không có sự tư vấn hài hòa và hợp lý thì quy trình đô thị hóa, bê tông hóa làng quê xảy ra nhanh gọn. Lúc đó, sẽ không còn thiên nhiên và môi trường xanh tại những vùng đáng ra phải rất trong lành .

2. Trong lĩnh vực kiến trúc, công nghệ xanh rất cần được ứng dụng – Đó là những tiêu chuẩn cho cuộc sống, rất phong phú. Có thể là một ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, cũng có thể là những giải pháp thiết kế nội thất thông thoáng tự nhiên cho công trình kiến trúc nào đó; Hoặc cụ thể hơn là giải pháp cây trồng trong công trình, sử dụng năng lượng tự nhiên trong điện khí, điện năng,…

Vai trò tiên phong cho đời sống xanh ở đây không phải là tiêu chuẩn nêu cho một số ít ít gia chủ có điều kiện kèm theo, nó cần được nghiên cứu và điều tra và kiến thiết xây dựng cho một hội đồng – Đó là khoảng trống ở, là khoảng chừng giao lưu hội đồng ; không chỉ là hình ảnh cây xanh trong một vài khu công trình công cộng nào đó, mà là kỹ thuật để cho mọi người sử dụng đều được hòa giải với thiên nhiên và môi trường, ngân sách quản lý và vận hành tối thiểu, được tận thưởng những giá trị đời sống thỏa đáng .
Xin nêu một ví dụ : Nhiều căn hộ chung cư cao cấp được thiết kế xây dựng lúc bấy giờ có lẽ rằng chạy theo trào lưu, khoảng trống bức bí, không khí 100 % điều hòa nhân tạo. Cuộc sống văn minh, tiện lợi, hạng sang, tuy nhiên cũng nên tùy vào vùng miền, khí hậu và mặt phẳng kinh tế tài chính – xã hội để hoàn toàn có thể phong cách thiết kế tương thích. Nên sắp xếp mặt phẳng thông thoáng, mạng lưới hệ thống phụ trợ được tự nhiên soi chiếu, chắc rằng “ xanh ” hơn rất nhiều cái hộp nội thất bên trong đẹp mà che lấp cái cơ bản đó .

Ở vùng ven đô, một số khu dân cư “làng đô thị”, công trình được xây dựng cầu kỳ, bê tông hóa, ít cây xanh. Khi giá trị đất đai lên cao, sự chia sẻ nhỏ lẻ là không tránh khỏi, và rồi khi đó yếu tố cảnh quan chúng ta thụ hưởng chỉ là sự nhân tạo, xử lý cục bộ, không có tính tổng thể.

Nguồn cơn cho sự “ xanh ” kiến trúc cơ bản khi nào cũng là khoảng trống cảnh sắc, là ngôi nhà, là tiện ích bởi điều kiện kèm theo tự nhiên đem lại : Thông thoáng, dùng nhiều yếu tố tự nhiên .
Trang thiết bị “ tái tạo và không tiêu tốn nhiều nguồn năng lượng ” còn là sự lựa chọn giải pháp tương thích với kiến trúc vùng miền, văn hóa truyền thống, khí hậu thì mới bền, tránh trường hợp hiện tượng kỳ lạ, chạy theo thành trào lưu và sau đó là những sao chép vô thức .

3. Có một vài công trình đã được thiết kế và thi công theo tư tưởng kiến trúc xanh. Thật tuyệt, rất hoàn hảo. Song, đó chỉ là một vài cá nhân đầu tư và được thụ hưởng. Vậy để cải thiện điều kiện môi trường bị ô nhiễm và biến đổi khí hậu, đâu sẽ là giải pháp tiên phong bền vững? Đây có lẽ vẫn là một đề tài cho các KTS suy ngẫm phát triển tư duy, phát triển công nghệ, ứng dụng. Mặt khác, cũng vì thế mà tới ngày nào đó, nhìn từ trên cao xuống được “thưởng thức” sự lấp lánh bạt ngàn trên mọi nóc nhà là các tấm pin năng lượng mặt trời, rồi công nghệ bình inox nước nóng năng lượng mặt trời.

Cây xanh mỗi ngày một phải thêm nhường nhịn thêm cho đất thiết kế xây dựng. Bụi – nóng – khí thải từ những giàn máy lạnh, đó là những hình ảnh có thật. Không thể ít đi, vậy thì khoảng trống kiến trúc xanh sẽ thế nào cho những ngôi nhà cao tầng liền kề, cho những ngôi nhà đô thị ? Chắc chắn khi đó, công nghệ tiên tiến kiến thiết xây dựng, công nghệ tiên tiến vật tư phải đi tiên phong trước .

Tóm lại, trong cuộc sống vì một tương lai xanh, gìn giữ khí hậu, vì chúng ta. Theo tôi, yếu tố tiên phong trong cuộc sống xanh có lẽ vẫn còn tiềm ẩn trong ý thức của mọi người, của xã hội.

Đối với những nhà phong cách thiết kế là những giải pháp – ứng dụng hình thức sẽ không bền vững và kiên cố bằng khoảng trống kiến trúc. Và đương nhiên rất oi bức, khi thiếu cảnh sắc, có cây, có hoa và thảm cỏ …

KTS Cao chí Hoàng
Bộ môn Cơ sở K.T trường ĐHKT Hà Nội

( Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 12-2019 )

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn