Thế nào là miêu tả chân dung mang tính cách số phận

Mở bài Phân tích chân dung Thúy Kiều trong đoạn “chị em Thúy Kiều”

Một trong những độc lạ của Truyện Kiều đó chính là thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả. Nhắc tới miêu tả người ta không hề không nhắc tơi bút pháp tả người của Nguyễn Du và đoạn trích được xem là hay nhất nói về năng lực tả người của Nguyễn Du đó là “ chị em Thúy Kiều ”. Trong đó tác giả đặc biệt quan trọng quan tâm đến nhan sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành của Thúy Kiều mà không lẫn với bất kỳ cô gái đẹp nào.

Thân bài Phân tích chân dung Thúy Kiều trong đoạn “chị em Thúy Kiều”

Bốn câu đầu trình làng khái quát về nhân vật Thúy Kiều và Thúy Vân về cái nhìn khách quan bắt đầu :

“Đầu lòng hai ả tố nga

Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân Mai cốt cách tuyết ý thức Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười. ” Với bút pháp ước lệ, tác giả đã gợi được vẻ thanh cao, duyên dáng, trong trắng của người thiếu nữ ở hai chị em Thuý Kiều : “ Mai cốt cách, tuyết niềm tin ” cốt cách như mai, niềm tin như tuyết. Đó là vẻ đẹp tuyệt vời mang tính hình thể, tâm hồn cả hai đều đẹp “ mười phân vẹn mười ” nhưng mỗi người lại mang vẻ đẹp riêng. Câu thơ đầu đã khái quát đặc thù của nhân vật : “ Kiều càng tinh tế mặn mà ”. Nàng tinh tế về trí tuệ và mặn mà về tâm hồn. Để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều tác giả phải dùng tới 12 câu thơ để hoàn toàn có thể khắc họa được hết của nàng : “ Kiều càng tinh tế mặn mà So bề tài sắc lại là phần hơn Làn thu thủy nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh Một hai nghiêng nước nghiêng thành, Sắc đành đòi một tài đành họa hai. Thông minh vốn sẵn tính trời, Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm. Cung thương làu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương. ” Gợi tả vẻ đẹp của Kiều tác giả vẫn dùng những hình tượng ước lệ : thu thuỷ, xuân sơn, hoa, liễu. Đặc biệt khi hoạ bức chân dung Kiều, tác giả tập trung chuyên sâu gợi tả vẻ đẹp đôi mắt. Hình ảnh “ Làn thu thuỷ, nét xuân sơn ” là hình ảnh mang tính ước lệ, đồng thời cũng là hình ảnh ẩn dụ, gợi lên một đôi mắt đẹp trong sáng, lộng lẫy, linh động như làn nước ngày thu, đôi lông mày thanh tú như nét mùa xuân. Đôi mắt đó là hành lang cửa số tâm hồn, biểu lộ phần tinh anh của tâm hồn, trí tuệ. Tả Kiều, tác giả không đơn cử như khi tả Vân mà chỉ đặc tả đôi mắt theo lối điểm nhãn – vẽ hồn cho nhân vật, gợi lên vẻ đẹp chung của một trang giai nhân tuyệt sắc. Vẻ đẹp ấy làm cho hoa ghen, liễu hờn, nước nghiêng thành đổ. Nguyễn Du không miêu tả trực tiếp nhân vật mà miêu tả sự ghanh tỵ, đố kị hay ngưỡng mộ, mê hồn trước vẻ đẹp đó, cho thấy đây là vẻ đẹp có chiều sâu, có sức điệu đàng, hấp dẫn lạ lùng. Vẻ đẹp tiềm ẩn phẩm chất bên trong cao quý, cái tài, cái tình đặc biệt quan trọng của Kiều. Tả Thuý Vân chỉ tả nhan sắc, còn tả Thuý Kiều, tác giả tả sắc một phần thì dành hai phần để tả tài. Kiều rất mực mưu trí và đa tài “ Thông minh vốn sẵn tính trời ”. Tài của Kiều đạt đến mức lý tưởng theo ý niệm thẩm mĩ phong kiến, hội đủ cầm, kỳ, thi, hoạ “ Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm ”. Tác giả đặc tả tài đàn – là sở trường, năng khiếu sở trường, nghề riêng của nàng “ Cung thương lầu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương ”. Không chỉ vậy, nàng còn giỏi sáng tác nhạc. Cung đàn Bạc mện của Kiều là tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm “ Khúc nhà tay lựa nên chương, Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân ”. Tả tài, Nguyễn Du biểu lộ được cả cái tình của Kiều : Chân dung Thuý Kiều là bức chân dung mang tính cách và số phận. Vẻ đẹp khi cho tạo hoá phải ghanh tỵ, các vẻ đẹp khác phải đố kị, tài hoa trí tuệ thiên bẩm “ lai bậc ” đủ mùi, cả cái tâm hồn đa sầu đa cảm khiến Kiều không hề tránh khỏi định mệnh nghiệt ngã, số phận éo le, khó khăn bởi “ Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau ”. “ Trời xanh quen thói mà hồng đánh ghen ”. Cuộc đời Kiều hẳn là cuộc sống hồng nhan bạc mệnh. Có thể nói tác giả đã rất tinh xảo khi miêu tả nhân vật Thuý Kiều : Tác giả miêu tả chân dung Thuý Vân trước để làm điển hình nổi bật chân dung Thuý Kiều, ca tụng cả hai nhưng đậm nhạt khác nhau ở mỗi người : chỉ dành bốn câu thơ để tả Vân, trong đó dành tới 12 câu thơ để tả Kiều, Vân chỉ tả nhan sắc, Kiều cả tài, sắc, tình đều đặc đặc tả. Đó chính là thủ pháp đòn kích bẩy.

Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều

• Dàn ý Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều
• Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều – Mẫu 1
• Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều – Mẫu 2
• Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều – Mẫu 3
• Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều – Mẫu 4

Dàn ý Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều

1. Mở bài:

• Giới thiệu về tác phẩm: Truyện Kiều là một áng văn chứa nhiều giá trị, lưu truyền muôn đời.
• Giới thiệu về nghệ thuật miêu tả nhân vật: nghệ thuật miêu tả nhân vật là một trong những điểm sáng. Qua những đoạn trích được học trong chương trình văn 9 kì 1 như “Chị em Thúy Kiều”, “Cảnh ngày xuân”, “Mã Giám Sinh mua Kiều”, “Kiều ở lầu Ngưng Bích” đã phần nào chứng minh điều đó.

2. Thân bài:

a, Nghệ thuật miêu tả ngoại hình nhân vật:

* Thủ pháp ước lệ tượng trưng : Đây là thủ pháp miêu tả được sử dụng trong văn học Trung đại, lấy vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên tả vẻ đẹp con người. Thiên nhiên là TT, là chuẩn mực của cái đẹp .- Trong đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều ” : Giới thiệu chị em Thúy Kiều : “ đầu lòng hai ả tố nga ”, “ mai cốt cách tuyết niềm tin ” – mĩ từ ca tụng 2 cô gái đẹp người đẹp nết .

• Tả Thúy Vân: dùng hình ảnh mây, tuyết, hoa, ngọc để nói về vẻ đẹp trong sáng, hiền hậu, đoan trang của Vân.
• Tả Thúy Kiều: dùng hình ảnh “làn thu thủy, nét xuân sơn” để tả vẻ đẹp đôi mắt của Kiều, ca ngợi tài năng của Kiều “vốn tính trời”, “nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương”.

– Trong đoạn trích “ Mã Giám Sinh mua Kiều ”, tác giả dùng hình ảnh hoa để tả Kiều : “ lệ hoa mấy hàng ”, “ Nét buồn như cúc điệu gầy như mai ”, vừa tả người mẫu, vừa bộc lộ nỗi tủi nhục khi phải bán mình chuộc cha .- Trong đoạn trích Cảnh ngày xuân ” : Tả nam thanh nữ tú đi hội đạp thanh là “ yến anh ”, “ tài tử ”, “ giai nhân ”, vẻ đẹp của con người hòa với cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, khiến vạn vật thiên nhiên thêm sinh động .⇒ Nhận xét :- Về ngôn từ : tác giả sử dụng ngôn từ sang chảnh, mĩ miều, hình ảnh tươi đẹp, trong sáng .

– Hình ảnh : lựa chọn những hình ảnh đẹp trong tự nhiên .- Qua miêu tả thấy được tuyến nhân vật chính diện, cho thấy tình cảm thương mến, ngưỡng mộ của tác giả so với nhân vật .* Thủ pháp tả thực : tả Mã Giám Sinh- Giới thiệu nhân vật : “ Hỏi tên, rằng : Mã Giám Sinh / Hỏi quê, rằng : Huyện Lâm Thanh cũng gần ” .- Ngoại hình, tuổi tác : “ Quá niên trạc ngoại tứ tuần / Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao ” .- Cho thấy phẩm chất con người qua một chuỗi hành vi :

• Không có tôn ti trật tự, con người không có giáo dục: “Trước thầy sau tớ lao xao”, “Ghế trên ngồi tót sỗ sàng”.
• Bản chất chợ búa, con buôn: “Đắn đo cân sắc cân tài” bắt Kiều đàn hát, làm thơ để xem tài, sau khi ưng ý mới “tùy cơ dặt dìu” hỏi giá, tiếp tục “Cò kè bớt một thêm hai”, coi Kiều như một món hàng và trả giá bốn trăm lượng.

⇒ Nhận xét :- Tác giả sử dụng ngôn từ tả thực, chỉ dùng 2 câu để tả ngoại hình nhân vật, còn lại tả hành vi để cho thấy thực chất con người nhân vật Mã Giám Sinh ; sử dụng nhiều tính từ như “ lao xao ”, “ sỗ sàng ”, đặc biệt động từ “ tót ” cho thấy một hành vi vô phép tắc, dáng ngồi xấu xí .- Qua miêu tả thấy được nhân vật phản diện, bộc lộ sự khinh ghét của tác giả

b, Nghệ thuật miêu nội tâm nhân vật: qua đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích

* Thủ pháp tả cảnh ngụ tình- Cảnh vật được nhìn qua con mắt của kẻ đang đau buồn như Thúy Kiều tràn ngập 1 màu ảm đạm, sầm uất, cô liêu : 8 câu thơ cuối bài, cảnh vật được nhìn bằng sự đơn độc, sợ hãi của Kiều, tác giả miêu tả tâm trạng Kiều trải qua những hình ảnh vạn vật thiên nhiên như thuyền, cánh hoa trôi trên dòng nước, gió thét, sóng gào .* Thủ pháp độc thoại nội tâm- Tác giả tả tâm trạng nhớ thương của Kiều với Kim Trọng, với cha mẹ trải qua 8 câu độc thoại nội tâm của Kiều, từ nhớ thương tình nhân đến thương xót cho phẩm hạnh, cho mối tình của hai người ; từ lo ngại cho cha mẹ đến xót xa đau buồn nghĩ mình khó quay về gặp cha mẹ nữa .

c, Nhận xét về nghệ thuật miêu tả nhân vật:

– Dùng cách gián tiếp để miêu tả nhân vật chính diện : dùng vạn vật thiên nhiên tả vẻ đẹp, dùng vạn vật thiên nhiên tả nội tâm ; giọng thơ nhẹ nhàng, sang chảnh, ưu tiên, thương xót .- Dùng cách trực tiếp để tả nhân vật phản diện : tả trực tiếp ngoại hình, tính cách, hành vi, không sử dụng hình ảnh vạn vật thiên nhiên trong miêu tả ; giọng thơ biểu lộ thái độ tức giận, khinh ghét .- Qua miêu tả Dự kiến trước số phận nhân vật .

3. Kết bài:

• Nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du qua 1 vài đoạn trích đã được học: kết hợp miêu tả với thể hiện tình cảm bản thân, sử dụng những thủ pháp nghệ thuật truyền thống xen với cảm hứng nhân đạo mới.
• Cho thấy tài năng của Nguyễn Du.

1. Phân tích chân dung Thúy Kiều trong đoạn Chị em Thúy Kiều, mẫu 1:

Chân dung Thúy Kiều : Sau những câu thơ trình làng chung về hai chị em và vẻ đẹp riêng của Thúy Vân thì Nguyễn Du đã để cho Thúy Kiều Open :

Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Sắc đành đòi một tài dành họa hai.

Cũng giống như khi tả Thúy Vân, nhà thơ vẫn dùng bút pháp so sánh, ẩn dụ và ước lệ. Tác giả vẫn sử dụng cách gợi tả và những chuẩn mực vạn vật thiên nhiên để làm đối tượng người dùng so sánh. Nét vẽ của thi nhân đã tập trung chuyên sâu gợi tả vẻ đẹp của đôi mắt, bởi đôi mắt là sự bộc lộ phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ. Cái tinh tế của trí tuệ, cái mặn mà của tâm hồn đều tương quan tới đôi mắt. Hình ảnh ước lệ làn thu thủy ( làn nước mùa thu ) gợi lên thật sôi động vẻ đẹp của đôi mắt trong sáng, lộng lẫy, linh động ; còn hình ảnh ước lệ nét xuân sơn ( nét núi mùa xuân ) lại gợi lên đôi lông mày thanh tú trên khuôn mặt tươi tắn .Vẻ đẹp của Kiều là khác thường, lộng lẫy, không tạo nên sự hòa giải, êm đềm giữa con người với tự nhiên mà đến mức làm vạn vật thiên nhiên, tạo hóa phải đố kị, ghanh tỵ : hoa ghen, liễu hờn. Hai động từ ghen và hờn có dụng ý đối chọi với nhan sắc của Thúy Kiều. Mức độ so sánh mạnh, nóng bức hơn so với hai từ thua và nhường. Điều đó chứng tỏ nhan sắc của Kiều đã vượt ra ngoài khuôn khổ ngoài tưởng tượng, ngoài quy luật của tự nhiên, khiến cho tạo hóa phải ganh ghét .Vẻ đẹp của Thúy Kiều còn có sức hấp dẫn can đảm và mạnh mẽ, làm nghiêng nước nghiêng thành, vẻ đẹp của Kiều không có thang bậc nào cao hơn để nhìn nhận, do đó xếp số 1, xếp thứ nhất. Câu thơ sắc đành đòi một tài dành họa hai đã chứng minh và khẳng định tuyệt đối vẻ đẹp của Kiều đến mức độc nhất vô nhị, không ai hoàn toàn có thể sánh nổi .Nhưng không chỉ có nhan sắc mà Thúy Kiều còn là một cô gái mưu trí và rất mực tài hoa :

Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thường lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.

Trí tuệ, kĩ năng của Thúy Kiều cũng được Nguyễn Du đẩy lên tới cực đoan, tuyệt đỉnh công phu : vừa do trời phú, thiên bẩm vừa phong phú, cái gì cũng giỏi, cũng hơn người. Không cần học tập khó khăn, lớn lên Kiều đã trở thành một giai nhân tuyệt sắc, một tài nữ hiếm thấy. Các từ ngữ tuyệt đối, cực đoan được sử dụng tiếp nối : vốn sẵn, pha nghề, đủ mùi, lầu, ăn đứt, …Tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo ý niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm ( đàn ), kì ( cờ ), thi ( làm thơ ), họa ( vẽ tranh ). Đặc biệt, tài đàn của nàng đã là sở trường, năng khiếu sở trường ( nghề riêng ), vượt lên trên mọi người ( ăn đứt ). Cực tả cái tài của Kiều cũng là để ca tụng cái tâm đặc biệt quan trọng của nàng. Cung đàn Bạc mệnh mà Kiều sáng tác chính là sự ghi tiếng lòng của một trái tim đa sầu, đa cảm .Vẻ đẹp của Kiều là sự tích hợp của cả sắc – tài – tình. Nhưng xét cho cùng thì tài hoa của Kiều cũng không vượt ra ngoài khuôn khổ ý niệm về kĩ năng của văn nhân, tài tử thời phong kiến .————————- HẾT —————————–

Cảnh ngày xuân là bài học nổi bật trong Bài 6 của chương trình học theo SGK Ngữ Văn 9, học sinh cần Soạn bài Cảnh ngày xuân, đọc trước nội dung, trả lời câu hỏi trong SGK.

Như vậy chúng tôi đã gợi ý Phân tích chân dung Thúy Kiều trong đoạn Chị em Thúy Kiều bài tiếp theo, các em cần chuẩn bị kĩ những nội dung Soạn bài Chị em Thúy Kiều và cùng với phần Soạn bài Thúy Kiều báo ân báo oán để học tốt môn Ngữ Văn hơn.”

Bài 1 SGK Ngữ Văn 9

• Phong cách Hồ Chí Minh – Lê Anh Trà
• Các phương châm hội thoại
• Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh

Bài 2 SGK Ngữ Văn 9

• Đấu tranh cho một thế giới hòa bình – Mác-két
• Các phương châm hội thoại (Tiếp theo)

Bài 3 SGK Ngữ Văn 9

• Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em
• Các phương châm hội thoại (Tiếp theo) bài 3
• Xưng hô trong hội thoại
• Viết bài tập làm văn số 1 – Văn thuyết minh

Bài 4 SGK Ngữ Văn 9

• Chuyện người con gái nam xương – Nguyễn Dữ
• Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
• Sự phát triển của từ vựng
• Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

Bài 5 SGK Ngữ Văn 9

• Hoàng lê nhất thống chí – Ngô gia văn phái
• Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh – Phạm Đình Hổ
• Vũ trung tùy bút – Phạm Đình Hổ
• Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo)

Bài 6 SGK Ngữ Văn 9

• Cảnh ngày xuân (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
• Chị em thúy kiều (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
• Truyện Kiều – Nguyễn Du
• Kiều gặp Từ Hải ( trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
• Mã giám sinh mua kiều (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
• Thuật ngữ
• Miêu tả trong văn bản tự sự

Bài 7 SGK Ngữ Văn 9

• Kiều ở lầu ngưng bích (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
• Trau dồi vốn từ
• Viết bài tập làm văn số 2 – Văn tự sự

Bài 8 SGK Ngữ Văn 9

• Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Nguyễn Đình Chiểu
• Kiều báo ân báo oán (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
• Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự

Bài 9 SGK Ngữ Văn 9

• Lục Vân Tiên gặp nạn
• Tổng kết từ vựng

Bài 10 SGK Ngữ Văn 9

• Bài thơ về Tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật
• Đồng chí – Chính Hữu
• Kiểm tra về truyện trung đại
• Tổng kết về từ vựng (tiếp theo)
• Nghị luận trong văn bản tự sự

Bài 11 SGK Ngữ Văn 9

• Tập làm thơ tám chữ
• Bếp lửa – Bằng Việt
• Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận
• Tổng kết về từ vựng (tiếp theo) Bài 11

Bài 12 SGK Ngữ Văn 9

• Ánh trăng – Nguyễn Duy
• Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – Nguyễn Khoa Điềm
• Tổng kết về từ vựng (tiếp theo) Bài 12
• Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận

Bài 13 SGK Ngữ Văn 9

• Làng – Kim Lân
• Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt)
• Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Bài 14 SGK Ngữ Văn 9

• Lặng lẽ Sa Pa – Nguyễn Thành Long
• Ôn tập phần Tiếng Việt
• Viết bài tập làm văn số 3 – Văn tự sự
• Người kể chuyện trong văn bản tự sự

Bài 15 SGK Ngữ Văn 9

• Chiếc lược ngà – Nguyễn Quang Sáng
• Kiểm tra phần Tiếng Việt

Bài 16 SGK Ngữ Văn 9

• Cố hương – Lỗ tấn

Bài 17 SGK Ngữ Văn 9

• Những đứa trẻ ( Thời thơ ấu) – Go-ro-ky

Bài 18 SGK Ngữ Văn 9

• Bàn về đọc sách – Chu Quang Tiềm
• Khởi ngữ
• Phép phân tích và tổng hợp
• Luyện tập phân tích và tổng hợp

Bài 19 SGK Ngữ Văn 9

• Tiếng nói của văn nghệ – Nguyễn Đình Thi
• Các thành phần biệt lập
• Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
• Cách làm bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống

Bài 20 SGK Ngữ Văn 9

• Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới – Vũ Khoan
• Các thành phần biệt lập (tiếp theo)
• Viết bài tập làm văn số 5 – Nghị luận xã hội
• Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

Bài 21 SGK Ngữ Văn 9

• Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten
• Liên kết câu và đoạn văn

Source: https://evbn.org
Category: Giới Tính