Lâm Đồng: Quản lý, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa

14/10/2021 | 20 : 27Lâm Đồng là nơi quy tụ của 47 dân tộc bản địa bạn bè ; cùng với những dân tộc bản địa địa phương K’Ho, Mạ, Chu Ru … và những dân cư từ khắp mọi miền quốc gia đến sinh sống lập nghiệp đã mang theo truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống, trình độ tăng trưởng, phong tục tập quán, tín ngưỡng khác nhau làm ra miền đất giàu di sản. Những năm qua, công tác làm việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống vật thể và phi vật thể trên địa phận tỉnh có những bước tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, hội đồng những dân tộc bản địa luôn ý thức gìn giữ, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa mình .Lâm Đồng: Quản lý, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa - Ảnh 1.Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm ở Lạc Dương .

Thực trạng quản lý các di sản văn hóa vật thể

Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ( VHTTDL ) Lâm Đồng, tính đến nay, toàn tỉnh có 37 di tích được xếp hạng ; riêng từ năm 2001 đến nay, đã có 26 di tích được xếp hạng mới, trong đó 2 di tích vương quốc đặc biệt quan trọng, 7 di tích vương quốc, 17 di tích cấp tỉnh ; có 70 cơ sở tín ngưỡng thờ Mẫu ( đền Mẫu, điện Mẫu ). Những năm qua, việc góp vốn đầu tư trùng tu, tôn tạo những di tích lịch sử văn hóa truyền thống, danh lam thắng cảnh được tỉnh chăm sóc. Di tích Khảo cổ Cát Tiên, Di tích lịch sử Quốc gia Nhà Lao mần nin thiếu nhi Đà Lạt, Di tích lịch sử Kháng chiến Khu VI … được tôn tạo với nguồn kinh phí đầu tư hơn 173 tỷ đồng và di tích cấp tỉnh ( đa phần là đình làng ) cũng được tăng cấp với kinh phí đầu tư hơn 700 triệu đồng. Xem xét, phê duyệt 5 hồ sơ quy hoạch di tích : Thung lũng Tình Yêu, thác Prenn, thác Đatanla, hồ Tuyền Lâm, hồ Xuân Hương ; quy hoạch toàn diện và tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Di tích Quốc gia đặc biệt quan trọng khảo cổ Cát Tiên gắn với tăng trưởng du lịch đến năm 2030 .Sau 20 năm Luật Di sản được thực thi, Lâm Đồng cũng phát hành nhiều văn bản quản trị, bảo vệ, phát huy giá trị di tích ; di vật, cổ vật ; bảo vật vương quốc ; quản trị, bảo vệ, góp vốn đầu tư khai thác di tích, danh lam thắng cảnh ; nhiều đề án được tiến hành triển khai như : Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa truyền thống cồng chiêng những dân tộc bản địa Tây Nguyên tỉnh Lâm Đồng ; chương trình văn hóa truyền thống, thẩm mỹ và nghệ thuật vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ; bảo tồn và tăng trưởng Không gian văn hóa truyền thống cồng chiêng Tây Nguyên những dân tộc bản địa tỉnh Lâm Đồng ; bảo tồn, phát huy truyền thống văn hóa truyền thống những dân tộc bản địa địa phương, Phục hồi và tăng trưởng những làng nghề truyền thống lịch sử gắn với hoạt động giải trí du lịch …Phát huy giá trị của những di sản văn hóa truyền thống vật thể, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã giao cho những tổ chức triển khai, cá thể, doanh nghiệp quản trị, khai thác và phát huy những giá trị di tích, danh lam thắng cảnh như : Thung lũng Tình Yêu, thác Voi, thác Đatanla, thác Cam Ly, hồ Than Thở, thác Pongour, thác Bảo Đại … Bên cạnh đó, Sở VH-TT-DL trực tiếp quản trị Di tích Quốc gia đặc biệt quan trọng khảo cổ Cát Tiên, Di tích Quốc gia Nhà lao mần nin thiếu nhi Đà Lạt. Các di tích lịch sử – văn hóa truyền thống cấp tỉnh, đa phần đình làng được giao cho chính quyền sở tại địa phương và hội đồng dân cư quản trị. Các đơn vị chức năng được giao quản trị và khai thác di tích đã thực thi góp vốn đầu tư những loại sản phẩm, mô hình du lịch, dịch vụ đặc trưng, tương thích với khuynh hướng quy hoạch của địa phương ; Phục hồi, bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa truyền thống, tạo môi trường tự nhiên văn hóa truyền thống lành mạnh, đẩy lùi những tệ nạn xã hội, làm đổi khác nhận thức, tương thích với lao lý và đạo đức truyền thống lịch sử .

Phát huy di sản văn hóa phi vật thể

Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cũng được chăm sóc bảo tồn, phục dựng và phát huy giá trị. Các liên hoan truyền thống cuội nguồn, diễn xướng, game show dân gian, phong tục, tập quán, nếp sống tốt đẹp của đồng bào đã và đang được tích cực nghiên cứu và điều tra, sưu tầm, Phục hồi và bảo vệ. Các làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc bản địa ; những mô hình văn hóa truyền thống dân gian được tổ chức triển khai tiếp tục tại những hội thi, hội diễn. Việc tổ chức triển khai hoặc phục dựng những tiệc tùng trên địa phận được triển khai theo nguyên tắc bảo tồn có tinh lọc những phong tục, tập quán tốt đẹp của từng hội đồng dân cư theo hướng lành mạnh, tân tiến ; kiến thiết xây dựng những tiêu chuẩn văn hóa truyền thống mới tương thích với khoảng trống tiệc tùng và đời sống xã hội văn minh. Triển khai dự án Bất Động Sản Làng nghề truyền thống lịch sử dân tộc bản địa Chu Ru, xã Pró, huyện Đơn Dương với kinh phí đầu tư 7 tỷ đồng ; trong đó tập trung chuyên sâu vào những trách nhiệm : Bảo tồn công cụ lao động ; sưu tầm phục chế, tái trang bị những loại nhạc cụ truyền thống cuội nguồn ; bảo tồn hiện vật trong những hoạt động và sinh hoạt tín ngưỡng, lễ nghi truyền thống cuội nguồn ; tổ chức triển khai những lớp giảng dạy kỹ năng và kiến thức cho hội đồng, tương hỗ trang thiết bị cho những hộ mái ấm gia đình để Giao hàng hành khách … Phục dựng một số ít liên hoan truyền thống lịch sử dân tộc bản địa Mạ, K’Ho, Chu Ru ; tìm hiểu, nghiên cứu và điều tra bảo tồn những buôn, làng tiêu biểu vượt trội và liên hoan truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa ít người ; hàng năm duy trì Ngày hội Văn hóa – Thể thao vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Thực hiện kiểm kê di sản văn hóa truyền thống cồng chiêng tại những huyện Đạ Huoai ( 2012 ), Đức Trọng ( năm trước ) ; Đơn Dương ( 2021 ) ; tổ chức triển khai tôn vinh 59 nghệ nhân cấp tỉnh ; xét đề xuất quản trị nước phong tặng 9 ” Nghệ nhân Ưu tú ” ; biên soạn 3 từ điển song ngữ Việt – tiếng dân tộc thiểu số là K’Ho, Mạ và Chu Ru ; đưa vào chương trình giảng dạy lời nói, chữ viết của đồng bào dân tộc thiểu số cho học viên những trường vùng đồng bào dân tộc thiểu số và những trường đại trà phổ thông dân tộc bản địa nội trú .Lâm Đồng: Quản lý, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa - Ảnh 2.Bảo tồn khoảng trống văn hóa truyền thống cồng chiêng .Tổ chức 62 lớp truyền dạy cồng chiêng cho hơn 1.600 thanh thiếu niên là đồng bào dân tộc thiểu số ; trang bị 18 bộ cồng chiêng truyền thống lịch sử, 75 bộ phục trang màn biểu diễn với tổng kinh phí đầu tư trên 2,2 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh. Xây dựng, tương hỗ hình thành 5 đội nhóm cồng chiêng Giao hàng du lịch tại Đơn Dương, Đức Trọng, Lạc Dương, Di Linh và Đạ Huoai ; duy trì 16 đội nhóm cồng chiêng tiếp tục trình diễn ship hàng giao lưu khám phá văn hóa truyền thống của người dân và hành khách tại Lạc Dương, Đức Trọng, Đà Lạt và Bảo Lộc. Thành lập trên 25 tổ hợp tác, hợp tác xã, cơ sở dệt thổ cẩm, đan lát, gốm sứ tại Đà Lạt, Bảo Lộc, Đức Trọng, Lạc Dương, Đơn Dương, Bảo Lâm, Di Linh ; góp vốn đầu tư Phục hồi, tăng trưởng những làng nghề và những nghề truyền thống cuội nguồn của đồng bào những dân tộc thiểu số. Đến nay có 33 làng nghề đã được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh công nhận là làng nghề truyền thống lịch sử, lôi cuốn phần đông hành khách thăm quan, thưởng thức, khám phá nét đẹp văn hóa truyền thống. Tiến hành kiểm kê di sản phi vật thể tập trung chuyên sâu vào những mô hình : ngữ văn dân gian, tiệc tùng truyền thống cuội nguồn, nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật và thẩm mỹ trình diễn dân gian, tập quán xã hội, tri thức dân gian trên địa phận 72 xã có đông dân cư đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Tính đến cuối năm 2019, có 17 di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đã được thống kê, sưu tầm : Nghề dệt vải ở K’Nớ – Lạc Dương, Lộc Thành – Bảo Lâm, Lộc Châu – Bảo Lộc ; nghề đan lát ở Bảo Thuận – Di Linh ; nghề làm gốm ở Pró – Đơn Dương ; nghề làm bạc ở Tu Tra – Đơn Dương ; lễ cúng ( nhô wèr ) ở Bảo Thuận – Di Linh …

Tăng cường các biện pháp quản lý

Công tác xã hội hóa bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống đã phát huy vị thế của già làng, trưởng thôn, người có uy tín trong việc nâng cao vai trò của dân cư trong việc giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của dân tộc bản địa, diệt trừ hủ tục, phong tục tập quán lỗi thời. Bên cạnh đó, những cấp chính quyền sở tại đã kêu gọi nhiều nguồn lực lớn từ Nhân dân cho công tác làm việc trùng tu, tôn tạo di tích. Nhiều di tích đã được trùng tu, tôn tạo, phục sinh từ sức lực lao động, kinh phí đầu tư góp phần của hội đồng và được Nhân dân tổ chức triển khai quản trị, bảo vệ và phát huy. Các di tích được phát huy có hiệu suất cao như : Thung lũng Tình Yêu, hồ Tuyền Lâm, thác Prenn, Ga Đà Lạt, Trường Cao đẳng Sư phạm … Các di sản văn hóa truyền thống đã và đang phát huy can đảm và mạnh mẽ, góp phần không nhỏ vào sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của địa phương trải qua khai thác du lịch. Việc xác lập và thiết kế xây dựng tên thương hiệu du lịch từ di sản văn hóa truyền thống đã thật sự tạo nên sự độc lạ mê hoặc cho Lâm Đồng với nhiều mô hình gắn với những giá trị di sản như : thăm quan, điều tra và nghiên cứu những giá trị văn hóa truyền thống, kiến trúc, thưởng thức những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số Nam Tây Nguyên .Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ người dân nhận thức chưa vừa đủ về ý nghĩa của việc bảo tồn di sản, dẫn đến một số ít di tích do Nhân dân tự ý triển khai trùng tu, tôn tạo, không cung ứng nhu yếu về bảo tồn những giá trị truyền thống lịch sử. Việc bảo vệ di sản và khai thác giá trị ship hàng hoạt động giải trí du lịch còn nhiều chưa ổn. Một số địa phương đã tiến hành những hoạt động giải trí nhằm mục đích lôi cuốn khách thăm quan du lịch, tuy nhiên lại chưa chú ý quan tâm đến việc bảo tồn di sản, tạo sự không thay đổi, bền vững và kiên cố cho di sản nên đã Open thực trạng khai thác quá mức di sản, dẫn đến rủi ro tiềm ẩn hủy hoại di sản. Công tác trùng tu, tôn tạo và góp vốn đầu tư so với những di tích cấp vương quốc chưa được phân cấp quản trị cho địa phương, gây khó khăn vất vả, mất thời hạn cho những cá thể, doanh nghiệp góp vốn đầu tư vào công tác làm việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Một số mô hình di sản phi vật thể có rủi ro tiềm ẩn bị mai một, thất truyền, nhất là những mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống cuội nguồn. Công tác quy hoạch, trùng tu, tôn tạo di tích còn thiếu tầm nhìn, chưa tương thích, chưa tạo ra được nguồn thu xứng với tiềm năng .Để từng bước bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống trên địa phận tỉnh và trao truyền những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử cho những thế hệ tương lai, ông Nguyễn Viết Vân – Giám đốc Sở VH-TT-DL Lâm Đồng đã nêu những giải pháp của ngành trong thời hạn tới : Nâng cao hiệu suất cao hoạt động giải trí quản trị di sản văn hóa truyền thống theo một chính sách tách bạch, rành rọt, triển khai ba tính năng lớn : bảo vệ, trùng tu, khai thác ; bảo vệ tốt nhất quyền văn hóa truyền thống của công dân trong sáng tạo, thực hành thực tế và thụ hưởng văn hóa truyền thống. Cần phân cấp cho những địa phương về việc trùng tu, tôn tạo và lập quy hoạch so với những di tích lịch sử văn hóa truyền thống, thắng cảnh cấp vương quốc để tiến hành được thuận tiện hơn. Đầu tư dữ gìn và bảo vệ, trùng tu, hồi sinh những khu công trình di tích hoặc những khuôn khổ khu công trình di tích ; tăng nhanh xã hội hóa hoạt động giải trí bảo tồn di sản, khuyến khích những cá thể, tổ chức triển khai doanh nghiệp góp phần kinh phí đầu tư để trùng tu di tích, hiến Tặng hiện vật, tổ chức triển khai những hoạt động giải trí truyền dạy di sản văn hóa truyền thống phi vật thể ; có chủ trương tương hỗ, tôn vinh những tổ chức triển khai, cá thể, nghệ nhân có nhiều góp phần. Cần có lao lý về chính sách, chủ trương tạo môi trường tự nhiên và động lực để nghệ nhân dân gian liên tục truyền bá những giá trị văn hóa truyền thống phi vật thể tới hội đồng và xã hội …

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh