Phúc Thọ – Wikipedia tiếng Việt

Phúc Thọ
Huyện
Huyện Phúc Thọ
Hành chính
Quốc gia Việt Nam
Vùng Đồng bằng sông Hồng
Thành phố Hà Nội
Huyện lỵ thị trấn Phúc Thọ
Phân chia hành chính 1 thị trấn, 20 xã
Thành lập 1822
Tổ chức lãnh đạo
Chủ tịch UBND Doãn Trung Tuấn
Chủ tịch HĐND Đoàn Tuấn Anh
Bí thư Huyện ủy Nguyễn Doãn Hoàn
Địa lý
Tọa độ:
Bản đồ huyện Phúc Thọ
Phúc Thọ trên bản đồ Hà NộiPhúc ThọPhúc Thọ

Vị trí huyện Phúc Thọ trên bản đồ Hà Nội

Xem map TP. Hà NộiPhúc Thọ trên bản đồ Việt NamPhúc ThọPhúc Thọ Vị trí huyện Phúc Thọ trên map Nước TaXem map Nước Ta

Diện tích 117 km²
Dân số (2016)
Tổng cộng 250.000 người
Mật độ 2.137 người/km²
Dân tộc Kinh
Khác
Mã hành chính 272[1]
Biển số xe 29-V3
Website phuctho.hanoi.gov.vn

Phúc Thọ là một huyện thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Huyện Phúc Thọ nằm ở đồng bằng Bắc Bộ, cách TT thành phố TP.HN khoảng chừng 35 km về phía tây, nằm bên bờ hữu ngạn của cả hai con sông : sông Hồng và sông Đáy đều thuộc mạng lưới hệ thống sông Hồng. Huyện có vị trí địa lý :

Ranh giới phía đông của huyện với các huyện Đan Phượng và Hoài Đức, gần như chính là con sông Đáy, tên cổ là con sông Hát, là phân lưu của sông Hồng. Về phía bắc, sông Hồng là ranh giới của huyện, mà tính từ đông sang tây gồm có: Mê Linh (ở góc phía đông bắc), các huyện của tỉnh Vĩnh Phúc như Yên Lạc (ở phía bắc), Vĩnh Tường (ở góc phía tây bắc). Góc phía đông bắc huyện, trên ranh giới với các huyện Mê Linh và Đan Phượng, tại vị trí các xã Vân Hà, Vân Nam và Hát Môn. Huyện có cửa Hát Môn, vốn là ngã ba sông phân lưu nước sông Hồng vào sông Đáy. Diện tích tự nhiên của huyện Phúc Thọ là 117,3 km².

Huyện Phúc Thọ có 21 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có thị xã Phúc Thọ ( huyện lỵ ) và 20 xã : Hát Môn, Hiệp Thuận, Liên Hiệp, Long Xuyên, Ngọc Tảo, Phúc Hòa, Phụng Thượng, Sen Phương, Tam Hiệp, Tam Thuấn, Thanh Đa, Thọ Lộc, Thượng Cốc, Tích Giang, Trạch Mỹ Lộc, Vân Hà, Vân Nam, Vân Phúc, Võng Xuyên, Xuân Đình .

Huyện Phúc Thọ là nơi có nhiều dự án công nghiệp. Khi quốc lộ 32 xây dựng xong, Phúc Thọ sẽ là một trong những điểm đến cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Thu nhập bình quân đầu người của huyện Phúc Thọ hiện nay trên 600 USD/năm[cần dẫn nguồn].

Là một huyện thuần nông. Có đập Đáy, khu công trình kênh Cẩm Đình – Hiệp Thuận dẫn nước từ sông Hồng vào sông Đáy. Sau này sẽ là một điểm du lịch nổi tiếng. Ngoài ra còn phải kể tới làng nghề đồ mộc Long Xuyên, Thanh Đa, Phú An, Hát Môn, mang những loại sản phẩm tủ nhà bếp gỗ tự nhiên chất lượng cao ra khắp miền bắc đến những mái ấm gia đình. Bên cạnh đó còn rất nhiều làng nghề như may Thượng Hiệp, rau an toàn Phú An. Sản phẩm bưởi Phúc Thọ cũng có tiếng với vị ngọt .
Tên cũ xưa kia là Phúc Lộc. Tên huyện Phúc Thọ có từ năm 1822, thuộc trấn Sơn Tây .Sau năm 1945, Phúc Thọ thuộc tỉnh Sơn Tây .Ngày 21 tháng 4 năm 1965, khi Sơn Tây sáp nhập với HĐ Hà Đông thành Hà Tây, Phúc Thọ thuộc tỉnh Hà Tây [ 2 ] .Ngày 27 tháng 12 năm 1975, Phúc Thọ thuộc tỉnh Hà Sơn Bình [ 3 ], gồm 17 xã : Cẩm Đình, Hát Môn, Long Xuyên, Ngọc Tảo, Phúc Hòa, Phụng Thượng, Phương Độ, Sen Chiểu, Tam Thuấn, Thanh Đa, Thọ Lộc, Thượng Cốc, Vân Hà, Vân Nam, Vân Phúc, Võng Xuyên, Xuân Phú .

Ngày 29 tháng 12 năm 1978, Phúc Thọ được nhập về Hà Nội[4].

Ngày 17 tháng 2 năm 1979, sáp nhập thêm 3 xã của huyện Quốc Oai là Tam Hiệp, Hiệp Thuận, Liên Hiệp [ 5 ]. Huyện Phúc Thọ có 20 xã : Cẩm Đình, Hát Môn, Hiệp Thuận, Liên Hiệp, Long Xuyên, Ngọc Tảo, Phúc Hòa, Phụng Thượng, Phương Độ, Sen Chiểu, Tam Hiệp, Tam Thuấn, Thanh Đa, Thọ Lộc, Thượng Cốc, Vân Hà, Vân Nam, Vân Phúc, Võng Xuyên, Xuân Phú .Ngày 2 tháng 6 năm 1982, chuyển 2 xã Tích Giang, Trạch Mỹ Lộc của huyện Ba Vì về huyện Phúc Thọ quản trị [ 6 ]. Huyện Phúc Thọ có 22 xã : Cẩm Đình, Hát Môn, Hiệp Thuận, Liên Hiệp, Long Xuyên, Ngọc Tảo, Phúc Hòa, Phụng Thượng, Phương Độ, Sen Chiểu, Tam Hiệp, Tam Thuấn, Thanh Đa, Thọ Lộc, Thượng Cốc, Tích Giang, Trạch Mỹ Lộc, Vân Hà, Vân Nam, Vân Phúc, Võng Xuyên, Xuân Phú .Ngày 12 tháng 8 năm 1991, tỉnh Hà Tây được tái lập, huyện Phúc Thọ chuyển về thường trực tỉnh Hà Tây [ 7 ] .Ngày 29 tháng 8 năm 1994, xây dựng thị xã Phúc Thọ trên cơ sở kiểm soát và điều chỉnh một phần diện tích quy hoạnh tự nhiên và nhân khẩu của hai xã Phúc Hòa và Thọ Lộc .Ngày 1 tháng 8 năm 2008, tỉnh Hà Tây sáp nhập vào thành phố TP.HN, huyện Phúc Thọ lại thường trực thành phố Thành Phố Hà Nội cho đến nay. [ 8 ]Ngày 1 tháng 3 năm 2020, sáp nhập xã Sen Chiểu và xã Phương Độ thành xã Sen Phương ; sáp nhập xã Xuân Phú và xã Cẩm Đình thành xã Xuân Đình. [ 9 ]Huyện Phúc Thọ 1 thị xã và 20 xã như lúc bấy giờ .

Huyện Phúc Thọ có tổng Lạc Trị (tên dưới thời Pháp thuộc) là quê hương cách mạng, có nhiều người theo Việt Minh chống Nhật và Pháp, có nhiều cán bộ cách mạng thời kỳ 1940-1954, làng Kiều Trung là địa phương kiên cường chống Nhật, hiện tại bảo tàng lịch sử Hà Nội có trưng bày kỷ vật là chiếc mõ tre kháng Nhật (1945). (Bảo tàng ghi nhầm là thôn Kiến Trung).[cần dẫn nguồn]

Vào thời Pháp thuộc, người Pháp muốn cải tạo hệ phân lũ sông Hồng, họ đã xây dựng công trình đập Đáy, nhằm mục tăng lưu lượng dòng chảy của sông Hồng về mùa cạn và phân lũ vào bồn trũng hạ lưu sông Đáy (các tỉnh Sơn Tây, Hà Đông, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình) mỗi khi có lũ lụt lớn vào mùa mưa. Nhưng công trình này hiếm khi phát huy tác dụng vào mùa lũ, làm cho đoạn sông Đáy phía thượng lưu đập trở nên gần như là đoạn sông chết (đoạn từ đập Đáy đến cống Cẩm Đình).[cần dẫn nguồn]

Văn hóa, di tích, danh thắng

Với bề dày lịch sử truyền kiếp, ngay từ thời xưa, những thế hệ dân cư Phúc Thọ đã góp thêm phần vào quy trình hình thành nên nền văn minh sông Hồng rực rỡ tỏa nắng cũng như mảnh đất Thăng Long – Thành Phố Hà Nội ngàn năm văn hiến. Qua những di tích, di vật lịch sử – văn hóa truyền thống đã chứng tỏ Phúc Thọ vốn có truyền thống cuội nguồn chịu khó, phát minh sáng tạo trong lao động sản xuất, bền chắc trong tái tạo vạn vật thiên nhiên, dũng mãnh trong đấu tranh phòng chống thiên tai. Đặc biệt, nơi đây cũng là vùng đất trọng học, giàu truyền thống lịch sử khoa bảng với nhiều người đỗ đạt, thành danh. Nhân dân hiền hòa, giàu tình yêu quê nhà, quốc gia, kiên cường, quật cường trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm .Là vùng đất cổ, Phúc Thọ là nơi lưu giữ và bảo tồn mạng lưới hệ thống những di sản văn hóa truyền thống đậm đặc cùng nhiều liên hoan rực rỡ. Theo số liệu, đến tháng 6/2015, toàn huyện có 194 di tích lịch sử – văn hóa truyền thống, gồm : 78 chùa ; 59 đình ; 34 đền, miếu, quán, phủ ; 21 nhà thời thánh họ, công giáo và 02 di tích Cách mạng và lưu niệm sự kiện. Huyện có những di tích tiêu biểu vượt trội như : Đền Hát Môn, xã Hát Môn ; đình Hạ Hiệp, xã Liên Hiệp là di tích cấp vương quốc đặc biệt quan trọng ; miếu Thuần Mỹ, xã Trạch Mỹ Lộc ; đình Tường Phiêu, xã Tích Giang ; chùa Tổng, xã Tam Hiệp ; chùa Triệu Xuyên, xã Long Xuyên, đình Thanh Mạc, xã Thanh Đa ; đình Thuấn Nội, xã Tam Thuấn ; đền Trong, đền Ngoài, xã Hiệp Thuận … ; Đặc biệt có đền thờ Hai Bà Trưng tại xã Hát Môn được xếp hạng Di tích cấp vương quốc từ những năm 1960, nay gọi là Đền Hát Môn và đã được công nhận là Di tích vương quốc đặc biệt quan trọng ; năm năm nay, Lễ hội truyền thống lịch sử đền Hát Môn đã được công nhận là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể cấp vương quốc .

Cửa Hát Môn là một địa danh lịch sử nơi Hai Bà Trưng nhảy xuống tuẫn tiết khi thất thế trước quân nhà Hán do Mã Viện chỉ huy. Hiện nay ở đây còn có đền thờ Hai Bà Trưng. Với người dân ở Phúc Thọ, đền Hát Môn là nơi linh thiêng, nhưng vô cùng gần gũi.

Đền Hát Môn với vai trò lịch sử của mình, chính là sợi dây nối quá khứ với hiện tại, là di sản quý báu để những thế hệ ngày hôm nay tự hào về truyền thống cuội nguồn hào hùng của cha ông, đặc biệt quan trọng là phẩm chất anh hùng quật cường của người phụ nữ Nước Ta .

Hệ thống di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn huyện Phúc Thọ là tài sản vô giá, là minh chứng cho sự hình thành và phát triển của quê hương, đã góp phần tô điểm, thắp sáng lên truyền thống yêu nước. Mỗi di tích đều hàm chứa trong đó những giá trị lịch sử, văn hóa và thẩm mỹ.

  • Đường bộ có quốc lộ 32 chạy dọc phía nam huyện, theo hướng Đông Đông Nam – Tây Tây Bắc, từ Hà Nội, qua thị trấn Phúc Thọ (đoạn ngã tư Gạch), sang thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Quốc lộ 32 trước đây là quốc lộ 11A, sau năm 1976 mới đổi thành 32.
  • Đường thủy có sông Hồng.

Là một huyện có diện tích quy hoạnh nhỏ nhưng Phúc Thọ có rất nhiều làng nghề, một số ít làng nghề nhóm mộc thủ công bằng tay, may mặc … hoạt động giải trí rất hiệu suất cao. Các làng nghề, làng có ngành nghề như :

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh