Học thuyết C.Mác về hình thái kinh tế – xã hội – hòn đá tảng cho xu hướng phát triển tất yếu của lịch sử xã hội loài người | TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH BẾN TRE

ThS.  Nguyễn Trần Phương Hiền

Viên chức khoa Lý luận cơ sở

Nhân kỷ niệm Ngày sinh C.Mác (5/5/1818), là dịp để chúng ta bày tỏ tình cảm trân trọng đối với C.Mác – một trong những nhà tư tưởng vĩ đại, nhà khoa học, nhà cách mạng lỗi lạc về lý luận, về tổ chức, về đấu tranh thực tiễn. Người thầy vĩ đại của những người cộng sản, của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể nhân loại tiến bộ. Người đã cùng Ph.Ăngghen xây dựng nên hệ thống lý luận khoa học và cách mạng để nhận thức và cải tạo thế giới.

Hơn hai thế kỷ đã đi qua, với biết bao biến thiên của lịch sử dân tộc, những góp sức vĩ đại của C.Mác, giá trị tư tưởng C.Mác luôn bị các thế lực thù địch, những thành phần thời cơ chính trị chống phá, xuyên tạc và phủ nhận. Đặc biệt, là học thuyết hình thái kinh tế – xã hội với tư cách là hòn đá tảng của học thuyết Mác .
Nhiều quan điểm khác nhau phủ định học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác, nhưng điểm chung của những quan điểm này đều phủ định tính khách quan của quy luật xã hội, cho rằng thực tiễn ngày này có nhiều thay đổi như : Toàn cầu hóa ; khoa học công nghệ tiên tiến có bước tiến nhảy vọt ; internet vạn vật ; cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột tôn giáo, xung đột sắc tộc ; đổi khác khí hậu, dịch bệnh … liên tục diễn ra ở nhiều nơi nên học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác là lỗi thời, sai lầm đáng tiếc. Bằng các luận cứ về mặt lý luận khoa học, về mặt thực tiễn và về thực tiễn lịch sử vẻ vang, tác giả bài viết khẳng định tính đúng đắn của học thuyết hình thái kinh tế – xã hội .

1. Về mặt lý luận khoa học

Một là, các quan điểm phủ định học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác mở màn từ phủ định tính khách quan của quy luật xã hội .
Để chứng minh và khẳng định cơ sở khoa học của quy luật xã hội và quy luật tự nhiên đều sống sót khách quan và hoàn toàn có thể nhận thức bởi con người. C.Mác và Ph. Ăngghen mở màn từ những học thuyết triết học trong lịch sử vẻ vang tư tưởng của quả đât mà trực tiếp chính là triết học cổ xưa Đức. Chính triết học cổ xưa Đức đã đặt yếu tố về phương pháp tăng trưởng của xã hội loài người và đã xử lý chưa triệt để làm cơ sở lý luận trực tiếp cho C.Mác và Ph. Ăngghen tăng trưởng học thuyết hình thái kinh tế – xã hội làm cho nó khoa học hơn, duy vật hơn và duy nhất đúng đắn .
Các quy luật tự nhiên và quy luật xã hội đều có cơ sở chung, đó là tính thống nhất vật chất của quốc tế. Bản thân con người và xã hội loài người, xét đến cùng chỉ là một bộ phận của quốc tế tự nhiên. Tuy nhiên, các quy luật chỉ được hình thành, hoạt động, tăng trưởng trải qua hoạt động giải trí thực tiễn của con người. Con người không tự tiện xóa bỏ quy luật mà chỉ trải qua hoạt động giải trí thực tiễn của mình con người hoàn toàn có thể làm cho quy luật diễn ra nhanh hoặc chậm hơn. Bởi lẽ, giữa quy luật xã hội và quy luật tự nhiên khác nhau ở chỗ chúng mang tính khuynh hướng, quy luật xã hội phải trải qua hoạt động giải trí thực tiễn của con người mới thể hiện, con người có ý thức, tình yêu, lòng căm thù, quyền lợi, … việc nhận thức, kiểm nghiệm các quy luật xã hội khó khăn vất vả, phức tạp hơn các quy luật tự nhiên và tất yếu không có nghĩa là con người không hề nhận thức được .
Hai là, các quan điểm phủ định học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác cho rằng, với sự tăng trưởng của trí tuệ, khoa học, công nghệ tiên tiến mới là tiêu chuẩn, là động lực cho sự hoạt động, tăng trưởng của xã hội .
Chính thực tiễn tăng trưởng của lịch sử vẻ vang loài người không hề tách trí tuệ, khoa học, công nghệ tiên tiến ra khỏi sản xuất vật chất và nếu thiếu sản xuất vật chất, trí tuệ, khoa học, công nghệ tiên tiến không hề tăng trưởng được. Vì vậy, quan điểm coi sản xuất vật chất là nền tảng của sự sống sót và tăng trưởng xã hội ; biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, giữa hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là nền tảng cho sự hoạt động, tăng trưởng xã hội của C.Mác và Ph. Ăngghen là không hề sai lầm đáng tiếc và lỗi thời .
Ba là, các quan điểm phủ định học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác như nhau học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác là một hình thức của thuyết quyết định luận .
Trong quy trình con người lao động sản xuất, quan hệ sản xuất đóng vai trò chi phối và linh hồn của quan hệ sản xuất lại quyết định hành động quan hệ chiếm hữu về tư liệu sản xuất. Theo một lôgic nội tại đi từ sản xuất vật chất đến sản xuất ý thức ; từ đời sống kinh tế đến đời sống chính trị ; từ lực lượng sản xuất đến quan hệ sản xuất ; từ hạ tầng đến kiến trúc thượng tầng và sự tác động ảnh hưởng trở lại của sản xuất niềm tin đến sản xuất vật chất ; của chính trị so với kinh tế ; của kiến trúc thượng tầng đến hạ tầng. Đây là yếu tố khác nhau cơ bản giữa học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác và thuyết quyết định luận .

2. Về mặt thực tiễn

Các vấn đề xuyên tạc học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác thường tập trung chuyên sâu, tô đậm vào cái gọi là “ quy luật chung ”, “ con đường chung ” mà tổng thể các dân tộc bản địa dù trong điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang nào, cũng nhất thiết phải đi theo .
Thực tế cho thấy, dòng chảy của lịch sử dân tộc trái đất vẫn diễn ra theo sự sửa chữa thay thế các hình thái kinh tế – xã hội từ thấp đến cao. Hình thái kinh tế – xã hội phong kiến sinh ra từ hình thái kinh tế – xã hội chiếm hữu nô lệ, hình thái kinh tế – xã hội tư bản chủ nghĩa sinh ra từ hình thái kinh tế – xã hội phong kiến và từ trong lòng của chủ nghĩa tư bản sinh ra chủ nghĩa xã hội. Các quan điểm phủ định học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác vì cho rằng chủ nghĩa tư bản là ở đầu cuối, là đỉnh điểm tăng trưởng của quả đât .
Chính bước chuyển từ thủ công nghiệp phường hội lên công trường thi công bằng tay thủ công, rồi từ công trường thi công thủ công bằng tay lên nền đại công nghiệp, cùng sự phân công lao động và nhu yếu trao đổi do lực lượng sản xuất tăng trưởng, hiệu quả là những xiềng xích phong kiến đã bị đập tan nhường chỗ cho phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa sinh ra và ngay trong lòng của chủ nghĩa tư bản tân tiến đã Open các điều kiện kèm theo, tiền đề kinh tế, vật chất sẵn sàng chuẩn bị cho sự sinh ra của chủ nghĩa xã hội .
Điều này diễn ra một cách lịch sử vẻ vang – tự nhiên. Bởi lẽ, những nguyên do dẫn tới những sự thay thế sửa chữa này là do những xích míc bên trong lòng của mỗi hình thái kinh tế – xã hội lao lý. Đó là xích míc giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, giữa hạ tầng và kiến trúc thượng tầng, khi những xích míc này được xử lý sẽ cho sinh ra một hình thái kinh tế – xã hội mới. Quá trình này diễn ra không nhờ vào vào ý chí, mong ước của con người .

3. Về mặt lịch sử

Tính lịch sử dân tộc trong sự hoạt động của các hình thái kinh tế – xã hội chỉ ra rằng, sự hoạt động của các hình thái kinh tế – xã hội diễn ra một cách khách quan nhưng gắn liền với những điều kiện kèm theo lịch sử dân tộc – đơn cử, với đặc thù kinh tế – xã hội của từng vương quốc dân tộc bản địa. Do các điều kiện kèm theo lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử, chính trị nên ở mỗi quốc gia sự hoạt động của các hình thái kinh tế – xã hội hoàn toàn có thể diễn ra tuần tự từ thấp lên cao hoặc “ bỏ qua ” một hoặc vài hình thái kinh tế – xã hội trong trật tự tăng trưởng của mình. Điển hình là Autralia, các vương quốc Mỹ La tinh đều bỏ qua hình thái kinh tế – xã hội phong kiến trong quy trình tăng trưởng của mình và việc bỏ qua này cũng không nhờ vào vào ý muốn chủ quan của họ, mà do điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang khách quan pháp luật. Nếu như cùng một hình thái kinh tế – xã hội phong kiến nhưng đặc trưng của Châu Âu là phân quyền thì phong kiến phương Đông là tập quyền. Rõ ràng việc “ bỏ qua ” một hình thái kinh tế – xã hội nào đó trong trật tự tăng trưởng của một vương quốc là không hề tùy tiện, mà phải tuân theo quy luật khách quan .
Xét từ lý luận hay từ lịch sử dân tộc và thực tiễn, thì học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác không hề sai lầm đáng tiếc, lỗi thời. Dù các quan điểm phủ định xuyên tạc hoặc cố ý bôi đen triết học Mác – Lênin thì thực sự ấy vĩnh viễn không hề đổi khác .
Vận dụng lý luận hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác vào Nước Ta, tăng trưởng theo hình thái kinh tế – xã hội chủ nghĩa là tất yếu khách quan, tương thích quy luật tăng trưởng, Nước Ta trọn vẹn hoàn toàn có thể đi tắt đón đầu trong tăng trưởng lực lượng sản xuất văn minh. Đồng thời, lý luận này luôn được bổ trợ, tăng trưởng để tương thích với điều kiện kèm theo thực tiễn mới bởi những người mácxít chân chính .
Một là, Nước Ta lựa chọn con đường tăng trưởng theo hình thái kinh tế – xã hội chủ nghĩa là tất yếu khách quan, tương thích quy luật tăng trưởng của quả đât, mặc dầu Nước Ta với xuất phát điểm thấp về kinh tế. Tuy nhiên, trên nền tảng của lực lượng sản xuất tân tiến, tất cả chúng ta đã từng bước tăng trưởng quan hệ sản xuất tương thích. Đồng thời, từng bước tái tạo kiến trúc thượng tầng tương thích với quan hệ sản xuất mới .

Hai là, xuất phát từ một nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến đi lên chủ nghĩa xã hội. Do đó, Việt Nam phải đánh đổ triệt để những lực cản từ tàn dư của xã hội phong kiến, chủ nghĩa thực dân trong kiến trúc thượng tầng. Đó là những thói quen, truyền thống lạc hậu, tư tưởng đặc quyền, đặc lợi, gia trưởng, cục bộ địa phương, trọng nam, khinh nữ,… ngăn cản sự tiến bộ. Chúng ta không thể trấn áp nó, mà phải cải tạo nó một cách rất cẩn thận, rất chịu khó, rất lâu dài. Mà như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ đây là loại giặc thứ hai cùng thực dân, đế quốc và chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng tư sản.

Ba là, Nước Ta chú trọng tăng trưởng khoa học, công nghệ tiên tiến để tăng trưởng lực lượng sản xuất. Đây cũng là yên cầu của sự tăng trưởng kinh tế. Là nước đi sau nên Nước Ta trọn vẹn hoàn toàn có thể tăng trưởng lực lượng sản xuất hiện đại bằng việc thừa kế các nước đi trước .
Có thể nói, học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác đã tạo ra bước cải tiến vượt bậc trong hàng loạt quan điểm về xã hội loài người, trang bị phương pháp luận khoa học để nghiên cứu và phân tích, làm rõ quy trình hình thành, hoạt động và tăng trưởng của lịch sử dân tộc loài người. Cơ sở khoa học của học thuyết này cho đến nay qua thử thách của thực tiễn và thời hạn vẫn còn nguyên giá trị, vẫn là hòn đá tảng của chủ nghĩa Mác về lịch sử dân tộc .
Với ý thức khoa học và khách quan, tất cả chúng ta cần nghiên cứu và điều tra, làm rõ những giá trị mang tính khoa học – thực tiễn vững chắc làm cơ sở cho phương pháp luận và nhận thức đúng đắn, tương thích về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Nước Ta là rất là thiết yếu. Sứ mệnh của tất cả chúng ta là liên tục lan tỏa học thuyết hình thái kinh tế – xã hội của C.Mác trên ý thức một học thuyết khoa học, cách mạng và tăng trưởng – hòn đá tảng cho xu thế tăng trưởng tất yếu của lịch sử dân tộc xã hội loài người. / .

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh