Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng

Đề bài: Anh/chị hãy phân tích bài Hồi trống Cổ Thành, trích Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung.

Bạn đang xem : Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành
Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành

I. Dàn ý Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành (Chuẩn)

1.  Mở bài

– Giới thiệu về tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa

2.  Thân bài

a. Tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa
–  Nguồn gốc: Căn cứ vào lịch sử, truyện kịch dân gian, được viết vào đầu thời Minh
–    Nội dung: Gồm 120 chương, kể về quá trình hình thành, phát triển, cũng như suy tàn của ba triều đại: Ngụy, Thục Ngô, thể hiện khát vọng hòa bình của nhân dân.
–   Nghệ thuật: Là tiểu thuyết tiêu biểu của dòng tiểu thuyết chương hồi, nhân vật được miêu tả sắc nét, nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn.

b.  Đoạn trích Hồi trống Cổ thành
–   Vị trí: Nằm trong hồi thứ 28
–    Tóm tắt nội dung đoạn trích
–  Giá trị nội dung:
+ Là linh hồn của hồi thứ 28, là chương của sự minh oan, trung thành và đoàn tụ.
+ Biểu dương sự dũng cảm, anh hùng, trung nghĩa của Quan Công và Trương Phi.
–   Giá trị nghệ thuật: Lối văn biền ngẫu, ngôn từ sinh động, lời kể giản dị, xây dựng cá tính nhân vật rất đặc sắc.

–   Cấu tứ của đoạn trích:Có kết cấu hoàn chỉnh
+ Dẫn dắt: Quan Công đến Cổ thành, gọi Trương Phi ra đón
+ Phát triển: Mâu thuẫn giữa hai người, Trương Phi buộc tội Quan Công và đòi đánh
+ Nút thắt của câu chuyện: Sái Dương đem quân đến, củng cố sự nghi ngờ của Trương Phi.
+ Mở nút: Quan Công xin chém đầu Sái Dương trong ba hồi trống, hai anh em giảng hòa, Trương Phi hiểu rõ câu chuyện, khóc lạy Quan Công.

c.  Phân tích Hồi trống Cổ thành
–     Hoàn cảnh gặp gỡ của hai anh em Quan Công và Trương Phi
+ Địa điểm: Trước cổng Cổ thành
+ Hai nhân vật gồm Trương Phi với hơn ngàn quân với Quan Công cùng Tôn Càn, Châu Thương và hai người chị dâu.

–    Tình cách của hai nhân vật:
+ Trương Phi: Nóng nảy, cương trực, dứt khoát
+ Quan Công: Trầm tĩnh, cẩn trọng, khoan dung.
–   Nghệ thuật miêu tả tính cách của hai nhân vật:

* Trương Phi:
+ Sử dụng lối miêu tả trái ngược: Nóng nảy, cương trực – giàu tình cảm (khóc, lạy Quan Công khi biết được sự thật)
+ Qua các hành động: “Trương Phi trợn mắt …đâm Quan Công” => hành động cương trực, dứt khoát.
+ Qua ngôn ngữ “hầm hầm quát: “mày …tao nữa” =>Ngôn từ bộc trực, vô cùng nóng nảy.
+ Qua các mối quan hệ với các nhân vật khác: Tôn Càn và hai vị phu nhân hết sức can ngăn, thanh minh cho Quan Công, ngăn chặn hành động vội vã của hắn. Trương Phi không hề thay đổi ý định.
=> Có thể thấy, hành động của Trương Phi đã được tính toán cẩn trọng từ trước, không phải do nóng nảy, bộc phát (nguyên nhân: do lời thề trung nghĩa với huynh đệ của đấng trượng phu rất thiêng liêng).

*  Quan Công:
+ Đặt nhân vật vào trong tình huống vô cùng kịch tính =>làm nổi bật tính cách trầm tĩnh, cẩn trọng, ôn nhu của Quan Công.
+ Nhân vật được miêu tả bằng bút pháp cổ điển, điển hình cho những người trượng phu trung nghĩa.

–  Những xung đột giữa hai anh em:
+ Nguyên nhân: Trương Phi hiểu nhầm Quan Công, cho rằng Quan Công bội nghĩa, tưởng rằng Quan Công làm việc dưới trướng Tào Tháo bảo toàn tính mạng cho hai người chị dâu – trái với lời thề vườn đào và khí phách anh hùng.
+ Phát triển xung đột:

• Trước khi gặp: Trương Phi không nói năng mà mặc áo giác, vác mâu, lên ngựa, dẫn quân ra cửa Bắc =>như đối phó với quân địch. “Râu hùm …đòi đâm Quan Công” =>Tâm trạng hết sức kích động
• Quan Công nghe tin có Trương Phi ở Cổ thành: hết sức mừng rỡ, giao long đao cho người khác cầm, “tế ngựa” lại đón. Khi thấy Trương Phi đâm mâu về phía mình, “giật mình”tránh, nhắc lại ơn nghĩa vườn đào =>Thái độ hết sức mềm mỏng, nhượng bộ và điềm tĩnh.

+ Khi gặp mặt :

•  Trương Phi xưng hô mày – tao, mắng Quan Công là kẻ bội nghĩa, khẳng định hai chị dâu bị lừa, với lập luận đanh thép:trung thành, thà chết chứ không chịu nhục, quan điểm rõ ràng về chữ trung, mắng cả Tôn Càn “mày cũng … ta đó” =>Sự nóng nảy, bộc trực, có phần lỗ mãng.

•  Quan Công: vẫn điềm tĩnh xưng hô “hiền đệ, em”, cầu cứu chị dâu, thanh minh với Trương Phi “hiền đệ … ta quá”, “nếu ta … quân mã chứ” =>Sự mềm mỏng, nhẫn nại giải thích.

+ Sái Dương đến: Ngẫu nhiên nhưng hợp lý, khiến Trương Phi càng tin tưởng chắc chắn rằng Quan Công đã phản bội => Đẩy mâu thuẫn lên đỉnh điêm, anh em biến thành kẻ thù, Quan Công càng khó lòng giải thích, thanh minh.
+ Mâu thuẫn được giải quyết khi Quan công xin chém đầu Sái Dương để tỏ rõ lòng trung còn Trương Phi thì ra điều kiện phải chém được đầu Sái Dương trong ba hồi trống.
=>Đây là một thử thách hết sức khó khăn, lại diễn ra trong thời gian ngắn.
+ Trương Phi thẳng tay đánh trống, không chần chừ quyết tìm ra lẽ phải
=> Kết quả: Quan Công chém đầu Sái Dương chỉ trong vòng hồi trống đầu tiên
=> Chứng kiến sự việc và hành động của Quan Công, hỏi kĩ tên lính và hai người chị, Trương Phi mới thực tin Quan Công, khóc và sụp lạy Quan Công.
=>Trương Phi nóng nảy – biết phục thiện, sửa sai.

–   Ý nghĩa của Hồi trống Cổ thành:
+ Tên gọi gợi lên không khí chiến trận, hồi trống gióng lên trong điều kiện của Trương Phi như một vị quan tòa phán xét Quan Công, thúc đẩy khát vọng minh oan, giúp Quan Công có thêm sức mạnh, chém đầu Sái Dương trong thời gian ước định.
+ Đây là hồi trống của sự đoàn tụ, minh oan và thử thách. Thể hiện không khí hào hùng của chiến trận, thúc giục chiến đấu, ngợi ca khí phách của những vị anh hùng.
+ Nó còn là niềm vui, khẳng định niềm tin, sự trung thành, ngợi ca lòng trung nghĩa và chiến thắng.

–   Nghệ thuật trong đoạn trích:
+ Xây dựng lớp nhân vật mang tính điển hình, biểu tượng
+ Tính cách nhân vật được bộc lộ trực tiếp qua hành động, cử chỉ, lời nói.
+ Tình huống truyện được xây dựng với những xung đột kịch tính, tạo nên sự hấp dẫn, hồi hộp cho đoạn trích
+ Nghệ thuật kể chuyện theo tiểu thuyết chương hồi.

3.  Kết bài

–  Khẳng định lại giá trị của đoạn trích.
 

II. Bài văn mẫu Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành

1. Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành, mẫu số 1 (Chuẩn)

Trong dòng lịch sử dân tộc Trung Quốc có bốn tác phẩm lớn đã làm nên tứ đại danh tác của dòng văn học Trung Quốc gồm có Tây Du kí, Hồng Lâu Mộng, Thủy Hử và Tam Quốc Diễn Nghĩa. Trong số đó, Tam Quốc Diễn Nghĩa là tác phẩm có tác động ảnh hưởng thâm thúy nhất đến văn hóa truyền thống và quân sự chiến lược của Nước Ta ta cũng như nhiều nước khác trên quốc tế .
Tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa sinh ra vào đầu thời Minh, sinh ra trong âm hưởng của cuộc chiến đấu chống lại sự thống trị xưng bá của Mông Nguyên để Phục hồi nhà Hán. Tác phẩm được sáng tác dựa một phần vào lịch sử vẻ vang và những truyện kịch dân gian .
Tam Quốc Diễn Nghĩa là một tiểu thuyết chương hồi gồm có một trăm hai mươi hồi, kể lại quy trình hình thành, tăng trưởng cũng như diệt vong của ba triều đại phong kiến Nước Trung Hoa là Ngụy, Thục, Ngô đồng thời bộc lộ khát vọng độc lập của nhân dân .
Cuốn tiểu thuyết của tác giả La Quán Trung về tư tưởng đã vạch trần được thực chất hung tàn, xấu xa, giả dối của giai cấp thống trị xã hội, trình diện cục diện chính trị của Trung Quốc thời kỳ “ cát cứ phân tranh ” khi mà cuộc chiến tranh liên miên, người dân loạn lạc. Nó còn trình diện đời sống đầy nguy hiểm, bi thảm, loạn li của người dân trong xã hội đó đồng thời bộc lộ tham vọng về một quốc gia yên bình, thịnh trị với vua hiền, tướng giỏi của nhân dân. Đó là khát vọng tự do, thống nhất, một nền hòa bình nhân đạo mà tác giả La Quán Trung cũng như muôn dân muốn gửi gắm .
Về phần thẩm mỹ và nghệ thuật, Tam Quốc Diễn Nghĩa mang giá trị không riêng gì về lịch sử dân tộc mà còn về mảng quân sự chiến lược. Cùng với đó là thẩm mỹ và nghệ thuật kể chuyện vô cùng mê hoặc, hấp dẫn của tác giả khiến người đọc mê hồn từ chương này qua hồi khác, đặc biệt quan trọng phải kể tới phần miêu tả những trận đánh cực kỳ sinh động. Cuốn tiểu thuyết với lượng nhân vật đồ sộ và mỗi nhân vật chính đều có nét đậm chất ngầu riêng không liên quan gì đến nhau, sinh động. Tác giả cũng đặt ra những xích míc nóng bức trong từng chương hồi, dùng chính xích míc để xử lý từng xích míc .
Đoạn trích Hồi trống Cổ thành là nửa sau hồi thứ hai mươi tám của tác phẩm khi mà Quan Công đưa hai người chị dâu của mình sang Nhữ Nam, đến Cổ thành thì gặp Trương Phi. Việc Quan Công hàng Tào Tháo để bảo vệ hai người chị đã bị người em hiểu nhầm là sự bội nghĩa, một hai đòi giết chết Quan Công mà không chịu nghe ai khuyên can. Để chứng tỏ lòng trung trong sáng của mình, Quan Công đã ngỏ ý chém đầu Sái Dương ( tên tướng của Tào Tháo ) trong ba hồi trống của Trương Phi. Chưa dứt hồi đầu, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất. Đến lúc đó, Trương Phi mới cởi bỏ được mối hoài nghi với Quan Công, nghe kể lại vấn đề, nhỏ nước mắt mà thụp lạy Quan Công .

Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành để thấy được sự trái chiều trong tính cách của Trương Phi và Quan Công
Hồi trống Cổ thành là linh hồn của hồi thứ hai mươi tám, là hồi trống của sự sum vầy, minh oan, của sự trung thành với chủ. Nó còn biểu dương sự trung thành với chủ trung nghĩa của hai người anh hùng Quan Công và Trương Phi .
Đoạn trích mở ra bằng cảnh gặp gỡ của hai đồng đội Quan Công và Trương Phi. Muốn đến được Nhữ Nam đoàn viên với Lưu Bị, Quan Công buộc phải đưa hai người chị của mình qua Cổ thành, đến đây thì bất chợt nghe tin Trương Phi đang xuất hiện tại đây. Vui mừng khôn xiết, Quan Công cho mời Trương Phi ra trước cổng thành. Thế nhưng, nhận lại chỉ là sự đương đầu giữa hai người và một ngàn binh lính phía sau Trương Phi. Nguyên cớ do tại Trương Phi cho rằng Quan Công đã hàng Tào Tháo mà phản bội ơn nghĩa vườn đào của ba bạn bè. Là một người có tính cách nóng nảy, bộc trực, thẳng tính, dứt khoát và cương trực, Trương Phi vừa hay tin đã nổi giận đùng đùng. Trái lại Quan Công lại là một người biết nhã nhặn, khoan dung và thận trọng, tuy thế cả hai đều là những người anh hùng trung nghĩa .
Ở đây, tác giả đã kiến thiết xây dựng lên cuộc đương đầu vô cùng kịch tính với hai nhân vật có nét tính cách trái ngược trọn vẹn nhau. Nghệ thuật miêu tả tính cách nhân vật ở đây vô cùng xuất sắc, qua đó mà La Quán Trung đã thể hiện được đậm cá tính cũng như làm rõ thêm những xích míc trong câu truyện .
Đầu tiên phải kể tới là nhân vật Trương Phi. Ấn tượng tiên phong đến với người đọc là một Trương Phi cực kỳ nóng nảy, uất hận, dứt khoát. Khi nghe tin người anh của mình đã hàng Tào, một hai đòi giết chết cho hả giận. Thế nhưng cũng là Trương Phi ấy khi nghe được đầu đuôi câu truyện đã nhỏ lệ mà thụp xuống lạy Quan Công, một con người vô cùng giàu tình cảm .
La Quán Trung không đưa ra những lời nhận xét trực tiếp về từng con người trong câu truyện mà ông lại dùng những cử chỉ, những nét tính cách riêng không liên quan gì đến nhau, những hành vi và đặt vào trong mối quan hệ với nhân vật khác để nhân vật chính tự thể hiện nét tính cách của mình. Với Trương Phi, ông để nhân vật đưa ra hành vi vô cùng kinh khủng “ Trương Phi mắt tròn xoe, râu vểnh ngược, hò thét như sấm. múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công ”, cùng với đó là những lời nói vô cùng tức giận : “ hầm hầm quát ; ” Mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao nữa ? ”. Hành động và ngôn từ của Trương Phi rất là bộc trực, nóng nảy, biểu lộ cho một đậm cá tính cực kỳ nóng nảy, dứt khoát và cương trực của bậc đại trượng phu .
Trong mối quan hệ với những nhân vật khác, mặc dầu được Tôn Càn cùng hai người chị dâu ra sức thanh minh cho Quan Công, nhưng Trương Phi không hề biến hóa dự tính của mình. Qua đó hoàn toàn có thể thấy, hành vi cạnh tranh đối đầu của Trương Phi khi gặp Quan Công ở Cổ thành là một hành vi đã được tâm lý thận trọng, không phải là hành vi bộc phát trong lúc nóng giận. Bởi lâu nay, lời thề trung nghĩa của những bậc trượng phu vô cùng thiêng liêng, nếu vi phạm thì chỉ có cái chết mới hoàn toàn có thể bù đắp nổi .
La Quán Trung đã đặt Trương Phi vào một trường hợp vô cùng kịch tính nhằm mục đích thể hiện tính cách của nhân vật, đồng thời sử dụng chiêu thức miêu tả trái ngược, một Trương Phi tuy nóng nảy, bộc trực nhưng lại cực kỳ trọng tình cảm, tình nghĩa huynh đệ .
Đối mặt với Trương Phi là Quan Công, tác giả đã đặt nhân vật này vào trong một trường hợp rất là kịch tính khi bị hoài nghi trở thành kẻ phản bội bạn bè của mình. Cũng như Trương Phi, Quan Công được tác giả miêu tả trải qua những hành vi, cử chỉ của mình. Với bút pháp miêu tả cổ xưa, tác giả đã dựng lên nổi bật của người trượng phu trượng nghĩa .

Đoạn trích Hồi trống Cổ thành được xây dựng với một kết cấu hoàn chỉnh, có mở đầu, phát triển sự việc, với nút thắt được hình thành và mở nút một cách triệt để. Nếu như mở đầu là hình ảnh Quan Công đến Cổ thành và gọi Trương Phi ra đón thì cách triển khai câu chuyện là khi mâu thuẫn nảy sinh giữa hai anh em. Những xung đột kịch tính diễn ra giữa Quan Công và Trương Phi được mở ra với nguyên do Trương Phi vô cùng tức giận với Quan Công vì cho rằng Quan Công đã bội nghĩa, phản bội huynh đệ đi theo kẻ thù, bất trung bất nghĩa. Thế nhưng Trương Phi đâu biết rằng mọi nước đi của Quan Công đều vì bảo hộ hai người chị dâu yếu đuối nên mới trái lời thề, với khí phách anh hùng của mình.

Xung đột được tăng trưởng liên tục một cách rất là logic. Trước khi gặp mặt, nếu như Trương Phi vừa nghe tin Quan Công tới đã không nói năng gì mà chỉ “ mặc áo giáp, vác mau lên ngựa, dẫn quân ra cửa bắc ”, “ mặt trợn tròn, râu hùm vểnh ngược, hò hét, múa mâu đòi đâm Quan Công ”, một tâm trạng rất là kích động, cực kỳ tức giận tới sục sôi thì Quan Công lại trọn vẹn trái ngược .
Không hề biết rằng người em kết nghĩa đang vô cùng khó chịu với mình, Quan Công khi gặp mặt Trương Phi thì vô cùng mừng thầm, “ giao long đao cho Chiêu Thương cầm, tế ngựa lại đón ”. Đến khi thấy người em cầm mâu đâm thẳng về phía mình, Quan Công mới giật mình vừa tránh mũi mâu vừa nhắc hỏi em rằng tại sao làm vậy “ hiền đệ cớ làm thế nào, há quên nghĩa vườn đào ru ? ”. Thái độ của Quan Công vừa rất là tỉnh bơ, lại rất là mềm mỏng, nhượng bộ. Trong khi Trương Phi tức giận xưng hô mày – tao, mắng anh rằng “ mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao ? ”, chứng minh và khẳng định hai người chị dâu bị lừa, Trương Phi cho rằng đã là người trung nghĩa thì phải trung thành với chủ, “ thà chết chứ không chịu nhục ”. Trương Phi – một con người chính trực có cái nhìn rất rõ ràng về chữ trung, chính thế cho nên khi Tôn Càn cất lời bênh vực Quan Công thì Trương Phi đã mắng rằng “ mày cũng nói láo, nó đâu có bụng tốt, nó đến đây dễ bắt ta đó ”. Bộc lộ cho người ta thấy một vị tướng quân vô cùng dũng mãnh nhưng cũng vô cùng nóng nảy, cương trực, có phần thô lỗ nữa. Trái lại, Quan Công lại vô cùng tỉnh bơ, nói với Trương Phi bằng những lời lẽ vô cùng nhẹ nhàng, thái độ khuyên bảo, nói câu nào cũng xưng là hiền đệ, hơn thế, Quan Công còn cầu cứu hai người chị dâu, dùng lời của hai người chị mà thanh minh với người em của mình “ hiền đệ nói vậy thì oan uổng cho ta quá ”, “ nếu ta đến bắt em tất phải mang theo quân mã chứ ? ”. Từng lời nói vô cùng nhẫn nại lý giải, mặc dầu Quan Công đang trong tình thế vô cùng ngặt nghèo nhưng vẫn luôn tỉnh bơ, khoan dung mà xử lý yếu tố .
Thế nhưng, mối xích míc giữa hai đồng đội còn chưa sáng tỏ thì nút thắt của câu truyện lại được tác giả buộc chặt hơn nữa bằng sự kiện Sái Dương đem theo quân mã đến Cổ thành. Chính vấn đề này tuy ngẫu nhiên mà lại vô cùng hài hòa và hợp lý đã đẩy xích míc, mối hoài nghi của Trương Phi với Quan Công lên tột đỉnh nóng bức, buộc phải xử lý yếu tố bằng hành vi .
Chính trong lúc này, Quan Công đã mở lời với người em kết nghĩa vườn đào rằng “ hiền đệ hãy khoan, xem ta chém tên tướng ấy, để tỏ lòng thực của ta ”. Một lời nói thốt ra vừa tỏ lòng trung nghĩa, vừa giãi bày nỗi oan khiên của mình. Thế nhưng, Trương Phi lại không thuận tiện để Quan Công triển khai trách nhiệm của mình, Trương Phi đã thẳng thắn bắt Quan Công phải chém đầu Sái Dương chỉ trong vòng ba hồi trống. Không những vậy, Trương Phi còn thẳng tay đánh trống, không chút chần chừ, bởi lẽ hắn đã quyết tìm ra thực sự và lẽ phải, cái mong ước ấy thôi thúc hắn muốn biết được sớm nhất. Giờ đây, trách nhiệm này không còn là một trách nhiệm thông thường nữa mà trở nên vô cùng khó khăn vất vả, đầy nguy khốn. Vậy nhưng, Quan Công để chứng tỏ cho lòng thành của mình đã không ngần ngại nhận lời, và quả đúng là người anh hùng dũng mãnh, hồi trống tiên phong còn chưa dứt, đầu Sái Dương đã rơi. Quan Vũ quả không hổ danh là một bậc tướng quân đầy oai phong, có tài năng .
Thử thách qua đi, Trương Phi mới phần nào bình tâm lại, tâm lý mọi yếu tố của câu truyện, hỏi kĩ tên lính cùng hai người chị dâu của mình, lúc bấy giờ, hắn mới thực tin Quan Vũ, “ rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường ”. Có thể nói, Trương Phi là một người tướng dũng mãnh, nóng nảy, nhưng lại cương trực, hắn biết nhận ra sai lầm đáng tiếc, biết sửa sai và phục thiện. Còn Quan Vũ đã chứng tỏ mình là một bậc đại trượng phu không chỉ có năng lực hơn người mà khí phách cũng vô cùng quật cường .
Hồi trống Cổ thành kết thúc nhưng dư âm trong lòng người đọc tất cả chúng ta còn lại vô cùng can đảm và mạnh mẽ. Hồi trống vang lên trong lòng Cổ thành như tiếng trống của sự thử thách tấm lòng trung kiên, sự minh oan và sự sum vầy. Đặt tên là Hồi trống Cổ thành vừa gợi lên không khí trận mạc, gợi lên xích míc giữa hai người đồng đội Trương Phi và Quan Công, giữa Quan Công và Sái Dương, đó là những xích míc vừa nóng bức, vừa là điểm chính, là nút thắt đẩy câu truyện lên cao trào. Hồi trống ấy gióng lên với điều kiện kèm theo của Trương Phi, vừa là quan tòa phán xét Quan Vũ, buộc Quan Vũ phải chém đầu Sái Dương trong thời hạn nhanh nhất, nó cũng thôi thúc khát vọng minh oan của Quan Vũ và khiến hắn có thêm sức mạnh để tỏ bày tấm lòng của mình. Cuối cùng, hồi trống đó là không khí hào hùng của chiến trận, thúc giục ý thức, sĩ khí chiến đấu, vừa ngợi ca khí phách của những người anh hùng, ca tụng sự thắng lợi, niềm tin vào họ .
Về phần thẩm mỹ và nghệ thuật, La Quán Trung đã vô cùng xuất sắc khi kiến thiết xây dựng lên những hình tượng nhân vật nổi bật, mang tính hình tượng vô cùng lớn. Ông cũng không trực tiếp thể hiện tính cách nhân vật mà kiến thiết xây dựng nó qua cử chỉ, lời nói, hành vi của từng người. Nghệ thuật kể chuyện theo tiểu thuyết chương hồi được tác giả sử dụng triệt để, kiến thiết xây dựng trường hợp truyện với những xung đột kịch tính, tạo nên sức mê hoặc vô cùng lớn cho người đọc .
Đoạn trích Hồi trống Cổ thành đem lại cho người đọc tất cả chúng ta thật nhiều xúc cảm. Không chỉ là sự hoảng sợ chờ đón sự minh oan của Quan Công, những hành vi của Trương Phi mà còn cho tất cả chúng ta những âm hưởng của tình nghĩa huynh đệ kết nối. Tam Quốc Diễn Nghĩa nói chung và đoạn trích Hồi trống Cổ thành nói riêng quả thực là tác phẩm vô cùng xuất sắc, xứng danh là một trong tứ đại danh tác nổi tiếng nhất của Trung Quốc .
— — — — — HẾT BÀI 1 — — — — — –

Để hỗ trợ các em trong việc học và tìm hiểu đoạn trích “Hồi trống cổ thành”, bên cạnh bài phân tích trên đây, các em có thể tham khảo: Soạn bài Hồi trống Cổ Thành, Ngữ văn lớp 10, Phân tích ý nghĩa của hồi trống trong Hồi trống cổ thành, Phân tích nhân vật Trương Phi trong truyện Hồi trống Cổ Thành, Kể lại nội dung đoạn trích Hồi trống cổ Thành theo lời của Quan Công.
 

2. Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành, mẫu số 2 :

Có thể nói tiểu thuyết chương hồi là thể loại đạt được nhiều thành tựu điển hình nổi bật nhất trong kho tàng văn học thời Minh – Thanh ở Trung Quốc. Một trong những tác phẩm nổi tiếng thời kì này phải kể đến “ Tam quốc diễn nghĩa ” của La Quán Trung. Ông là tác giả đã có những góp phần xuất sắc cho thể loại tiểu thuyết lịch sử dân tộc thời Minh – Thanh và “ Tam quốc diễn nghĩa ” có tác động ảnh hưởng thâm thúy đến Nước Ta và những nước trên quốc tế .
Đây là tác phẩm lớn gồm 120 hồi được sinh ra vào đầu thời nhà Minh ( 1368 – 1644 ) kể chuyện “ cát cứ phân tranh ” của ba tập đoàn lớn phong kiến Ngụy – Thục – Ngô với những cuộc cuộc chiến tranh diễn ra liên miên, đời sống nhân dân khổ cực trong gần 100 năm của nước Trung Quốc thời cổ. Đoạn trích “ Hồi trống Cổ Thành ” thuộc hồi 28 của tác phẩm. Nội dung của đoạn trích kể về việc Quan Công đưa hai chị đến Cổ Thành thì biết Trương Phi đang chiếm thành, tạm lấy chốn nương thân liền sai Tôn Càn vào thành báo tin để Trương Phi ra đón hai chị. Gặp lại Trương Phi, Quan Công “ mừng cuống vô cùng ” còn Trương Phi do hiểu nhầm Quan Công “ hàng Tào Tháo ” nên “ múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công ”. Đang trong lúc phân trần thực sự thì quân Tào kéo đến, Quan Công đã lấy đầu của Sái Dương – tên tướng cầm đầu quân Tào. Sau này, Trương Phi mới tin Quan Công và “ mời hai chị vào thành ” .
Đoạn trích này đã khắc họa thành công xuất sắc hai nhân vật Trương Phi và Quan Công với những đặc thù tính cách điển hình nổi bật. Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi là bạn bè kết nghĩa nơi vườn đào, có lời thề sống chết bên nhau. Họ cùng có chí Phục hồi lại nhà Hán, mang lại thái bình cho quốc gia và sự ấm no cho nhân dân. Kẻ nào phản bội lại nghĩa tình đồng đội thì đó là kẻ bất trung, bất nghĩa. Trước đó, họ nương náu dưới trướng Tào Tháo nhưng khi hiểu được thực chất gian hùng của Tào Tháo nên họ đã bỏ đi. Vì phải “ hộ tống hai chị dâu nên Quan Công tạm hàng Tào Tháo với điều kiện kèm theo hàng Hán chứ không hàng Tào ”. Tào Tháo tìm mọi cách thu phục Quan Công nhưng khi biết tin Lưu Bị đang ở bên Viên Thiệu thì Phi trả hết con dấu, châu báu, lên đường tìm anh. Đến Cổ Thành thì Quan Công gặp Trương Phi và bị Trương Phi hiểu nhầm .
Với tính tình nóng nảy, cương trực, Trương Phi “ mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công ”. Trương Phi “ hầm hầm quát ” người đồng đội kết nghĩa vườn đào với mình năm xưa : “ Mày đã bội nghĩa, còn mặt nào đến gặp tao nữa ? ” và quyết liều sống chết với Quan Công. Trương Phi không nghe bất kể một lời lý giải nào từ Quan Công, Cam phu nhân, Mi phu nhân và Tôn Càn. Trương Phi không xưng hô lễ nghi như “ nhị ca ” – “ tiểu đệ ” mà xưng “ tao ” – “ mày ”, gọi Quan Công là “ nó ”, là “ thằng phụ nghĩa ”. Điều ấy chứng tỏ Trương Phi là con người thẳng thắn, không hề dung tha cho kẻ đã phản bội bạn bè, làm những điều phi nghĩa. Nhân vật này còn quả quyết khẳng định chắc chắn : “ Hai chị bị lừa dối đấy. Trung thần thà chịu chết chứ không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ ? ” Đó là câu nói biểu lộ lí lẽ, quan điểm và sự dứt khoát của Trương Phi. Bậc bề tôi quyết trung thành với chủ với vua, thà chịu chết chứ không chịu đầu hàng quân địch .
Mâu thuẫn giữa hai nhân vật được La Quán Trung đẩy lên cao trào khi Trương Phi trông thấy quân Tào kéo đến do Sái Dương đứng vị trí số 1, “ vác đao tế ngựa xông đến ”. Vốn đã hoài nghi Quan Công ngay từ đầu nên khi trông thấy cảnh tượng “ bụi bay mù trời, một toán quân mã kéo đến, cờ hiệu phấp phới chính là cờ Tào ” như đến để bắt mình nên Trương Phi lại càng nổi giận và “ múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan Công ”. Khi Quan Công tỏ lòng thực của mình bằng cách chém tên tướng Sái Dương thì Trương Phi cũng nhất quyết ra điều kiện kèm theo : “ Nếu mày quả có lòng thực, ta đánh ba hồi trống, mày phải chém được tên tướng ấy ”. Đây là thời cơ để Quan Công chứng minh được sự trong sáng và tấm lòng ngay thật, trung nghĩa của mình .

Những bài Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành lớp 10 hay nhất
Chưa dứt một hồi trống, “ đầu Sái Dương đã lăn dưới đất ”, “ quân Tào chạy tan tác ” nhưng tác dụng ấy cũng chưa thuyết phục được lòng tin của Trương Phi. Chỉ khi nghe một tên lính kể chuyện Sái Dương nghe tin Quan Công giết cháu ngoại mình bèn “ nổi giận đùng đùng ” muốn sang Hà Bắc đánh Quan Công nhưng Tào Tháo không cho đi, “ nhân sai Nhữ Nam đánh Lưu Tích ” không ngờ đi đến Cổ Thành gặp Quan Công thì lúc đó Trương Phi mới “ tin anh là thực ” và “ mời hai chị vào thành ”. Hai người chị kể cho Trương Phi nghe những việc mà Quan Công trải qua khiến Trương Phi “ rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường ”. Trương Phi tuy tính tình nóng nảy nhưng khi hiểu hết câu truyện và thực trạng của người anh kết nghĩa thì đã tin cậy và phục thiện. Đó là một trong những vẻ đẹp nhân cách của nhân vật này .
Bên cạnh đó, tác giả La Quán Trung cũng khắc họa nhân vật Quan Công với tính cách khiêm nhường, trung nghĩa, thủy chung với tình bạn bè kết nghĩa vườn đào. Khi gặp được Trương Phi, Quan Công “ mừng cuống vô cùng, giao long đao cho Châu Thương cầm, tế ngựa lại đón ”. Ngay cả khi bị Trương Phi gọi là “ mày ”, “ thằng ”, ” nó ” nhưng Quan Công vẫn giữ cách xử sự đúng mực, độ lượng khi gọi Trương Phi là “ em ” và “ hiền đệ ”. Quan Công rất là bình tĩnh khi “ tránh mũi mâu ”, nhờ hai chị làm nhân chứng cho sự trung thành với chủ của mình. Không những thế, Quan Công rất coi trọng tình nghĩa bạn bè đã có và muốn chứng minh điều ấy qua hành vi chém Sái Dương “ để tỏ lòng thực ”. Trước sự hoài nghi của Trương Phi lớn như vậy nhưng Quan Công vẫn giữ được bình tĩnh và sự nhã nhặn của bản thân để minh oan .
Hồi trống có ý nghĩa tóm gọn hàng loạt linh hồn, mang lại không khí chiến trận cho đoạn trích. Đó là hồi trống thử thách, minh oan, đoàn viên của ba bạn bè của Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi. Đoạn trích đã bộc lộ được tính cương trực của Trương Phi và lòng trung nghĩa của Quan Công. Kết cấu của “ Hồi trống Cổ Thành ” như một vở kịch hoàn hảo và mang những đặc thù nghệ thuật và thẩm mỹ tiêu biểu vượt trội của tiểu thuyết chương hồi. Tác phẩm “ Tam quốc diễn nghĩa ” không chỉ trình diện cục diện chính trị Trung Quốc lúc bấy giờ mà còn để lại những bài học kinh nghiệm về nhân, lễ, nghĩa, trí, tín của Nho giáo, những cách ứng xử của bậc quân tử. Đây cũng là nguyên do khiến tác phẩm luôn có sức mê hoặc so với những thế hệ bạn đọc .

3. Phân tích bài Hồi trống Cổ Thành, mẫu số 3 :

“ Tam quốc diễn nghĩa ” được coi là một trong bốn tác phẩm cổ xưa nổi tiếng nhất Trung Quốc. Tác phẩm gây ấn tượng với người đọc bởi “ tuyệt nhân ” – Lưu Bị, “ tuyệt trí ” – Khổng Minh, “ tuyệt gian ” – Tào Tháo. Trích đoạn “ Hồi trống Cổ Thành ” đặc biệt quan trọng làm điển hình nổi bật vẻ đẹp và phẩm chất tuyệt nghĩa của Trương Phi, đồng thời qua đó, ta cũng thấy ý nghĩa của yếu tố “ trung thành với chủ hay phản bội ” được đặt ra trong đoạn trích .
Đoạn trích Hồi trống Cổ Thành nằm giữa hồi thứ 28 của bộ tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa, kể về việc Trương Phi gặp lại Quan Công sau bao ngày xa cách nhưng với thái độ tức giận, đòi đâm Vân Trường. Dù Quan Công ra sức lý giải, mọi người can ngăn, Trương Phi lại càng tức giận. Thậm chí, khi quân mã của Tào Tháo đến, lửa giận lại càng bừng lên kinh hoàng. Chỉ đến khi Quan Công lấy đầu Sái Dương – tướng của Tào Tháo sau một hồi trống thì Trương Phi mới nguôi giận. Khi nghe tên lính kể chuyện thực hư, Trương Phi mới tin, mếu máo thụp lạy Vân Trường .
Trước tiên, đoạn trích khắc họa cảnh gặp mặt và xích míc giữa Trương Phi và Quan Công. Lúc này, vẻ đẹp của hai nhân vật bộc lộ qua việc nghe tin báo. Quan Công khi nghe tin em thì mừng cuống vô cùng, nôn nả muốn gặp mặt và tin cậy Trương Phi sẽ mừng thầm đón mình. Qua đó, nhân vật toát lên vẻ đẹp là một người giàu lòng trung nghĩa, giàu tình nghĩa và biết nghĩ cho mọi người. Trái với Quan Công, Trương Phi nghe tin Quan Công đến bèn “ chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo giáp, vác xà mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân ” chạy lại đâm Quan Công. Hành động dứt khoát, kinh khủng ấy khẳng định chắc chắn vẻ đẹp cương trực, khảng khái, trắng đen rõ ràng của Trương Phi .

Bài Phân tích đoạn trích Hồi trống Cổ Thành ngắn gọn, dễ hiểu
Vẻ đẹp của hai nhân vật còn toát lên khi cả hai gặp mặt. Quan Công khi mới gặp Trương Phi vội tránh mũi mâu, nhắc lại tình nghĩa vườn đào và ra sức thanh minh cho bản thân mình : “ Chuyện này em cũng không biết, ta cũng khó nói. May có hai chị ở đây, em đến mà hỏi ”. Lời nói dứt khoát cùng hành vi từ tốn, điềm đạm ấy chứng tỏ Quan Công là một người kiên trì, nhẹ nhàng dù rơi vào trường hợp khó xử. Trái lại, Trương Phi khi vừa gặp Quan Công bèn quát mắng, nổi giận đùng đùng cho Quan Công là kẻ bội nghĩa, thậm chí còn không nghe những lời khuyên can của mọi người, lời thanh minh của Quan Công. Qua đó, vẻ nóng nảy, cương trực của con người tuyệt nghĩa đã được tôn vinh .
Chi tiết Hồi trống hóa giải xích míc của cả hai càng tô đậm vẻ đẹp của hai nhân vật. Khi nhìn thấy quân mã của Tào Tháo kéo đến, Quan Công đưa ra gợi ý chém tên tướng Sái Dương để tỏ lòng. Dường như tấm lòng trung nghĩa, trước sau như một ấy nhất quát với tính cách điềm đạm của Quan Công. Trương Phi đưa ra lời thách đố khi đánh ba hồi trống, Quan Công phải chém đầu tên tướng giặc. Trong khi Trương Phi đánh trống, Quan Công múa đao xô lại, hành vi dứt khoát chém đầu Sái Dương. Có thể nói, chi tiết cụ thể hồi trống Cổ Thành đã xử lý xích míc một cách nhanh chóng, đồng thời khắc sâu và làm điển hình nổi bật tấm lòng trung nghĩa của Quan Công, vẻ thẳng thắn can đảm và mạnh mẽ của Trương Phi. Hồi trống cũng đem lại không khí chiến trận đặc trưng, mọi xích míc đều được xử lý bằng đường gươm, mũi giáo trong không khí thúc giục, binh mã ngập trời. Chi tiết này cũng bộc lộ thủ pháp phóng đại, cường điệu đặc trưng trong tiểu thuyết chương hồi .
Có thể nói, qua đoạn trích “ Hồi trống Cổ Thành ”, vẻ đẹp trung nghĩa của Quan Công và vẻ thẳng thắn của Trương Phi được tái hiện một cách chân thực. Tình anh em với ý niệm tín nghĩa, chân thành cùng lối ứng xử của người quân tử được gửi gắm qua tác phẩm là bài học kinh nghiệm không khi nào cũ dành cho mỗi tất cả chúng ta .
— — — — – HẾT — — — — — —

Tào Tháo uống rượu luận anh hùng cũng là một trích đoạn đặc sắc trong Tam Quốc diễn nghĩa, tìm hiểu về đoạn trích các em không nên bỏ qua Phân tích đoạn trích Tào Tháo uống rượu luận anh hùng của La Quán Trung.

Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo Dục

Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận .
Nguồn san sẻ : Trường trung học phổ thông TP Sóc Trăng ( thptsoctrang.edu.vn )

Source: https://evbn.org
Category : Làm Gì