Vì sao nói cuộc cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng triệt để nhất?

Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVIII đã lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, xóa bỏ nhiều trở ngại trên con đường phát triển của chủ nghĩa tư bản. Vậy vì sao nói cuộc cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng triệt để nhất?

1. Tình hình nước Pháp trước Cách mạng 

Tình hình kinh tế: 

– Về nông nghiệp: Giữa thế kỷ XVIII, nền nông nghiệp Pháp vẫn lạc hậu, công cụ canh tác rất thô sơ (chủ yếu dùng cày, cuốc) nên năng suất thấp. Nạn mất mùa, đói kém thường xuyên xảy ra, đời sống nhân dân rất khổ cực.

– Công cụ và phương thức canh tác vẫn thô sơ, lạc hậu, chủ yếu dùng cày và cuốc nên năng suất thấp. Ruộng đất bị bỏ hoang nhiều. Nạn mất mùa, đói kém thường xảy ra.

– Công, thương nghiệp đã phát triển, máy móc được sử dụng trong sản xuất. Nhiều trung tâm dệt, luyện kim ra đời. Các hải cảng lớn như Mác-xây, Boóc-đô… tấp nập tàu buôn ra vào, chở hàng xuất khẩu (rượu vang, vải vóc, quần áo, đồ thủy tinh…) đến nhiều nước và nhập máy móc, đường, cà phê từ Anh, châu Mĩ. Nhưng chế độ phong kiến chuyên chế đã cản trở sự phát triển của công, thương nghiệp: thuế má nặng, không có đơn vị tiền tệ và đo lường thống nhất, sức mua của dân nghèo rất hạn chế.

Tình hình chính trị – xã hội:

– Trước cách mạng, Pháp là một nước quân chủ chuyên chế. Nhà vua nắm mọi quyền hành.

– Xã hội phong kiến Pháp phân thành ba đẳng cấp: Tăng lữ, Quý tộc và Đẳng cấp thứ ba.

– Đẳng cấp Quý tộc nắm giữ những chức vụ cao trong bộ máy hành chính, quân đội. Tăng lữ và Quý tộc là những đẳng cấp được hưởng mọi đặc quyền kinh tế, nhưng không phải đóng thuế cho nhà vua.

– Đẳng cấp thứ ba gồm nhiều giai cấp và tầng lớp: tư sản, nông dân, bình dân thành thị. Họ không có quyền lợi chính trị. Nông dân chiếm 90% dân số (khoảng 24 triệu người), là giai cấp nghèo khổ nhất vì không có ruộng đất, bị nhiều tầng lớp áp bức bóc lột. Tư sản đứng đầu Đẳng cấp thứ ba, có thế lực kinh tế, song không có quyền lực chính trị.

 Đấu tranh trên mặt trận tư tưởng: 

Chế độ quân chủ chuyên chế cũng bị tố cáo, phê phán gay gắt trong lĩnh vực văn hóa, tư tưởng. Tiêu biểu cho cuộc đấu tranh này là những nhà tư tưởng kiệt xuất của giai cấp tư sản trong trào lưu triết học Ánh sáng như Sác-lơ Mông-te-xki-ơ, Vôn-te, Giăng Giắc Rút-xô. Những cuộc đấu tranh này nhằm ủng hộ những tư tưởng tiến bộ của giai cấp tư sản và kịch liệt tố cáo và lên án chế độ quân chủ chuyên chế của Lu-i XVI.

2. Diễn biến cuộc Cách mạng tư sản Pháp

Vua Lu-i XVI lên ngôi năm 1774, chế độ phong kiến ngày càng suy yếu. Do số nợ Nhà nước vay của tư sản không thể trả được (đến năm 1789 lên tới 5 tỉ livrơ) nên nhà vua phải thu nhiều thuế. Công, thương nghiệp đình đốn làm nhiều công nhân và thợ thủ công thất nghiệp. Tình hình này đã thôi thúc nhân dân đấu tranh mạnh mẽ chống chế độ phong kiến. Năm 1788, nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi, riêng mùa xuân năm 1789 đã có hàng trăm cuộc nổi dậy của nông dân và bình dân thành thị.

Để xoa dịu tình hình, cuối tháng 5-1789, vua Louis XVI triệu tập hội nghị 3 cấp. Đại diện của tầng lớp thứ 3 đến hội nghị đã bị 2 tầng lớp trên coi thường nên bỏ về và tự tổ chức một hội nghị quốc dân. Vua Pháp điều quân đến đàn áp làm cho quần chúng trong nước nổi giận và nhân dân Paris đã nổi dậy đánh chiếm ngục Bastille, mở màn cho cuộc đại cách mạng tư sản Pháp.

Sáng 14-7-1789, hàng vạn người dân Paris cầm vũ khí tiến đến ngục Bastille. Viên coi ngục lệnh cho binh sĩ nổ súng về phía người dân; quân khởi nghĩa dựng chiến hào đánh trả. Sau 4 giờ chiến đấu, quân khởi nghĩa đã chiếm được ngục Bastille. Vua Louis XVI nghe tin liền tìm cách điều quân đội tới đàn áp. Trong khi đó, người dân Paris thiếu thực phẩm nên phụ nữ ở thủ đô đã kéo đến cung điện của Louis XVI đòi lương thực. Vua và hoàng hậu tìm cách chạy trốn nhưng đã bị đám đông bắt sống. Nghe tin vua bị bắt, nhân dân trong nước lập tức đứng lên khởi nghĩa. Sau khi khởi nghĩa thành công, giới tư sản và quý tộc tự do giành lấy chính quyền và ra bản “Tuyên ngôn nhân quyền”, cương lĩnh cách mạng của giai cấp tư sản.

– Nội dung Tuyên ngôn có một số điều sau:

Điều 1: Mọi người sinh ra đều có quyền sống tự do và bình đẳng…

Điều 2: …. (được hưởng) quyền tự do, quyền sở hữu, quyền được an toàn và quyền chống áp bức.

Điều 17: Quyền sở hữu là quyền bất khả xâm phạm và thiêng liêng, không ai có thể tước bỏ.

Tiếp đó, giới tư sản và quý tộc tự do ra bản “Hiến pháp 1791” và xây dựng chính thể quân chủ lập hiến. Giữa tháng 6-1791, vua Louis XVI và hoàng hậu chạy trốn khỏi nơi giam giữ nhưng khi đến biên giới vùng Varennes thì bị bắt trở lại Paris. Nhân dân Pháp đòi đưa nhà vua ra xét xử nhưng giới quý tộc và tư sản nắm quyền lại muốn để vua tại vị. Để bảo vệ quyền lợi cho mình, giới quý tộc và tư sản nắm quyền ra các đạo luật cấm biểu tình, lập hội, bãi công… Ngày 10-8-1792, nhân dân Paris tổ chức khởi nghĩa lần 2 để lật đổ vua và bọn tư sản nắm quyền. Khởi nghĩa thắng lợi, chính quyền về tay phái Girondin (chủ trương ôn hòa). Ngày 22-9-1792, phái Girondin ra tuyên bố thành lập nước Cộng hòa Pháp. Tháng 1-1793, Quốc hội đồng ý xử chém vua Louis XVI.

Ngày 31-5-1793, người dân Paris tổ chức khởi nghĩa lần 3 để lật đổ phái Girondin và đưa phái Jacobin lên lãnh đạo đất nước. Phái Jacobin đã đánh tan thù trong, giặc ngoài nhưng vẫn duy trì các đạo luật cấm đoán tự do của người dân nên tháng 7-1794, phái này bị đảo chính lật đổ. Các nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng, cách mạng tư sản Pháp đã lật đổ được chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền. 

Quần chúng phấn khởi, hưởng ứng lệnh tổng động viên. Quân đội cách mạng được tổ chức và trang bị tốt, lại có tinh thần chiến đấu cao. Liên minh chống Pháp bị đánh bại và bắt đầu tan rã từ ngày 26/6/1794. Sau khi chiến thắng ngoại xâm và nội phản, nội bộ phái Gia-cô-banh bị chia rẽ. Nhân dân cũng không ủng hộ chính quyền nữa vì quyền lợi không được đảm bảo như giới cầm quyền Gia-cô-banh đã hứa. Ngày 27/7/1794, tư sản phản cách mạng tiến hành cuộc đảo chính. Rô-be-spie và các bạn chiến đấu của ông bị bắt và bị xử tử. Thời kỳ chuyên chính Gia-cô-banh chấm dứt.

Quần chúng là lực lượng chủ yếu đưa cách mạng đạt tới đỉnh cao của sự thắng lợi. Sau cách mạng, một số quyền lợi cho người dân đã được đáp ứng. Vì vậy, cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVIII đã góp phần thúc đẩy các cuộc đấu tranh chống phong kiến ở các nước châu Âu. Để ghi nhớ sự kiện này, 14-7 trở thành Ngày Quốc khánh của nước Pháp.        

3. Vì sao nói cuộc cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng triệt để nhất?

Cách mạng tư sản Pháp được đánh giá là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất thời cận đại vì nó đã thực hiện triệt để những nhiệm vụ của một của cách mạng tư sản, đó là lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, xóa bỏ nhiều trở ngại trên con đường phát triển của chủ nghĩa tư bản. Quần chúng nhân dân là lực lượng chủ yếu đưa cách mạng đạt tới đỉnh cao – nền chuyên chính dân chủ Gia-cô-banh.

Cuộc cách mạng tư sản pháp là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất vì những ý nghĩa quan trọng sau:

– Đối với nước Pháp:

+ Cuộc cách mạng tư sản pháp đã lật đổ chính quyền quân chủ chuyên chế, thủ tiêu mọi tàn dư phong kiến.

+ Cuộc cách mạng tư sản pháp  nhằm giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.

+ Cuộc cách mạng tư sản pháp  hình thành thị trường dân tộc thống nhất mở đường cho lực lượng tư bản chủ nghĩa ở Pháp phát triển. Không chỉ vậy cuộc cuộc cách mạng tư sản pháp  còn giúp những cản trở đối với công thương nghiệp bị xóa bỏ, thị trường dân tộc thống nhất được hình thành.

+  Cuộc Cách mạng này đã tuyên bố một chế độ chính trị mới ở Pháp, đã giải phóng nông dân khỏi những ràng buộc phi lý của chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Trong cuộc cách mạng này, giai cấp tư sản đã đóng vai trò lãnh đạo cách mạng, quần chúng nhân dân là lực lượng chủ yếu đã tham gia vào tiến trình của cách mạng và đã đưa cách mạng tiến lên, vượt ra ngoài ý muốn của giai cấp tư sản. Chính sự tham gia của quần chúng nhân dân đã làm cho cách mạng Pháp mang tính dân chủ rộng rãi và triệt để cách mạng so với những cuộc cách mạng trước nó.

–  Đối với thế giới:

Cách mạng Pháp có một ý nghĩa lịch sử quan trọng không những đối với lịch sử nước Pháp mà cả đối với lịch sử châu Âu lúc bấy giờ. Những tư tưởng dân chủ của CM Pháp ảnh hưởng đến các nước châu Âu và làm cho chế độ phong kiến ở các nước này bị lung lay. Cách mạng Pháp xứng đáng là một cuộc đại cách mạng. Nó đã làm biết bao nhiêu việc cho giai cấp của nó, tức là giai cấp tư sản, đến nỗi trọn thế kỷ XIX là thế kỷ đem lại văn minh và văn hóa cho toàn thể nhân loại đã diễn tiến dưới dấu hiệu của cách mạng Pháp

+ Cuộc cách mạng tư sản pháp giúp hế độ phong kiến bị lung lay ở khắp châu Âu.

+ Cách mạng tư sản Pháp đã mở ra thời đại mới – thời đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở các nước tiên tiến thời bấy giờ.

+ Cách mạng tư sản Pháp được đánh giá là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất thời cận đại vì nó đã thực hiện triệt để những nhiệm vụ của một của cách mạng tư sản, đó là lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, thống nhất thị trường dân tộc, thiết lập nền cộng hòa, tấn công vào thành trì cuối cùng của chế độ phong kiến là kinh tế, giải quyết vấn đề ruộng đất theo hướng dân chủ để mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh ở Pháp giai đoạn sau.

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Vì sao nói cuộc cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng triệt để nhất? mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: [email protected] để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!