Tuyến tụy là gì? Cấu tạo chức năng và các bệnh lý thường gặp

Tuyến tụy là một cơ quan quan trọng, đảm nhiệm rất nhiều chứng năng đối với cơ thể con người. Tuy nhiên vẫn còn khá nhiều người không biết tuyến tụy là gì, vị trí của tuyến tụy nằm ở đâu và có nhiệm vụ gì. Để có những thông tin về vấn đề này, bạn nên tham khảo bài viết ngay sau đây của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông.

Tuyến tụy là gì?

Tụy là một cơ quan có màu hồng nhạt nằm trong khu vực ổ bụng, nó có vai trò chuyển đổi thức ăn được đưa vào cơ thể thành nhiên liệu nuôi dưỡng các tế bào. 

Tụy là một cơ quan có màu hồng nhạt nằm trong khu vực ổ bụng

Tuyến tụy nằm ở đâu?

Tụy nằm sau dạ dày ở vùng bụng trên bên trái. Nó được bao quanh bởi các cơ quan khác bao gồm ruột non, gan và lá lách. Phần rộng nhất của tụy chính là điểm đầu, nằm ở trung tâm ở của ổ bụng, đuôi của tụy nằm liền kề với lá lách.

Hình ảnh mô tả vị trí của tụy trong cơ thể người

Hầu như tất cả tuyến tụy (95%) bao gồm mô ngoại tiết sản xuất các enzym tuyến tụy để tiêu hóa. Phần mô còn lại bao gồm các tế bào nội tiết. Những cụm tế bào này trông giống như quả nho và sản xuất ra các hormone điều chỉnh lượng đường trong máu và điều chỉnh sự bài tiết của tụy.

Cấu tạo tuyến tụy

Tụy có cấu tạo khá xốp, nặng khoảng 80 gram và dài xấp xỉ 15cm và có cấu trúc gồm 3 phần rõ ràng là đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Cụ thể:

• Đầu tụy:  Nằm ở vị trí sát đoạn tá tràng và đuôi tụy kéo dài đến sát lách. Đây là nơi dạ dày thải một phần thức ăn đã tiêu hóa vào ruột, và tuyến tụy tiết ra các enzym tiêu hóa giúp tiêu hóa thức ăn.

• Thân tụy: Là phần trung tâm

• Đuôi tụy: Phần này rất mỏng, nằm ở vị trí cuối cùng của tuyến tụy và kéo dài sang phía bên trái.

Hình ảnh mô tả tụy bị viêm

Ngoài ra, tuyến tụy còn bao gồm ống tụy một số mạch máu chính bao quanh, động mạch mạc treo tràng trên, tĩnh mạch mạc treo tràng trên, tĩnh mạch cửa và trục celiac, cung cấp máu cho tụy và các cơ quan khác trong ổ bụng. Trong đó Ống tụy nằm dọc suốt chiều dài của tụy và dẫn lưu dịch tụy đổ vào tá tràng.

Tuyến tụy có chức năng gì?

Tụy đảm nhiệm chức năng chính là nội tiết và ngoại tiết.

Chức năng nội tiết của tụy

Duy trì đường huyết. Cụ thể:

• Khi nồng độ đường trong máu bị hạ thấp, các tế bào tuyến tụy ngay tức thì sẽ tiết ra glucagon để có thể kéo chỉ số này tăng lên. Glucagon hoạt động bằng cách kích thích cơ thể tạo ra glucose và đồng thời giúp phân hủy hiệu quả glycogen thành glucose trong gan. 

• Khi nồng độ đường trong máu tăng cao, các tế bào của tuyến tụy tiết ra một lượng vừa đủ insulin nhằm mục đích hạ chỉ số này xuống mức bình thường. Insulin có khả năng như vậy là do khi nó được giải phóng sẽ tạo điều kiện cho những tế bào (nhất là tế bào ở cơ xương) hấp thụ và kích thích việc sử dụng glucose để tạo ra protein, chất béo cũng như carbohydrate.

Chức năng ngoại tiết của tụy

Tuyến tụy chứa các tuyến ngoại tiết chuyên sản xuất các enzyme quan trọng đối với hệ tiêu hóa. Các enzym này cụ thể là:

• Trypsin và chymotrypsin: Giúp tiêu hóa protein.

• Amylase: Giúp tiêu hóa carbohydrate.

• Lipase: Giúp phân hủy chất béo.

Chức năng của tuyến tụy bao gồm cả ngoại tiết và nội tiết

Mỗi ngày, tuyến tụy có thể bài tiết tới khoảng 1000ml dịch tụy. Khi chúng ta ăn cũng là lúc lượng dịch tụy này được tiết ra nhiều nhất. Hơn thế nữa, khi chúng ta chỉ cần nghĩ đến những món ăn mình yêu thích, hay nhìn thấy, ngửi thấy… thì đã có tới khoảng 20% dịch tụy được tiết ra.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu được rằng, trong quá trình thức ăn xuống dạ dày, dịch tụy được tiết ra khoảng 5-10%. Đáng chú ý, khi thức ăn đến ruột, 70% lượng dịch tụy còn lại được giải phóng hết để có thể tiêu hóa thức ăn.

Các bệnh thường gặp liên quan đến tuyến tụy

Các rối loạn ảnh hưởng đến tuyến tụy bao gồm viêm tụy, các tình trạng tiền ung thư như PanIN và IPMN, và ung thư tuyến tụy. Mỗi rối loạn có thể có những biểu hiện khác nhau và cần các phương pháp điều trị khác nhau.

Viêm tụy

Viêm tụy tụy xảy ra khi các chất tiết enzym tuyến tụy tích tụ và bắt đầu tự tiêu hóa cơ quan này. Nó có thể xảy ra dưới dạng các cơn đau cấp tính kéo dài vài ngày hoặc có thể là một tình trạng mãn tính tiến triển trong khoảng thời gian nhiều năm.

Triệu chứng điển hình của bệnh:

• Đau bụng trên.

• Tiêu chảy.

• Buồn nôn và nôn.

• Sụt cân nhanh.

• Vàng da, vàng mắt.

• Sốt

• Chóng mặt.

Ung thư tụy

Dạng ung thư tuyến tụy phổ biến nhất là ung thư biểu mô tuyến tụy, một khối u ngoại tiết phát sinh từ các tế bào lót trong ống tụy. Một dạng ít phổ biến hơn, khối u nội tiết, chiếm ít hơn 5% tổng số các khối u tụy và đôi khi được gọi là khối u tế bào nội tiết.

Nhìn chung đây là loại bệnh ung thư vô cùng nguy hiểm vì nó không có triệu chứng ở giai đoạn đầu, hầu hết người bệnh phát hiện ở giai đoạn muộn và điều trị khó khăn, tử vong cao.

Hình ảnh mô tả vị trí khôi u của tụy

Các triệu chứng ung thư tuyến tụy đặc trưng:

• Giảm cân nhanh mà không rõ nguyên nhân.

• Khó tiêu.

• Vàng da.

U nang tuyến tụy

U nang tuyến tụy là hiện tượng hình thành một túi dịch kín bên trên hoặc trong tụy. Đa số các trường hợp u nang là lành tính và có thể chỉ gây viêm tụy. Tuy nhiên, một số u nang vẫn có thể tiến triển thành ung thư hoặc tiền ung thư nếu không được can thiệp điều trị sớm.

U nang tuyến tụy thường có ít hoặc thậm chí không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Phần lớn các ca mắc bệnh này được phát hiện tình cờ khi khám sàng lọc sức khỏe, chụp CT hoặc MRI vùng bụng. Khi u nang phát triển đến một mức độ nhất định, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Đau lưng.

• Đau, sưng tại bụng trên.

• Vàng da.

• Nước tiểu tiết ra có màu trà.

• Phân nhạt màu.

• Tiêu chảy

• Chán ăn

• Giảm cân

• Buồn nôn và nôn

Khám và điều trị các bệnh tuyến tụy ở đâu?

Nếu đang tìm địa chỉ khám và điều trị các bệnh về tuyến tụy tại khu vực miền Bắc, khách hàng có thể lựa chọn Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Từ khi được thành lập, bệnh viện luôn được giới chuyên gia đánh giá cao về chất lượng.

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông – Địa chỉ khám chữa bệnh uy tín tại miền Bắc

Khoa Nội là một chuyên khoa mũi nhọn được Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đặc biệt chú trọng, đầu tư bài bản cả về trang thiết bị lẫn con người. Tất cả sự chuẩn bị này đều nhằm mục tiêu mang đến cho khách hàng dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng tốt nhất. Cụ thể:

• Đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm

  : Các bác sĩ tại khoa nội BVĐK Phương Đông bao gồm Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ được đào tạo bài bản tại các trường danh tiếng. Đáng chú ý, họ đều là những người giàu kinh nghiệm, có tâm với nghề.

• Dịch vụ thăm khám và điều trị chuyên nghiệp.

  BVĐK Phương Đông

  cung cấp các gói khám đa dạng để phù hợp với nhu cầu của từng đối tượng khách hàng. Sau khám và nhận kết quả, bác sĩ sẽ tư vấn chuyên sâu để có hướng xử trí tiếp theo.

• Trang thiết bị hiện đại: Khoa nội Bệnh viện Đa khoa Phương Đông sở hữu

  máy CT, máy nội soi ống mềm giúp phát hiện sớm chính xác ung thư ngay khi chưa có triệu chứng lâm sàng. Hệ thống trang thiết bị xét nghiệm, siêu âm được trang bị hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế.

• Phòng bệnh khang trang, sạch sẽ:

  Hệ thống phòng nội trú đa dạng, bao gồm cả phòng đơn, đôi, VIP phù hợp với từng đối tượng khách hàng.

• Không gian thoáng đãng:

  Với khuôn viên hơn 1000 ha, BVĐK Phương Đông đã trở thành bệnh viện tư nhân rộng nhất nhì thủ đô, sở hữu hệ thống cây xanh, vườn hoa và đài phun nước mang lại có khách hàng trải nghiệm tuyệt vời nhất.

Tuyến tụy là một bộ phận quan trọng trong hệ tiêu hóa, bạn nên thăm khám sức khỏe định kỳ để tầm soát, phát hiện sớm các bệnh lý về tụy nếu có.  Nếu bạn vẫn còn thắc mắc tuyến tụy là gì hoặc chưa hiểu rõ các cấu tạo chức năng hay cần tư vấn đầy đủ hơn, bạn có thể liên hệ trực tiếp đến chuyên khoa khám bệnh của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để được bác sĩ tư vấn cũng như thăm khám đầy đủ hơn nhé.