Trẻ Chậm Phát Triển Trí Tuệ: Khái niệm, Dấu hiệu, Biện pháp

Bên cạnh những sự phát triển về thể chất, vận động thì tình trạng trẻ chậm phát triển trí tuệ cũng nhận được nhiều sự quan tâm của nhiều bậc cha mẹ. Bài viết dưới đây cung cấp thông tin về về tình trạng trẻ chậm phát triển để cha mẹ có những phát hiện sớm và can thiệp kịp thời cho trẻ.

Khái niệm trẻ chậm phát triển trí tuệ

Chậm phát triển trí tuệ được coi là một loại rối loạn phát triển thần kinh thường xảy ra ở trẻ dưới 18 tuổi. Trẻ chậm phát triển trí não được đặc trưng bởi sự giảm đáng kể trong các hoạt động trí tuệ.

Thông thường, bé chậm phát triển trí não sẽ có chỉ số IQ từ dưới 70 đến 75. Với chỉ số IQ như vậy sẽ gây ảnh hưởng đến giới hạn về chức năng của não bộ và các khả năng khác như đối thoại, tự chăm sóc bản thân, hành vi xã hội, dễ bị kích động trước những tình huống đơn giản,…

Trẻ chậm phát triển nhận thức sẽ mất rất nhiều thời gian để có thể học được những điều đơn giản như ăn, nói, đi, đứng, vận động. Hơn nữa, những bé như vậy rất cần sự giúp đỡ và hỗ trợ từ những người thân xung quanh trong việc học tập và sinh hoạt hàng ngày.

Bài viết bạn phải đọc: Dấu Hiệu Chậm Phát Triển Ở Trẻ Sơ Sinh Cha Mẹ Cần Biết

Dấu hiệu nhận biết trẻ em chậm phát triển trí tuệ

Trẻ chậm phát triển nhận thức hoặc trẻ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ và học tập cũng,… là những dấu hiệu phổ biến của trẻ chậm phát triển trí tuệ. Dưới đây là một số những dấu hiệu thường gặp ở trẻ chậm phát triển trí não mà cha mẹ cần biết:

• Trẻ không đạt được đúng như những mốc phát triển lứa tuổi của trẻ.
• Trẻ không thể hiểu được những điều dù chỉ là đơn giản nhất.
• Trẻ không thể có được những suy nghĩ logic như đúng với độ tuổi.
• Trẻ gặp khó khăn trong ghi nhớ, tập trung và học tập.
• Trẻ không thể tự mình đưa ra một quyết định dù chỉ là đơn giản.
• Trẻ gặp khó khăn trong việc học các kỹ năng cơ bản nhất như mặc quần áo, đi vệ sinh hoặc tự mình ăn uống.
• Trẻ có những hành vi như trẻ nhỏ mặc dù trẻ đã lớn.

Ngoài những dấu hiệu trên thì trẻ chậm phát triển trí não còn có thể có một số những hành vi như sau:

• Trẻ thường hay phụ thuộc, hiếu chiến, bướng bỉnh, rối loạn tâm thần,…
• Trẻ cũng có thể tự gây thương tích cho bản thân.
• Trẻ gặp khó khăn trong việc hành xử xã hội với mọi người.
• Trẻ cũng thường thiếu tự tin, thụ động và khả năng chịu đựng thấp.

Bài viết bạn nên tham khảo: Dấu Hiệu Trẻ Chậm Phát Triển Thể Chất, Cha Mẹ Cần Làm Gì?

Phân loại mức độ trẻ chậm phát triển trí não

Có 4 mức độ để đánh giá tình trạng trẻ chậm phát triển trí tuệ là: nhẹ, trung bình, nặng và đặc biệt.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ mức nhẹ

Có khoảng 80% bé chậm phát triển trí tuệ thuộc nhóm này với một số những biểu hiện sau:

• Trẻ có chỉ số IQ từ 50 đến 75.
• Sự phát triển về các kỹ năng, vận động, quan sát,.. lúc nhỏ thường rất khó để phân biệt với những trẻ cùng độ tuổi.
• Trẻ gặp khó khăn trong việc đọc, viết khi đến độ tuổi đi học nhưng vẫn có thể hòa nhập với các bạn cùng trang lứa.
• Trẻ sẽ cần sự hỗ trợ của gia đình và cộng đồng để có thể tự lập khi trưởng thành.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ mức trung bình

Nhóm này chiếm 10% trên tổng số các bé chậm phát triển trí tuệ và có biểu hiện như sau:

• Trẻ có chỉ số IQ từ 35 đến 49.
• Nhóm trẻ này vẫn có thể học được các kỹ năng giao tiếp ngay từ khi còn bé
• Trẻ vẫn có thể tự chăm sóc bản thân dưới sự hướng dẫn của người lớn.
• Trẻ vẫn có thể học nhưng khả năng học tập của nhóm trẻ này chỉ dừng lại ở mức độ cơ bản và thường sẽ không vượt quá bậc tiểu học.
• Nhóm trẻ này khi lớn lên vẫn sẽ cần sự giám sát và trông nom.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ mức nặng

Nhóm này chiếm khoảng 3 – 4% trên tổng số trẻ chậm phát triển trí tuệ với những biểu hiện:

• Trẻ chậm phát triển trí não rơi vào nhóm nảy chỉ số IQ chỉ đạt từ 20 đến 34
• Rất khó khăn để nhóm trẻ này có thể tiếp thu được kỹ năng giao tiếp.
• Khả năng học tập của nhóm trẻ này chỉ có thể dừng lại ở việc làm quen với các chữ cái và con số.
• Nhóm trẻ này khi lớn lên vẫn không thể tự lập, thực hiện được rất ít hoạt động sinh hoạt và luôn cần có người hỗ trợ.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ đặc biệt

Đây là mức độ nặng nhất trong chậm phát triển trí tuệ. Chỉ có 1 – 2% trẻ chậm phát triển trí tuệ rơi vào nhóm này. Bé chậm phát triển trí não rơi vào nhóm này thường có những biểu hiện sau:

• Những trẻ thuộc nhóm này thường có chỉ số IQ dưới 20.
• Nhóm trẻ này cũng có thể cải thiện các kỹ năng chăm sóc bản thân và giao tiếp khi được huấn luyện.
• Khi lớn lên trẻ vẫn không thể tự lập mà vẫn luôn cần sự hỗ trợ từ người lớn và giám sát chặt chẽ.

Nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển trí tuệ

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ chậm phát triển trí não. Dưới đây là một số nguyên nhân mà cha mẹ nên biết để có thể phòng tránh từ sớm:

• Do di truyền những dị thể bất thường từ bố mẹ gây ra những khiếm khuyết về trí não.
• Trẻ mắc bệnh Phenylketone (một chứng rối loạn chuyển hóa), hội chứng Down, hội chứng nghiện rượu ở thai nhi (FAS) do người mẹ uống rượu khi mang thai, hội chứng Fragile X, nhiễm trùng bẩm sinh,…cũng gây ra những khiếm khuyết về trí tuệ.
• Người mẹ khi mang thai mắc phải các căn bệnh như rubella, rối loạn tuyến sữa hoặc bị nhiễm virus CMV thì thai nhi cũng có nguy cơ bị chậm phát triển.
• Đối với những trẻ lớn hơn một chút thì có thể là do trẻ mắc các căn bệnh về não như viêm màng não, viêm não, chấn thương não, thủy đậu, sởi, ho gà, cường giáp,..
• Trẻ tiếp xúc nhiều với những hóa chất độc hại như chì hoặc thủy ngân cũng dẫn đến trẻ bị khiếm khuyết trí tuệ.
• Hội chứng nghiện rượu ở thai nhi (FAS) do người mẹ uống rượu khi mang thai, hội chứng Fragile X, nhiễm trùng bẩm sinh,…

Điều trị trẻ chậm phát triển trí não như thế nào ?

Để điều trị cho trẻ chậm phát triển trí tuệ các chuyên gia sẽ phải dựa vào mức độ của trẻ để có thể có những biện pháp can thiệp phù hợp với từng mức độ như liệu pháp giáo dục, liệu pháp tâm lý, điều trị bằng thuốc,…

Bên cạnh đó, để trẻ có thể phát triển một cách tốt nhất thì cha mẹ nên phối hợp cùng với việc điều trị của chuyên gia, cụ thể như sau:

• Khuyến khích sự độc lập ở trẻ: Chỉ hướng dẫn trẻ khi thật sự cần thiết và có những phản ứng tích cực như khen ngợi trẻ khi trẻ thành thạo một điều gì đó mới.
• Tích cực cho trẻ tham gia vào các hoạt động nhóm: Một lớp học nghệ thuật hoặc một lớp hướng đạo sinh sẽ giúp ích rất nhiều cho trẻ trong việc xây dựng và phát triển các kỹ năng xã hội.
• Phối hợp và liên lạc với giáo viên thường xuyên: Điều này giúp cho cha mẹ có thể theo dõi sự tiến bộ và ôn lại cho trẻ những điều mà trẻ đã được học ở trường.

Ngăn ngừa tình trạng trẻ chậm phát triển trí tuệ

Việc phòng tránh tình trạng bé chậm phát triển trí não cần phải được thực hiện sớm ngay từ khi trẻ còn ở trong bụng mẹ. Dưới đây là một số những cách phòng ngừa sớm tình trạng trẻ chậm phát triển trí não:

• Trước khi có ý định mang thai, mẹ nên đi kiểm tra sức khỏe sinh sản toàn diện nhằm đảm bảo cơ thể khỏe mạnh, không có vấn đề bất thường.
• Trong suốt quá trình mang thai, mẹ nên đi khám thai định kỳ và thực hiện cho trẻ những sàng lọc để có thể phát hiện sớm những điều bất thường.
• Trong suốt quá trình thai kỳ, mẹ tuyệt đối không tự ý sử dụng bất kỳ một loại thuốc nào mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên môn.
• Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng phù hợp và cần thiết cho cả mẹ và con trong suốt quá trình mang thai.
• Mẹ bầu cần tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại, các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,.. và tuyệt đối tránh để bị ngã, nếu có ngã thì nên đi khám ngay lập tức.
• Khi trẻ ra đời nên cho trẻ tiêm chủng đầy đủ để tránh mắc các bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến não.

Bài viết trên đây là toàn bộ những thông tin cần thiết và hữu ích về tình trạng trẻ chậm phát triển trí não mà chúng tôi muốn cung cấp đến cho các bạn đọc. Mong rẳng thông qua bài viết này, các bậc cha mẹ có thể hiểu rõ hơn về tình trạng chậm phát triển ở trẻ để có thể đồng hành cùng bé trong việc điều trị.

Những bài viết liên quan mà bạn nên đọc:

• Trẻ Sinh Non Chậm Phát Triển: Ảnh Hưởng, Lưu Ý Mẹ Cần Biết
• Trẻ Chậm Phát Triển Thể Chất: Nguyên Nhân, Hậu Quả, Biện Pháp
• Trẻ Chậm Phát Triển Chiều Cao Cân Nặng, X Biện Pháp Cải Thiện
• Trẻ Chậm Phát Triển Ngôn Ngữ: Khái niệm, Nguyên nhân, Độ tuổi
• 2 Điểm Mạnh Bất Ngờ Của Trẻ Chậm Phát Triển Ngôn Ngữ