Nét văn hóa đặc trưng chỉ có ở người Hà Nội – VanHoa

Hà Nội nghìn năm văn hiến, với những con người mộc mạc, chính nghĩa, nhã nhặn, truyền thống lịch sử … là một trong những nét văn hóa truyền thống rực rỡ của người Hà Nội. Để hiểu rộng và sâu về nét văn hóa truyền thống của người Hà Nội đừng quên theo dõi bài viết dưới đây nhé !
Hà Nội là thủ đô hà nội, TT kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống của Nước Ta. Vẻ đẹp của Hà Nội không chỉ nằm ở những danh lam thắng cánh mà cốt là ở con người nơi dây .

Nơi đây được mệnh danh là vùng đất của những nhiều ngôi làng văn hiến. Phần lớn, những ngôi làng, kiến trúc Phật giáo, dân gian, kiến trúc Pháp,… nằm rải rác quanh Hà Nội. Điều này mang lại dấu ấn rất đặc biệt cho các du khách, họ vô cùng thích thú những giá trị văn hóa xưa vẫn “sống” trong một thành phố sầm uất nhưng vẫn mang trong mình nét truyền thống vốn có.

Đôi nét về Hà Nội

Hà Nội là TP. hà Nội của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cũng là kinh đô của hầu hết các vương triều phong kiến tại Nước Ta trước đây. Do đó, lịch sử vẻ vang Hà Nội gắn liền với sự thăng trầm của lịch sử dân tộc Nước Ta qua các thời kỳ. Hà Nội là thành phố thường trực TW và là thành phố có diện tích quy hoạnh lớn nhất cả nước từ khi tỉnh Hà Tây sáp nhập vào, đồng thời cũng là địa phương đứng thứ hai về dân số với hơn 8 triệu người ( năm 2019 ) .
Tuy nhiên, nếu tính những người cư trú không ĐK thì dân số trong thực tiễn của thành phố này năm 2019 là gần 10 triệu người. Mật độ dân số của Hà Nội là 2.398 người / km², tỷ lệ giao thông vận tải là 105,2 xe / km² mặt đường. Hiện nay, Hà Nội là một đô thị loại đặc biệt quan trọng của Nước Ta .
Hà Nội nằm giữa đồng bằng sông Hồng phong phú, nơi đây đã sớm trở thành một TT chính trị, kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống ngay từ những buổi đầu của lịch sử dân tộc Nước Ta. Năm 1010, vua Lý Thái Tổ, vị hoàng đế tiên phong của nhà Lý. Quyết định kiến thiết xây dựng kinh đô mới ở vùng đất này với cái tên Thăng Long. Trong suốt thời kỳ của các triều đại Lý, Trần, Lê, Mạc. Kinh thành Thăng Long là TT văn hóa truyền thống, giáo dục và kinh doanh của cả nước. Khi Tây Sơn rồi nhà Nguyễn lên nắm quyền trị vì. Kinh đô được chuyển về Huế và Thăng Long mở màn mang tên Hà Nội từ năm 1831, dưới thời vua Minh Mạng .

Thăng Long

Kể từ khi Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) ra “ thành Đại La ở nơi TT trời đất ” đến nay đã ngót một nghìn năm. Trong suốt chiều dài lịch sử vẻ vang đó, lớp lớp dân cư ở mọi miền quê về tụ cư sinh sống ở mảnh đất này đã chung sức phát minh sáng tạo nên một nền văn hoá mang đậm truyền thống của một vùng đô hội .

Quá trình quy tụ, giao lưu đã kết tinh nên phẩm chất cao đẹp của người Kẻ Chợ – Kinh Kì và không biết từ khi nào trong dân gian đã cất tiếng ngợi ca một trong nhiều cái nhất của Thăng Long – Hà Nội :

“Nhất cao là núi Ba Vì
Nhất lịch, nhất sắc, kinh kì,Thăng Long”

Vậy “ lịch sự ”, một trong những phẩm chất tốt đẹp của văn hoá người Hà Nội là gì và nó được bộc lộ trong văn hoá dân gian như thế nào ?

Vẽ đẹp thanh lịch

Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên cho rằng “ lịch sự ” có nghĩa là “ thanh nhã, nhã nhặn ”. Còn nhà điều tra và nghiên cứu văn hoá Hoàng Đạo Thúy lý giải hai từ “ lịch sự ” như sau : Người Tràng An là người kinh kì “ thanh ”, không tục, không thô lỗ, “ lịch ”, nhã nhặn, nhã nhặn. Thanh lịch là cái phong thái sống của người Hà Nội .

Vẻ đẹp lịch sự của người Thăng Long – Hà Nội còn biểu lộ ở cách ứng xử trong tiếp xúc. Từ lâu, người Hà Nội đã được mọi miền biết đến như là người nhã nhặn :
Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Chẳng lịch cũng thể con người Thượng kinh .
Giao tiếp nhã nhặn, tỏ rõ sự hiếu khách là nét đặc trưng của người Kẻ Chợ. Cô gái ở chốn phồn hoa thật ý tứ, ân cần chu đáo biểu lộ trong tiếp xúc :
“ Ba gian nhà khách
Chiếu sạch, giường cao
Mời các thầy vào
Muốn sao được thế .
Mắm Nghệ lòng giòn
Rượu ngon cơm trắng
Các thầy dù chẳng sá vào
Hãy dừng chân lại em chào cái nao
Đêm qua em mới chiêm bao
Có năm ông cử mới vào nhà em
Cau non bổ, trầu cay têm
Đựng trong đĩa sứ em đem ra mời … ”

Nghệ thuật ăn uống

Đối với người Hà Nội, nhà hàng siêu thị không đơn thuần là phân phối nguồn nguồn năng lượng để duy trì sự sống. Mà nó đã trở thành một phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ riêng. Bàn tay khôn khéo, tinh xảo và tài hoa của người Hà Nội. Đã tạo nên những món ăn có dấu ấn riêng vừa ngon, vừa đẹp vừa mê hoặc và thú vị. Cũng là món ăn thông thường mộc mạc ở nơi thôn dã nhưng đã được người dân nơi đây tạo ra mùi vị riêng. Làm cho mọi người thật khó mà quên được. Sự phong phú về sắc tố, đa dạng chủng loại về chủng loại. Hương vị đậm đà của các món ăn Hà Nội đã tạo nên nét độc lạ, rực rỡ trong văn hoá siêu thị nhà hàng của chốn phồn hoa đô hội .

Khá nhiều địa điểm nổi tiếng về các món ăn và đặc sản nổi tiếng của vùng đất này đã được ca dao, tục ngữ nhắc đến :

Món bánh cuốn Thanh Trì

Thanh Trì là địa phương nổi tiếng về món bánh cuốn, thứ bánh trắng trong, mỏng mảnh mịn, dẻo và thơm. Được chấm với nước mắm ngon có ít gia vị như chanh, ớt, hạt tiêu trở thành món quà mê hoặc. Ngoài bánh cuốn Thanh Trì, bánh dày ở làng Quán Gánh cũng rất nổi tiếng :
“ Bánh cuốn Thanh Trì, bánh dày Quán Gánh ” .

Món cốm Vòng nổi tiếng

Nhiều nơi biết làm cốm nhưng có lẽ rằng không có nơi nào hạt cốm dẻo, thơm và ngon. Lại được gói trong lá sen như ở làng Vòng và cốm Vòng từ lâu đã trở thành món quà được nhiều nơi biết đến vì cái mùi vị riêng không liên quan gì đến nhau ấy :
“ Gắng công kén hộ cốm Vòng
Kén hồng Bạch Hạc cho lòng em vui ”
Làng Vòng thuộc phường Dịch Vọng, Q. CG cầu giấy, có nghề làm cốm truyền thống truyền kiếp. “ Cốm vòng được chọn làm bằng giống nếp hoa vàng, thứ nữa là nếp nâu, nếp chấm đầu, đón lúa non vào sữa vừa đúng thì – chỉ người tay nghề cao mới biết được – đi bứt lúa về nhà, sàng sẩy, đãi sạch hạt lép để rải chỗ thoáng cho ráo chứ không phơi nắng mất hương. Cho lúa non rang, hòn đảo đều vừa chín tới, quá lửa ra cốm sẽ giòn và ngả màu trắng làm kém ngon và mất đẹp .

Cốm giã trong chiếc cối riêng nông lòng, rộng miệng, mỏ chày tròn đều và ngắn, cầm nặng. Vừa giã vừa đảo đều tay cho cốm trốc vỏ. Mỗi lần giã vài trăm chày lại sàng sẩy. Qua năm sáu lượt mới xong một mẻ. Rải cốm vào lá sen già mà ủ lại, vừa giữ được hương lúa, vừa ướp lấy mùi ngát dịu của lá sen. Cốm đầu nia hạt mảnh như lá me, xanh đều thơm lâu được để dành cho khách sành. Ăn cốm phải ăn thong thả, nhấm nháp chút một, vừa ăn vừa ngẫm nghĩ. Tận hưởng cái hương vị tuyệt mĩ của đất trời đem cho. Cốm là quà trang nhã, thanh lịch, không chấp nhận sự thô bạo, vội vàng”. Và cốm Vòng là một đặc sản nổi tiếng của Kẻ Chợ:

“ Làng Vòng làm cốm để mà tiến vua ”

Gạo thơm của làng Mễ Trì

Ngoài cốm Vòng, làng Mễ Trì ( tên nôm là Kẻ Mẩy ), từng sản xuất gạo thơm nổi tiếng, cúng tiến vua, được vua đặt tên là Mễ Trì ( cái ao gạo ). Làng còn có tên là Mễ Sơn ( núi gạo ). Gạo thơm Mễ Trì có nhiều loại như tám xoan, tám hương, dự hương, dé cánh … cũng rất nổi tiếng
“ Mễ Trì thơm gạo tám xoan
Dự hương, dé cánh thóc vàng như tơ ”

Và rất nhiều đặc sản nổi tiếng khác

Hà Nội còn nổi tiếng với những món ăn gắn với từng địa điểm đơn cử với những “ Giò Trèm, nem Vẽ, chuối Xù ”, “ Khoai lang Triều Khúc, bánh đúc Đơ Bùi ”. Đó là “ ổi Quảng Bá, cá Hồ Tây ”, là “ Cá rô Đầm Sét ” … … Không ai hoàn toàn có thể quên được mùi vị đậm đà, khó quên của bát bún ốc, bún chả, bún thang, bát phở, bánh tôm Hồ Tây và chả cá Lã Vọng .
Thật ra nhiều món ăn ở Hà Nội được mang từ nhiều miền quê đến. Nhưng do cách chế biến, cách bày biện, sắc tố đẹp mắt và cách ứng xử trong nhà hàng siêu thị của người Kinh Kì. Đã tinh tế hoá cách nhà hàng siêu thị của dân quê nên nhà hàng của dân cư nơi đây đã tạo thành một thứ nghệ thuật và thẩm mỹ riêng rực rỡ .

Khéo mặc

Không chỉ “ sành ăn ”, người Thăng Long – Hà Nội còn biết khéo mặc, mặc hợp thời tiết, khí hậu. Nhìn chung cư dân ở đây chuộng những vải vóc, lụa là có gam màu nhã nhặn. Ghét sắc tố lòe loẹt, lại được may hợp thời trang vừa ngăn nắp, kín kẽ. Mà không kém phần duyên dáng, lịch sự mang vẻ đẹp sâu lắng và rất độc lạ .

Trang phục của người Hà Nội được tạo nên bởi Lĩnh Sài, Nhiễu Giấy – những làng nghề nổi tiếng từ xưa :
“ Hỡi cô thắt lưng bao xanh
Có về Kẻ Bưởi với anh thì về
Làng anh có ruộng tứ bề
Có hồ tắm mát có nghề quay tơ ”
Kẻ Bưởi chỉ chung các làng thuộc tổng Trung, huyện Vĩnh Thuận trước kia, nay thuộc Q. Tây Hồ. Làng Trích Sài ở đây có nghề dệt lĩnh nổi tiếng .
Đã có một thời chiếc áo dài sắc tố nhã nhặn, chiếc nón ba tầm và đôi guốc mộc. Đã tôn lên vẻ đẹp lịch sự, duyên dáng của người phụ nữ Thăng Long – Hà Nội :
“ Nón này em sắm đáng trăm
Ai trông cái nón ba tầm cũng ưa
Nón này che nắng che mưa
Nón này để đội cho vừa đôi ta ”
Trong cuốn Phố phường Hà Nội xưa, nhà nghiên cứu Hoàng Đạo Thúy đã viết về yếu tố này như sau : “ người Hà Nội chuộng lối sống khoan hoà, đơn giản và giản dị. Ghét lòe loẹt mà thích diểm dắn. Tránh tiếng xa hoa. Dù giàu sang, áo có mớ năm, mớ bảy, cũng phủ một chiếc áo thâm hay tam giang ” … Vì là người Kinh Kì nên dân Hà Nội đi đâu cũng được người ta trọng. Lại cũng được mến về tính yêu khách. Ở các nơi, khi người ta nói “ nhà tôi có khách Hà Nội về ”, là nhiều bà con muốn đến gặp ” .

Chú trọng lời ăn tiếng nói

Cách ứng xử của người Hà Nội bộc lộ trước hết là ở lời nói. Tiếng nói của người Hà Nội, nhẹ nhàng, êm ái, uyển chuyển và khá chuẩn xác. Trong tiếp xúc, người Hà Nội sử dụng ngôn từ khá linh động, khiến cho người nghe. Nhất là người ở các địa phương khác, rất dễ mến, dễ cảm và dễ hấp dẫn. Cùng với lời nói là thái độ cử chỉ, phục trang tạo nên sự lịch sự, tế nhị mà hầu hết chỉ có riêng của người Hà Nội. Nhìn chung, người Hà Nội rất có ý thức trong tiếp xúc, chú trọng lời ăn lời nói theo một phong thái riêng mà ít địa phương nào trong cả nước có được .

Khiếu thẩm mĩ của người Hà Nội

Ngoài ra, khiếu thẩm mĩ cũng biểu lộ phẩm chất lịch sự của người Hà Nội. Những bàn tay tài hoa của các nghệ nhân làm nghề truyền thống cuội nguồn. Đã tạo nên những loại sản phẩm đẹp và tinh xảo. Thú chơi hoa, hoa lá cây cảnh thanh nhã chẳng những làm đẹp đời sống hằng ngày. Nhất là trong những dịp nghỉ lễ, tết mà còn tạo nên phong thái riêng của dân cư Hà Nội .

Những phẩm chất tốt đẹp của người Thăng Long – Hà Nội. Được tạo nên trong suốt quy trình hình thành và tăng trưởng của vùng đất này. Chúng được chắt lọc, kết tinh từ mọi miền quốc gia và cả tinh hoa văn hoá bên ngoài. Trong quy trình giao lưu, hội nhập tạo cho con người Thăng Long – Hà Nội vừa thuần hậu, nhã nhặn, vừa hào hoa, phong nhã. Cái riêng đó, nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Nội đó có giá trị độc lạ, rực rỡ của dân cư chốn Kinh Kì – Kẻ Chợ .
Nguồn : Vanhoavietnam. net

Chia sẻ

Facebook

Twitter

Pinterest

LinkedIn

Source: https://evbn.org
Category: Giới Tính