TỔNG QUAN VỀ BAO BÌ – (1) ĐẶC ĐIỂM BAO BÌ – Prima

Hiện nay thị trường bao bì rất đa dạng, từ các loại vật liệu từ giấy, kim loại, nhựa, thủy tinh đến màng, v.v. Tùy theo tính năng sử dụng mà người dùng chọn vật liệu phù hợp với sản phẩm và đặc điểm của quá trình. Để người sản xuất nắm chắc những điều cần thiết một bao bì cần có, Prima.vn mời bạn đọc cùng tìm hiểu bài viết về đặc điểm chung của bao bì và các tính năng của bao bì.

1. Đặc điểm chung:

• Đặc điểm chung của bao bì:

Với một hình dáng hấp dẫn và kích cỡ đúng, bao bì chứa đựng và bảo vệ sản phẩm từ lúc sản xuất, trong suốt quá trình vận chuyển đến khi phân phối lẻ cho người tiêu dùng.

Để đảm bảo việc phân phối, quảng bá, bao bì phải cung cấp những thông tin cần thiết về nhà sản xuất, mô tả và giải thích cách dùng sản phẩm chứa đựng bên trong.

Rất nhiều các phát minh, các tiến bộ của khoa hoc, kỹ thuật ở nhiều lĩnh vực khác nhau như: hóa học, vật liệu, công nghệ thông ti, công nghệ chế tạo thiết bị, tự động hóa, điều vận và cả nhưng xu hướng quảng cáo, tiếp thị, mỹ thuật ứng dụng đều được áp dụng trong quá trình thiết kế và sản xuất bao bì.

Khi có những yêu cầu mới cho bao bì, vật liệu bao bì mới được phát triển để đáp ứng yêu cầu mới, kéo theo sự phát triển của các phương pháp gia công mới; phương pháp gia công mới phát triển các thiết bị mới, thiết bị mới đưa đến kết quả là chất lượng sản phẩm tốt hơn, chất lượng tốt hơn mở ra thị trường mới đòi hỏi phải thay đổi bao bì. Và chu trình này cứ lặp lại.

Trong thời đại hiện nay, bao bì đi sâu vào tất cả các lĩnh vực trong đời sống con người, tất cả các sản phẩm đều cần bao bì. Nhìn vào mức độ phát triển của công nghiệp bao bì có thể đánh giá mức độ phát triển kinh tế, kỹ thuật của một quốc gia.

• Tính năng của bao bì

Như định nghĩa ban đầu bao bì phải đảm bao khả năng chứa đựng và bảo vệ sản phẩm bên trong suốt vòng đời của mình, ngoài ra bao bì phải cung cấp các thông tin về sản phẩm và là một công cụ quảng cáo quan trọng cho hàng hóa.

+ Tính năng chứa đựng sản phẩm

Bao bì dùng để chứa đựng sản phẩm, đảm bảo sản phẩm bên trong không rò rỉ thất thoát, không biến dạng. Để đáp ứng chức năng này, bao bì phải có kích thước phù hợp với kích thước của sản phẩm chưa bên trong, phải có khả năng đóng kín, phương pháp đóng kín; cùng kiểu dáng phải phù hợp với tính chất của sản phẩm. Bao bì có dạng trực tiếp chứa đựng sản phẩm, có dạng khác chứa sản phẩm đã được đóng gói. Tùy thuộc vào mức độ trự tiếp hay gián tiếp chứa đựng sản phẩm mà bao bì chia thành:

• Bao bì cấp 1: là những loại bao bì trực tiếp chứa đựng sản phẩm. Ví dụ: lon, chai thủy tinh, túi gói nhựa.

• Bao bì cấp 2: là bao bì chứa đựng bao bì cấp 1. Ví dụ: hộp giấy, thùng carton…

• Bao bì cấp 3: là những container và kiện lớn chứa nhiều bao bì cấp 2. Ví dụ: Các thùng carton gợn sóng, các kiện gỗ, các container thép…

+  Tính năng bảo vệ

Ngoài tính năng chứa đựng, bao bì có một tính năng cơ bản khác là tính năng bảo vệ sản phẩm từ khi đóng gói, trong suốt quá trình vận chuyển cho đến lúc sử dụng sản phẩm. Để đảm bảo khả năng bảo vệ sản phẩm, trước hết bao bì phải bền với các tác nhân cơ học, giữ cho bản thân bao bì không bị hư hỏng; không bị xẹp, vỡ, bục, hở; sau đó bao bì phải ngăn cản các tác nhân từ môi trường bên ngoài tác động đến sản phẩm bên trong và phải đảm bao bao bì không có các tương tác hóa học với sản phẩm dẫn đến sự biến chất của sản phẩm, điều này đặc biệt quan trọng với bao bì thực phẩm và dược phẩm. Để đảm bảo tính năng bảo vệ sản phẩm bên trong, cần xem xét kỹ khi lựa chọn kiểu dáng và vật liệu bao bì.

Xét ở khía cạnh bảo vệ bản thân bao bì, cần chú ý các yếu tố sau:

• • • Kích thước bao bì

    • Sức bền chống lại tải lực từ các phía của bao bì

    • Khả năng hấp thụ chấn động của bao bì

    • Sức bền khi bị đánh rơi của bao bì

    • Sức chống đỡ lực chà xát của vật liệu

    • Sức chống đỡ lực đâm thủng của vật liệu

Xét ở khía cạnh bao bì phải bảo vệ sản phẩm bên trong, giữ sản phẩm nguyên vẹn như ban đầu, kéo dài thời gian bảo quản, các yếu tố sau đây cần được lưu ý:

• • • Độ bền cơ học của vật liệu bao bì

    • Độ bền kéo đứt của vật liệu bao bì

    • Tính ngăn cản hơi nước của vật liệu bao bì phải phù hợp với đặc điểm sản phẩm

    • Tính chống thấm dầu mỡ của vật liệu bao bì phải phù hợp với đặc điểm sản phẩm

    • Tính giữ mùi của vật liệu bao bì phải phù hợp với đặc điểm sản phẩm

    • Tính ngăn cản oxy của vật liệu bao bì phải phù hợp với đặc điểm sản phẩm

    • Độ chịu nhiệt của vật liệu bao bì phải phù hợp với đặc điểm bảo quản và sử dụng sản phẩm.

    • Tính tương tác hóa học giữa sản phẩm và nguyên liệu bao gói.

+ Tính năng thông tin về sản phẩm

Các thông tin về sản phẩm phải được thể hiện trên bao bì, giúp người tiêu dùng nhận biết, hiểu về sản phẩm và biết cách sử dụng sản phẩm; đây không chỉ là yêu cầu mà thậm chí được quy định thành các luật định về thông tin thể hiện trên bao bì sản phẩm. Để đảm bảo khả năng thể hiện thông tin trên bao bì cần chú ý các yếu tố:

• Khả năng thực hiện in ấn trên bề mặt sản phẩm: khả năng nhận mực của bề mặt vật liệu, tính chất quang học của vật liệu, diện tích của bề mặt bao bì…

• Thông tin của người sản xuất

• Thành phần, tính chất của sản phẩm

• Chỉ dẫn sử dụng và bảo quản.

• Khả năng nhìn thấy sản phẩm bên trong của bao bì.

+ Tính năng quảng cáo nhãn hiệu, sản phẩm

Ngoài việc cung cấp thông tin về sản phẩm, bao bì còn là một côn vụ quảng cáo hữu hiệu cho sản phẩm. Việc thay đổi kiểu dáng cũng như các thiết kế đồ họa cho bao bì ảnh hưởng trực tiếp đến tính hấp dẫn của bao bì lên người tiêu dùng, qua đó ảnh hưởng đến doanh số bán hàng. Các yếu tố cần quan tâm khi muốn tăng hiệu quả quảng cáo của bao bì là:

• Ấn tượng về kiểu dáng, kích cỡ.

• Biểu hiện về chất lượng sản phẩm.

• Giá trị trưng bày.

• Cổ động khuyến trương cho nhãn hiệu.

• Trang trí, màu sắc.

• Chất lượng in ấn.

• Khả năng nhìn thấy sản phẩm bên trong.

+ Tính hiệu quả và tiện lợi khi sử dụng

Ngoài bốn tính năng cơ bản trên, bao bì ngày càng được cải tiến để thuận tiện hơn cho người sử dụng và hiệu quả hơn (Sản xuất nhanh và giá thành hạ, dễ dàng lưu kho, vận chuyển và phân phối, vật liệu sử dụng không gây các hậu quả xấu cho con người và môi trường).

Tính hiệu quả được thể hiện qua các yếu tố sau:

• Có khả năng sản xuất và đóng gói tự động: kiểu dáng, kích thước và vật liệu bao bì phù hợp với các hệ thống định hình bao bì và hệ thống đóng gọi tự động.

• Phù hợp với các quy định: vật liệu sử dụng được chấp nhận về mặt môi sinh, các thông số kỹ thuật của bao bì phải phù hợp với các quy định và luật định hay các chuẩn quốc gia hoặc chuẩn quốc tế, ví dụ như dư lượng cho phép các chất độc hại, sai số cho phép về khối lượng, thể tích…

• Bao bì có khả năng hủy bỏ.

• Nguyên liệu bao bì có khả năng tái chế.

• Bao bì thuận tiện cho việc vận chuyển, chất dỡ, lưu kho, phù hợp với phương tiện vận chuyển, tận dụng được tối đa diện tích và thể tích chứa của các phương tiện vận chuyển. Muốn vậy cần lưu ý khi lựa chọn kiểu dáng và kích cỡ của bao bì vận chuyển và số lượng bao bì cấp thấp hơn được đóng vào bao bì vận chuyển; các yếu tố này phải phù hợp với đặc điểm và kích thước của phương tiện vận chuyển như thùng xe, container, các giá kệ chất xếp trong kho.

• Bao bì phù hợp với điều kiện bảo quản trong quá trình vận chuyển: Để đáp ứng được yêu cầu này, cần chọn các vật liệu, đặc biệt là vật liệu của bao bì vận chuyển (bao bì cấp 3), phù hợp với các điều kiện môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, áp suất…) trong quá trình vận chuyển và lưu kho, không bị biến chất dưới tác động của các điều kiện môi trường.

• Bao bì thuận tiện cho quá trình phân phối: Sản phẩm được phân phối đến đại lý theo một số lượng bao gói nhất định đóng gói trong bao bì cấp 2 hoặc cấp 3 như thùng carton gợn sóng… Sản phẩm được phân phối tới người tiêu dùng theo từng sản phẩm hoặc một số lượng sản phẩm đóng gói trong bao bì cấp 2 hoặc cấp 1. Tùy thuộc vào sản phẩm và thói quen sử dụng, mua sắm của khách hàng, phải chọn phương án đóng gói và tách gói (số lượng sản phẩm trong bao bì và kích thước kiểu dáng bao bì) thuận tiện cho việc phân phối.

Tính tiện lợi trong sử dụng thể hiện qua các yếu tố:

• Dễ mở

• Có khả năng đóng mở nhiều lần: nắp vặn, nhãn dán…

• Có thể đo lường khối lượng và thể tích sản phẩm bên trong khi đóng gói và khi sử dụng (chia vạch trên chai, kèm các dụng cụ đo lường, đo lường bằng nắp đậy…)

• Có khả năng tái sử dụng.

• Thuận tiện cất trữ trong khi sử dụng.

• Tích hợp vào bao bì các dụng cụ cần thiết cho quá trình sử dụng: ống hút, dao cắt…

• Bao bì có khả năng bao hiểm đối với trẻ em.

Bao bì là một trong những phương tiện quan trọng chứa đựng, bảo vệ, thông tin quảng cáo sản phẩm, … là hình thức phục vụ văn minh khách hàng và trong buôn bán quốc tế. Từ những đặc điểm và tính năng được nêu, lựa chọn cách thiết kế, quảng cáo thương hiệu cho khách hàng trở nên dễ dàng hơn.

—- Nguồn: GT Thiết kế và sản xuất bao bì – Nguyễn Thị Lại Giang – Trần Thanh Hà

Ảnh: Internet