Tin 12 bài 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ

Lý thuyết tin 12 bài 10 và hướng dẫn giải bài tập, câu hỏi trắc nghiệm bài Cơ sở dữ liệu quan hệ.

Lý thuyết tin 12 bài 10

1. Mô hình dữ liệu quan hệ.

Yếu tố của một hệ CSDL:

Cấu trúc dữ liệu
Các thao tác, phép toán trên dữ liệu
Các ràng buộc dữ liệu.

Mô hình dữ liệu quan hệ (gọi tắt là mô hình quan hệ) được E. F. Codd đề xuất năm 1970. Trong khoảng ba mươi năm trở lại đây, các hệ CSDL xây dựng theo mô hình quan hệ được dùng rất phổ biến.

Về mặt cấu trúc:

Dữ liệu được thể hiện trong các bảng.
Mỗi bảng bao gồm các hàng và các cột thể hiện thông tin về một chủ thể.
Các cột biểu thị các thuộc tính của chủ thể và tên cột thường là tên của thuộc tính.
Mỗi hàng biểu thị cho một cá thể, gồm một bộ các giá trị tương ứng với các cột.

Về mặt thao tác trên dữ liệu:

Có thể cập nhật dữ liệu như thêm, xóa hay sửa bản ghi trong một bảng.
Các kết quả tìm kiếm thông tin qua truy vấn dữ liệu có được nhờ thực hiện các thao tác trên dữ liệu.

Về mặt các ràng buộc dữ liệu: Dữ liệu trong các bảng phải thoả mãn một số ràng buộc. Chẳng hạn, không được có hai bộ nào trong một bảng giống nhau hoàn toàn.

2. Cơ sở dữ liệu quan hệ

a) Khái niệm

Cơ sở dữ liệu được xây dựng dựa trên mô hình dữ liệu quan hệ gọi là cơ sở dữ liệu quan hệ.

Hệ QTCSDL dùng để tạo lập, cập nhật và khai thác CSDL quan hệ gọi là hệ QTCSDL quan hệ.

Miền để chỉ kiểu dữ liệu của một thuộc tính.

Mỗi quan hệ trong CSDL có các đặc trưng chính sau:

Một quan hệ trong hệ CSDL quan hệ có các đặc trưng chính sau:

Mỗi quan hệ có tên để phân biệt với các quan hệ khác;
Các bộ là duy nhất và không phân biệt thứ tự;
Mỗi thuộc tính có tên phân biệt và không phân biệt thứ tự;
Quan hệ không có thuộc tính đa trị hay phức hợp.

Một số hệ QTCSDL: Microsoft, Access, Microsoft SQL Sever, …

b) Ví dụ

Để quản lí việc học sinh mượn sách ở trường, thư viện cần có thông tin về:

Tình hình mượn sách
Các học sinh có thẻ mượn sách
Sách có trong thư viện

c) Khóa và liên kết giữa các bảng

Khóa

Không có hai hàng nào trong một bảng tương ứng bằng nhau trên tất cả các thuộc tính.
Trong một bảng, tập thuộc tính được mô tả gọi là khoá của một bảng.

Khóa chính

Một bảng có thể có nhiều khóa. Trong các khóa của một bảng người ta thường chọn (chỉ định) một khóa làm khoá chính (primary key).
Trong một hệ QTCSDL quan hệ, khi nhập dữ liệu cho một bảng, giá trị của mọi bộ tại khóa chính không được để trống.
Các hệ QTCSDL quan hệ kiểm soát điều đó và đảm bảo sự nhất quán dữ liệu, tránh trường hợp thông tin về một đối tượng xuất hiện hơn một lần sau những cập nhật dữ liệu. Trong mô hình quan hệ, ràng buộc như vậy về dữ liệu còn được gọi là ràng buộc toàn vẹn thực thể(hay gọi ngắn gọn là ràng buộc khóa).

Lưu ý:

Mỗi bảng có ít nhất một khóa. Việc xác định khoá phụ thuộc vào quan hệ lôgic của các dữ liệu chứ không phụ thuộc vào giá trị các dữ liệu.
Nên chọn khoá chính là khoá có ít thuộc tính nhất.

Liên kết: thực chất sự liên kết giữa các bảng được xác lập dựa trên thuộc tính khóa.

Sơ đồ tư duy tin 12 bài 10

So do tu duy tin 12 bai 10

Video bài giảng lý thuyết tin học 12 bài 10

Nguồn: Tho Huynh

Giải bài tập tin 12 bài 10

Hướng dẫn trả lời các câu hỏi bài tập trang 86 SGK Tin học 12

Bài 1 trang 86 Tin học 12

Theo em khi xét một mô hình dữ liệu quan hệ ta cần quan tâm những yếu tố nào?

Trả lời

Ta cần quan tâm những yếu tố sau:

Cấu trúc dữ liệu: Dữ liệu được lưu trong các bảng. Mỗi bảng gồm các hàng và các cột thể hiện thông tin về một chủ thể.
Các thao tác, phép toán trên dữ liệu: Thêm, xóa, sửa các bản ghi trong một bảng. Các kết quả tìm kiếm thông tin qua truy vấn dữ liệu có được nhờ thực hiện các thao tác trên dữ liệu.
Ràng buộc dữ liệu: Dữ liệu trong các bảng phải thỏa mãn một số ràng buộc, chẳng hạn không được có hai bộ nào trong một bảng giống nhau hoàn toàn.

Bài 2 trang 86 Tin học 12

Hãy nêu các khái niệm cơ bản mà em biết về hệ CSDL quan hệ.

Trả lời

Những khái niệm cơ bản về hệ CSDL quan hệ:

Cơ sở dữ liệu quan hệ là cơ sở dữ liệu được xây dựng dựa trên mô hình dữ liệu quan hệ.
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ là hệ quản trị cơ sở dữ liệu dùng để tạo lập, cập nhật và khai thác CSDL quan hệ.
Khóa: Các thuộc tính có thể được dùng để phân biệt các cá thể.
Khóa chính: Trong các khóa của một bảng người ta thường chọn một khóa làm khóa chính.
Liên kết: Thực chất là sự liên kết giữa các bảng được xác lập dựa trên thuộc tính khóa.

Bài 3 trang 86 Tin học 12

Những tiêu chí nào giúp ta chọn khóa chính cho bảng? Hãy cho ví dụ và giải thích

Trả lời

Có 2 tiêu chí giúp ta chọn khóa chính cho bảng:

Tập thuộc tính phải đủ để phân biệt các cá thể trong một bảng.
Số lượng thuộc tính nên là ít nhất.
Ví dụ: Trong bảng Sinhvien có các thuộc tính id,ten,ngaysinh. ID có thề giúp chúng ta phân biệt được các cá thể trong một bảng. Id,ten có thể giúp chúng ta phân biệt được các cá thể trong một bảng. Id,ten,ngaysinh cũng có thể giúp ta phân biệt được các cá thể trong một bảng. Tuy nhiên ta chọn id làm khóa chính vì vừa có ít thuộc tính nhất lại vừa đảm bảo điều kiện của khóa.

Trắc nghiệm tin 12 bài 10

Những câu hỏi trắc nghiệm ôn tập kiến thức tin học 12 bài 10

Câu 1. Mô hình phổ biến để xây dựng CSDL quan hệ là: