Thuật ngữ quốc gia đang phát triển

Như tìm hiểu, quý bạn đọc dễ dàng thấy được ngân hàng thế giới WB bỏ dùng cụm từ “quốc gia đang phát triển”. WB – Ngân hàng Thế giới đã chính thức cấm dùng thuật ngữ “quốc gia đang phát triển”. Cấm sử dụng trong các ấn phẩm quan trọng do cơ quan này phát hành và công bố. Sau đây hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về “Thuật ngữ quốc gia đang phát triển” nhé.

Thuật ngữ quốc gia đang phát triển là gì?

Trong ấn bản công bố mới nhất ta dễ dàng nhận thấy thuật ngữ này đã không còn được sử dụng. Trong Báo cáo các chỉ số phát triển thế giới năm 2016, WB đã cấm sử dụng thuật ngữ đang phát triển này. Lý do được đưa ra là sẽ không còn sự phân biệt giữa các nước đang phát triển và với các nước phát triển. 

Phân biệt quốc gia đang phát triển đó là được định nghĩa giữa thu nhập của quốc gia đó. Chắc hẳn đối với nhiều quý bạn đọc, thuật ngữ quốc gia đang phát triển là một thuật ngữ quan thuộc. Nhưng nhiều người còn thắc mắc tại sao Ngân hàng thế giới (WB) lại cấm sử dụng thuật ngữ này. Tại phần ngay dưới đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về thuật ngữ quốc gia đang phát triển này nhé. 

Ấn phẩm của WB về thuật ngữ quốc gia đang phát triển.

WB – Ngân hàng Thế giới đã chính thức cấm dùng thuật ngữ “quốc gia đang phát triển”. Điều đó có thể dễ dàng nhận ra trong các ấn phẩm quan trọng do cơ quan này phát hành.

Trong ấn bản mới nhất về Báo cáo các chỉ số phát triển thế giới 2016. Trong đó, ngân hàng thế giới đã cấm sử dụng thuật ngữ này. Lý do được đưa ra đó là: “Không còn sự phân biệt giữa các nước đang phát triển và các nước phát triển. Từ đó tạo nên sự bình đẳng và không còn sự phân biệt giữa các quốc gia. 

Một trong những thước đo hữu hiệu cho các chỉ số xã hội chính là tổng thu nhập trên mức đầu người. Và chỉ số này được phổ biến rộng rãi. Nghiên cứu này trong báo cáo được các nhà nghiên cứu thực hiện cho biết điều đó.

Song khi họ phân tích dữ liệu, thì cụm từ “các nước đang phát triển” bắt đầu có vấn đề. Chuyên gia tiến hành chia dữ liệu trên khung điều chỉnh lạm phát ra thành ba mức thu nhập. Đó là mức thu nhập thấp, thu nhập trung bình và thu nhập cao. Sau đây hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ về thuật ngữ này qua các ví dụ dưới đây nhé. 

Ví dụ về mức thu nhập của các nước đang phát triển.

Ví dụ, Thu nhập của Trung Quốc, Bolivia và Eritrea rơi vào 3 nhóm có mức thu nhập khác nhau. Tuy nhiên, tất cả 3 quốc gia trên cùng được gắn mác đó là “các nước đang phát triển”.

Bên cạnh đó, việc WB – ngân hàng thế giới loại bỏ cụm từ “các nước đang phát triển”. Điều đó cũng phản ánh sự phát triển. Bởi khi cả thế giới di chuyển từ Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ – MDGs sang Mục tiêu Phát triển Bền vững – SDGs. Theo những thông tin khi độc giả tìm hiểu thì Mục tiêu phát triển bền vững – SDGs là mục tiêu mới được thiết lập năm ngoái.

Nhà Kinh tế cấp cao Umar Serajuddin tại văn phòng thống kê của WB đưa ra về vấn đề này. Ông nói: Vấn đề chính ở đây đó là có quá nhiều sự không đồng nhất giữa các nước. Sự không đồng nhất giữa Malawi (châu Phi) và Malaysia. Mặc dù cả hai cùng được xếp vào một nhóm. Malaysia thì có nhiều điểm giống Mỹ nhiều hơn là Malawi. Chúng tôi đã nhận thấy rằng việc gộp các nước lại vào cùng một nhóm với nhau là điều không thực sự có ích. 

Malawi có tổng thu nhập quốc dân trên bình quân đầu người theo thống kê đó là 250 USD. Bên cạnh đó, theo như tìm hiểu thì Mexico có thu nhập bình quân đầu người gấp 40 lần Malawi đó là 9.860 USD một năm. Mặc dù vậy, Malawi và Mexico đều được đặt vào danh sách các quốc gia đang phát triển.

Tổng kết về thuật ngữ các nước đang phát triển với WB.

Ví dụ như trong ấn bản do ngân hàng thế giới công bố năm 2013 đã chỉ rõ điều này. Đó là: “việc sử dụng thuật ngữ quốc gia đang phát triển này chỉ vì nó thuận tiện”. Và “khi sử dụng, không có chủ ý nói rằng tất cả các nền kinh tế thuộc nhóm nước này đều đang trải qua giai đoạn phát triển giống nhau. Hay có thể nói các khác là các nền kinh tế khác đã đạt tới một giai đoạn phát triển cuối cùng hay có những ưu thế hơn”.

Hai chuyên gia thống kê của ngân hàng thế giới – WB đã tham gia thực hiện một báo cáo. Báo cáo về các chỉ số phát triển thế giới gần đây. Báo cáo có nội dung cũng lưu ý về sự bất cập, bất hợp lý trong cách gọi “các nước đang phát triển”.

Theo đó, họ chỉ ra sự chênh lệch giữa Malawi và Mexico có tổng thu nhập quốc dân khác nhau. Ta thấy GNI bình quân trên đầu người của Malawi tương ứng 250 USD.  Trong khi đó, Mexico có GNI gấp 40 lần Malawi tức là 9.860 USD. Trong khi đó cả 2 quốc gia này đều được liệt vào danh sách các quốc gia đang phát triển. 

Như vậy, với tìm hiểu thì chúng ta đã thấy được sự bất cập về thuật ngữ này. Qua đó, chúng ta hiểu được lý do vì sao Ngân hàng Thế giới không sử dụng thuật ngữ các nước đang phát triển trong các ấn phẩm mà cơ quan này phát hành.