Rừng ngập mặn là gì? Điều kiện phát triển và vai trò quan trọng của rừng ngập mặn

Vai trò của rừng ngập mặn là rất quan trọng – chắc chắn không ai có thể phủ nhận nhận định đó. Vậy rừng ngập mặn là gì? Các điều kiện sinh thái, vai trò của nó như thế nào… hãy cùng DINHNGHIA.INFO tìm hiểu ngay sau đây bạn nhé!

Rừng ngập mặn là gì?

Rừng ngập mặn là khu vực rừng bao gồm nhiều loại cây sống trong các khu vực nước mặn ven biển trong vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi đây, những thực vật khác rất khó để sinh trưởng và phát triển. Phần lớn những khu vực này lộ ra khi thuỷ triều xuống thấp và bị ngập nước khi mực nước triều dâng lên. Chính vì những điều kiện khắc nghiệt đó nên chỉ có một số loại cây ngập mặn với các đặc tính của mình mới có thể thích nghi được.

Điều kiện phát triển ở khu vực rừng ngập mặn

Bên cạnh việc tìm hiểu khái niệm và định nghĩa về rừng ngập mặn là gì, chúng ta cũng cần lưu tâm đến các điều kiện sinh thái ở khu vực rừng ngập mặn. Dưới đây là một số nhân tố quan trọng:

Khí hậu

Các yếu tố khí hậu như nhiệt độ, gió và lượng mưa là điều kiện ảnh hưởng đến phạm vi diện tích khu vực rừng ngập mặn và  kích thước phát triển của các loài thực vật trong rừng như đước, trang, vẹt, sú…

Địa hình

Địa hình bờ biển nông cạn, ít sóng là điều kiện lý tưởng để rừng ngập mặn phát triển. Còn đối với những khu vực có bờ biển hẹp, sâu và khúc khuỷu thì thường không có sự xuất hiện của rừng ngập mặn tự nhiên.

Thuỷ văn

Các điều kiện như thuỷ triều, dòng hải lưu và dòng nước ngọt không chỉ có ảnh hưởng trực tiếp lên các loại thực vật trong rừng qua độ ngập nước, thời gian ngập nước, độ mặn… mà còn ảnh hưởng tới sự sinh trưởng và phát triển của các loài động thực vật trong rừng.

Độ muối

Đúng như tên gọi của nó, độ mặn trong nước đóng vai trò quan trọng ở các khu vực rừng ngập mặn. Độ mặn lớn hay nhỏ còn quy định sự phân bố khác nhau của các loài thực vật ngập mặn. Có nhiều loài cây chỉ phát triển được ở những độ mặn nhất định và lý tưởng nhất là khu vực có độ mặn từ 15 – 25‰.

Vai trò quan trọng của rừng ngập mặn

Rừng ngập mặn là gì? Vai trò của rừng ngập mặn ra sao? Có thể thấy, rừng ngập mặn ở Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung có nhiều vai trò đáng kể:

Đối với kinh tế – xã hội

• Cung cấp thực phẩm như thuỷ sản (tôm, cá, mực…), mật ong, đường…
• Cung cấp một số loại cây thuốc nam có thể chữa bệnh thông thường như cây đước…
• Cung cấp gỗ và các sản phẩm làm từ gỗ.
• Tạo sinh kế cho người dân: du lịch, nông nghiệp, thuỷ sản…

 Đối với hệ sinh thái

•  Rừng ngập mặn chính là môi trường sống cho nhiều loài động vật và thực vật như vi khuẩn, nấm, xạ khuẩn…
•  Du lịch sinh thái và trung tâm nghiên cứu khoa học
•  Bảo vệ sự đa dạng sinh học

Đối với môi trường

• Rừng ngập mặn có vai trò điều hoà khí hậu, làm mát mẻ hơn, giảm nhiệt độ và biên độ nhiệt độ.
• Nhờ các loại vi sinh vật mà rừng ngập mặn có thể phân huỷ các chất thải.
• Giảm thiểu tác hại của sóng, bão và nước biển dâng cùng với hiện tượng xâm nhập mặn vào sâu trong đất liền.
•  Ngăn chặn quá trình xói mòn, lắng đọng trầm tích và mở rộng vùng đất liền.

Phân bố rừng ngập mặn trên thế giới và ở Việt Nam

Mặc dù chiếm diện tích không lớn bằng các loại rừng khác, chỉ khoảng 12,3% diện tích bề mặt Trái Đất nhưng rừng ngập mặn có mặt ở hầu khắp các khu vực trên thế giới (khoảng 123 quốc gia).

Trên thế giới, rừng ngập mặn phân bố phần lớn ở khu vực ven biển vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của cả hai bán cầu Bắc và Nam, trong khoảng vĩ độ 32o  Bắc và 38o Nam. Chủ yếu dọc theo bờ biển của Châu Phi, Châu Đại Dương, Châu Á và Châu Mỹ.

Nước ta với khoảng 3260 km đường bờ biển dọc 28 tỉnh, thành phố, chính vì vậy rừng ngập mặn Việt Nam phân bố dọc khắp dải đất hình chữ S. Diện tích rừng ngập mặn ở Việt Nam vào khoảng 209.741 ha, trong đó rừng ngập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long khoảng 91.080 ha (vào năm 2005).

Có thể kể đến một số khu rừng ngập mặn lớn ở Việt Nam như rừng ngập mặn Cần Giờ, rừng ngập mặn Rú Chà – Huế, rừng ngập mặn nguyên sinh Tam Giang, rừng ngập mặn Cà Mau… Chỉ tính riêng diện tích rừng ngập mặn Cần Giờ đã rơi vào khoảng hơn 37.000 ha – đây được mệnh danh là khu rừng ngập mặn đẹp nhất Đông Nam Á.

Như vậy, qua phần khái quát của DINHNGHIA.INFO, chắc hẳn các bạn đã có những cái nhìn khách quan và chính xác nhất về rừng ngập mặn. Từ đó, mỗi chúng ta sẽ nắm được rừng ngập mặn là gì cũng như có những hành động để bảo vệ khu vực rừng ngập mặn.