Ô nhiễm tiếng ồn là một trong những rủi ro sức khỏe lớn nhất trong cuộc sống con người

Thiên Bảo

 – 

Thứ tư, 11/01/2023 15:16 (GMT+7)

Theo dõi MTĐT trên

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, tiếng ồn là một trong những chất gây ô nhiễm lớn nhất ở các thành phố hiện đại nhưng nguy cơ này thường bị bỏ qua mặc dù có liên quan đến việc tăng nguy cơ tử vong sớm.

Ô nhiễm khí quyển không phải là loại ô nhiễm duy nhất gây hại cho các sinh vật sống trên hành tinh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đây là một trong những mối đe dọa môi trường nguy hiểm nhất đối với sức khỏe.

Tài xế bóp còi inh ỏi, từng nhóm công nhân khoan mặt đường, máy bay lượn trên bầu trời…. Các thành phố đã trở thành tâm điểm của một loại ô nhiễm, âm thanh, mặc nó dù vô hình nhưng đang gây hại nghiêm trọng cho con người. Nhiều đến mức Cơ quan Môi trường Châu Âu ước tính rằng tiếng ồn là nguyên nhân gây ra 72.000 ca nhập viện và 16.600 ca tử vong sớm mỗi năm chỉ riêng ở Châu Âu.

Ô nhiễm tiếng ồn không chỉ làm tổn thương con người mà còn có hại cho động vật. Theo Dịch vụ Công viên Quốc gia (NPS) tại Hoa Kỳ, nó có tác động môi trường to lớn và gây thiệt hại nghiêm trọng cho động vật hoang dã. Các chuyên gia cho biết ô nhiễm tiếng ồn có thể cản trở chu kỳ sinh sản và nuôi dưỡng và thậm chí còn đẩy nhanh sự tuyệt chủng của một số loài.

Ảnh minh hoạ (Nguồn: Internet)

Vậy ô nhiễm tiếng ồn là gì ?

Không phải tất cả âm thanh được coi là ô nhiễm tiếng ồn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa tiếng ồn trên 65 decibel (dB) là ô nhiễm tiếng ồn. Nói một cách chính xác, tiếng ồn trở nên có hại khi nó vượt quá 75 decibel (dB) và gây đau đớn trên 120 dB. Do đó, mức độ tiếng ồn được khuyến nghị nên giữ ở mức dưới 65 dB vào ban ngày và cho thấy rằng không thể ngủ ngon nếu mức độ tiếng ồn xung quanh vào ban đêm vượt quá 30 dB.

Nguyên nhân gây ô nhiễm tiếng ồn

Có nhiều nguồn gây ô nhiễm tiếng ồn, nhưng đây là một số nguồn chính:

Tiếng ồn giao thông đường bộ

Tiếng ồn giao thông chiếm phần lớn tiếng ồn gây ô nhiễm ở các thành phố. Ví dụ, còi ô tô tạo ra 90 dB và xe buýt tạo ra 100 dB.

Tiếng ồn giao thông hàng không

Có ít máy bay bay qua các thành phố hơn so với ô tô trên đường, nhưng tác động lớn hơn: một chiếc máy bay có thể tạo ra 130 dB.

Hoạt động xây dựng

Việc xây dựng các tòa nhà và bãi đậu xe cũng như các công việc lát lại mặt đường và vỉa hè rất ồn ào. Ví dụ, máy khoan khí nén tạo ra 110 dB.

Dịch vụ ăn uống và các hoạt động dịch vụ về đêm

Các quán bar, nhà hàng và sân hiên tràn ra bên ngoài khi thời tiết tốt có thể tạo ra hơn 100 dB. Điều này bao gồm tiếng ồn từ quán rượu và câu lạc bộ.

Động vật

Tiếng ồn do động vật tạo ra có thể không được chú ý, nhưng tiếng hú hoặc tiếng chó sủa chẳng hạn có thể tạo ra khoảng 60-80 dB.

Ảnh hưởng của ô nhiễm tiếng ồn

Cùng với việc làm hỏng thính giác của chúng ta bằng cách gây ra — ù tai hoặc điếc, tiếng ồn lớn liên tục có thể gây hại cho sức khỏe con người theo nhiều cách, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người già.

Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn có thể gây ra nhiều ảnh hưởng sức khỏe bao gồm khó chịu, rối loạn giấc ngủ, tác động tiêu cực đến hệ tim mạch và trao đổi chất, cũng như suy giảm nhận thức ở trẻ em.

Tiếng ồn có thể gây ra các cơn căng thẳng, mệt mỏi, trầm cảm, lo lắng và cuồng loạn ở cả người và động vật. Tiếng ồn trên 45 dB khiến bạn không ngủ được hoặc ngủ không ngon giấc. Hãy nhớ rằng theo Tổ chức Y tế Thế giới, nó không được quá 30 dB. Tiếng ồn lớn có thể tiềm ẩn ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta, gây ra hành vi hung hăng và cáu kỉnh. Tiếng ồn cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của mọi người, điều này có thể dẫn đến hiệu suất thấp theo thời gian. Nó cũng không tốt cho trí nhớ, khiến bạn khó học.

Nhìn vào dữ liệu hiện tại, ước tính rằng tiếng ồn môi trường góp phần gây ra 48.000 trường hợp mắc bệnh thiếu máu cơ tim mới mỗi năm cũng như 12.000 ca tử vong sớm. Ngoài ra, ước tính rằng 22 triệu người bị khó chịu kinh niên và 6,5 triệu người bị rối loạn giấc ngủ kinh niên. Do tiếng ồn của máy bay, ước tính rằng 12.500 học sinh bị suy giảm khả năng đọc ở trường.

Nhiều người không nhận ra ô nhiễm tiếng ồn là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tất nhiên, có nhiều ca tử vong sớm liên quan đến ô nhiễm không khí hơn là do tiếng ồn. Tuy nhiên, tiếng ồn dường như có tác động lớn hơn đến các chỉ số liên quan đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tâm thần. Trên thực tế, theo một số phát hiện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiếng ồn là nguyên nhân môi trường lớn thứ hai gây ra các vấn đề sức khỏe, chỉ sau tác động của ô nhiễm không khí.

Giải pháp giảm thiểu ô nhiễm tiếng ồn

Các cơ quan quốc tế như WHO đồng ý rằng nhận thức về ô nhiễm tiếng ồn là điều cần thiết để đánh bại kẻ thù vô hình này. Ví dụ: tránh các hoạt động giải trí quá ồn ào, lựa chọn các phương tiện giao thông thay thế như xe đạp hoặc xe điện thay vì đi ô tô, làm việc nhà vào thời gian được khuyến nghị, cách nhiệt nhà cửa bằng vật liệu hấp thụ tiếng ồn, v.v. Giáo dục thế hệ trẻ cũng là một khía cạnh cơ bản của giáo dục môi trường .

Chính phủ cũng có thể thực hiện các biện pháp để đảm bảo quản lý tiếng ồn hiệu quả và giảm thiểu ô nhiễm tiếng ồn. Ví dụ: bảo vệ một số khu vực, các vùng nông thôn, khu vực có lợi ích tự nhiên, công viên thành phố khỏi tiếng ồn; thiết lập các quy định bao gồm các biện pháp phòng ngừa và khắc phục; bắt buộc tách biệt giữa các khu dân cư và các nguồn gây tiếng ồn như sân bay; phạt tiền nếu vượt quá giới hạn tiếng ồn; lắp đặt cách âm trong các tòa nhà mới, tạo khu vực dành cho người đi bộ, nơi giao thông chỉ được phép vào để dỡ hàng vào những thời điểm nhất định; thay thế nhựa đường truyền thống bằng các phương án hiệu quả hơn có thể giảm tiếng ồn giao thông tới 3 dB.

Rất cần ý thức trách nhiệm của mỗi người dân

Câu chuyện về ô nhiễm tiếng ồn hiện đang là vấn đề “nóng” được dư luận quan tâm đồng thời cũng là nội dung được đưa ra bàn thảo tại nhiều cuộc họp, nhất là tại các thành phố lớn.

Về giải pháp, hầu hết các ý kiến đều thống nhất cao rằng, hiện nay, cần tăng mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm về tiếng ồn. Đồng thời kiến nghị bổ sung thẩm quyền kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính về tiếng ồn của UBND phường, xã. Đối với những nội dung về xử lý tiếng ồn mà pháp luật chưa có chế tài thì nên đưa quy ước tại cộng đồng dân cư để người dân cam kết tuân thủ. Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi để “khai tử” nạn ô nhiễm tiếng ồn chính là việc nâng cao ý thức của mỗi người dân, làm sao để người dân hiểu ra sai phạm và đồng hành cùng chính quyền thì hiệu quả mới bền vững.

Không chấp nhận một đô thị lớn mà từ khu dân cư đến quán ăn, cửa hàng, cửa hiệu đều ra rả mở loa công suất cao, ảnh hưởng đến người dân. Đây là hành vi không phù hợp trong đô thị, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, làm giảm chất lượng cuộc sống của người dân. Vì thế tìm cách xử lý cho bằng được những vấn đề làm giảm chất lượng cuộc sống, quyết tâm xử lý triệt để, nghiêm túc hành vi gây ra tiếng ồn.

Có thể nói, với quyết tâm của các cấp chính quyền, cùng với những quy định, công cụ pháp luật, hy vọng vấn nạn ô nhiễm tiếng ồn sẽ sớm được xử lý triệt để, đem lại cuộc sống bình yên, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Người dân đang kỳ vọng vào sự quyết tâm, quyết liệt của chính quyền, mà đặc biệt là vai trò của người đứng đầu.