Nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu – Nguyên nhân & cách cải thiện

2 576 đã xem

Nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu là một dạng dị ứng rất phổ biến, nhất là với những chị em có sẵn cơ địa dị ứng bẩm sinh. Vậy liệu bệnh này có nguy hiểm không, ảnh hưởng như thế nào thai kỳ? Cách điều trị và chăm sóc phục hồi như thế nào vừa hiệu quả vừa an toàn? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tình trạng nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu

Nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu là hiện tượng xuất hiện các triệu chứng tổn thương dị ứng ngoài da như nổi nốt mẩn sần, mảng da đỏ như phát ban, sưng phù tại các vùng da như mặt, tay, chân, bụng, đùi… Đặc biệt, kèm theo là cảm giác ngứa ngáy, châm chích đau rát da khó chịu tại thời điểm 3 tháng đầu mang thai.

Cơ chế khởi phát nổi mề đay ở phụ nữ mang thai tương tự như những đối tượng khác. Đó là quá trình hệ miễn dịch phản ứng quá mức với dị nguyên. Lúc này, các Immunoglobulin E (IgE) và các tế bào mast miễn dịch được phóng thích tự do và kích hoạt đồng thời các chất trung gian, histamine vào da, niêm mạc. Hậu quả là các triệu chứng dị ứng, tổn thương ngoài da có thể nhìn thấy.

Các triệu chứng nổi mề đay rất dễ quan sát bằng mắt thường vì chúng xuất hiện ngay trên chính làn da. Có thể kể đến một vài dấu hiệu thường gặp nhất như:

Xuất hiện các tổn thương dị ứng trên da như các vết hồng, đỏ, trắng rải rác trên làn da và lan rộng dần khắp cơ thể;
Sưng phù da, sưng mí mắt, sưng môi trong một vài trường hợp;
Kèm theo cảm giác ngứa ngáy âm ỉ hoặc dữ dội, nhất là khi về đêm gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ;
Một vài trường hợp còn kèm theo các triệu chứng trên đường hô hấp như đau họng, sổ mũi, mệt mỏi, sốt, đau đầu, ra nhiều khí hư;

Tùy mức độ bệnh nặng hay nhẹ mà các triệu chứng xuất hiện nhiều hay ít. Tuy nhiên, tốt nhất ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, mẹ bầu nên đến bệnh viện thăm khám ngay để chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây nổi mề đay trong 3 tháng đầu mang thai

Rối loạn nội tiết tố khi mang thai

Mang thai là thời điểm cơ thể người phụ nữ có nhiều sự thay đổi nhất, cả về tâm sinh lý lẫn thể trạng sức khỏe. Một trong những đặc trưng nhất của giai đoạn này đó là sự thay đổi đột ngột của nội tiết tố nhằm phù hợp với việc mang thai trong các tháng đầu tiên.

Ngay khi trứng và tinh trùng hoàn thành bước thụ thai và phôi thai di chuyển, làm tổ thành công trong tử cung, đây cũng chính là lúc nội tiết tố có sự thay đổi. Trong đó, nồng độ hormone progesterone, estrogen và proopopmelanocortin tăng lên nhanh chóng và cao hơn so với mức bình thường.

Tình trạng này vô tình khiến hệ miễn dịch phát hiện sự bất thường và khởi phát quá trình phản ứng chống lại dị ứng. Các tế bào hắc tố trên da được sản sinh liên tục, kèm theo đó là các tổn thương trên da, điển hình là nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy do nổi mề đay.

Dị ứng cơ địa bẩm sinh

Chị em phụ nữ có sẵn cơ địa dị ứng bẩm sinh do di truyền gen bệnh từ bố mẹ cũng là nguyên nhân khởi phát các triệu chứng nổi mề đay. Thời điểm mang thai cũng chính là điều kiện thuận lợi nhất để bệnh bùng phát, vì lúc này sức đề kháng của mẹ khá yếu ớt.

Tiếp xúc với các dị nguyên

Môi trường xung quanh tiềm ẩn rất nhiều dị nguyên có thể gây nổi mề đay như:

Dị ứng thức ăn (hải sản, thịt bò, đậu phộng, nhộng tằm, sữa…)
Dị ứng thuốc
Dị ứng phấn hoa
Dị ứng lông chó mèo
Dị ứng hóa chất
Dị ứng thời tiết
Dị ứng khói thuốc lá
Bị côn trùng cắn hoặc tiếp xúc với mủ độc thực vật
…
Khi mẹ bầu tiếp xúc với các tác nhân này sẽ làm tăng nguy cơ khởi phát các triệu chứng mề đay gây đau rát, ngứa ngáy da.

Tâm lý căng thẳng

Tâm lý căng thẳng khi mang thai khiến giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ trở thành “cơn ác mộng” của mẹ bầu. Tinh thần mệt mỏi, lo lắng, áp lực… cộng với hệ miễn dịch suy yếu tạo điều kiện cho sự phát triển của các tác nhân dị ứng nổi mề đay. Đặc biệt, tâm lý bất ổn còn gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến thể trạng sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Ăn uống kém khoa học

Chị em mang thai trong 3 tháng đầu thai kỳ nếu không có chế độ ăn uống khoa học, bổ sung không đủ các dưỡng chất cần thiết, thường xuyên sử dụng các thực phẩm dễ gây dị ứng cũng là nguyên nhân làm khởi phát các triệu chứng mề đay dị ứng.

Cộng với việc mang thai trong 3 tháng đầu mẹ thường bị ốm nghén, khó ăn uống và giảm khản năng hấp thụ dưỡng chất tối đa nên việc phát bệnh cũng là điều dễ hiểu. Và một trong số đó là bệnh nổi mề đay.

Tác dụng phụ của thuốc

Khi mang thai 3 tháng đầu, mẹ bầu cần bổ sung rất nhiều loại viên uống thực phẩm chức năng như canxi, sắt, kẽm, DHA, acid folic… nhằm giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, trường hợp cơ địa mẹ bầu dị ứng với các thành phần trong thuốc hoặc dùng thuốc gây ra tác dụng phụ sẽ khiến sức khỏe suy giảm đột ngột. Điển hình nhất là chứng nổi mề đay.

Da căng, khô ráp

Để thai nhi phát triển khỏe mạnh cả về cân nặng lẫn kích thước cơ thể, vùng da bụng của mẹ ngày càng căng giãn ra. Lúc này, vì hormone nội tiết vẫn đang bị rối loạn nên làn da của mẹ không được khỏe mạnh, việc bị kích thích căng giãn quá mức và đột ngột khiến những mô da bị tổn thương, dễ phát sinh dị ứng và nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy.

Một vài nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân vừa kể trên, bà bầu trong 3 tháng đầu thai kỳ bị nổi mề đay cũng có liên quan đến nhiều tác nhân khác như suy giảm chức năng gan, thận, nhiễm trùng da, mắc các bệnh về suy giảm miễn dịch, mãn tính như tim mạch, huyết áp, tiểu đường…

Bị nổi mề đay trong 3 tháng đầu thai kỳ có nguy hiểm không?

Theo đánh giá của các chuyên gia, nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu là bệnh lý không quá nguy hiểm đến tính mạng của người mẹ và em bé trong bụng. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên chủ quan, lơ là trong việc can thiệp điều trị và chăm sóc. Thói quen này chỉ càng khiến cho bệnh ngày càng phát triển nặng hơn, thậm chí diễn tiến thành mãn tính, tái đi tái lại trong suốt thai kỳ gây ảnh hưởng đến cả mẹ và bé.

Cụ thể một số ảnh hưởng tiêu cực của nổi mề đay trong 3 tháng đầu như sau:

Đối với mẹ bầu

Các triệu chứng mề đay dị ứng gây ngứa ngáy, khó chịu, mệt mỏi, suy nhược, mất ngủ, phù nề cơ thể… ảnh hưởng đến thể trạng sức khỏe toàn diện của mẹ;
Tăng nguy cơ nhiễm trùng da, bệnh chàm da eczema, viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc dị ứng…;
Một số trường hợp nổi mề đay dị ứng nghiêm trọng gây biến chứng như phù mạch, phù đường thở, suy hô hấp, thậm chí sốc phản vệ…;

Đối với thai nhi

Giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ là thời điểm cực kỳ quan trọng để trẻ hình thành và phát triển, tạo tiền đề cho sự khỏe mạnh trong các giai đoạn tiếp theo. Và sức khỏe của mẹ chính là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sức khỏe của em bé.

Do đó, trường hợp mẹ bầu bị nổi mề đay trong 3 tháng đầu không được can thiệp chữa trị kịp thời, sẽ gây ra sự giảm sút về sự phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần. Trẻ sau khi sinh ra trong giai đoạn này càng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như thiếu máu não, các bệnh về thị lực, dị tật bẩm sinh như thiếu ngón chân, ngón tay, hở hàm ếch…

Nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu phải làm sao?

Để điều trị bệnh nổi mề đay khi mang thai trong 3 tháng đầu thai kỳ, mẹ bầu nên ưu tiên áp dụng các biện pháp đem lại hiệu quả cao, nhanh chóng nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Các mẹo cải thiện triệu chứng tại nhà

Để kiểm soát nhanh các triệu chứng nổi mề đay, mẹ bầu có thể áp dụng ngay các biện pháp đơn giản sau ngay tại nhà:

Chườm lạnh: Cảm giác ngứa ngáy nổi mề đay trên da sẽ nhanh chóng thuyên giảm khi mẹ chườm đá. Nhiệt lạnh có tác dụng ức chế tạm thời khả năng cảm thụ cảm giác của hệ thần kinh, gây tê tại chỗ, từ đó giảm bớt sự khó chịu do cơn ngứa bùng phát. Tuy nhiên, cách này chỉ có tác dụng tạm thời, không chữa bệnh dứt điểm được.
Tắm bột yến mạch: Bột yến mạch chứa hàm lượng cao avenanthramides có khả năng xoa dịu kích ứng da, chống viêm và cấp ẩm, dưỡng da khỏe mạnh, thúc đẩy quá trình phục hồi tổn thương mề đay dị ứng. Cách này đặc biệt phù hợp với phụ nữ mang thai bị nổi mề đay.
Bôi kem dưỡng ẩm: Các loại kem dưỡng ẩm lành tính, chuyên dùng cho làn da nhạy cảm, chứa hàm lượng vitamin E cao rất phù hợp dùng cho phụ nữ mang thai bị nổi mề đay, cải thiện các triệu chứng ngoài da. Đồng thời, bôi kem dưỡng ẩm mỗi ngày còn giúp hỗ trợ làm lành các tổn thương dị ứng mẩn ngứa ngoài da.

Tận dụng thảo dược tự nhiên

Trong tự nhiên có rất nhiều loại thảo dược thực vật có đặc tính chữa bệnh nhờ chứa thành phần dược chất như:

Lá kinh giới: Lá kinh giới là dược liệu tự nhiên giúp xoa dịu các triệu chứng ngứa ngáy, đau rát do nổi mề đay hiệu quả. Trong Đông y, lá kinh giới có tính hàm và công dụng chính là làm mát cơ thể, thanh nhiệt, giải độc. Đây là dược liệu lành tính phù hợp sử dụng cho chị em phụ nữ mang thai. Mẹ có thể giã nát với muối/ sao nóng để chườm da hoặc nấu nước tắm, ngâm rửa da đều được.
Lá tía tô: Tía tô không chỉ là rau ăn mà còn là dược liệu chữa trị mề đay dị ứng hiệu quả, an toàn và lành tính, phù hợp dùng cho mẹ bầu bị nổi mề đay. Lá tía tô có đặc tính kháng viêm, chống khuẩn, giảm ngứa khá tốt.
Lá khế: Trong lá khế chứa nhiều dược chất có đặc tính kháng viêm, chống khuẩn và giảm ngứa, sưng viêm tự nhiên, loại bỏ các tác nhân gây bệnh trên da. Đồng thời, xoa dịu kích ứng và thúc đẩy quá trình phục hồi các tổn thương ngoài da do nổi mề đay ở mẹ bầu.

Lưu ý: Cách này chỉ nên được áp dụng cho những trường hợp mức độ triệu chứng nhẹ, vừa khởi phát chưa lâu. Vì là dược liệu tự nhiên nên kết quả không tuyệt đố, nhưng lại đảm bảo an toàn, ít tác dụng phụ. Do đó, mẹ bầu có thể cân nhắc chọn lựa áp dụng bằng mẹo này.

Điều trị bằng thuốc Tây

Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu bị nổi mề đay là phương pháp không được khuyến khích. Vì tác dụng phụ của thuốc Tây chính là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi, tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, thậm chí thai lưu ngoài ý muốn.

Tuy nhiên, không phải loại thuốc nào cũng nguy hiểm và vì dùng thuốc Tây giúp đem lại kết quả cao, nhanh hơn nên cách này vẫn có thể được áp dụng nếu có sự chỉ định của bác sĩ. Chỉ những trường hợp mẹ bầu bị nổi mề đay tương đối nặng, ồ ạt mới được dùng. Và thường chỉ được sử dụng dạng bôi là chính, uống là phụ.

Trong đó, thuốc bôi ngoài da có tác dụng điều trị tại chỗ các triệu chứng như ngứa ngáy, sưng phù da, xoa dịu kích ứng… Có nhiều loại thuốc bôi trị mề đay, nhưng với phụ nữ mang thai sẽ được ưu tiên sử dụng các dạng thuốc bôi lành tính như Eumovate, Triamcinolone, Eucerin, Budesonie…

Tuyệt đối không tự ý dùng các loại thuốc uống trong 3 tháng đầu thai kỳ. Nhất là đối với các loại thuốc trị mề đay như kháng histamin, kháng sinh… Chúng gây rất nhiều tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe, tốt nhất nên tránh tự ý sử dụng.

Chăm sóc và phòng ngừa tái phát nổi mề đay khi mang thai 3 tháng đầu

Bên cạnh điều trị đẩy lùi các triệu chứng mề đay dị ứng trong 3 tháng đầu, mẹ bầu cũng cần thực hiện một chế độ chăm sóc kỹ lưỡng để chủ động phòng ngừa tái phát bệnh trong những tháng thai kỳ tiếp theo.

Về chế độ ăn uống

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của thai phụ, sự phát triển của thai nhi và trong cả việc ngăn chặn diễn tiến, phòng ngừa tái phát nổi mề đay.

Thực phẩm nên ăn: Các loại rau xanh, củ quả, trái cây tươi giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất, các loại cá béo giàu omega-3, ngũ cốc, đậu, hạt, quả hạch…
Thực phẩm kiêng ăn: Các loại thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp, chế biến nhiều dầu mỡ, quá ngọt hoặc quá mặn, đồ ăn cay nóng, thực phẩm dị ứng (hải sản, đậu phộng, nhộng tằm…), chất kích thích, đồ uống có cồn, có gas…
Ngoài ra, mẹ cần uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể. Ngoài nước lọc, có thể thêm vào các loại thức uống tốt như nước ép trái cây, rau củ, nước canh hầm, súp… vừa bổ sung thêm dưỡng chất vừa tốt cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Về chế độ sinh hoạt

Kết hợp với chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học là cách tốt nhất để giúp mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh, phòng ngừa tái phát nổi mề đay dị ứng.

Loại bỏ/ tránh tiếp xúc với các tác nhân dị nguyên khởi phát dị ứng mề đay như lông chó mèo, phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc…
Giữ ấm cơ thể, che chắn làn da cẩn thận, tránh để da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, giảm thiểu yếu tố gây dị ứng và khởi phát nổi mề đay.
Vệ sinh thân thể sạch sẽ, dưỡng ẩm da bằng các sản phẩm lành tính, mặc quần áo rộng rãi thoải mái, chất liệu thấm hút mồ hôi.
Hạn chế thực hiện những hành động mạnh như cào gãi da, té ngã trầy xước gây viêm nhiễm, tăng nguy cơ kích ứng và nổi mề đay.
Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, dọn dẹp, lau chùi bụi bẩn, thay mới chăn, drap, nệm, gối mới để loại bỏ các tác nhân dị ứng.
Rèn luyện thể chất mỗi ngày, sinh hoạt điều độ, đúng giờ giấc, tránh stress và duy trì tinh thần tích cực, thoải mái để nâng cao thể trạng sức khỏe, tăng cường miễn dịch tự nhiên chống lại bệnh tật.

Mang thai 3 tháng đầu bị nổi mề đay rất phổ biến và không quá nguy hiểm nếu được can thiệp điều trị và chăm sóc đúng cách. Mẹ tuyệt đối không chủ quan, thay vào đó hãy chủ động thăm khám bệnh để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, an toàn cho thai nhi và giúp mẹ khỏe mạnh.