Bộ 6 đề thi tốt nghiệp Ngữ Văn 2021 – có đáp án – Thư Viện Văn Mẫu

ĐỀ 1

1. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau:

Tôi viết cho ai bài thơ hạ cuối

Ve râm ran xao xác cả khung trời

Ồ vẫn vậy, vẫn ve, vẫn phượng …
Cớ sao mình nước mắt lại rơi
Trận mưa đầu của ngày cuối chia lìa
Rơi ướt cả một bờ áo trắng
Vô tư thế, hỡi mưa, hỡi nắng ?
Biết hay không hạ cuối đã về rồi ?
Tháng 6 mùa thi
Ta bỏ lại một thời
Trong trắng như hoa
Hồn nhiên như cỏ
Cho kỷ niệm và cho nỗi nhớ
Cho những tháng ngày xanh tươi xanh .
Đôi mắt nào chiều ấy lộng lẫy
Như muốn nói thật nhiều mà không hề
Tháng năm ơi sao trôi nhanh đến thế
Phượng bùng lên cháy đỏ một khung trời .
Lưu bút trao tay, ánh mắt trao lời
Màu mực tím mênh mang trang giấy trắng
Ai bật khóc trong chiều không bình lặng
Xa thật rồi, áo trắng học trò ơi .
( Hạ cuối, Dương Viết Cương )

Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Kí ức về tuổi học trò được tác giả thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh nào?

Câu 3. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về cảm xúc của của lứa tuổi học trò cuối cấp: “Đôi mắt nào chiều ấy long lanh”/ “Như muốn nói thật nhiều mà không thể”?

Câu 4. Anh/chị hãy nhận xét về tình cảm của tác giả được thể hiện qua bài thơ.

1. LÀM VĂN

Câu 1

Từ nội dung bài thơ ở phần Đọc hiểu, Anh / chị hãy viết 01 đoạn văn ( khoảng chừng 200 chữ ) bày tỏ tâm lý về ý nghĩa mùa hạ cuối của học viên lớp 12 .

Câu 2.

Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa lúc gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng, gió và rét rất kinh hoàng. Nhưng trong những làng Mèo Ðỏ, những chiếc váy hoa đã được phơi ra mỏm đá, xoè như con bướm sặc sỡ. Ðám trẻ đợi tết, chơi quay, cười ầm trên sân chơi trước nhà. Ngoài đầu núi, đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mỵ nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang thổi :
Mày có con trai con gái rồi
Mày đi nương
Ta không có con trai con gái
Ta đi tìm tình nhân .
Tiếng chó sủa xa xa. Những đêm tình mùa xuân đã tới .
Ở mỗi đầu làng đều có một mỏm đất phẳng làm sân chơi chung ngày tết. Trai gái, trẻ con ra sân ấy tụ tập đánh pao, dánh quay, thổi sáo, thổi khèn và nhảy .
Cả nhà thống lý ăn xong bữa cơm tết cúng ma. Xung quanh chiêng đánh ầm ỹ, người ốp đồng vẫn nhảy lên xuống, rung bần bật. Vừa hết bữa cơm tiếp ngay cuộc rượu bên nhà bếp lửa .
Ngày tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát. Rồi say, Mị lịm mặt đấy nhìn người nhảy đồng, người hát. Nhưng lòng Mị đang sống về ngày trước, tai văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân đến, Mị uống rượu bên nhà bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mỵ hết núi này sang núi khác .
Rượu đã tan khi nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả, Mị không biết. Mị vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mị mới đứng dậy. Nhưng Mị không bước ra đường. Mỵ từ từ vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Mị cũng chẳng buồn đi. Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra hành lang cửa số lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đùng một cái vui như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi Tết. Huống chi A Sử với Mị không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau ! Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng lơ bay ngoài đường .
Anh ném pao, em không bắt
Em không yêu, quả pao rơi rồi …
Lúc ấy, A Sử vừa ở đâu về, lại sửa soạn đi chơi. A Sử thay áo mới, khoác thêm vòng bạc vào cổ rồi bịt cái khăn trằng lên đầu. Có khi nó đi mấy ngày mấy đêm. Nó còn đương rình bắt nhiều người con gái nữa về làm vợ. Cũng chẳng khi nào Mị nói gì .
Bây giờ Mị cũng không nói. Mị đến góc nhà, lấy ông mỡ, sắn một miếng, bỏ thêm voà đĩa đèn cho sáng. Trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo. Mị muốn đi chơi. Mị cũng sắp đi chơi. Mị quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy hoa vắt phía trong vách. A Sử sắp bước ra, bỗng quay lại, lấy làm lạ. A Sử nhìn quanh thấy Mị rút thêm cái áo .
A Sử hỏi :
– Mày muốn đi chơi à ?
Mỵ không nói. A Sử cũng không hỏi thêm. A Sử bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trới đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống. A Sử quấn luôn tóc lên cột. Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa. Trói xong. A Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra khép cửa buồng lại .
Trong bóng tối, Mị đứng im re như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn. Mị vẫn nghe thấy tiếng sáo đưa Mị đi theo những game show, những đám chơi. “ Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào ! ”. ” Mị vùng bước tiến. Nhưng chân tay đau không cựa được. Mị không nghe tiếng sáo nữa. Chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên, gãi chân, nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa .
( Trích, Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài )
Phân tích diễn biến tâm lí và hành vi của nhân vật Mị trong đêm đông cứu A Phủ qua đoạn văn trên. Từ đó phản hồi ngắn gọn về giá trị nhân đạo trong tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ ” của nhà văn Tô Hoài .

GỢI Ý ĐÁP ÁN

ĐỀ 2

1. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau:

Người chìa tay và xin con một đồng .
Lần thứ nhất con hãy Tặng người ấy hai đồng .
Lần thứ hai hãy biếu họ một đồng .
Lần thứ ba con phải biết khước từ .
Và đến lần thứ tư con hãy lạng lẽ, bước tiến .

…
Đừng vui quá. Sẽ đến lúc buồn

Đừng quá buồn. Sẽ có lúc vui
Tiến bước mà đánh mất mình. Con ơi, dừng lại
Lùi bước để hiểu mình. Con cứ lùi thêm nhiều bước nữa
Chẳng sao
Hãy ngước nhìn lên cao để thấy mình còn thấp
Nhìn xuống thấp. Để biết mình chưa cao .
Con hãy nghĩ về tương lai. Nhưng đừng quên quá khứ
Hy vọng vào ngày mai. Nhưng đừng buông xuôi thời điểm ngày hôm nay
May rủi là chuyện cuộc sống. Nhưng cuộc sống nào chỉ chuyện rủi may
Hãy nói thật ít. Để làm được nhiều – những điều có nghĩa của trái tim .
Nếu cần, con hãy đi thật xa. Để mang về những hạt giống mới. Rồi dâng Tặng Kèm cho đời. Dù chẳng được trả công .

…
Hãy hân hoan với điều nhân nghĩa

Đừng lạnh nhạt trước chuyện bất nhân
Và hãy tin vào điều có thật :
Con người – sống để yêu thương .
( Gửi con, Bùi Nguyễn Trường Kiên )

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Anh/Chị hiểu thế nào về ý nghĩa các câu thơ sau: Người chìa tay và xin con một đồng/Lần thứ nhất con hãy tặng người ấy hai đồng/Lần thứ hai hãy biếu họ một đồng. Lần thứ ba con phải biết lắc đầu/Và đến lần thứ tư con hãy im lặng, bước đi.

Câu 3. Theo anh/chị, vì sao tác giả nói rằng:

Tiến bước mà đánh mất mình. Con ơi, dừng lại
Lùi bước để hiểu mình. Con cứ lùi thêm nhiều bước nữa
Chẳng sao
Hãy ngước nhìn lên cao để thấy mình còn thấp
Nhìn xuống thấp. Để biết mình chưa cao .

Câu 4. Thông điệp được tác giả gửi gắm qua bài thơ dặn con là gì?

1. LÀM VĂN

Câu 1

Hãy viết 01 đoạn văn ( khoảng chừng 200 chữ ) trình diễn tâm lý của anh / chị về 2 câu thơ trong văn bản ở phần Đọc hiểu : Và hãy tin vào điều có thật / Con người – sống để yêu thương .

Câu 2

Thường khi đến gà gáy sáng Mị ngồi dậy ra nhà bếp sưởi một lúc thật lâu thì những chị em trong nhà mới mở màn dậy ra dóm lò bung ngô, nấu cháo lợn. Chỉ chợp mắt được từng lúc, Mị lại thức sưởi lửa suốt đêm. Mỗi đêm, khi nghe tiếng phù phù thổi nhà bếp, A Phủ lại mở mắt. Ngọn lửa sưởi bùng lên, cùng lúc ấy thì Mị cũng nhìn sang, thấy mắt A Phủ trừng trừng, mới biết A Phủ còn sống. Mấy đêm nay như vậy. Nhưng Mị vẫn thản nhiên thổi lửa, hơ tay. Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy, cũng thế thôi. Mị vẫn trở dậy, vẫn sưởi, chỉ biết còn ở với ngọn lửa. Có đêm A Sử chợt về, thấy Mị ngồi đấy, A Sử đánh Mị ngã ngay xuống cửa nhà bếp. Nhưng đêm sau Mị vẫn ra sưởi như đêm trước .
Lúc ấy đã khuya. Trong nhà đã ngủ yên, thì Mị trở dậy thổi lửa. Ngọn lửa bập bùng sáng lên, Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh lung linh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại. Nhìn thấy tình cảnh như vậy, Mị chợt nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải trói đứng thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được. Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta đến chết, nó bắt mình chết cũng thôi, nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở cái nhà này. Chúng nó thật gian ác. Cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi … Người kia việc gì mà phải chết thế. A Phủ … Mị phảng phất nghĩ như vậy .
Đám than đã vạc hẳn lửa. Mị không thổi, cũng không đứng lên. Mị nhớ lại đời mình, Mị lại tưởng tượng như hoàn toàn có thể một lúc nào, biết đâu A Phủ chẳng đã trốn được rồi, lúc ấy bố con Pá Tra sẽ bảo là Mị cởi trói cho nó, Mị liền phải trói thay vào đấy, Mị phải chết trên cái cọc ấy. Nghĩ thế, trong tình cảnh này, làm thế nào Mị cũng không thấy sợ …
Lúc ấy, trong nhà đã tối bưng, Mị rón rén bước lại, A Phủ vẫn nhắm mắt, nhưng Mị vẫn tưởng như A Phủ đương biết có người bước lại … Mị rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây. A Phủ cứ thở phè từng hơi, không biết mê hay tỉnh. Lần lần, đến lúc gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mị cũng tá hỏa, Mị chỉ thì thào được một tiếng “ Đi ngay … ”, rồi Mị nghẹn lại. A Phủ bỗng khuỵu xuống, không bước nổi. Nhưng trước cái chết hoàn toàn có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy .
Mị đứng lặng trong bóng tối .
Rồi Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Mị đuổi kịp A Phủ, đã lăn, chạy, chạy xuống tới sống lưng dốc, Mị nói, thở trong hơi gió thốc lạnh buốt :
– A Phủ cho tôi đi .
A Phủ chưa kịp nói, Mị lại nói :
– Ở đây thì chết mất .
A Phủ chợt hiểu .
Người đàn bà chê chồng đó vừa cứu sống mình .
A Phủ nói : “ Đi với tôi ”. Và hai người lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi .
( Trích, Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài )
Phân tích nhân vật Mị trong đoạn trích trên. Từ đó, phản hồi ngắn gọn giá trị nhân đạo trong phẩm “ Vợ chồng A phủ ” của nhàn văn Tô Hoài .

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI

ĐỀ 3

1. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau:

( 1 ) Sống trong đời sống .
Cần có một tấm lòng
Để làm gì em biết không ?
Để gió cuốn đi
Để gió cuốn đi
( 2 ) Gió cuốn đi cho mây qua dòng sông
Ngày vừa lên hay đêm xuống bát ngát
Ôi trái tim đang bay theo thời hạn
Làm chiếc bóng đi rao lời dối gian ( … )
( 3 ) Hãy yêu ngày tới .
Dù quá mệt kiếp người
Còn cuộc sống ta cứ vui
Dù vắng bóng ai
Dù vắng bóng ai
( Trích Để gió cuốn đi – Trịnh Công Sơn )

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản.

Câu 2. Anh/chị hiểu như thế nào về thông điệp được đề cập ở đoạn 1?

Câu 3. Hình ảnh trái tim ở đoạn (2) sử dụng biện pháp tu từ nào? Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó.

Câu 4. Anh/chị hãy nhận xét về thông điệp của tác giả được thể hiện ở đoạn (3) của văn bản? (Trả lời từ 5-7 câu).

1. LÀM VĂN

Câu 1.

Từ nội dung phần Đọc hiểu, Anh / Chị hãy viết một đoạn văn ngắn ( khoảng chừng 200 chữ ) trình diễn về ý nghĩa của “ cho ” và “ nhận ” trong đời sống .

Câu 2.

Giữa cái cảnh tối sầm lại vì đói khát ấy, một buổi chiều người trong xóm bỗng thấy Tràng về với một người đàn bà nữa. Mặt hắn có một vẻ gì phởn phơ khác thường. Hắn tủm tỉm cười nụ một mình và hai mắt thì sáng lên lấp lánh lung linh. Người đàn bà đi sau hắn chừng ba bốn bước. Thị cắp cái thúng con, đầu hơi cúi xuống, cái nón rách nát tàng nghiêng nghiêng che khuất đi nửa mặt. Thị có vẻ như rón rén, e thẹn. Mấy đứa trẻ con thấy lạ vội chạy ra đón xem. Sợ chúng nó đùa như trước, Tràng hấp tấp vội vàng nghiêm nét mặt, khước từ ra hiệu không bằng lòng ( … )
Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến thời điểm ngày hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải. Hắn chắp hai tay sau sống lưng lững thững bước ra sân. ánh nắng buổi sáng mùa hè sáng lóa xói vào hai con mắt còn cay xè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗng vừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn ngày hôm nay đều được quét tước, thu dọn thật sạch ngăn nắp. Mấy chiếc quần áo rách nát như tổ đỉa vẫn vắt khươm mươi niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rác mùn tung hoành ngay lối đi đã hót sạch .
Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn thuần, thông thường nhưng so với hắn lại rất thấm thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương mến gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một mái ấm gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng, mừng quýnh bất ngờ đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo ngại cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà .
( … ) Hôm ấy hắn láng máng nghe người ta nói họ là Việt Minh đấy. Họ đi cướp thóc đấy. Tràng không hiểu gì sợ quá, kéo vội xe thóc của Liên đoàn tắt cánh động đi lối khác .
À ra họ đi phá kho thóc chia cho người đói. Tự dưng hắn thấy ân hận, tiếc rẻ vẩn vơ, khó hiểu .
Ngoài đình tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập. Mẹ và vợ Tràng đã buông đũa đứng dậy .
Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới …
( Trích, Vợ nhặt – Kim Lân )
Phân tích nhân vật Tràng trong đoạn trích trên. Từ đó, khái quát giá trị nhân đạo tác phẩm “ Vợ nhặt ” của nhà văn Kim Lân .

GỢI Ý ĐÁP ÁN

ĐỀ 4

1. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau:

Xin dâng lời của nắng
Mang lửa ấm mặt trời
Xin dâng lời biển cả
Mang bao dung tình người
Chiến tranh đã qua rồi
Bão tố đã qua rồi
Vết thương còn rỉ máu
Mầm non không đâm chồi
Ánh mắt cho em thơ
Thắp lửa từ ngàn nắng
Nụ cười cho em thơ
Kết tình yêu biển rộng
Bắt đầu từ giọt nắng
Góp nên lửa mặt trời
Bắt đầu từ hạt muối
Kết vị mặn biển đời
Ước làm một hạt phù sa
Ước làm một tiếng chim ca xanh trời
Ước làm tia nắng vàng tươi
Ước làm một hạt mưa rơi ấm chồi .
( Xin làm hạt phù sa, Lê Cảnh Nhạc )

Câu 1. Xác định thể thơ.

Câu 2. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ.

Câu 3. Đoạn thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về tâm tình của tác giả: Ước làm một hạt phù sa/Ước làm một tiếng chim ca xanh trời/Ước làm tia nắng vàng tươi/Ước làm một hạt mưa rơi ấm chồi.?

Câu 4. Thông điệp nào có ý nghĩa nhất với anh/chị qua đoạn thơ trên?

1. LÀM VĂN

Câu 1

Từ văn bản ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn ngắn ( khoảng chừng 200 chữ ) bày tỏ tâm lý về ý nghĩa của một lối sống đẹp mà anh / chị cho là thiết yếu phải rèn luyện, tu dưỡng của thế hệ trẻ thời nay .

Câu 2

Phân tích hình tượng những nhân vật trong đoạn văn sau để thấy được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm “ Vợ nhặt ” .
Cái đói đã tràn đến xóm này tự khi nào. Những mái ấm gia đình từ những vùng Tỉnh Nam Định, Tỉnh Thái Bình, đội chiếu lũ lượt bồng bế, dắt díu nhau lên xanh xám như những bóng ma, và nằm bộn bề khắp lều chợ. Người chết như ngả rạ. Không buổi sáng nào người trong làng đi chợ, đi làm đồng không gặp ba bốn cái thây nằm còng queo bên dường. Không khí vẩn lên mùi ẩm thối của rác rưởi và mùi gây của xác người. ”
( … ) Ngoài đình bỗng dội lên một hồi trống, dồn dập, vội vã. Đàn quạ trên những cây gạo cao chót vót ngoài bãi chợ hôt hoảng bay vù lên, lượn thành từng đám bay vần trên nền trời như những đám mây đen .
Người con dâu khẽ thở dài, thị nói lí nhí trong miệng :
– Trống gì đấy, u nhỉ ?
– Trống thúc thuế đấy. Đằng thì nó bắt giồng đay, đằng thì nó bắt đóng thuế. Giời đất này không chắc đã sống qua được đâu những con ạ … Bà lão ngoảnh vội ra ngoài. Bà lão không dám để con dâu nhìn thấy bà khóc .
Người con dâu có vẻ như lạ lắm, thị lầm bầm :
– Ở đây vẫn phải đóng thuế cơ à ?
Im lặng một lúc thị lại tiếp :
– Trên mạn Thái Nguyên, Bắc Giang người ta không chịu đóng thuế nữa đâu. Người ta còn phá cả kho thóc của Nhật, chia cho người đói nữa đấy .
Tràng thần mặt ra nghĩ ngợi. Cái mặt to lớn bặm lặi, khó đăm đăm. Miếng cám ngậm trong miệng hắn đã bã ra chát xít … Hắn đang nghĩ đến những người phá kho thóc Nhật .
Tràng hỏi vội trong miếng ăn :
– Việt Minh phải không ?
– Ừ, sao nhà biết ?
Tràng không vấn đáp. Trong ý nghĩ của hắn vụt hiện ra cảnh những người bần hàn ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp. Đằng trước có lá cờ đỏ to lắm .
Hôm ấy hắn láng máng nghe người ta nói họ là Việt Minh đấy. Họ đi cướp thóc đấy. Tràng không hiểu gì sợ quá, kéo vội xe thóc của Liên đoàn tắt cánh đồng đi lối khác .
À ra họ đi phá kho thóc chia cho người đói. Tự dưng hắn thấy ân hận, tiếc rẻ vẩn vơ, khó hiểu .
Ngoài đình tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập. Mẹ và vợ Tràng đã buông đũa đứng dậy .
Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới …
( Trích, Vợ nhặt – Kim Lân. SGK 12, tập hai, tr 24 )

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI

ĐỀ 5

1. ĐỌC HIỂU

Đọc đoạn trích sau:

Một đời vô danh đá sống vẫn hờ hững
Nhọc nhằn năm tháng, tháng năm nhọc nhằn thêm
Đá sống không thật gần ai và cách xa mọi người
Hình như không biết yêu và có vẻ như không biết nhớ
Vì con tim giá băng nên tâm hồn không có ý nghĩa
Vốn sống đời tha phương
Mòn gót bước mà thấy trong lòng như luôn luôn một mình
Đừng sống giống như hòn đá, giống như hòn đá
Sống không một tình yêu
Sống chỉ biết thân mình
Tâm hồn luôn luôn băng giá
Đừng hóa thân thành đá
Vì tâm hồn đá giá băng
Từng ngày đời sống thoáng chốc lại thay đổi
Bầu trời mỗi tối có biết bao sao đổi ngôi
Nhưng có khi nào hòn đá ấy bỗng khóc như loài người
Vì đá không biết yêu và vì đá không biết nhớ
Vì con tim giá băng nên tâm hồn không có ý nghĩa
( Trích Tâm hồn của đá – Trần Lập )

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản.

Câu 2. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của một biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong đoạn trích trên.

Câu 3. Trong lời hát trên, có một câu hát được hát lại nhiều lần. Nêu cách hiểu về ý nghĩa câu hát đó.

Câu 4. Thông điệp nào có ý nghĩa nhất mà anh/chị cảm nhận được trong lời bài hát trên?

1. LÀM VĂN

Câu 1.

Hãy viết đoạn văn ( khoảng chừng 200 chữ ) bày tỏ tâm lý của anh / chị về ý nghĩa lời hát : Đừng sống giống như hòn đá … sống không một tình yêu, sống chỉ biết thân mình. Tâm hồn luôn luôn băng giá. Đừng hóa thân thành đá, vì tâm hồn đá giá băng .

Câu 2

Thằng Dục không giết Tnú ngay. Nó đốt một đống lửa lớn ở nhà ưng, lùa tổng thể dân làng tới, cởi trói cho Tnú, rồi nói với mọi người :
– Nghe nói chúng mày đã mài rựa, mài giáo cả rồi phải không ? Được, đứa nào muốn cầm rựa, cầm giáo thì coi bàn tay thằng Tnú đây .
Nó hất hàm ra hiệu cho thằng lính to béo nhất. Chúng nó đã sẵn sàng chuẩn bị sẵn cả. Thằng lính mở tút-se, lấy ra một chùm giẻ. Giẻ đã tẩm dầu xà-nu. Nó quấn lên mười đầu ngón tay Tnú. Rồi nó cầm lấy một cây nứa. Nhưng thằng Dục bảo :
– Để nó cho tau !
Nó giật lấy cây nứa .
Tnú không kêu lên một tiếng nào. Anh trợn mắt nhìn thằng Dục. Nó cười sằng sặc. Nó dí cây lửa lại sát mặt anh :
– Coi kỹ cái mặt thằng cộng sản muốn cầm vũ khí này xem sao nào. Số kiếp chúng mày không phải số kiếp giáo mác. Bỏ cái mộng cầm giáo mác đi, nghe không ?
Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc .
Tnú nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra, trừng trừng .
Trời ơi ! Cha mẹ ơi ! Anh không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy ở trong lồng ngực, cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không kêu rên. Anh Quyết nói : “ Người cộng sản không thèm kêu van … ” Tnú không thèm, không thèm kêu van. Nhưng trời ơi ! Cháy, cháy cả ruột đây rồi ! Anh Quyết ơi ! Không, Tnú sẽ không kêu ! Không !
Tiếng cười giần giật của thằng Dục. Các cụ già chồm dậy, bọn lính gạt ra. Tiếng kêu ré của đồng bào. Tiếng chân ai rầm rập quanh nhà ưng. Ai thế ?
Tnú thét lên một tiếng. Chỉ một tiếng thôi. Nhưng tiếng thét của anh bỗng vang dội thành nhiều tiếng thét kinh hoàng hơn. Tiếng “ giết ” ! Tiếng chân người đạp lên trên sàn nhà ưng ào ào. Tiếng bọn lính kêu thất thanh. Tiếng cụ Mết ồ ồ : “ Chém ! Chém hết ! ” Cụ Mết, đúng rồi, cụ Mết, đã đứng đấy, lưỡi mác dài trong tay. Thằng Dục nằm dưới lưỡi mác của cụ Mết. Và người trẻ tuổi, tổng thể người trẻ tuổi trong làng, mỗi người một cây rựa sáng bóng loáng, những cây rựa mài bằng đá Tnú mang từ đỉnh núi Ngọc Linh về .
Tiếng anh Prôi nói, trầm tĩnh :
– Tnú ! Tnú ! Tỉnh dậy chưa ? Đây này, chúng tôi giết hết rồi. Cả mười đứa, đây này ! Bằng giáo, bằng mác. Đây này !
Lửa đã tắt trên mười đầu ngón tay Tnú. Nhưng đống lửa xà nu lớn giữa nhà vẫn đỏ, xác mười tên lính giặc bộn bề quanh đống lửa đỏ .
( Trích, Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành )
Phân tích nhân vật Tnú trong đoạn trích trên. Từ đó khái quát tính sử thi trong tác phẩm “ Rừng xà nu ” của nhà văn Nguyễn Trung Thành .

GỢI Ý ĐÁP ÁN

ĐỀ 6

1. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau:

Những tình yêu thật thường không ồn ào
chúng tôi hiểu quốc gia đang hồi quyết liệt
chúng tôi hiểu điều ấy bằng mọi giác quan
bằng chén cơm ăn mắm ruốc
bằng giấc ngủ bị cắt ngang cắt dọc
bằng những nắm đất mọc theo đường hành quân
có những thằng con trai mười tám tuổi
chưa từng biết nụ hôn người con gái
chưa từng biết những lo toan phức tạp của đời
câu nói đượm nhiều hơi sách vở
khi nằm xuống
trong đáy mắt vô tư còn đọng một khoảng chừng trời
niềm hạnh phúc nào cho tôi
niềm hạnh phúc nào cho anh
niềm hạnh phúc nào cho tất cả chúng ta
niềm hạnh phúc nào cho quốc gia
có những thằng con trai mười tám tuổi
nhiều khi cực quá, khóc ào
nhiều lúc tức mình chửi bâng quơ
phanh ngực áo và mở trần thực chất
mỉm cười trước những lời lẽ quá to
nhưng nhất định không khi nào bỏ cuộc .
( Trích Thử nói về niềm hạnh phúc – Thanh Thảo )

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích trên.

Câu 2. Hãy chỉ ra những khó khăn của đất nước trong hồi khốc liệt được nhắc đến trong đoạn trích trên.

Câu 3. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về những trăn trở của tác giả: hạnh phúc nào cho tôi/hạnh phúc nào cho anh/hạnh phúc nào cho chúng ta/hạnh phúc nào cho đất nước

Câu 4. Anh/chị có đồng ý với quan điểm Những tình yêu thật thường không ồn ào không? Tại sao?

1. LÀM VĂN

Câu 1

Từ văn bản trên, anh / chị hãy nói về niềm hạnh phúc theo ý niệm của bản thân trong đoạn văn khoảng chừng 200 chữ .

Câu 2

Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn, đã thành lệ, mỗi ngày hai lần, hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và sẩm tối, hoặc nủa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè nóng bức, rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn
Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời. Cũng có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, sửa chữa thay thế những cây đã ngã … Cứ thế hai ba năm nay rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng …
Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu tiếp nối đuôi nhau tới chân trời .
( Trích, Rừng xà nu, Nguyễn Trung Thành )
Anh / chị hãy nghiên cứu và phân tích hình tượng cây xà nu trong đoạn văn trên. Từ đó, nhận xét ngắn gọn về nghệ thuật và thẩm mỹ rực rỡ được nhà văn Nguyễn Trung Thành được biểu lộ qua tác phẩm “ Rừng xà nu ” .

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Source: https://evbn.org
Category: Học Sinh