Những đặc trưng(đặc điểm) cơ bản của hành chính nhà nước – Tài liệu text

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (207.91 KB, 43 trang )

tuân thủ mà chính bản thân của các cơ quan hành chính nhà nước cũng phải

nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật. Khơng có một cơ quan

hành chính nhà nước nào có thể hoạt động ngồi quy định của pháp luật. Đảm

bảo tính pháp quyền của nền hành chính tức là bảo đảm được tính chính quy,

hiện đại của một bộ máy hành chính có kỷ luật, kỷ cương.

Tính pháp quyền đòi hỏi các cơ quan hành chính, mọi cơng chức phải

nắm vững quyền lực, sử dụng đúng đắn quyền lực, đảm bảo đúng chức năng

và thẩm quyền của mình khi thực thi cơng vụ. Bên cạnh đó ln quan tâm chú

trọng đến việc nâng cao uy tín về chính trị, về phẩm chất đạo đức và về năng

lực trí tuệ. Phải kết hợp chặt chẽ yếu tố quyền lực và uy tín mới có thể nâng

cao được hiệu lực và hiệu quả của một nền hành chính cơng phục vụ dân.

c) Tính liên tục, tương đối ổn định và thích ứng:

Nhiệm vụ của hành chính cơng là phục vụ dưới hình thức cơng vụ đối

với cơng dân. Đây là công việc hàng ngày thường xuyên và liên tục vì các

mối quan hệ xã hội và hành vi cơng dân được pháp luật hành chính điều chỉnh

diễn ra thường xun, liên tục. Chính vì vậy, nền hành chính nhà nước phải

đảm bảo tính liên tục, ổn định để đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn trong

bất kỳ tình huống nào.

Tính liên tục và ổn định khơng loại trừ tính thích ứng. Chính vì vậy ổn

định ở đây mang tính tương đối, khơng phải là cố định, không thay đổi. Nhà

nước là một sản phẩm của xã hội, đời sống kinh tế xã hội luôn chuyển biến

không ngừng do đó hoạt động của hành chính nhà nước ln phải thích ứng

với hồn cảnh kinh tế xã hội. Trong từng thời kỳ nhất định, thích nghi với xu

thế của thời đại đáp ứng được những nhiệm vụ kinh tế, xã hội trong giai đoạn

mới.

d) Tính chun mơn hố và nghề nghiệp cao:

Tính chun mơn hố và nghề nghiệp cao là một bắt buộc đối với hoạt

động quản lý Nhà nước của các cơ quan hành chính nhà nước và là đòi hỏi

của 1 nền hành chính phát triển, Khoa học văn minh và hiện đại.

Hoạt động quản lý Nhà nước của hành chính nhà nước có nội dung

phức tạp và đa dạng đòi hỏi các nhà hành chính phải có kiến thức xã hội và

kiến thức chun mơn sâu rộng.

Những người làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước là những

thực thi cơng vụ, trình độ chun mơn và nghiệp vụ của họ có ảnh hưởng rất

lớn đến chất lượng cơng vụ vì lẽ đó trong hoạt động hành chính nhà nước

năng lực chun mơn và quản lý của những người làm việc trong các cơ quan

hành chính nhà nước phải là những tiêu chuẩn hàng đầu. Xây dựng và tuyển

chọn đội ngũ những người vào làm việc trong các cơ quan hành chính nhà

2

nước có năng lực, trình độ chun mơn đáp ứng tốt nhất những đòi hỏi của

hoạt động quản lý Nhà nước là một trong những vấn đề khó khăn hiện nay

của các nước nói chung và của Việt Nam nói riêng.

e) Tính hệ thống thứ bậc chặt chẽ:

hành chính nhà nước bao gồm hệ thống định chế theo thứ bậc chặt chẽ

thông suốt từ trung ương tới các địa phương mà trong đó cấp dưới phục tùng

cấp trên, nhận chỉ thị mệnh lệnh và chịu sự kiểm tra thường xuyên của cấp

trên. Mỗi cấp cơ quan, mỗi người làm việc trong các cơ quan hành chính nhà

nước hoạt động trong phạm vi thẩm quyền được giao.

Tổ chức bộ máy hành chính theo thứ bậc chính là cách thức cần thiết

để phân cơng trách nhiệm hoạt động quản lý Nhà nước của các cơ quan hành

chính nhà nước. Tuy nhiên để tránh biến thế hệ thống hành chính thành hệ

thống quan liêu, cứng nhắc, chính hệ thống thứ bậc cũng cần sự chủ động

sáng tạo linh hoạt của mỗi cấp, mỗi cơ quan mỗi công chức để thực hiện luật

pháp và mệnh lệnh của cấp trên trong khuôn khổ phân công phân cấp, đúng

thẩm quyền theo nguyên tắc tập trung dân chủ.

f) Tính khơng vụ lợi:

hành chính nhà nước có nghĩa vụ phục vụ lợi ích cơng và lợi ích cơng

dân vì vậy khơng theo đuổi mục tiêu lợi nhuận, khơng đòi hỏi người được

phục vụ phải trả thù lao. Nếu mục tiêu của các tổ chức SẢN XUẤT KINH

DOANH là lợi nhuận và phục vụ cho những mục tiêu riêng của những người

thành lập tổ chức thì hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước nói chung

và hành chính nhà nước nói riêng nhằm phục vụ nhân dân do đó tính riêng

của các cơ quan hành chính nhà nước khơng tồn tại.

Tính xã hội, tính nhân dân làm cho hành chính nhà nước khơng vụ lợi,

khơng vì tổ chức riêng của mình.

g) Tính nhân đạo:

Tính nhân đạo của hoạt động quản lý Nhà nước của các cơ quan hành

chính nhà nước là tôn trọng con người, phục vụ con người và lấy mục tiêu

phát triển làm động lực. Cơ quan hành chính và đội ngũ những người được

Nhà nước trao cho việc thực thi hoạt động quản lý Nhà nước không được

quan liêu, cửa quyền, hách dịch, gây phiền hà cho dân khi thi hành công vụ.

Sự cưỡng bức của hành chính nhà nước là biện pháp cần thiết nhằm bảo đảm

để mọi vi phạm phải được xử lý chứ không phải chỉ nhằm để trừng phạt.

3. Khái niệm và đặc điểm của quản lý hành chính nhà nước.

a. Khái niệm:

3

Quản lí hành chính nhà nước là quản lí nhà nước trong lĩnh vực hành

pháp hoặc quản lý hành chính nhà nước là một hoạt động chấp hành – điều

hành của nhà nước.

b. Quản lý hành chính nhà nước có các đặc điểm sau:

Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động mang tính chấp hành và điều

hành.

Hoạt động quản lý hành chính nhà nước mang tính chủ động và tính

sáng tạo.

Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động có tính mục đích và tính

định hướng.

Quản lý hành chính nhà nước có tính chun mơn hóa và nghiệp vụ

cao;

Quản lý hành chính nhà nước XHCN khơng có sự cách biệt tuyệt đối

về mặt xã hội giữa chủ thể quản lý và chủ thể của quản lý (chủ thể chịu sự

quản lý).

Quản lý hành chính nhà nước mang tính khơng vụ lợi. Hoạt động quản

lý hành chính nhà nước được bảo đảm về phương diện tổ chức bộ máy hành

chính nhà nước.

II. ĐẶC ĐIỂM CỦA QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở VIỆT

NAM.

Hoạt động quản lý hành chính nhà nước ở Việt Nam mang đầy đủ

những đặc điểm chung của hoạt động quản lý hành chính nhà nước và có một

số đặc điểm riêng. Các đặc điểm nổi bật của quản lý hành chính nhà nước ở

Việt Nam là:

Thứ nhất, hoạt động quản lý hành chính nhà nước có tính chấp

hành và điều hành.

– Tính chấp hành thể hiện ở mục đích của quản lí hành chính nhà nước

là: đảm bảo thực hiện trên thực tế các văn bản pháp luật của các cơ quan

quyền lực nhà nước. Mọi hoạt động quản lý hành chính nhà nước đều được

tiến hành trên cơ sở pháp luật và để thực hiện pháp luật.

– Tính điều hành của quản lý hành chính nhà nước thể hiện ở chỗ: để

đảm bảo cho các văn bản pháp luật của các cơ quan quyền lực nhà nước được

thực hiện trên thực tế, các chủ thể của quản lí hành chính nhà nước phải tiến

hành hoạt động tổ chức và chỉ đạo trực tiếp đối với các đối tượng quản lí

thuộc quyền

4

=> Trong mỗi hoạt động quản lý hành chính nhà nước, tính chấp hành

và tính điều hành luôn đan xen, song song tồn tại, tạo nên sự đặc thù của hoạt

động quản lý hành chính nhà nước, nhờ đó có thể phân biệt với hoạt động lập

pháp và tư pháp: Trong lập pháp, chấp hành là để xây dựng pháp luật làm cho

pháp luật ngày càng hoàn thiện hơn. trong tư pháp, chấp hành là để bảo vệ

pháp luật tránh khỏi sự xâm hại; còn trong quản lý hành chính, chấp hành là

để tổ chức thực hiện pháp luật trong đời sống xã hội.

Thứ hai, quản lý hành chính nhà nước là hoạt động mang quyền lực

nhà nước.

– Quyền lực nhà nước trong quản lý hành chính nhà nước trước hết thể

hiện ở việc các chủ thể có thẩm quyền thể hiện ý chí nhà nước thơng qua

phương tiện nhất định, trong đó phương tiện cơ bản và đặc biệt quan trọng

được sử dụng là văn bản quản lý hành chính nhà nước

– Bên canh đó, quyền lực nhà nước còn thể hiện trong việc các chủ thể

có thẩm quyền tiến hành những hoạt động cần thiết để bảo đảm thực hiện ý

chí nhà nước, như các biện pháp về tổ chức, về kinh tế, tuyên truyền giáo dục,

thuyết phục cưỡng chế …

=> Đây là đặc điểm quan trọng để phân biệt hoạt động quản lý hành

chính với những hoạt động quản lý khơng mang tính quyền lực nhà nước, nhu

quản lý trong nội bộ của các đảng phái chính trị, các tổ chức xã hội, doanh

nghiệp.

Thứ ba, quản lý hành chính nhà nước là hoạt động được tiến hành

bởi những chủ thể có quyền năng hành pháp.

Nhà nước có ba quyền năng: lập pháp, hành pháp và tư pháp.Trong đó,

quyền năng hành pháp trước hết và chủ yếu thuộc về các cơ quan hành chính

nhà nước, tuy nhiên trong rất nhiều hoạt động khác như: việc ổn định tổ chức

nội bộ của các cơ quan nhà nước, hoạt động quản lý được tiến hành bởi các

bộ…Trong các trường hợp này quyền năng hành pháp cũng thể hiện rõ nét và

nếu xét về bản chất thì tương đồng với hoạt động hành pháp của các cơ quan

hành chính nhà nước. Do dó, có thể kết luận chủ thể quản lý hành chính nhà

nước là các chủ thể mang quyền lực nhà nước trong lĩnh vực hành pháp, bao

gồm: cơ quan hành chính nhà nước và cơng chức của những cơ quan này; thủ

trưởng của các cơ quan nhà nước; các công chức nhà nước, cá nhân hoặc tổ

chức xã hội được nhà nước ủy quyền quản lý hành chính đối với một số loại

việc nhất định

Thứ tư, quản lý hành chính nhà nước là hoạt động có tính thống

nhất, được tổ chức chặt chẽ.

5