Phân tích khổ thơ thứ 4 trong bài Tràng Giang Huy Cận

Phân tích khổ 4 bài Tràng giang của nhà thơ Huy Cận. Có thể nói khổ cuối bài Tràng Giang là khổ thơ rực rỡ nhất mang nhiều tâm trạng, nỗi buồn của chính thi nhân và nỗi sầu nhân thế. Sau đây là dàn ý nghiên cứu và phân tích khổ 4 bài Tràng giang cùng những bài văn mẫu nghiên cứu và phân tích khổ 4 bài Tràng giang ngắn gọn, cảm nhận khổ 4 bài Tràng giang hay và cụ thể sẽ giúp những em học viên có thêm sáng tạo độc đáo khi viết bài .

Dàn ý Phân tích khổ 4 bài Tràng giang

1) Mở bài

“Tràng giang” không chỉ là một bài thơ hay của Huy Cận mà còn là một trong những bài thơ tiêu biểu của phong trào thơ mới 1932- 1945. Bài thơ không chỉ miêu tả phong cảnh quê hương đất nước, thể hiện tình yêu quê hương đất nước mà còn thể hiện nỗi cô đơn, bơ vơ của con người ngay giữa quê hương mình. Và có lẽ khổ thơ cuối cùng khép lại thi phẩm, gieo vào lòng người đọc nhiều ấn tượng.

“ Lớp lớp mây cao đùn núi bạc … Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ”

2) Thân bài

a ) Bức tranh vạn vật thiên nhiên
Nhà thơ miêu tả một hoàng hôn trang trọng với lớp lớp mây trắng chồng xếp lên nhau như những núi bạc, cánh chim nhỉ bé trao nghiêng trong áng chiều và phía dưới là sóng nước Tràng Giang vẫn uyển chuyển vỗ nhịp .
b ) Bức tranh tâm trạng
Hình ảnh hoạt động hữu hình : “ chim nghiêng cánh ” để diễn đạt một hoạt động vô hình dung “ bóng chiều sa ”. Hình như cánh chim đang trĩu xuống dưới sức nặng của bóng chiều, hoàng hôn mặt trời như sa xuống mặt đất. Nếu như trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, Lí Bạch … thì cánh chim là bộc lộ báo hoàng hôn trong thơ Huy Cận là sự hiện hữu vủa cảm xúc đơn độc, lạc lõng của cái tôi lãng mạn trước cuộc sống .
Thi nhân phủ định thi liệu cổ xưa để khẳng định chắc chắn ý tình thời đại trong hai câu kết :
“ Lòng quê dợn dợn vời con nước Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ”
Hai câu thơ lấy ý từ hai câu thơ của Thôi Hiệu trong “ Hoàng Hạc Lâu ” :
“ Nhật mộ hương quan hà xứ thị Yên ba giang thươngh sử nhân sầu ”
( Quê hương khuất bóng hoàng hôn Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai )
Thôi Hiệu xưa đứng trên lầu Hoàng Hạc nhìn khói sóng dâng lên nỗi nhớ quá khứ. Miền quê ấy hoàn toàn có thể là nơi chôn rau cắt rốn, nơi con người sinh ra lớn lên nhưng cũng hoàn toàn có thể hiểu là miền đất nơi con người gắn bó vĩnh viễn sau hoàng hôn của cuộc sống. Nỗi sầu ấy mang đậm sắc tố cổ xưa, gợi mở nỗi buồn về sự hư vô của kiếp người .
Còn Huy Cận, đứng ngay trên quê nhà mình, dòng sông không có khói mà vẫn dâng lên nỗi nhớ nhà. Nhà ở đây hoàn toàn có thể hiểu rộng là nước nhà, chiếu lên hai chữ “ lòng quê ”, lời thơ Huy Cận thể hiện kín kẽ tình cảm với quốc gia, quê nhà. Đặt bài thơ trong toàn cảnh xã hội bấy giờ, hoàn toàn có thể hiểu là nỗi buồn quốc gia mất chủ quyền lãnh thổ, nỗi buồn của cả một thế hệ mang tầm thời đại mà ta còn phát hiện trong thơ Chế Lan Viên, văn Nguyễn Tuân …
Từ láy “ dợn dợn ” đã giống hệt nhịp điệu của sóng nước vố nhịp điệu của cảm hứng. Nó vừa gợi ra cái dập dềnh của sóng nước vừa gợi cảm giác hoang lạnh trong lòng nhân vật trữ tình. Từ láy “ dợn dợn ” còn miêu tả một cách chân thực, lãng mạn cảm xúc hoang mang lo lắng của cái tôi không tìm thấy điểm tựa và hướng đi cho cuộc sống mình .
Bức tranh tâm trạng của chủ thể trữ tình mang sắc tố cổ xưa khi nhân vật trữ tình cảm thấy cái nhỏ bé, hữu hạn của đời người với cái bát ngát, vô hạn của khoảng trống. Đó là nét tâm trạng mang sắc tố phương Đông, tiếp nối mạch dòng ngàn đời trong thơ ca cổ xưa. Tuy nhiên bài thơ vẫn mang những nét văn minh, nhà thơ cảm thấy lạc lõng, bơ vơ, mất mối liên hệ với thiên hà, mất sự giao cảm với cuộc sống, con người và ngập tràn niềm khao khát đồng cảm để vơi bớt đơn độc. Đó cũng là tâm trạng chung của cái tôi lãng mạn trong thơ mới .

3) Kết bài

Nêu cảm nghĩ của bản thân .

Phân tích khổ 4 bài Tràng giang – mẫu 1

Ai đó đã từng nhận xét như này về thơ Huy Cận : rằng, thơ ông không phải là rượu đã rót vào chén mà là men được lên, không phải là hoa trên cành, mà là dòng nhựa đương chuyển. Phải chăng muốn nói đến sức sống cũng như sức gợi của sự hàm súc, cô đọng trong cách dùng từ đặt câu của thi nhân. Khổ thơ 4 bài Tràng Giang hoàn toàn có thể xem là chuẩn mực cho nhận định và đánh giá ấy .
“ Lớp lớp mây cao đùn núi bạc …
Chim nghiêng cánh nhỏ : bóng chiều sa
Lòng quê dợn dợn vời con nước ,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà. ”
Thế giới vạn vật thiên nhiên được Huy Cận tạo ra khi nào cũng là một không gian hùng vĩ rợn ngợp và gợi buồn. Mà như Hoài Thanh đã nói, rằng “ tưởng như Huy Cận đã lượm lặt hết những chút buồn rơi rải rác để viết nên những vần thơ âu sầu buồn bã ảo não như vậy ”. Vừa bước vào quốc tế thơ, ta đã phát hiện ngay hình ảnh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ mà thấm màu buồn đã được phác lên làm hàng loạt bức phông nền cho cảnh vật. Lớp lớp, mây cao và núi bạc. Những vật liệu rất quen thuộc trong thơ cổ xưa, được Huy Cận sử dụng, nhưng cái mới ở đây chính là cách nhà thơ tích hợp, nhào nặn chúng bằng tư duy thơ tân tiến của mình. Vậy cho nên vì thế, Huy Cận tập cổ mà không nệ cổ. Hình ảnh trong câu thơ này gợi cho ta nhớ đến dáng dấp của một câu thơ trong thơ Đỗ Phủ :
“ Mặt đất mây đùn cửa ải xa ”
Đều là cách diễn đạt gợi nên khoảng trống buổi chiều, buổi hoàng hôn đẹp mà buồn nhưng diễm lệ, mờ ảo. Cũng đồng thời, gợi nên chất hùng vĩ nét khoáng đạt của cảnh vật. Để liên tục câu thơ sau, là thẩm mỹ và nghệ thuật đối rất chỉnh của thi nhân :
“ Chim nghiêng cánh nhỏ : bóng chiều sa ”
Cánh chim nghiêng như đã đỡ cả buổi hoàng hôn rực rỡ tỏa nắng trên đôi cánh nhỏ bé của mình, như đang mang trong nó cả cái lồng lộng hùng vĩ của dáng chiều. Vẫn là sự thủ pháp trái chiều quen thuộc trong thơ cổ, cánh chim nhỏ nhoi, đơn độc giữa chân trời của nó và trái chiều là hình ảnh vạn vật thiên nhiên, là bóng chiều rợn ngợp, to lớn, bát ngát. Điều đó tạo cảm xúc mới lạ trong cảm nhận cho người đọc. Dấu hai chấm chính là dụng ý nghệ thuật và thẩm mỹ mà Huy Cận đặt vào dòng thơ. Tưởng như không chỉ trong cảm xúc, mà cả trong dòng chảy của nghệ thuật và thẩm mỹ đang tiếp nối trên trang giấy, thì cánh chim đơn côi và đơn độc ấy cũng đang gồng gánh và mang trong nó cả bóng chiều lồng lộng .
Đứng trước khoảng trống to lớn ấy, nhân vật trữ tình chảy tràn những xúc cảm bồi hồi về quê nhà :
“ Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ” .
Từ “ dợn dợn ” thực sự là điểm mấu chốt để ta thấy bút thơ tài hoa của Huy Cận, vừa gợi được cái cồn cào khắc khoải trong lòng người, vừa cho thấy sự day dứt khôn nguôi trong tâm can, sự khắc khoải, đau đáu của một kẻ đứng trên quê nhà mà vẫn cảm thấy thiếu quê nhà. Câu thơ cuối, là một chỉ dấu để ta hiểu hơn về cảm xúc của nhân vật trữ tình. Rằng dẫu không cần một điểm tựa, điểm gợi đến từ khói trắng của chiều tà, của hoàng hôn thì trong lòng nhân vật trữ tình vẫn dấy lên nỗi niềm tha thiết với quê nhà. Đây là cảm xúc trống vắng, thiếu thốn bất định của cái tôi thơ Mới thời kì bấy giờ. Nhưng đồng thời cũng đặt ra cho ta một thắc mắc, phải chăng giữa con người và cảnh vật, con người và con người nơi đây không còn sự kết nối, vì vậy tôi mới cảm thấy bơ vơ, cô quạnh và lạc lõng đến vậy. Nó phải chăng là một sự đứt gãy có tính phổ quát và sự kết nối trong xã hội, cũng đồng thời là sự biến mất của những giá trị truyền thống cuội nguồn và thay vào đó là sự chuyển mình của dòng chảy tân tiến .
Khổ 4 cuối là khổ thơ rực rỡ, nắm giữ hồn cốt thơ Huy Cận, và cho ta hay, nỗi buồn sầu ảo não trong thơ ông, còn là nỗi buồn của một hồn thơ luôn tha thiết, vọng ngưỡng về quê nhà của mình .

Phân tích khổ 4 bài Tràng giang – mẫu 2

Huy Cận nhà thơ xuất chúng của trào lưu thơ mới, thơ của ông mang nhiều tâm trạng, nỗi buồn của chính thi nhân và nỗi sầu nhân thế. Đoạn cuối của bài thơ Tràng giang là một trong số đó .

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,

Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa .
Tác giả sử dụng từ lớp lớp để nói về hình ảnh những đám mây trên khung trời nhiều đến nỗi tạo thành núi, được ánh nắng chiếu vào như dát màu bạc. Những cánh chim nhỏ, một mình đang chao liệng trên khung trời to lớn, nhìn vào hình ảnh đó tác giả cảm thấy lòng đơn độc trống trải vô cùng. Đó phải chăng là hình ảnh của chính tác giả đơn độc, quanh liêu giữa dòng đời. Huy Cận đã sử dụng giải pháp trái chiều vạn vật thiên nhiên với vạn vật thiên nhiên đó là hình ảnh cánh chim một mình giữa nền khung trời bát ngát, to lớn. Hình ảnh “ cánh chim ” và “ bóng chiều ” cũng Open rất nhiều trong thi ca cổ xưa .
Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà .
Hai câu thơ cuối biểu lộ nỗi nhớ quê nhà da diết, “ dợn dợn ” là từ láy chưa từng Open trước đó, từ láy này phối hợp với “ con nước ” gợi cho ta sự lên xuống của sóng biển đó cũng là nỗi nhớ đang dâng trào mãng liệt trong chính nhà thơ .
“ Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ” khói là chất xúc tác quan trọng gợi nhớ đến quê nhà, tác giả chứng minh và khẳng định rằng đâu cần những thứ xúc tác, không cần những khung cảnh bóng chiều tà mới nhớ nhà, tình yêu và nỗi nhớ thương quê nhà luôn trong sâu thẳm tâm hồn của thi nhân .
Bài thơ Tràng Giang không riêng gì biểu lộ cảm xúc buồn hay nhớ thương quê nhà thường thì, mà còn bộc lộ được tâm trạng lúc giờ đây đó là nỗi đau xót trước cảnh nước mất nhà tan, đó cũng là tình cảnh chung của những thi nhân đương thời .

Phân tích khổ 4 bài Tràng giang – mẫu 3

Huy Cận thơ của ông mang nhiều nỗi buồn cảnh vật và thế sự. Nỗi buồn đó về những con người, kiếp người và về quê nhà quốc gia. Bài thơ Tràng Giang chính là nơi tác giả bài thơ nhiều tình cảm của bản thân với quê nhà, quốc gia. Đặc biệt trong khổ cuối biểu lộ nỗi sầu của thi nhân và nhân thế .
Trong ba khổ đầu, tác giả dùng giải pháp tả cảnh ngụ tình để diễn đạt những con người nhỏ nhoi, thấp cổ bé họng thì trong khổ cuối, ông đã hòa chung sự cô độc bản thân vào nỗi nhớ quê nhà nhớ quê lên tầng vạn vật thiên nhiên cao, to lớn hơn nhiều : Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Một câu thơ tưởng như đơn thuần nhưng khiến người đọc choáng ngợp bởi hình ảnh núi mây. Từ láy lớp lớp khiến cho tất cả chúng ta có cảm giấc mây như dày, những tầng lớp và núi mây có màu bàng bạc, huyền ảo. Huy Cận còn lấy cảm hứng từ trong thơ Đỗ Phủ vào bài thơ .
Các cụm từ đùn và lớp lớp khiến khoảng trống như rộng và cao hơn rất nhiều. Điều này khiến nhân vật trữ tình đã cô độc nay lại còn nhỏ nhoi trước vạn vật thiên nhiên. Hình ảnh núi mây Huy Cận còn khiến fan hâm mộ có sự liên tưởng về nỗi buồn trong lòng Huy Cận xếp chồng lớp lên nhau đó là tâm trạng sầu thảm của chính tác giả .
Giữa khoảng trống vạn vật thiên nhiên bát ngát, to lớn còn có cánh chim nhỏ bé : Chim nghiêng cánh nhỏ : bóng chiều sa. Thơ Huy Cận cánh chim không thật sự yên bình mà nó đang đập cánh chao nghiêng trong một khoảng trống vạn vật thiên nhiên vô tận .
Hai câu thơ cuối Huy Cận cảm thấy cô độc, một mình và nhớ nhà da diết :
Lòng quê dợn dợn vời con nước ,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà
Dợn dợn từ ngữ chỉ có trong thơ của Huy Cận, ông lại phát minh sáng tạo ra một từ láy riêng cho mình. Hai thanh nặng như thể nỗi buồn của tác giả vào hố sâu vô vọng. Từ dợn dợn tựa như những con sóng dợn buồn trong lòng nhà thơ Huy Cận .
Câu thơ cuối của Tràng giang dựa trên nền thơ của Thôi Hiệu trong Hoàng Hạc lâu : Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai. Thôi Hiệu nhìn khói sóng mà nhớ quê còn Huy Cận lại tăng trưởng thêm ý thơ đó là “ Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà ”, so với ông tình yêu quê nhà, quốc gia trong lòng ông khi nào cũng có sẵn mà không cần một thứ xúc tác nào khác .
Trong Tràng Giang khổ thơ cuối đặc biệt quan trọng với sự sầm uất và bộc lộ nỗi buồn, nỗi nhớ quê nhà của chính tác giả. Qua bài thơ tác giả mong ước đời sống này trở nên ý nghĩa và tốt đẹp .

Phân tích khổ 4 bài Tràng giang – mẫu 4

Cô đơn, bế tắc là đặc thù chung của hầu hết cái tôi thơ Mới. Có lẽ do đó chăng mà tiếng thơ của Huy Cận cũng âu sầu buồn bã ảo não đến vậy, tuy nhiên qua khổ thơ cuối bài Tràng Giang, ta còn cảm nhận những nét đẹp khác đến từ tâm hồn sầu mộng khoảng trống của thi nhân. Hãy cùng tìm hiểu thêm trong bài viết Phân tích khổ 4 bài Tràng Giang của Huy Cận dưới đây nhé .
Ai đó đã từng nhận xét như này về thơ Huy Cận : rằng, thơ ông không phải là rượu đã rót vào chén mà là men được lên, không phải là hoa trên cành, mà là dòng nhựa đương chuyển. Phải chăng muốn nói đến sức sống cũng như sức gợi của sự hàm súc, cô đọng trong cách dùng từ đặt câu của thi nhân. Khổ thơ 4 bài Tràng Giang hoàn toàn có thể xem là chuẩn mực cho đánh giá và nhận định ấy .
“ Lớp lớp mây cao đùn núi bạc …
Chim nghiêng cánh nhỏ : bóng chiều sa
Lòng quê dợn dợn vời con nước ,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà. ”
Thế giới vạn vật thiên nhiên được Huy Cận tạo ra khi nào cũng là một không gian hùng vĩ rợn ngợp và gợi buồn. Mà như Hoài Thanh đã nói, rằng “ tưởng như Huy Cận đã lượm lặt hết những chút buồn rơi rải rác để viết nên những vần thơ âu sầu buồn bã ảo não như vậy ”. Vừa bước vào quốc tế thơ, ta đã phát hiện ngay hình ảnh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ mà thấm màu buồn đã được phác lên làm hàng loạt bức phông nền cho cảnh vật. Lớp lớp, mây cao và núi bạc. Những vật liệu rất quen thuộc trong thơ cổ xưa, được Huy Cận sử dụng, nhưng cái mới ở đây chính là cách nhà thơ tích hợp, nhào nặn chúng bằng tư duy thơ tân tiến của mình. Vậy cho nên vì thế, Huy Cận tập cổ mà không nệ cổ. Hình ảnh trong câu thơ này gợi cho ta nhớ đến dáng dấp của một câu thơ trong thơ Đỗ Phủ :
“ Mặt đất mây đùn cửa ải xa ”
Đều là cách diễn đạt gợi nên khoảng trống buổi chiều, buổi hoàng hôn đẹp mà buồn nhưng diễm lệ, mờ ảo. Cũng đồng thời, gợi nên chất hùng vĩ nét khoáng đạt của cảnh vật. Để liên tục câu thơ sau, là nghệ thuật và thẩm mỹ đối rất chỉnh của thi nhân :
“ Chim nghiêng cánh nhỏ : bóng chiều sa ”
Cánh chim nghiêng như đã đỡ cả buổi hoàng hôn tỏa nắng rực rỡ trên đôi cánh nhỏ bé của mình, như đang mang trong nó cả cái lồng lộng hùng vĩ của dáng chiều. Vẫn là sự thủ pháp trái chiều quen thuộc trong thơ cổ, cánh chim nhỏ nhoi, đơn độc giữa chân trời của nó và trái chiều là hình ảnh vạn vật thiên nhiên, là bóng chiều rợn ngợp, to lớn, bát ngát. Điều đó tạo cảm xúc mới mẻ và lạ mắt trong cảm nhận cho người đọc. Dấu hai chấm chính là dụng ý thẩm mỹ và nghệ thuật mà Huy Cận đặt vào dòng thơ. Tưởng như không chỉ trong cảm xúc, mà cả trong dòng chảy của nghệ thuật và thẩm mỹ đang tiếp nối trên trang giấy, thì cánh chim đơn côi và đơn độc ấy cũng đang gồng gánh và mang trong nó cả bóng chiều lồng lộng .
Đứng trước khoảng trống to lớn ấy, nhân vật trữ tình chảy tràn những xúc cảm bồi hồi về quê nhà :
“ Lòng quê dợn dợn vời con nước

Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà”.

Từ “ dợn dợn ” thực sự là điểm mấu chốt để ta thấy bút thơ tài hoa của Huy Cận, vừa gợi được cái cồn cào khắc khoải trong lòng người, vừa cho thấy sự day dứt khôn nguôi trong tâm can, sự khắc khoải, đau đáu của một kẻ đứng trên quê nhà mà vẫn cảm thấy thiếu quê nhà. Câu thơ cuối, là một chỉ dấu để ta hiểu hơn về cảm xúc của nhân vật trữ tình. Rằng dẫu không cần một điểm tựa, điểm gợi đến từ khói trắng của chiều tà, của hoàng hôn thì trong lòng nhân vật trữ tình vẫn dấy lên nỗi niềm tha thiết với quê nhà. Đây là cảm xúc trống vắng, thiếu thốn bất định của cái tôi thơ Mới thời kì bấy giờ. Nhưng đồng thời cũng đặt ra cho ta một thắc mắc, phải chăng giữa con người và cảnh vật, con người và con người nơi đây không còn sự kết nối, vì vậy tôi mới cảm thấy bơ vơ, cô quạnh và lạc lõng đến vậy. Nó phải chăng là một sự đứt gãy có tính phổ quát và sự kết nối trong xã hội, cũng đồng thời là sự biến mất của những giá trị truyền thống lịch sử và thay vào đó là sự chuyển mình của dòng chảy văn minh .
Khổ 4 cuối là khổ thơ rực rỡ, nắm giữ hồn cốt thơ Huy Cận, và cho ta hay, nỗi buồn sầu ảo não trong thơ ông, còn là nỗi buồn của một hồn thơ luôn tha thiết, vọng ngưỡng về quê nhà của mình .

Source: https://evbn.org
Category: Bài Tập