Tailieumoi. vn xin ra mắt đến những quý thầy cô, những em học viên đang trong quy trình ôn tập tài liệu Một số đề nghị luận văn học về bài Sóng – Ngữ Văn 12, tài liệu gồm có 68 trang, giúp những em học viên có thêm tài liệu tìm hiểu thêm trong quy trình ôn tập, củng cố kỹ năng và kiến thức và chuẩn bị sẵn sàng cho bài thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ Văn sắp tới. Chúc những em học viên ôn tập thật hiệu suất cao và đạt được hiệu quả như mong đợi .
Mời những quý thầy cô và những em học viên cùng tìm hiểu thêm và tải về chi tiết cụ thể tài liệu dưới đây :
1. Tố Hữu và tác phẩm ” Việt Bắc ”

Cảnh vật và tinh thần Việt Bắc đã nhập vào hồn tôi, máu thịt tôi, Việt Bắc ở trong tôi.

( Tố Hữu – “ Nhà văn nói về tác phẩm ” )
Thơ là đi giữa nhạc và ý. Rơi vào cái vực ý, thì thơ sẽ sâu, nhưng rất dễ khô khan. Rơi vào cái vực nhạc, thì thơ dễ làm đắm say người, nhưng cũng dễ nông cạn. Tố Hữu đã giữ được thế quân bình giữa hai vực lôi cuốn ấy. Thơ của anh vừa ru người trongnhạc, vừa thức người bằng ý .
( Chế Lan Viên – “ Lời nói đầu tuyển tập thơ Tố Hữu ” )
Việt Bắc là đỉnh thơ cao nhất mà Tố Hữu đã bước lên. ( Xuân Diệu – “ Tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu ” )
Sức mạnh của thơ Tố Hữu trong những ngày đen tối ấy chính là vì nó nói với trái tim, chính là bởi người cách mạng ấy là một thi sĩ chính cống, thật sự .
( Xuân Diệu – “ Tố Hữu với chúng tôi ” )
Lịch trình tiến triển về thơ của Tố Hữu đi song song với lịch trình tiến triển về tư tưởng và trình độ giác ngộ, về sức hoạt động giải trí của Tố Hữu .
Thơ Tố Hữu không phải là một trò tiêu khiển mà là một khí cụ đấu tranh, một công tác làm việc hoạt động của người cách mạng .
Người Tố Hữu là một thi sĩ, một chiến sỹ nhưng tất cả chúng ta đừng quên cốt cách của nó là thi sĩ .
( Lời trình làng tập Thơ của Tố Hữu, Văn hóa Cứu quốc Việt Nam xuất bản, 1946 )
Tố Hữu không tô vẽ lên nhân vật quần chúng những nét sơn hào nhoáng, giả tạo. Tình cảm của nhân vật thơ anh biểu lộ lên từ thực chất giai cấp, từ đời sống thực .
Người bộ đội chiếm một vị thế quan trọng trong tập thơ Việt Bắc, chính là người nông dân nghèo khó .
( Chặng đường mới của tất cả chúng ta, 1961, Hoàng Trung Thông )
Với Tố Hữu, thơ là vũ khí đấu tranh cách mạng. Ðó chính là rực rỡ và cũng là tuyệt kỹ độc lạ của Tố Hữu trong thơ
( Lời trình làng tập thơ Từ ấy, Văn học, 1959, Đặng Thai Mai )

Thơ Tố Hữu là thơ một con người biết trân trọng lấy đời mình, muốn làm cho đời mình trở nên có ích. Vậy thì ai kia còn phung phí đời mình, làm gì cũng được, sống sao cũng xong, trong khi đọc thơ này hãy mở màn thử dừng lại mà biết quý lấy đời mình, mà đem thiết kế xây dựng nó .
Phong cách dân tộc bản địa ở Tố Hữu biểu lộ ở chỗ thơ anh giàu chất nhạc, anh nắm rất vững cái âm điệu, vần điệu của dân tộc bản địa .
… Thơ anh là lối thơ lấy cái đường đi toàn đời, lấy cái hơi toàn tập, lấy cái tứ toàn bài là chính … Anh là một con chim vụ ở đường bay hơn là bộ lông, bộ cánh, tuy vẫn là lông cánh đẹp .
( Lời nói đầu cho tuyển tập 1938 – 1963 của Tố Hữu, Văn học, 1964, Chế Lan Viên )
Nhà thi sĩ ấy tự muốn mình là lời nói của dân tộc bản địa mình. Vậy thì dân tộc bản địa ấy có năng khiếu sở trường thơ trải qua nhà thi sĩ. Các dân tộc bản địa tân tiến, đã công nghiệp hóa rồi, đã bị san phẳng bởi những phương tiện đi lại tuyên truyền, không còn có một năng khiếu sở trường về hình tượng như thế nữa ; không còn suối nguồn ở bản thân mình nữa. Nhưng Tố Hữu đắm mình trong dân tộc bản địa của mình, đồng thời là một thi sĩ độc lạ, một nhà phát minh sáng tạo ra những hình thể. Người ta càng cảm thấy điều đó rõ hơn khi anh nói một cách rất hay về thơ .
( Lời tựa tập thơ Máu và hoa, xuất bản ở Pháp, năm 1975, Pierre Emmanuel )
Tập thơ Máu và hoa này xuất bản vào mùa thu năm 1975. tôi tin rằng tạp chí Châu âu ( Europe ) sẽ đón rước nó như một sự kiện văn học .
Jacques Gaucheron – Con đường của Tố Hữu ( trong tập Máu và hoa ( Sang et Fleurs ) EFR, Paris, 1975 )
Thơ của chàng người trẻ tuổi Tố Hữu khi ấy từ trái tim vọt ra cũng như thơ của chúng tôi, cũng lãng mạn như thể chúng tôi, nhưng là thứ lãng mạn khác, có nhiều máu huyết hơn ; thơ chúng tôi chỉ đập cho mở cửa trời, nhưng thơ Tố Hữu thì mới có chìa khóa : Cách mạng, giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng cho người lao khổ .
( Tố Hữu với chúng tôi, 1975, Xuân Diệu )
Một lời nói yêu thương luôn luôn chan hòa ánh sáng, tự nó cũng là ánh sáng, lại rất là linh động và uyển chuyển, mỗi lúc một khác, mỗi nơi một khác, kể cả những lúc chỉ là sự im re giữa những dòng thơ. Phải chăng đây chính là truyền thống riêng của thơ Tố Hữu .
( Chuyện thơ, 1978, Hoài Thanh )
Thơ Tố Hữu khi nào cũng mới, ngày càng mới, vì nó biểu lộ quốc tế quan cách mạng của chủ nghĩa Mác, hệ tư tưởng vô sản, đạo đức cộng sản chủ nghĩa là những tư tưởng ngày càng trở thành cách nhìn, nếp sống thông dụng của những con người mới của thời đại .
( Bình luận văn học, 1964, Như Phong )
2. Nhận định về Quang Dũng và tác phẩm ” Tây tiến ”
“ … Tây Tiến là sự liên tục của một dòng thơ lãng mạn nhưng đã được tác giả thổi vào hồn thơ rất trẻ, rất mới, khác hẳn những tiếng thơ bi lụy não nùng. Cũng khơi nguồn cảm hừng từ một thời gian khổ và oanh liệt của lịch sử vẻ vang quốc gia nhưng Tây Tiến đã được bộc lộ một cách rực rỡ qua ngòi bút Quang Dũng, với một tâm trạng đơn cử – nỗi nhớ đồng đội trong đoàn quân Tây Tiến. Chính niềm thương nhớ da diết và lòng tự hào chân thành của tác giả về những người đồng đội của mình đã khiến người đọc của nhiều thế hệ rung cảm sâu xa và đó cũng chính là âm hưởng chủ yếu của bài thơ này … ” .
( Vũ Thu Hương, in trong Vẻ đẹp văn học cách mạng ) .
“ … Tây Tiến – tượng đài bất tử về người lính vô danh … ” ( Vũ Thu Hương ) .
“ … Tây Tiến … nơi mà con người Tây Tiến, chiến sỹ Tây Tiến, núi rừng Tây Tiến đã vượt ra ngoài những cảm quan bắt đầu của hồn thơ Quang Dũng để đến với đại ngàn thi hứng. Nơi ấy, cuồn cuộn dòng chảy lạnh nhạt và đa tình, hiện thực và lãng mạn, bi và tráng. Một Tây Tiến không riêng gì níu kéo bước chân người lính trong nỗi niềm nhớ … Tất cả đều gợi ấn tượng của sự “ lạ hóa ”, của những vẻ đẹp kì ảo khó gọi tên … ” .
( Đinh Minh Hằng, in trong Vẻ đẹp văn học cách mạng )
“ … Tây Tiến – sự thăng hoa của một tâm hồn lãng mạn ( Đinh Minh Hằng ) … ” .
“ … Tôi làm bài thơ này rất nhanh. Làm xong, đọc trước đại hội được mọi người hoan nghênh nhiệt liệt. Hồi đó tấm lòng và cảm hứng của mình thế nào thì viết vậy. Tôi chả chút lí luận gì về thơ cả … ”
( Quang Dũng )

3. Nhận định về Xuân Quỳnh và tác phẩm Sóng 

 “Xuân Quỳnh viết bài này “bợm” thật!”.

( Nhà thơ Vũ Cao, Chủ nhiệm tạp chí Văn nghệ quân đội )
“ Đó là cuộc hành trình dài khởi đầu là sự từ bỏ cái eo hẹp, nhỏ hẹp để tìm đến một tình yêu bát ngát to lớn, sau cuối là khát vọng được sống hết mình trong tình yêu, muốn hóa thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thở ” .
( GS tiến sỹ Trần Đăng Suyền )
“ Ở mỗi tập thơ của Xuân Quỳnh, những bài viết của tình yêu thường để lại nhiều ấn tượng hơn cả. Với giọng điệu rất là thơ rất là tự nhiên, bài “ Sóng ” biểu lộ một tình yêu thâm thúy, bồi hồi, thao thức đến cả trong giấc mơ. Dù có những khó khăn cách trở, nhưng tình yêu khi nào cũng đẹp, cũng đến được tận cùng niềm hạnh phúc, như con sóng nhỏ đến với bờ ”
( Nhà thơ Nước Ta văn minh, GS Phong Lê chủ biên
“ Thơ Xuân Quỳnh là thơ của một cánh chuồn chuồn bay tìm chỗ nương thân trong nắng nôi dông bão của cuộc sống … Thế giới thơ ca Xuân Quỳnh là sự tương tranh không ngừng giữa khắc nghiệt và yên lành với những bộc lộ sôi động và biến hóa khôn cùng của chúng. Ở đó trái tim thơ Xuân Quỳnh là cánh chuồn chuồn báo bão cứ chao đi chao về, mệt nhòai giữa dịch chuyển và yên định, bão tố và bình yên, cuộc chiến tranh và độc lập, thác lũ và êm trôi, tình yêu và cách trở, ra đi và trở lại, chảy trôi phiêu bạt và trụ vững kiên gan, tổ ấm và dòng đời, sóng và bờ, thuyền và biển, nhà ga và con tàu, trời xanh và bom đạn, gió Lào và cát trắng, cỏ dại và nắng lửa, thủy chung và trắc trở, xuân sắc và tàn phai, ngọn lửa đơn độc và đại ngàn tối sẫm … ”
( Chu Văn Sơn )
“ Điều đáng quý nhất ở Xuân Quỳnh và thơ Xuân Quỳnh là sự thành thật rất thành thật, thành thật trong quan hệ bạn hữu, với xã hội và cả tình yêu. Chị không quanh co không giấu diếm một điều gì. Mỗi dòng thơ, mỗi trang thơ đều trình diện một tình cảm, một tâm lý của chị. Chỉ cần qua thơ ta biết khá kĩ đời tư của chị. Thành thật, đây là cốt lõi thơ Xuân Quỳnh ”
( Võ Văn Trực )

4. Nguyễn Tuân và “Chữ người tử tù” – “Người lái đò Sông Đà”  

Chỉ người ưa xem xét đọc Nguyễn Tuân mới thấy mê hoặc, vì văn Nguyễn Tuân không phải thứ văn để người nông nổi chiêm ngưỡng và thưởng thức .
( Vũ Ngọc Phan )
Ðây là một nhà văn “ suốt đời đi tìm cái Ðẹp, cái Thật ” ( Nguyễn Ðình Thi ), tự nhận mình là người “ sinh ra để thờ Nghệ Thuật với hai chữ viết hoa ” .
“ Khi thì trang nghiêm cổ kính, khi thì đùa cợt bông phèng, khi thì thánh thót trầm bổng, khi thì xô bồ bừa bãi như là ném ra trong một cơn say chếnh choáng, khinh bạc đấy, nhưng khi nào cũng rất đỗi tài hoa ”
( Nguyễn Ðăng Mạnh )
Tác phẩm gần đạt đến độ “ toàn thiện toàn mỹ ” ấy ( Vũ Ngọc Phan ) góp thêm phần đưa thẩm mỹ và nghệ thuật văn xuôi Nước Ta tăng trưởng thêm một bước mới trên con đường văn minh hóa. “ Vang bóng một thời ” vẽ lại những cái “ đẹp xưa ” của thời phong kiến suy tàn, thời có những ông Nghè, ông Cống, ông Tú thích chơi lan chơi cúc, thích đánh bạc bằng thơ hoặc nhấm nháp chén trà trong sương sớm với toàn bộ nghi lễ tôn kính đến thiêng liêng. [ … ] “ Vang bóng một thời ”, vì vậy, hoàn toàn có thể được xem như một kho lưu trữ bảo tàng lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống của dân tộc bản địa .
Giáo sư Nguyễn Ðăng Mạnh có nhận định và đánh giá : “ Hạt nhân của phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật Nguyễn Tuân hoàn toàn có thể gói gọn trong một chữ ngông. Cái ngông vừa có sắc tố cổ xưa, thừa kế truyền thống cuội nguồn tài hoa bất đắc chí của những Nguyễn Khuyến, Tú Xương, Tản Ðà, … và trực tiếp hơn là cụ Tú Lan, thân sinh nhà văn ; vừa mang hình dáng tân tiến, ảnh hưởng tác động từ những mạng lưới hệ thống triết lý làm mưa làm gió của xã hội tư sản phương Tây như triết lý siêu nhân, ý niệm về con người cao đẳng, thuyết hiện .. ”
Ông xứng danh được ca tụng là “ nhân viên hạng sang tiếng Việt ”, là “ người thợ kim hoàn của chữ ” ( Ý của Tố Hữu ), Tinh thần tự nguyện lao vào, bám trụ ở thành trì cái Ðẹp là bộc lộ sinh động của một nhân cách văn hóa truyền thống lớn. Nhà văn Nguyễn Tuân “ đặc Nước Ta ” ( chữ dùng của Vũ Ngọc Phan ) từ ý niệm cho tới thực tiễn sáng tác
“ … Đọc Người lái đò sông Đà, ta có ấn tượng rõ ràng về sự tự do của một năng lực, của một đấng hóa công thực sự trong thẩm mỹ và nghệ thuật ngôn từ … Khi gân guốc, khi mềm mịn và mượt mà, khi nghiêm nghị như một nhà bác học, khi hồn nhiên như một đứa trẻ thơ, những trang viết, những câu văn của Nguyễn Tuân mang hơi thở ấm nóng của cuộc sống phức tạp, phong phú và đa dạng, phong phú. Sự tự ý thức thâm thúy về kĩ năng của mình không phải là một biểu lộ xấu đi, trái lại, nó tạo nên sự giải phóng nguồn năng lượng rất thiết yếu để nhà văn hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo nên những tác phẩm kì vĩ … ”. ( Phan Huy Đông, in trong Vẻ đẹp văn học cách mạng ) .
“ … Nguyễn Tuân đã phát minh sáng tạo ra một con Sông Đà không phải là vạn vật thiên nhiên vô tri, vô giác, mà là một sinh thể có hoạt động giải trí, có tính cách, đậm cá tính, có tâm trạng hẳn hoi và khá phức tạp. Nó có hai nét tính cách cơ bản trái chiều nhau như tác giả nói – “ hung bạo và trữ tình … ” .
( Nguyễn Đăng Mạnh )
“ … Nguyễn Tuân – một cây bút vốn luôn khao khát những cảm xúc, xúc cảm mới lạ, nồng nàn, say đắm … ” .
( Nguyễn Đăng Mạnh

Mở bài và kết bài Sóng – Xuân Quỳnh

Mở bài Sóng 1 (st)

Không biết từ khi nào những con sóng ào ạt từ sông, từ biển đã tròn lăn chạm vào trái tim của người nghệ sĩ. Nếu Nguyễn Khuyến thổi vào gợn sóng biếc hơi thở của một mùa thu trong vắt, Huy Cận vẽ sóng Tràng Giang bằng những dòng thơ hiu hắt của một kẻ sĩ bất lực trước thời cuộc thì nữ sĩ Xuân Quỳnh đã khoác lên những con sóng bạc đầu tấm áo tình yêu nồng nàn, vĩnh cửu bằng một hồn thơ đắm say, cháy bỏng. Giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ đang nước sôi lửa bỏng, vẻ đẹp êm ả dịu dàng, chung thủy trong tình yêu của người con gái được Xuân Quỳnh bộc lộ trong bài thơ “ Sóng ” ngời sáng như một hòn ngọc báu của văn chương .

Mở bài Sóng 2

Tình yêu là đề tài đầy ma lực với bao ngòi bút thơ ca, là cung đàn muôn điệu làm rung động bao trái tim yêu để từ đó ngân lên thành lời thơ trái đất. Mỗi một nhà thơ đều có những cảm nhận khác nhau về tình yêu : một Tago đầy triết lý ngụ ngôn ; một Puskin nồng nàn và hùng vĩ, một Xuân Diệu rạo rực, đắm say, vồ vập ; một Hàn Mặc Tử say đắm mà bơ vơ … Và đến với bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh ta lại phát hiện một xúc cảm tình yêu đầy trăn trở khát khao của một tâm hồn người phụ nữ luôn da diết trong khát vọng niềm hạnh phúc bình dị đời thường .

 Mở bài Sóng 3

Là nhà thơ có cuộc sống nhiều sóng gió, Xuân Quỳnh luôn khao khát tình yêu, khao khát mái ấm mái ấm gia đình và tình mẫu tử. Thơ Xuân Quỳnh là lời nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khao khát niềm hạnh phúc bình dị đời thường ; cũng là tiếng lòng của một người nhiều âu lo, day dứt, trăn trở trong tình yêu. Xuân Quỳnh có rất nhiều bài thơ hay, tiêu biểu vượt trội là bài thơ “ Sóng ” .

Mở bài Sóng 4

Sẽ thật là thừa thãi khi nói về vẻ đẹp, sự huyền bí, sự mê hoặc, niềm sung sướng và cả những đớn đau do Tình Yêu đem lại. Thế gian đã tốn bao nhiêu giấy mực, thậm chí còn cả máu để nói, viết, ca tụng cho Tình Yêu. Trong cuộc sống trần tục đầy biến ảo này, mọi thứ đều đổi khác, nhưng có một thứ là không bao giờ thay đổi, vĩnh hằng. Đó chính là sự thuần khiết, lộng lẫy của Tình yêu. Thế giới tình yêu vốn đã đẹp, quốc tế tình yêu trong thơ ca lại càng đẹp hơn. Mỗi vần thơ viết về tình yêu đều lộng lẫy lãng mạn. Câu chuyện tình yêu nào cũng là câu truyện cổ tích xinh xắn. Và có lẽ rằng, Sóng của Xuân Quỳnh là câu truyện cổ tích hay nhất về tình yêu mà ta từng đọc. Bằng thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu, nhịp sóng và nhịp lòng – Xuân Quỳnh đã kể ta nghe về những khát khao bình dị của người phụ nữ trong tình yêu .

Dẫn đoạn sau vào đầu thân bài

– Bài thơ “Sóng” được Xuân Quỳnh sáng tác tại biển Diêm Điền năm 1967, sau được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Bài thơ mang âm hưởng của những con sóng biển và những con sóng lòng đang khao khát tình yêu. Bài thơ có hai hình tượng cùng song hành và hòa điệu, đó là “Sóng” và “Em”. Hai hình tượng này đã tạo nên nét đáng yêu cho bài thơ.

Nghệ thuật:

Với thể thơ năm chữ giàu nhịp điệu, Xuân Quỳnh đã kể câu truyện cổ tích tình yêu rất rực rỡ. Sử dụng linh động những phép tu từ nhân hoá, ẩn dụ, điệp từ điệp ngữ làm cho những con sóng biển trở nên thân thiện và thân quen. Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị và đơn giản ; giọng thơ tràn trề êm ả dịu dàng với những da diết chân thành trong tình cảm .

Kết bài Sóng – Xuân Quỳnh

Tóm lại, Sóng là câu truyện tình yêu đẹp và nhân văn của một hồn thơ êm ả dịu dàng luôn giàu những khát vọng niềm hạnh phúc bình dị đời thường. Sóng đã đi vào lòng người và mãi mãi khắc ghi một bài ca không quên về một câu truyện tình yêu đầy lãng mạn. Gấp trang sách lại rồi mà có vẻ như trong ta vẫn còn ngân nga một giai điệu của sóng và của em :
Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai chẳng có

Dẫu ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa

Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi

Câu 2. (5.0 điểm)

Trong hai khổ thơ đầu của bài thơ Sóng, nhân vật trữ tình soi vào sóng để tự nhận thức về tình yêu:

Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặng lẽ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻ

            Đến hai khổ thơ cuối, tình yêu tan vào sóng để dâng hiến và bất tử:

Cuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi qua Như biển kia dẫu rộng Mây vẫn bay về xa Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng nhỏ Giữa biển lớn tình yêu Để ngàn năm còn vỗ ( Ngữ Văn 12, Tập một, tr. 155 – 156, NXB Giáo Dục – 2008 )

Cảm nhận của anh / chị về vẻ đẹp tình yêu trong những khổ thơ trên. Từ đó, rút ra nhận xét về sự hoạt động của hình tượng sóng và em .

3.1 Mở bài: (0,25 điểm)

– Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh và tác phẩm “ Sóng ”, nêu yếu tố chính : Cảm nhận về vẻ đẹp tình yêu qua khổ 1-2 và 8-9 .
– Nêu ý phụ : rút ra nhận xét về sự hoạt động giữa hình tượng sóng em .

3.2 Thân bài: (3,5 điểm)

1. a ) Khái quát sơ lược về tác phẩm cần cảm nhận. 0.25 đ
2. b ) Cảm nhận vẻ đẹp của tình yêu. 2.25 đ
– Khổ 1-2, nhân vật trữ tình soi mình vào sóng để nhận thức về tình yêu .
– Những dạng thức sống sót của sóng cũng là những trạng thái tâm hồn đầy xích míc, phức tạp trong tình yêu của em : kinh hoàng – dịu êm ; ồn ào – lặng lẽ …
– Con sóng luôn muốn tìm đến đại dương bát ngát để thỏa sức vẫy vùng vì không chịu được sự nhỏ bé, hạn hẹp của những dòng sông. Em cũng thế, cũng luôn muốn tìm thấy một tình yêu bao dung, to lớn để hoàn toàn có thể “ hiểu nổi mình ” .
– Sóng luôn sống sót như một quy luật không bao giờ thay đổi trên cõi đời, khi nào toàn cầu còn quay thì đại dương vẫn còn bát ngát, xanh thẳm, dù xưa hay nay “ vẫn thế ”. Tình yêu cũng trở thành quy luật không bao giờ thay đổi trong đời sống trái đất, nhất là tình yêu luôn gắn với tuổi trẻ hồn nhiên, sôi sục, nhiệt thành như tình yêu của em .
– Khổ 8-9 : tình yêu tan vào sóngđể dâng hiến và bất tử .
– Khi đứng trước đại dương, em – cái tôi trữ tình của người con gái đang yêu – nhận ra rằng biển cả dù lớn thì cũng đều có số lượng giới hạn : bến bờ. Từ đó, trong lòng em gợn lên những suy tư, trăn trở, lo âu khi nhận ra sự ngắn ngủi, hữu hạn của đời người ( Khổ 8, “ cuộc sống tuy dài thế … ) .
– Biển cả dẫu có số lượng giới hạn như cuộc sống mỗi người nhưng những con sóng không khi nào ngơi nghỉ cũng như tình yêu đã trở nên bất diệt, song hành mãi mãi cùng trái đất. Từ những chiêm nghiệm ấy, em đã ao ước, khát khao hướng đến một tình yêu vĩnh cửu, vĩnh hằng ; cái tôi yêu đương đã sẵn sàng chuẩn bị dâng hiến để trở nên bất tử. ( Khổ 9, “ Làm sao được tan ra … ” ) .

* Những đặc sắc nghệ thuật: Thể thơ năm chữ nhịp ngắn, giàu nhạc điệu; hình ảnh ẩn dụ đồng hiện giữa “sóng” và “em”; từ ngữ, hình ảnh khơi gợi nhiều cảm xúc.

1. c ) Bàn luận lan rộng ra : Nhận xét về sự hoạt động của hình tượng sóng và em. ( 1.0 điểm )
* Sự hoạt động của hình tượng sóng .
– Ở hai khổ đầu, sóng chỉ đơn thuần là một chi tiết cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ được nhân vật trữ tình chiêm ngưỡng và thưởng thức với những suy ngẫm sâu xa để từ đó phát hiện giữa sóng và em có những tương đương đến kì quặc : đầy phức tạp, bí ân nhưng đã khái quát hóa thành quy luật vĩnh cửu .
– Đến hai khổ cuối, sóng không còn đóng vai một đối tượng người dùng khơi gợi cảm hứng nữa mà thật sự đã trở thành một hình tượng song hành, đồng hiện cùng với hình tượng “ em ”. Khát vọng của em đã tan ra thành “ trăm con sóng ” ; giai điệu của sóng cũng là lời bài hát ca tụng một tình yêu vĩnh cửu để âm giai của cả em và sóng cùng hòa nhịp đến vĩnh hằng “ ngàn năm còn vỗ ” .
* Sự hoạt động của hình tượng “ em ” .
– Em ở hai khổ thơ đầu là một cái tôi đang nung nấu một tình yêu cháy bỏng, đầy cung bậc cảm hứng. Cái tôi ấy thuận tiện rung động trước hình ảnh giầu tính biểu cảm với tình yêu như sóng và cái tôi ấy cũng chứa đựng bao giai điệu đẹp của khát vọng, của những nỗi bồi hồi trong trái tim của một cô gái trẻ .
– Đến hai khổ cuối, qua một hành trình dài sát cánh cùng sóng với những huyền bí không lời đáp, với nỗi nhớ, với khát khao vượt qua tổng thể để hướng về nhau, cái tôi tình yêu trong em có vẻ như đã có sự trưởng thành. Không còn là một cái tôi đầy xúc cảm phức tạp nữa mà suy tư của em đã tập trung chuyên sâu cho những lo âu, trăn trở về một cuộc sống ngắn ngủi, hữu hạn hoàn toàn có thể biến tình yêu thành điểm chết vô vọng. Đó vẫn là một cái tôi đầy mãnh liệt, khao khát nhưng không phải từ một ái tình liều lĩnh, mặc kệ mà là cái tôi muốn hòa vào sự bất tử của vạn vật thiên nhiên để hát mãi khúc tình ca .
– Em và sóng từ hai hình tượng tách bạch, đơn lẻ đã có sự hòa quyện, đồng điệu trong ngòi bút đầy tinh xảo. Sự hoạt động của hai hình tượng cũng là sự chuyển biến trong mạch xúc cảm của Xuân Quỳnh, nhà thơ vốn dĩ đã đầy khao khát yêu thương .
3.3 Kết bài : ( 0.25 điểm )
– Khẳng định lại ý nghĩa, giá trị của tác phẩm .
– Nêu bài học kinh nghiệm liên hệ : hướng tới tình yêu trong sáng ; sự trưởng thành trong tình yêu

Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong khổ 5 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

Thơ là cây đàn muôn điệu, là nhịp thở con tim. Thơ miêu tả rất thành công xuất sắc mọi cung bậc cảm hứng của con người : niềm vui, nỗi buồn, sự đơn độc, vô vọng … Có những tâm trạng của con người chỉ hoàn toàn có thể diễn đạt bằng thơ vì thế thơ không riêng gì nói hộ lòng mình, mà nó còn là lời nói của một trái tim đang rạo rực, yêu đương. Với tình yêu da diết, mãnh liệt, Xuân Quỳnh đã viết “ Sóng ”. Đọc tác phẩm, ta sẽ thấy được những vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ đặc biệt quan trọng là vẻ đẹp tâm hồn của một người phụ nữ khi yêu và điều đó được biểu lộ qua đoạn thơ :

Bản quyền bài viết này thuộc về https://vanhay.edu.vn. Mọi hành động sử dụng nội dung web xin vui lòng ghi rõ nguồn

“ Con sóng dưới lòng sâu
… … … … … … … … … …
Dù muôn vời cách trở ”
Quả không sai khi nói rằng với người làm thơ thì bài thơ là một phương tiện đi lại quan trọng để diễn đạt xúc cảm. Chỉ có xúc cảm chân thực mới là cơ sở đễây dựng nên một tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính. Cảm xúc càng mãnh liệt, thăng hoa, bài thơ càng có sức ám ảnh so với trái tim người đọc. Mang trong mình thiên chức cao quý của người cầm bút, Xuân Quỳnh đã không ngừng phát minh sáng tạo, thay đổi phong thái của mình. Với những góp phần đó, bà đã chứng minh và khẳng định được vai trò và vị trí của mình trên nền văn học văn minh và được biết đến là một khuôn mặt tiêu biểu vượt trội cho thế hệ nhà thơ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ. Trong sự nghiệp văn chương đồ sộ của Xuân Quỳnh, ta không hề không kể đến bài thơ “ Sóng ”. Tác phẩm chính là hiệu quả trong chuyến đi trong thực tiễn tại biển Diêm Điền ( Tỉnh Thái Bình ) của Xuân Quỳnh năm 1967, in trong tập “ Hoa dọc chiến hào ” ( 1968 ). Có thể nói, đây là một trong những bài thơ hay nhất của Xuân Quỳnh viết về tình yêu .
Xuyên suốt trong tác phẩm là hình tượng sóng. Đây chính là hình ảnh ẩn dụ cho nỗi nhớ, tình cảm, trạng thái của nhân vật trữ tình thế cho nên sóng và em luôn song hành với nhau, sóng chính là nỗi lòng, em soi mình vào sóng để hiểu mình hơn. Cũng từ đó mà vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ được chứng minh và khẳng định và làm sáng tỏ .
Mở đầu đoạn thơ, vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ được gửi gắm qua sự thủy chung, son sắt. Trong tình yêu, người phụ nữ luôn mong có được một tình yêu lớn lao, mãnh liệt thế cho nên, họ luôn giữ cho mình tấm lòng thủy chung và sự thủy chung ấy chính là nỗi nhơ da diết dành cho người mình yêu :
“ Con sóng dưới lòng sông
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được ”
Hình như nỗi nhớ của nhân vật em đã lam tỏa khắp khoảng trống “ dưới lòng sâu ”, trên mặt nước, bao trùm cả thời hạn “ ngày đêm ” và nỗi nhớ ấy càng trở nên vô tận hơn khi đặt trong hình tượng sóng. Trong dòng chảy của văn học Nước Ta, ta đã từng phát hiện nỗi nhớ đầy đáng yêu của Xuân Diệu :
“ Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh
Anh nhớ em, nhớ lắm em ơi ”
Hay như Nguyễn Bính, ông cũng đã từng bày tỏ nỗi nhớ phảng phất nét mộc mạc đúng chất của một nhà thơ chân quê :
“ Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người ” .
Nhưng nhớ tới mức “ cả trong mơ còn thức ” thì có lẽ rằng chỉ Xuân Quỳnh mới có. Nhà thơ đã rất đúng khi cho rằng trên đời này không gì hoàn toàn có thể sánh bằng tình yêu kể từ khi được yêu, được sống trong niềm hạnh phúc, Xuân Quỳnh luôn đặt tình yêu lên ngai vàng của trái tim. Tình yêu và nỗi nhớ của bà không chỉ sống sót trong vô thức kể cả trong những giấc mơ thì tình yêu của em vẫn luôn hướng về anh :
“ Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương ” .
Đoạn thơ đã sử dụng những cặp từ trái chiều “ xuôi – ngược ”, “ Bắc – Nam ”. Đặc biệt, sự phối hợp cặp từ trái chiều với hai đối cực Bắc, Nam đã miêu tả sự trái chiều ở mức cao độ. Người ta thường nói “ Xuôi về phương Bắc, ngược về phương Nam ” nhưng ở đây lại trọn vẹn ngược lại. Từ đó, Xuân Quỳnh muốn khẳng định chắc chắn dù đất trời có biến hóa, ngoài hành tinh có biến thiên thì người phụ nữ vẫn không khi nào đổi khác. Ở đoạn thơ này, Xuân Quỳnh còn phát minh sáng tạo ra một phương mới, đó chính là phương anh. Phải chăng, đây chính là phương tâm trạng, phương tình cảm của người phụ nữ. Đó chính là nơi hpoj luôn hướng về để tìm được sự bình yên sau những giông tố của cuộc sống .
Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh còn là sự vượt qua những khó khăn vất vả, thử thách trong tình yêu. Tình yêu chính là sức mạnh để họ bước đến niềm hạnh phúc :
“ Ở ngoài kia đại dương
Ngàn trăm con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dẫu muôn vời cách trở ” .
Sóng ngàn năm vẫn vậy, dẫu có chuyện gì xảy ra đích đến của nó vẫn là bờ, muôn ngàn năm sau vẫn thế. Xuân Quỳnh đã phát hiện ra quy luật của sóng rất giống với quy luật của tình yêu. Tình yêu từng khi có sự ồn ào nhưng ẩn sâu trong đó vẫn luôn hướng tới sự nhẹ nhàng, tình yêu nhiều khi có những kinh hoàng nhưng đích đến sau cuối vẫn là sự ngọt ngào, êm dịu. Và mặc dù rằng có chuyện gì xảy ra, em và anh cũng nhất định vượt qua để đến với bến bờ niềm hạnh phúc .
Cũng từ hình tượng “ sóng ”, Xuân Quỳnh đã cho người đọc thấy dduwwocj vẻ đẹp mới lạ trong tâm hồn của người phụ nữ đó chính là sự dữ thế chủ động trong tình yêu. Sự dữ thế chủ động của người phụ nữ cũng giống như những con sóng vượt đại dương để vào bờ :
“ Con nào chẳng tới bờ
Dẫu muôn vời cách trở ” .
Nếu trong ca dao, dân ca, trong đời sống cũng như tình yêu, người phụ nữ luôn ở thế bị động :
“ Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai ? ”
Ngay cả Hồ Xuân Hương, dù có táo bạo đến đâu nhưng cũng phải lấy chữ duyên, chữ phận làm duyên cớ để nói về chuyện tình cảm :
“ Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi
Này của Xuân Hương đã quệt rồi
Có phải duyên nhau thì thắm lại
Đừng xanh như lá, bạc như vôi ” .
Thì Xuân Quỳnh lại hết sưc dữ thế chủ động trong chuyện tình cảm của mình :
“ Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Qua hình hượng sóng cùng hình tượng nhân vật “ em ”, Xuân Quỳnh đã cho người đọc đi sâu mày mò vẻ đẹp tâm hồn của những người phụ nữ, đó chính là nỗi nhớ của sự thủy chung, là niềm tin để vượt qua trắc trở, cùng sự dữ thế chủ động đến với tình yêu của bản thân. Đó chính là những nét đẹp đáng trân trọng và nâng niu .
Thể thơ năm chữ, cách ngắt, nhịp uyển chuyển, từ ngữ giàu sức biểu cảm, giàu sức gợi kết hượp với những giải pháp tu từ nhân hóa, ẩn dụ, bài thơ nói chung và đoạn thơ nói riêng đã để lại ấn tượng thâm thúy trong lòng bạn đọc .
Đoạn thơ đã khép lại nhưng trong tâm lý ta vẫn như thấy hình ảnh của một Xuân Quỳnh đang khao khát, rạo rực trong tình yêu với một trái tim yêu đương da diết. Dường như sau từng câu, từng chữ là những suy ngẫm, tiếng thở của Xuân Quỳnh về tình yêu. Có lẽ đó chính là lí do vì sao dù sinh ra đã lâu nhưng “ Sóng ” vẫn không bị lớp bụi thời hạn vùi lấp và còn giá trị mãi với thời hạn

Source: https://evbn.org
Category: Bài Tập