Đọc thơ Nhất Tuấn nhớ tuổi học trò !

ĐỐT LÒ HƯƠNG CŨ

ĐỌC THƠ NHẤT TUẤN NHỚ TUỔI HỌC TRÒ

Nguyễn Cang

    Lần dỡ lại những dòng thơ cũ trước 75,tôi bắt gặp những bài thơ của Nhất Tuấn, gợi lại biết bao kỷ niệm của tuổi cấp sách đến trường. Nói tới Nhất Tuấn là nói tới mùa hè, mùa chia tay, ly biệt trước cổng trường với bao lưu luyến nói sao cho vừa! Trong chúng ta, ai cũng có một thời để mơ để nhớ, nhớ cái tuổì vụng dại thơ ngây của tuổi học trò mà NT gọi là “Hoa Học Trò”, tuổi vừa chớm yệu, với vẻ rụt rè muốn nói tiếng yêu mà sao e ngại, rồi gói tâm tình vào lá thư viết trên giấy mỏng pelure, đem ép vào vở không biết ngày nào mới đủ can đảm trao cho em!Tình đầu làm ta xao xuyến thẫn thờ như ngây như dại với bao mộng ước chứa đầy ắp trong tim:
 Bây giờ còn nhớ hay không
 Ngày xưa hè đến phượng hồng nở hoa
Nhắc lại những kỷ niệm dấu yêu của một thời mộng mơ, thập niên 60 của thế kỷ trứoc, lòng bùi ngùi xúc động. Vào thời điểm đó tình hình chánh trị miền Nam có nhiều xáo trộn nhưng ngoài mặt trận quân đội vẫn giữ vững phòng tuyến. Ở hậu phương, trường học vẫn mở cửa, học sinh sinh viên vẫn cắp sách đến trường sống trọn niềm vui và ước mơ của tuổi trẻ. Những tình khúc học trò, những bài thơ ca tụng tuổi hai mươi được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt.  Mùa hè, cửa trường khép kín bạn bè người một nơi, trong lòng cảm thấy  buồn nhung nhớ  bâng khuâng, không biết có còn gặp lại, nhứt là các bạn trai thời chinh chiến phải xếp bút nghiên theo việc đao cung, cho nên cảnh chia tay nầy thật bịn rịn, luyến lưu không sao tả hết. Bên cạnh đó còn có những âm thanh tạo thành điệu nhạc du dương làm cảnh chia ly thêm ảo não, đó là tiếng ve sầu rên rĩ như cứa miết vào không gian vô tận của buổi trưa hè oi ả.Nhất Tuấn đã khéo léo diễn tả tâm trạng nầy qua những vần thơ trác tuyệt:
Bây giờ còn nhớ hay không
Anh đem cánh phựơng bôi hồng má em
Để cho em đẹp như tiên
Em không chịu, sợ phải lên trên trời
———————————
Hôm nay phượng nở huy hoàng
Nhưng từ hai đứa lỡ làng duyên nhau

Rưng rưng phượng nở trên đầu
Tìm em anh biết tìm đâu bây giờ
Bao nhiêu kỷ niệm ngày xưa
Gửi vào đây một bài thơ cuối cùng
Bây giờ còn nhớ hay không
Đến người em nhận làm chồng? mà thôi.

( Nhất Tuấn – Hoa Học Trò )

Câu “ Bây giờ còn nhớ hay không ” diễn đạt tâm trạng hoài cổ, nhắc cho người bạn nhớ lại những kỷ niệm đáng yêu đáng nhớ của tuổi học trò. Ngày ấy anh Tặng Ngay em cánh phượng hồng để tô má em đẹp như tiên. Em ngúng nguẩy không chịu vì sợ tiên bay lên trời thì anh ở lại với ai ? Tình cảm thật nên thơ tế nhị, tuy đơn sơ nhưng khắc sâu vào lòng tác giả. Tình yêu thấm đậm trong tim tưởng sau nầy hai đứa sẽ nên duyên chồng vợ, ai ngờ lỡ làng xa cách. Lời thơ đơn giản và giản dị, từ ngữ tinh lọc, kích thích sự hồi tưởng trong lòng mỗi người tất cả chúng ta. Từ ngữ “ rưng rưng ” đọc lên nghe lòng xúc động mãnh liệt, làm xao xuyến bâng khuâng .
Nay, mùa hè đã đến, anh trở về trường xưa, phượng đỏ nở rực sân trường, em ở đâu ? Tìm em nơi nào ? Tác giả cất tiếng than trong vô vọng, chỉ còn cách làm bài thơ ở đầu cuối bày tỏ tâm sự, gởi đến cho em đọc mà chắc gì em đọc, có lẽ rằng em đã quên rồi chuyện chúng mình, giờ em chỉ còn biết chồng em và niềm niềm hạnh phúc riêng tư mà thôi ?

Đời học viên có biết bao vui buồn nói sao cho hết, ngày nào còn cấp sách đến trường là ngày ấy còn lo học và trái tim còn thổn thức, lâng lâng. Đôi khi chờ em trước cổng trường, nép vào tường vôi bên kia cổng hoặc đứng xa bên kia đường đợi em, hẹn em đi chơi ngày chủ nhật. Nếu chẳng may tình nhân đến chậm, chàng trách móc giận hờn, đến khi gặp nhau thìlòng nghe rộn ràng hân hoan :

Chúa nhật tuần nào anh cũng đợi
Âm thầm như những tháng năm dài
Chờ em nhiều lúc anh thẩm hỏi
Mình đứng hoài cổng để đón ai?
—————————-
Hai đứa sánh vai đi bẽn lẽn
Người xoắn tay, kẻ cắn khăn thêu
Sợ thiên hạ thấy nên thèn thẹn
Ngớ ngẫn làm sao lúc mới yêu.

( Nhất Tuấn-Kỷ Niệm Buồn )

Thơ Nhắt Tuấn, thập niên 60, được nhiều người yêu thích nhất là trong giới học viên sinh viên. Thời ấy không phải không có người làm thơ tình, trái lại có rất nhiều người đã nổi danh từ lâu như Xuân Diệu, Nguyễn Bính, Lưu trọng Lư, Vũ hàng Chương, Đinh Hùng … nhưng Nhất Tuấn lại được những bạn trẻ thời đó hâm mộ một cách đặc biệt quan trọng. Hầu hết những cô cậu đang tuổi học trò đều chuyền tay nhau chép nhừng bài thơ yêu của Nhất Tuấn bỏ vào trang sách để đọc cho bè bạn nghe, từ từ trở thành một trào lưu nghe và đọc thơ NT. Bên cạnh đó ta còn gặp Nguyên Sa cũng được học viên và sinh viên ngưỡng mộ với những bài thơ tình thật lãng mạn .
Tập hợp những bài thơ hay của Nhất Tuấn được in thành sách “ Truyện Chúng Mình ”, tổng số 5 quyển, và còn liên tục ở hải ngoại. Trong những bài thơ nói về tình yêu tuổi học trò, tôi xin hân hạnh ra mắt quí bạn đọc bài “ Chủ nhật nầy trẫm có nhớ ái khanh không ? ” thật lãng mạn

Chủ Nhật Này Trẩm Nhớ Ái Khanh Không
thơ Nhất Tuấn

Chỉ tại anh, nên hôm qua về trễ

Cứ “phim hay, tài tử trứ danh” hoài
Anh quảng cáo và tô mầu giỏi thế
Hỏi ai còn đành khất hẹn ngày mai
Chỉ tại anh nên trời thu đổi gió
Mimosa phủ kín mặt đường khuya
Vương đầy tóc em bắt đền anh đó
Gỡ dùm đi đứng cười mãi ô kìa
Chỉ tại anh nên hôm nay dậy muộn
Sáng thứ hai bỏ mất một giờ đầu
Bốn “con sin” (cô giáo già ác gớm )
Còn bắt em chép phạt mấy trăm câu!
Ngày thứ tám, em vào ngồi chép phạt
Mấy trăm câu mà viết mãi không xong
Ông giám thị cầm giấy xem chỉ thấy
Chúa nhật này trẫm nhớ ái khanh không?
Chúa nhật này anh có nhớ em không?

Chúa nhật này trẫm nhớ ái khanh không ?

Bài thơ thật bình dị dễ thương và đáng yêu, tả mối tình học trò chơn chất pha một chút ít lãng mạn. Tình yêu bộc lộ thật tế nhị miêu tả hết niềm vui và niềm hạnh phúc của hai tâm hồn ngây thơ trong sáng. Hai trẻ đi xem phim về khuya, lá mimosa rơi nhẹ trên làn tóc rối em thơ, nên em bắt đền vì anh không chịu gỡ dùm mà chỉ biết nhìn cười. Từ ngữ “ bắt đền ” thật đáng yêu và dễ thương, cò ý trách móc vừa tỏ dấu yêu thương một cách kín kẽ mà chỉ có người trong cuộc mới hiểu hết ý nghĩa thầm kín đó .
Hai từ ngữ “ trẫm ” và “ ái khanh ” được sử dụng một cách khôn khéo, tác giả dùng phép ẩn dụ bằng cách thay thế sửa chữa ý nghĩa từ ngữ “ vua ” và “ ái khanh ” bằng nghĩa của từ “ anh ” và “ em ”. ( rồi so sánh tương đương ) .

   Trong bài thơ “Chúa nhựt nầy trẫm có nhớ ái khanh không?” nhà thơ NT ngầm so sánh “anh” như ông vua còn “em” như cung nữ, làm câu chuyện tình trở nên lãng mạn dễ yêu một cách kín đáo, tế nhị Phép ẩn dụ đã được áp dụng một cách triệt để .Kết cấu nầy làm tăng thêm ý nghĩa của tình yêu, thăng hoa như chuyện tình nơi cung cấm triều đình của vua chúa ngày xưa. Qua bài thơ nầy làm ta nhớ lại cảnh ngày trước thầy cô giáo trường công thường phạt học trò bằng còng-sin (cấm túc), buộc học trò phải vào trường ngày chúa nhật để học bài hoặc chép bài phạt.Chỉ một số ít học trò phạm lỗi nặng mới bị cách phạt nầy mà thôi.Ở đây ta bắt gặp một ý khá ngộ nghĩnh là cô bé vì chỉ nghĩ tới người yêu nên bài phạt không chép mà chép một câu duy nhất  “Chúa nhật nầy trẫm có nhớ ái khanh không” .Nghĩ mà tức cười cho tuổi trẻ khi mới bước chân vào tình yêu!!
Vì lãng mạn và dễ yêu quá ở những trang thơ của NT nên học sinh thời bấy giờ mê thơ của ông là vậy..Thơ NT được các nhạc sĩ trong nước và hải ngoại phổ nhạc một cách rộng rãi nhờ đó độc giả còn thưởng thức những vần thơ hay của ông qua các bản nhạc trữ tình  thật ấm áp, mộng mơ.
   Song song với NT còn một nhà thơ khác cũng rất nổi tiếng, cũng làm thơ tình lãng mạn không  kém  gì NT đó là giáo sư triết học Nguyên Sa /Trần bích Lan. Nguyên Sa nguyên là giáo sư dạy triết lớp 12, ông vừa là nhà giáo vừa là nhà thơ. Những bài thơ nổi tiếng một thời là: Tháng sáu trời mưa,Paris có gì lạ không em, Tuổi 13,Áo lụa Hà Đông,v.v.Thơ của ông tuy lãng mạn nhưng không nóng bỏng, suồng sã, đam mê, khắng khít như Xuân Diệu.
    Mời các bạn thưởng thức vài trích đoạn sau đây:
 Gió có lạnh hãy cầm tay cho chặt
 Đêm có khuya em hãy ngủ cho ngoan
 Hãy biến cuộc đời bằng những tối tân hôn
 Nếu em sợ thời gian dài vô tận
 Tháng sáu trời mưa,em có nghe mưa xuống
 Trời không mưa em có lạy trời mưa?
 Anh vẫn xin mưa phong tỏa đường về
 Anh vẫn cầu mưa dầu mây ảm đạm
 ——————————
 (Nguyên Sa/ Tháng sáu trời mưa)
 Paris có gì lạ không em?
 Mai anh về em còn có ngoan
 Mùa xuân hoa lá vương đầy ngõ
 Em có tìm anh trong cánh chim
 Paris có gì lạ không em?
 Mai anh về giữa bến sông Seine
 Anh về giữa một dòng sông trắng
 Là áo sương mù hay áo em?
 ————————
 (Nguyên Sa/Paris có gì lạ không em?)

Giáo sư Nguyên Sa đã sáng tác nhiều bài thơ tình thật lãng mạn, đọc thơ ông, ta nghe như có từng giọt lệ tình đọng lại trong tim, sức truyền cảm thật mạnh khiến bao nhiêu học viên trong lứa tuổi luyện thi tú tài mê mệt những bài thơ tình nầy. Thỉnh thoảng trong giờ triết ở lớp 12, ông ngâm nga vài câu thơ trữ tình lồng trong bài giảng triết học làm học viên vừa thú vị vừa thán phục thầy, vì vậy những “ cua ” riêng của thầy khi nào cũng đầy ắp học viên luyện triết để thi tú tài 2. Thật ra thì Ngưyên Sa có khiếu dạy triết. Ông biết tóm tắt ý bài học kinh nghiệm gọn nhẹ, dễ hiểu chớ không giảng bài tràn ngập như một số ít giáo sư triết khác. Thơ ông đậm nét trữ tình và lãng mạn nên học viên lớp lớn và sinh viên thích thơ ông nhiều hơn thơ người khác .
Sau nầy khi ra hải ngoại, Nguyên Sa vẫn còn làm thơ nhưng đổi đề tài và chuyên về thơ lục bát, lại rất hay ở thể loại nầy. ( Ông mất năm 1998, ở Nam Cali. ) .
Thơ của Nguyên Sa cũng được những nhạc sĩ trong nước và hải ngoại phổ nhạc một cách thoáng đãng nhờ đó fan hâm mộ còn chiêm ngưỡng và thưởng thức những vần thơ hay của ông qua những bản nhạc trữ tình được những ca sĩ trình diễn bằng giọng điệu thật truyền cảm, xúc động .

Nguyên Sa
Điều đặc biệt quan trọng đáng nói thêm với nhà thơ Nhất Tuấn là, những tưởng thơ tình của ông chỉ đọc qua cho vui, ai ngờ nhờ thơ in thành sách phổ cập thoáng đãng, lại được phổ nhạc trình diễn liên tục trên đài phát thanh nên bạn trẻ trong giới học viên sinh viên thích tỏ tình với nhau bằng những vần thơ trong “ Truyện Chúng Mình ” của NT mà sau nầy nhiều cặp nên duyên vợ chồng sống đời niềm hạnh phúc, họ biên thơ cám ơn Nhất Tuấn !

Qua những dòng chữ gởi đến bạn đọc, tôi hy vọng sẽ cung cấp cho quí bạn đôi nét về tuổi học trong nhiều đề tài mà Nhất Tuấn đã ghi lại trong những tâp thơ Truyện Chúng Mình, những kỷ niệm chúng ta đã bỏ lại sau lưng cả chục năm rồi! Ký ức về tuổi thơ được nhà thơ Nhất Tuấn ghi lại như một món quà tinh thần đáng trân trọng, giúp chúng ta như được gặp lại hình ảnh của chính mình của những ngày còn đi học. Trong thời gian đó ai cũng bận rộn học hành thi cử mong đỗ đạt cho cha mẹ vui lòng vừa tạo tương lai cho mình mai sau; tình cảnh nầy phát sinh nhiều mối tình thơ mộng, có bạn được tròn duyên ước có bạn dang dỡ tình đầu, bây giờ nhắc tới còn nghe bùi ngùi luyến tiếc. Trong cái luyến tiếc ấy còn đọng trong tim của những người một thời đưa đón em trước cổng trường mà nay chỉ còn là kỷ niệm…

 (Nguyễn Cang)

   Vài hàng về nhà thơ Nhất Tuấn:Tên thật là Phạm Hậu, sinh năm 1935 tại Nam Định Hà Nội. Năm 1954 di cư vô Nam, định cư tại Đà lạt. Ông gia nhập trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt năm 1955 khoá 12. Ra trườnhg phục vụ  trong Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà, giữ nhiều chức vụ như Quản Đốc Đài Phát Thanh Quân Đội Đông Hà- Huế (1962) rồi Đài Phát thanh Quân Đội Sài Gòn (1968), …Giám Đốc Việt Nam Thông Tấn Xã ( 1974).

Công chức Tiểu Bang Hoa Kỳ ( 1976-1994).
Các tác phẩm đã xuất bản:
  Truyện Chúng Mình ( gồm 3 tập thơ, tự xuất bản năm 1963).
  Truyện Chúng Mình tái bản toàn bộ 5 tập,( Khai Trí 1964.)
  Đời Lính tập I,II ( Khai Trí 1965)
  Và hơn 40 bài thơ trong tập  Truyện Chúng Mình được nhiều nhạc sĩ nổi tiếng phổ nhạc.

Năm 2013, nhà thơ Võ Đạm Phương có liên lạc và hỏi thăm sức khỏe thể chất của Nhật Tuấn, ông vấn đáp như sau :
“ Từ Harry Pham gởi đến Phung Vo-Yahoo ” :
Alzheimer quá lâu rồi
Đạm Phương … ai nhỉ … ? ? là người Tây Ninh ?
Trải qua bao chuyện đao binh
Xin quên hết … chuyện chúng mình rất lâu rồi ! ! !
Cám ơn đã gửi bài thơ
Bâng khuâng thương VIỆT NAM xưa, quê nghèo … .
nhất tuấn 06/06/13 ) ” .
Thật tội nghiệp ! hình như ông không còn nhớ ai hết, nói chi “ Chuyện chúng mình ” .

Share this:

• Twitter
• Facebook

Thích bài này:

Thích

Đang tải …

Source: https://evbn.org
Category: Học Sinh