Lễ hội Cầu Ngư Quảng Bình – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Đối với cư dân vùng biển miền trung, trong đó có Quảng Bình, cầu ngư là hoạt động văn hóa dân gian, là tín ngưỡng tâm linh gắn liền công việc, sinh hoạt của ngư dân. Được trao truyền và tiếp nối qua nhiều thế hệ, lễ hội cầu ngư hằng năm diễn ra với niềm tin và sự kỳ vọng vào một mùa biển bội thu. Với ý nghĩa đó, vào ngày 30/10/2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có quyết định công nhân lễ hội cầu ngư của người dân vùng biển thuộc các huyện Quảng Trạch, Bố Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thủy, thị xã Ba Đồn và TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội thường được ngư dân các làng biển tổ chức vào dịp tháng Giêng (âm lịch) nhằm tưởng nhớ ơn đức của cá Ông, cá Bà, mong cho trời yên biển lặng, mưa thuận gió hòa, nhiều tôm cá để người dân ấm no. Lễ Cầu ngư còn cầu mùa, cầu phúc, cầu thiện, cầu an, cầu lành, cầu cho thiên nhiên thuận hòa, đất nước thanh bình, làng xã yên vui, nhà nhà hạnh phúc.

Lễ hội cầu ngư ở Quảng Bình diễn ra với nhiều hình thức tâm linh và diễn xướng dân gian, hàm chứa nhiều giá trị văn hóa và có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục tình yêu quê hương đất nước; sự cố kết cộng đồng, biểu dương sức mạnh của ngư dân vùng biển. Đồng thời, lễ hội là dịp để ngư dân khẳng định niềm tin, ý chí, vượt qua thử thách để làm chủ vùng biển quê hương, Tổ quốc và vươn lên làm giàu từ biển trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Đến nay, cho dù đã giản lược một số khâu song ý nghĩa và các nghi thức diễn tế của lễ hội cầu ngư vẫn được tổ chức rất kính cẩn.

Sau nghi lễ là các hoạt động phần hội, như: vui chơi, thể thao, văn nghệ. Bên cạnh các trò chơi dân gian mang tính truyền thống, như: lắc thúng, đua thuyền, thi đan lưới,… còn có thêm các hoạt động mới, như: bóng đá bãi biển, hội thi ẩm thực.

Các hoạt động vui chơi cộng đồng này đã thu hút được sự quan tâm và cổ vũ của nhân dân, tạo nên mối đoàn kết, gắn bó không chỉ giữa những người cùng nghề biển, mà còn với các thành phần nghề nghiệp khác trong vùng.

Lễ hội Cầu ngư Quảng Bình có mặt trong Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia  không chỉ là một sự kiện văn hóa quan trọng của tỉnh Quảng Bình mà còn là động lực thúc đẩy ngành du lịch Quảng Bình tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.