Kinh nghiệm thực hiện quy định những điều đảng viên không được làm
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quán triệt, thực hiện nghiêm các quy định của Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp như: Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7-6-2012 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19-12-2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25-10-2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25-10-2021 về những điều đảng viên không được làm; đồng thời chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người đứng đầu, nhất là bí thư cấp ủy, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị. Chỉ đạo xuất bản Sổ tay “Các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp” để làm tài liệu giúp các cấp ủy, tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên thuận tiện trong triển khai thực hiện các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, đưa việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị đi vào nền nếp, có hiệu quả.
Cấp ủy các cấp cũng đã chú trọng công tác quản lý, giáo dục cán bộ, đảng viên. Qua đó, ý thức chấp hành kỷ luật của đội ngũ đảng viên trong toàn tỉnh được nâng lên; đa số chấp hành tốt nguyên tắc, chế độ sinh hoạt Đảng; trung thành với mục đích, lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp hành nghiêm chỉnh cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước, hoàn thành nhiệm vụ được giao, phục tùng tuyệt đối sự phân công, điều động của Đảng và chấp hành tốt quy định của Trung ương về những điều đảng viên không được làm. Qua kết quả đánh giá hàng năm, ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, tác phong, lề lối làm việc; tính gương mẫu, tinh thần trách nhiệm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; ý thức phòng-chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tinh thần tự phê bình và phê bình của cán bộ, đảng viên có sự chuyển biến tích cực.
Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ được chú trọng. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, ủy ban kiểm tra (UBKT) các cấp và các chi bộ đã kịp thời tổ chức quán triệt, học tập và cụ thể hóa các văn bản của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng; xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ và hàng năm, trong đó xác định rõ nội dung trọng tâm, lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, có vấn đề phức tạp, nổi cộm để tập trung kiểm tra, giám sát và tổ chức thực hiện đạt các chỉ tiêu đề ra.
Việc xử lý kỷ luật đối với đảng viên, tổ chức Đảng có vi phạm được thực hiện kịp thời, nghiêm minh. Nhiệm kỳ 2015-2020, cấp ủy và UBKT các cấp đã tổ chức kiểm tra trên 10.000 lượt tổ chức Đảng và hơn 13.000 đảng viên; trong đó, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 79 tổ chức Đảng và 450 đảng viên. Giám sát trên 4.000 tổ chức Đảng và gần 11.000 lượt đảng viên. Qua đó, cấp ủy và UBKT các cấp tổ chức thi hành kỷ luật đối với 22 tổ chức Đảng, gần 1.650 đảng viên và kịp thời chấn chỉnh những vi phạm.
Qua các báo cáo về kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật của các tổ chức Đảng, UBKT các cấp trong toàn Đảng bộ tỉnh cho thấy, số đảng viên bị xử lý kỷ luật do vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm là khá nhiều. Nhiệm kỳ 2015-2020, số cán bộ, đảng viên vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm là 342 trường hợp; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo 312 trường hợp; vi phạm về phẩm chất, đạo đức 112 trường hợp; vi phạm về tài chính, đất đai, tài nguyên khoáng sản 111 trường hợp; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ 49 trường hợp… Các vi phạm tập trung chủ yếu ở một số lĩnh vực chính như: cố ý làm trái các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng, thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi; làm trái quy định trong quản lý nhà, đất, tài sản, vốn, tài chính của Đảng và Nhà nước; thẩm định, phê duyệt dự án; thực hiện chính sách an sinh xã hội, cứu trợ, cứu nạn; công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, các quy định trong hoạt động tố tụng, thiếu gương mẫu…
Một số bài học kinh nghiệm
Nhằm tiếp tục triển khai các quan điểm về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng, các quan điểm chỉ đạo của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, thời gian tới, công tác triển khai thực hiện Quy định những điều đảng viên không được làm cần vận dụng một số bài học kinh nghiệm sau đây:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng các cấp, người đứng đầu, đội ngũ cán bộ, đảng viên về việc nghiêm chỉnh chấp hành Quy định về những điều đảng viên không được làm. Cần xem đây là một yêu cầu hết sức quan trọng. Theo đó, đảng viên, trước hết với tư cách là công dân, phải gương mẫu chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật đối với công dân. Mỗi đảng viên phải nghiêm khắc hơn, chặt chẽ hơn, đặt ra yêu cầu cao hơn về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống.
Thứ hai, cấp ủy, tổ chức Đảng, trước hết là bí thư cấp ủy cần nhận thức đúng, đầy đủ về vai trò, vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của quy định trong các tổ chức Đảng và đảng viên, gắn với việc xây dựng chuẩn mực, tư cách người cán bộ, đảng viên; gương mẫu, quyết liệt, thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Đặc biệt, cấp ủy, UBKT các cấp phải bám sát cơ sở, nắm chắc tình hình chấp hành kỷ luật của cán bộ, đảng viên ở địa phương, đơn vị; tăng cường công tác giám sát đảng viên, nhất là giám sát chuyên đề, kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, tập trung vào những lĩnh vực, địa bàn dễ phát sinh sai phạm, góp phần răn đe, ngăn ngừa những sai phạm từ sớm, từ xa.
Thứ ba, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25-10-2021 về những điều đảng viên không được làm nhằm tăng cường hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng thời gian tới. Trước mắt, tổ chức tốt việc tuyên truyền, phổ biến để trở thành việc làm tự giác trong mỗi cán bộ, đảng viên về thực hiện Quy định về những điều đảng viên không được làm. Trên cơ sở đó, tạo điều kiện để đảng viên giám sát lẫn nhau, đồng thời góp phần khắc phục tình trạng phát ngôn vô nguyên tắc, tố cáo sai sự thật, tố cáo mạo danh, nặc danh, khiếu kiện tập thể, hiện tượng cục bộ, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ tổ chức Đảng.
Thứ tư, đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, kỷ luật Đảng và công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện Điều lệ Đảng, quy định, hướng dẫn của Trung ương về những điều đảng viên không được làm. Tiến hành chặt chẽ công tác kiểm tra, giám sát tổ chức Đảng, đảng viên trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ là nhiệm vụ thường xuyên góp phần xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh, đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thông qua kiểm tra nhằm phát huy ưu điểm và kịp thời uốn nắn, chấn chỉnh những hạn chế, khuyết điểm góp phần ngăn ngừa những sai phạm, khắc phục những biểu hiện lệch lạc, vi phạm, những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp phải giữ vững tính kỷ luật, kỷ cương trong Đảng; khắc phục tình trạng cá nhân đứng trên tổ chức, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ; kiên quyết sàng lọc đưa những đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng; đồng thời xem xét kiểm điểm, kỷ luật những cán bộ, đảng viên vi phạm các nguyên tắc của Đảng; suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… góp phần giữ tính nghiêm minh trong kỷ luật của Đảng; không phân biệt cương vị công tác, tạo sự minh bạch, công bằng và thống nhất cao trong cơ quan, đơn vị: “Thực hành dân chủ gắn liền với kỷ luật, kỷ cương của Đảng”.
Công tác tự phê bình và phê bình, kiểm điểm, đánh giá xếp loại chất lượng tổ chức Đảng, đảng viên hàng năm phải được thực hiện nghiêm túc. Qua đó, kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, vướng mắc và động viên, khen thưởng những tập thể điển hình, cá nhân làm tốt.
Thứ năm, chú trọng xây dựng, quản lý đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong tổ chức Đảng và bộ máy Nhà nước, đội ngũ cán bộ, đảng viên là tế bào của tổ chức. Vì vậy, cần xây dựng đội ngũ đảng viên, cán bộ vững vàng về bản lĩnh chính trị, trong sáng về đạo đức, lối sống. Quản lý chặt chẽ cán bộ, đảng viên ngay từ cơ sở, tăng cường kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện và xử lý kịp thời những hiện tượng vi phạm pháp luật và Điều lệ Đảng nhằm làm trong sạch nội bộ Đảng. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo động lực cho cán bộ rèn luyện, phấn đấu, toàn tâm, toàn ý với công việc.
Thứ sáu, đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp. Với chức năng là hạt nhân chính trị ở cơ sở, chi bộ có nhiều nhiệm vụ quan trọng, một trong số đó là lãnh đạo công tác tư tưởng, vì vậy, cần thiết phải đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp, nhất là cấp chi bộ. Nội dung sinh hoạt cần phải phong phú, phù hợp với đặc điểm, tình hình nhiệm vụ của từng loại hình cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp, tập trung vào hệ tư tưởng, mục tiêu lý tưởng của Đảng; những chuẩn mực nêu gương; giáo dục những điều đảng viên không được làm; nhận diện những biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị của đảng viên gắn với giáo dục truyền thống, thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động, phong trào thi đua nhất là Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII. Duy trì có nền nếp chế độ sinh hoạt cấp ủy, chi bộ; thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tự phê bình và phê bình.
Phát huy tốt vai trò của cấp ủy, nhất là bí thư cấp ủy trong điều hành sinh hoạt Đảng; khuyến khích mọi đảng viên nêu cao tinh thần tự giác, trách nhiệm, phát huy dân chủ trong đóng góp xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh; xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện.