Không khí hào hùng trong “Đất nước trọn niềm vui” của NS Hoàng Hà

Cứ mỗi dịp kỷ niệm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, trên các phương tiện thông tin đại chúng lại vang lên những giai điệu trầm hùng của những bài ca bất hủ đã truyền lửa đến trái tim người nghe nhiều thế hệ. Mỗi khúc ca mang một câu chuyện gắn liền với lịch sử, để qua những giai điệu đó, thế hệ sau này hiểu rõ hơn giá trị của một chiến thắng đã làm nên một Việt Nam của thời đại mới. Trong đó, có “Đất nước trọn niềm vui” của nhạc sĩ Hoàng Hà.

Nhạc sĩ Hoàng Hà tên thật là Hoàng Phi Hồng (ông còn có thêm bút danh khác Cẩm La), sinh tại Hà Nội vào năm 1929. Từ năm 1985, ông chuyển vào Vũng Tàu sinh sống và mất năm 2013.

Nhạc sĩ Hoàng Hà trong chương trình 30 năm Đoàn giao hưởng Đài Tiếng nói Việt Nam. Ảnh tư liệu

Ngoài “Đất nước trọn niềm vui”, ông còn là tác giả của nhiều ca khúc nổi tiếng khác như: “Ánh đèn trên cầu Việt Trì”, “Tiếng hát ngày thứ bảy Cộng sản”, “Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn”, “Hò tải đạn”, “Cùng hành quân giữa mùa Xuân”, Bản giao hưởng hợp xướng Côn Đảo…

Bài hát “Đất nước trọn niềm vui” được nhạc sĩ Hoàng Hà sáng tác vào đêm 26/4/1975 tại nhà riêng ở Hà Nội. Nhạc sĩ Hoàng Hà từng kể, từ giữa tháng 4/1975, không khí Hà Nội rất sôi động. Tình hình chiến sự được người dân theo dõi từng giờ, từng phút. Nhiều hôm, ông không về nhà mà ở lại cơ quan – Đài Tiếng nói Việt Nam để tiếp cận với tin tức nhanh hơn, đầy đủ hơn. Không khí Hà Nội trong thời điểm lịch sử vào những ngày đó hừng hực một quyết tâm, một niềm tin tất thắng. 

Khi nghe tin quân ta đang thẳng tiến về Sài Gòn, nhạc sĩ đã dâng trào cảm xúc để viết nên những giai điệu đầy cảm xúc, thể hiện niềm hạnh phúc vô biên về một ngày vui của dân tộc đang đến rất gần: “Hội toàn thắng náo nức đất nước/ Ta muốn bay lên say ngắm sông núi hiên ngang/ Ta muốn reo vang hát ca muôn đời Việt Nam/ Tổ quốc anh hùng”.

“Đất nước trọn niềm vui” – NSƯT. Đăng Dương, NSƯT. Tạ Minh Tâm & Viết Danh. (Clip: VTV)

Ở thời điểm viết xong bài hát, khi đó chưa có rừng cờ chiến thắng, chưa được đi trong muôn ánh sao vàng cờ đỏ tung bay – đó là niềm vui trong tâm hồn, trong mơ ước, là khát vọng của nhạc sĩ Hoàng Hà về ngày thống nhất non sông. Nhưng nhạc sĩ Hoàng Hà tin rằng, không chỉ riêng ông mà hàng triệu người dân Việt Nam cũng sẽ vui cùng niềm vui của dân tộc, của đất nước khi tin chiến thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh đã dồn dập bay tới khắp mọi miền Tổ quốc.

Sáng 27/4, ông đem đến Đài Tiếng nói Việt Nam để dàn dựng. Nhạc sĩ Nguyễn An lúc đó là Tổ trưởng Biên tập nhạc đọc và duyệt, rồi giao ngay cho nhạc sĩ Triều Dâng dựng cho kịp. Nghệ sĩ Trung Kiên là người đầu tiên thể hiện ca khúc này. Bài hát còn được phát trên Đài Phát thanh Giải phóng lần đầu vào sáng ngày 1/5/1975 cùng với ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” của nhạc sĩ Phạm Tuyên.

Điều khiến cho “Đất nước trọn niềm vui” được yêu mến đó chính là âm điệu và lời ca đúng như tên bài hát đã đặt ra. Giai điệu bài hát như niềm vui đã được dồn nén lâu lắm rồi, nay gặp thời khắc lịch sử hân hoan mà vang lên từng nhịp, ca từ như nhảy múa hát ca, như reo rắc niềm vui với người nghe, người hát. Một ca khúc mà niềm vui lấp lánh trên mỗi ca từ.

Tên bài hát “Đất nước trọn niềm vui” về sau đã được chọn làm tên của một tuyển tập nhạc ấn hành năm 1975 và tái bản năm 1985 về đề tài sự kiện 30/4/1975.

Sau NSND Trung Kiên, NSƯT Tạ Minh Tâm cũng thể hiện lại khá thành công nhạc phẩm này. Nghệ sĩ Tạ Minh Tâm cho biết: “Khi NSND Trung Kiên thể hiện ca khúc này vào năm 1975, lúc đất nước mới giải phóng, cảm giác lạ lẫm và hình thành khí thế, sống động trong hoàn cảnh đất nước đang thay đổi. Niềm vui, cảm xúc đặc biệt của người dân Việt Nam được thể hiện trong “Đất nước trọn niềm vui” không dễ gì tìm lại được. Ngày nay cảm xúc có chiều sâu, lắng đọng hơn và nhiều trải nghiệm hơn trong quá trình hát. Cảm giác bây giờ là hồi tưởng và ngợi ca sự phát triển của đất nước”.

Tuy nhạc sĩ Hoàng Hà đã ra đi nhưng các sáng tác mà ông đã viết, nhất là “Đất nước trọn niềm vui” vẫn vang mãi làm xúc động lòng người./.