Hướng nghiệp là gì? Những hiểu lầm về hướng nghiệp

Tìm hiểu hướng nghiệp là gì? sẽ không quá khó nếu bạn dành thời gian tìm hiểu về bản thân và về nghề nghiệp. Và nó sẽ càng dễ dàng và tiết kiệm được thời gian và công sức nếu bạn được hướng dẫn đúng cách với sự hỗ trợ của các chuyên gia trong lĩnh vực tư vấn hướng nghiệp.

Hướng nghiệp là gì?

Hướng nghiệp thường được hiểu đơn giản là việc chọn cho mình một nghề nào đó. Nhưng thực chất hướng nghiệp là quá trình xác định sự lựa chọn nghề nghiệp dựa trên những căn cứ về nguyện vọng, sở thích và nhu cầu thị trường lao động (Trần Thành Nam và cộng sự, 2020). 

Từ khái niệm này ta có thể chia làm 2 yếu tố để hướng nghiệp cho bản thân đó là: Hiểu mình và hiểu nghề. Ngoài việc hiểu được bản thân mình có những sở thích nào, những điểm mạnh nào, các bạn học sinh còn cần phải hiểu được những nghề nghiệp nào phù hợp với bản thân mình cũng như tìm hiểu về những biến động của thị trường lao động ở thời điểm hiện tại. Sau đó học sinh chọn ra một số ngành nghề phù hợp với bản thân. 

Cách hiểu đúng về hướng nghiệp

Trước đây hướng nghiệp thường được hiểu một cách đơn giản đó là chọn một công việc làm kiếm tiền để kiếm sống. Và chúng ta chỉ cần suy nghĩ đến chúng sau khi học xong lớp 12. Một số công việc mà bậc phụ huynh định hướng cho con thường là những công việc mang tính ổn định lâu dài. Một số công việc điển hình như: Giáo viên, viên chức nhà nước, bác sĩ, kỹ sư, kiến trúc sư,… 

Tuy nhiên đối với cuộc sống đang chuyển biến, phát triển không ngừng như hiện nay, việc xác định hướng nghiệp là gì? cần được hiểu đúng hơn. Vì đây là một việc khá phức tạp và cần được thực hiện theo một quá trình, từng bước một để chọn ra được nghề nghiệp phù hợp. Công việc này trước hết phải đảm bảo được việc các bạn học sinh có được cơ hội để phát triển những thế mạnh của bản thân một cách tốt nhất.

Ngoài ra cốt lõi của việc định hướng nghề nghiệp đó là đảm bảo được sự thích ứng với mọi biến động của thị trường lao động. Bản chất của con người có thể phát triển năng lực ở nhiều lĩnh vực khác nhau, thế nên ta có thể chắc chắn một điều rằng một người có thể làm được nhiều nghề. Miễn là đối với công việc đó bạn có thể làm tốt, đem lại cảm giác thoải mái khi làm công việc đó và có thu nhập để bản thân duy trì cuộc sống.

HIỂU SAIHIỂU ĐÚNGĐơn giảnPhức tạpThực hiện khi cần Thực hiện theo một quá trìnhChọn một việc để làm kiếm sốngChọn một việc để phát triển bản thânĐảm bảo sự ổn định lâu dàiĐảm bảo sự thích ứng với mọi biến động

Tầm quan trọng của hướng nghiệp là gì?

Những hệ quả của việc định hướng sai nghề nghiệp hay chưa biết hướng nghiệp là gì? đó là các bạn học sinh sẽ cảm thấy mình kém cỏi, vì không tìm được công việc phù hợp với bản thân từ đó cảm thấy tự ti, chán nản, mệt mỏi khi thực hiện công việc đó. Từ đó dẫn đến các bạn khó có thể thành công trong công việc mà mình làm. 

Ngược lại nếu định hướng nghề nghiệp đúng và phù hợp với bản thân, các bạn học sinh sẽ phát huy được những thế mạnh của mình, tự tin hơn và hạnh phúc hơn khi làm công việc đó. Từ đó các bạn có thể dễ dàng đạt được những thành công nhất định trong công việc. Kèm theo đó là thu nhập của các bạn cũng tốt hơn và đảm bảo được cuộc sống, có một sự nghiệp vững chắc.

Tác giả: Thúy An

Tài liệu tham khảo: Trần Thành Nam, Phạm Mạnh Hà, Hoàng gia Trang & Nguyễn Phương Hồng Ngọc. (2020). Cẩm nang tư vấn hướng nghiệp dành cho học sinh trung học. Trường Đại học Giáo dục – ĐHQGHN.