Đoàn thanh niên là Đoàn thanh niên tiên phong, tờ báo chính thống của Đoàn mang tên Tiền phong
Thay mặt Đoàn Chủ tịch, anh Bùi Quang Huy, Ủy viên dự khuyết T.Ư Đảng, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn khóa XI, trình bày dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa XI, trình tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII.
Theo đó, về đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017 – 2022, 5 năm qua, tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó dự báo; đất nước đứng trước nhiều thuận lợi, thời cơ, nhiều vấn đề mới đặt ra. Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đặt niềm tin sâu sắc vào thế hệ trẻ và đã có nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng, phát huy vai trò của thanh niên. Nhờ đó, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của nhiệm kỳ 2017 – 2022 đã đạt được những thành tựu cơ bản.
Trong công tác giáo dục: Với trọng tâm là thực hiện Chỉ thị 42 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh đã được các cấp bộ Đoàn quan tâm, chú trọng, tổ chức thực hiện đồng bộ với nhiều đổi mới về nội dung, phương thức. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, giáo dục đạo đức, lối sống văn hoá; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đạt nhiều kết quả tiến bộ. Điển hình là các đợt sinh hoạt chính trị “Khát vọng cống hiến – Lẽ sống thanh niên”, các hoạt động nghiên cứu, tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII; các hoạt động về nguồn, đền ơn đáp nghĩa; các cuộc thi, liên hoan, tuyên truyền ca khúc cách mạng, tuyên dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến; xây dựng giá trị hình mẫu Thanh niên Việt Nam thời kỳ mới.
Đặc biệt, tổ chức Đoàn đã ứng dụng chuyển đổi số, tận dụng không gian mạng, ra mắt ứng dụng di động “Thanh niên Việt Nam” để thông tin, tuyên truyền, định hướng, giáo dục thanh thiếu nhi, nhất là bối cảnh dịch bệnh COVID-19, đồng thời đáp ứng yêu cầu đặt ra trong kỷ nguyên số 4.0 như hiện nay.
Kết thúc nhiệm kỳ, 100% cán bộ; 99% đoàn viên được học tập, quán triệt và 85,2% thanh niên được tuyên truyền về các nghị quyết của Đảng, của Đoàn; xây dựng được 23.924 mô hình, giải pháp tư vấn giúp đỡ, hỗ trợ thanh thiếu niên yếu thế tại xã, phường, thị trấn. Các chỉ tiêu cơ bản đạt và vượt kế hoạch đề ra.
Các phong trào hành động cách mạng của Đoàn là “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” được triển khai đồng bộ, sâu rộng, hiệu quả. Toàn Đoàn tập trung thực hiện 5 nhóm lĩnh vực gồm: Tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới; Tình nguyện tham gia xây dựng đô thị văn minh; Tình nguyện bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; Tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông; Tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội. Kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ là dấu ấn của Đoàn và thanh niên tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng, đời sống văn hoá ở nông thôn, tuyên truyền xóa bỏ các hủ tục lạc hậu; tham gia phát triển kinh tế, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật công nghệ trong hoạt động sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp, vay vốn phát triển kinh tế; chương trình trí thức trẻ tình nguyện tham gia tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới; các hoạt động tham gia xây dựng cảnh quan môi trường đô thị xanh-sạch-đẹp, an toàn; tham gia xây dựng đô thị văn minh, hiện đại; tham gia bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, dịch bệnh; tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông; các chương trình tiếp sức đến trường, hiến máu tình nguyện, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, trong tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các cấp bộ Đoàn đã có nhiều hoạt động thiết thực, hiệu triệu và phát huy thanh niên, nêu cao tinh thần “tiên phong, tương trợ, thích ứng”, tham gia tích cực, hiệu quả vào quá trình phòng chống dịch bệnh, khẳng định rõ nét vai trò và sự tiên phong, sáng tạo của tuổi trẻ. Tổ chức Đoàn đã tích cực phối hợp tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị định quy định về chính sách đối với Thanh niên tình nguyện. Đối với phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo”: toàn Đoàn tập trung thực hiện 04 nhóm lĩnh vực gồm: sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học; sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh; sáng tạo trong công tác phục vụ nhân dân; sáng tạo trong đời sống sinh hoạt.
Kết quả nổi bật là nhiệm kỳ qua, tổ chức Đoàn đã vận động đoàn viên, thanh niên đề xuất gần 6 triệu ý tưởng, sáng kiến, cải tiến ứng dụng khoa học công nghệ để tiết kiệm nguyên, nhiên liệu, thời gian sản xuất, đổi mới, cải tiến kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm; các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch; phát triển kinh tế biển, du lịch biển đảo; đổi mới quy trình, thủ tục hành chính; sáng kiến, giải pháp trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm chủ công nghệ, vũ khí, khí tài hiện đại. Bên cạnh đó, tổ chức Đoàn đã hỗ trợ gần 7.013 dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên. Kết quả đó không chỉ là những con số vượt chỉ tiêu nhiệm kỳ, mà là sự khẳng định: sáng tạo là phẩm chất tốt đẹp của tuổi trẻ đã được phát huy qua các hoạt động của Đoàn ta. Đối với phong trào “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”: Toàn Đoàn tập trung thực hiện 4 nhóm giải pháp gồm: xung kích thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh; xung kích tham gia xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; xung kích tham gia thực hiện các chương trình, dự án, cuộc vận động hướng về biên giới, biển đảo, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; xung kích tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn dân cư. Nổi bật là các nội dung, giải pháp của Đoàn trong tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đoàn viên thanh niên thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; tuyên truyền, định hướng về nền tảng tư tưởng, những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng. Đoàn viên thanh niên nghiêm túc chấp hành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ CAND; tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”, hoạt động “hậu phương quân đội”, “hậu phương công an”.
Các phong trào “Thanh niên quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng”, “Thanh niên CAND học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy – xung kích, sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc” được triển khai hiệu quả. Lực lượng thanh niên xung phong, thanh niên tình nguyện được thành lập, củng cố và phát huy tốt vai trò trách nhiệm ở khu vực khó khăn, biên giới, hải đảo. Các công trình, phần việc thanh niên được thực hiện trên các Đảo thanh niên đã góp phần quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Các chương trình kết nghĩa, phối hợp công tác giữa Đoàn trong lực lượng vũ trang với các tổ chức Đoàn trên địa bàn dân cư, trong trường học được triển khai hiệu quả.
Bên cạnh việc thực hiện hiệu quả 3 phong trào hành động cách mạng nhằm phát huy thanh niên, với tư cách là người bạn của thanh niên, người phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh, Đoàn đã triển khai mạnh mẽ các chương trình đồng hành với thanh niên trong nhiệm kỳ vừa qua. Đối với Chương trình “Đồng hành với thanh niên trong học tập”: đã được các cấp bộ Đoàn tổ chức với nhiều chương trình, hoạt động hỗ trợ, khuyến khích học sinh, sinh viên thi đua học tập, xây dựng tinh thần tự học, học tập suốt đời, tích cực tham gia xây dựng xã hội học tập. Phong trào “Sinh viên 5 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”, “Học sinh 3 tốt” ngày càng thực chất và triển khai sâu rộng. Các hoạt động kết nối, đồng hành với sinh viên, giáo viên trẻ, đặc biệt ở khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa được quan tâm. Chương trình “Tiếp sức đến trường”, “Cùng em học trực tuyến”, “Sóng và máy tính cho em” đã triển khai kịp thời trong tình hình phức tạp của đại dịch COVID-19… Đối với Chương trình “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”: Nhiệm kỳ qua, toàn Đoàn hỗ trợ vay vốn 17.232 tỷ đồng cho thanh niên làm kinh tế; tư vấn hướng nghiệp cho gần 14 triệu lượt thanh niên, giới thiệu việc làm cho hơn 3,3 triệu thanh niên. Cả 3 chỉ tiêu trên đều vượt kế hoạch đề ra. Đối với Chương trình “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần”: Toàn Đoàn đã tổ chức đa dạng các loại hình hoạt động văn hoá, nghệ thuật, tổ chức nhiều diễn đàn, hội thảo về phát huy vai trò của thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ chấn hưng văn hoá, bảo vệ biên cương tư tưởng văn hoá trong kỷ nguyên số. Trong nhiệm kỳ, các cấp bộ Đoàn đã xây dựng mới 15.242 điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh thiếu nhi.
Công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng được triển khai với phương châm “Xây dựng Đội là xây dựng Đoàn trước một bước”. Chính vì vậy, tổ chức Đoàn các cấp đã chú trọng phân công cán bộ có năng lực và tâm huyết phụ trách công tác thiếu nhi; thường xuyên quan tâm, định hướng chương trình công tác Đội, tập trung xây dựng, củng cố, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng về tổ chức, phong trào và hoạt động Đội trong và ngoài nhà trường. Một số phong trào, cuộc vận động đã tạo được nhiều dấu ấn như: “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy”, phong trào “Kế hoạch nhỏ”, “Nghìn việc tốt”, cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu”. Qua 5 năm, toàn Đoàn hỗ trợ giúp đỡ hơn 4,8 triệu thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn. Nhiều mô hình, hoạt động tư vấn, giáo dục kỹ năng, hỗ trợ, giúp đỡ thiếu niên, nhi đồng được triển khai hiệu quả. Đoàn các cấp tích cực, chủ động thực hiện và tham gia giám sát việc thực hiện Luật trẻ em 2016, thực hiện tốt vai trò tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em; kịp thời phản ánh, kiến nghị và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em, đặc biệt là phòng chống bạo lực học đường, phòng chống đuối nước, tai nạn thương tích và bạo hành, xâm hại trẻ em. Mô hình “Hội đồng trẻ em” được triển khai thí điểm thành công, trở thành phương thức thiết thực để phát huy quyền tham gia của trẻ em. Hệ thống các thiết chế văn hóa, thể dục thể thao phục vụ nhu cầu vui chơi, sinh hoạt giải trí của thiếu nhi do Đoàn quản lý hoạt động hiệu quả.
Công tác quốc tế thanh niên tiếp tục có những bước phát triển mới về chiều sâu, chất lượng được nâng lên, phương thức triển khai sáng tạo, linh hoạt, thích ứng, đóng góp tích cực vào thành công chung của công tác đối ngoại nhân dân và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh thiếu nhi Việt Nam. Các hoạt động chính trị đối ngoại, giao lưu hữu nghị được tổ chức Đoàn các cấp quan tâm; địa bàn, đối tác cũng như lĩnh vực hợp tác được mở rộng. Quan hệ với các tổ chức thanh niên các nước láng giềng và các nước có quan hệ đối tác chiến lược, có vị trí quan trọng đối với Việt Nam được đặc biệt chú trọng. Đoàn đã có nhiều sáng kiến thể hiện vai trò dẫn dắt trong nhiều hoạt động, đóng góp quan trọng vào sự thành công trong cơ chế hợp tác thanh niên đa phương, trong đó có hợp tác thanh niên ASEAN, ASEAN+. Quan hệ hữu nghị và đoàn kết với các nước, tổ chức bạn bè truyền thống, cánh tả, cộng sản tiếp tục được duy trì, thể hiện trách nhiệm và vai trò tích cực của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hoạt động của Liên đoàn Thanh niên Dân chủ thế giới. Các lĩnh vực hợp tác của Đoàn trong công tác quốc tế thanh niên được tăng cường, mở rộng. Công tác phối hợp, hợp tác đào tạo cán bộ và trao đổi kinh nghiệm xây dựng Đoàn, tăng cường giao lưu thanh niên biến giới được quan tâm triển khai. Công tác xây dựng Đoàn; mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên được các cấp bộ đoàn triển khai đồng bộ với các giải pháp nhằm xây dựng Đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động. Công tác cán bộ Đoàn có nhiều chuyển biến tích cực, đội ngũ cán bộ từ Trung ương đến cơ sở được chuẩn hóa; năng lực công tác, bản lĩnh chính trị của cán bộ được nâng lên; các khâu của công tác cán bộ Đoàn được thực hiện nề nếp, chặt chẽ, đúng quy định. Nhiều cán bộ Đoàn được bố trí, sử dụng, luân chuyển góp phần bổ sung nguồn cán bộ chất lượng cho hệ thống chính trị. Chủ trương “1+2” (mỗi cán bộ cấp T.Ư, cấp tỉnh mỗi năm phải đi công tác cơ sở ít nhất 2 tháng) mang lại nhiều kết quả tốt trong đào tạo thực tiễn cho cán bộ.
Công tác đoàn viên được triển khai đồng bộ, hiệu quả. Trung ương Đoàn đã hoàn thành việc số hóa và xây dựng phần mềm quản lý đoàn viên để quản lý thống nhất đoàn viên cả nước. Nhiệm kỳ qua, toàn Đoàn đã kết nạp được hơn 5 triệu đoàn viên, vượt chỉ tiêu theo kế hoạch đề ra. Công tác kiểm tra, giám sát có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là công tác giám sát, phản biện xã hội đối với các chính sách có liên quan đến thanh thiếu nhi. Công tác mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên được đổi mới theo hướng đáp ứng tốt hơn nhu cầu, sở thích của thanh niên; sáng tạo, linh hoạt trong tập hợp, đoàn kết thanh niên; chú trọng tổ chức các hoạt động chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng của thanh niên. Nhiệm kỳ qua, tỷ lệ đoàn kết tập hợp thanh niên đạt 66%, vượt chỉ tiêu đề ra.
Đoàn tham gia xây dựng bảo vệ Đảng và hệ thống chính trị được xác định là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên. Toàn Đoàn tích cực triển khai thực hiện Cuộc vận động “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”. Nhiệm kỳ qua, Đoàn đã giới thiệu gần 1,2triệu đoàn viên ưu tú cho Đảng, trong đó, hơn 668.000 đảng viên mới được kết nạp từ đoàn viên ưu tú (đạt 95,5% chỉ tiêu đề ra). Công tác phối hợp, chỉ đạo của Đoàn nhiệm kỳ qua có nhiều chuyển biến tích cực, linh hoạt trong điều hành, sáng tạo trong nội dung, đổi mới về phương thức. Ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số được triển khai mạnh mẽ trên các mặt công tác và trong các hoạt động của Đoàn. Công tác thi đua, khen thưởng kịp thời, chính xác, có tính định lượng và khoa học. Các chương trình phối hợp với các cấp, các ngành, tổ chức, cá nhân trong giáo dục bồi dưỡng, chăm lo và phát huy thanh thiếu nhi được mở rộng và tăng cường.
“Từ kết quả quá trình phấn đấu, nỗ lực của toàn Đoàn, với những khó khăn đã vượt qua, với những dấu ấn, cảm xúc tốt đẹp để lại trong nhân dân, đến thời điểm hiện nay, chúng ta có thể tự hào khẳng định: tổ chức Đoàn đã thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, nhiệm kỳ 2017 – 2022”, anh Huy nhấn mạnh.