Đau dạ dày buồn nôn là biểu hiện của bệnh nguy hiểm nào?

Nhiều người bị bệnh đau dạ dày gặp tình trạng chung là đau vùng bụng và có cảm giác buồn nôn. Họ lo lắng không biết đau dạ dày buồn nôn là biểu hiện của bệnh gì, có nguy hiểm không, cách chữa trị như thế nào. Bài viết này sẽ giải thích tình trạng này dưới góc độ Y học và hướng dẫn điều trị đúng cách.

1. Sự thật về đau dạ dày buồn nôn

Tình trạng đau bụng ở vùng dạ dày là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau, có thể không xuất phát từ các bệnh lý liên quan tới dạ dày. Tuy nhiên, có nhiều người bệnh đang sử dụng sai thuật ngữ khi mô tả tình trạng này là “đau dạ dày buồn nôn” khi chưa được chẩn đoán nguyên nhân.

Sở dĩ, có cụm từ này là do nhiều người có cảm giác buồn nôn khi bị đau ở vị trí đối chiếu của dạ dày trên thành bụng, nên họ gọi tên tình trạng này là đau dạ dày, buồn nôn hay đau bụng buồn nôn. Hiện tượng buồn nôn khi bị đau bụng có thể xảy ra do nhiều bệnh lý khác nhau dễ khiến người bệnh nhầm lẫn.

Vậy đau bụng, buồn nôn có thể là biểu hiện của bệnh gì? Câu trả lời sẽ có ngay trong phần 2 của bài viết.

2. Đau bụng buồn nôn là biểu hiện của bệnh gì?

Hiện tượng đau bụng, buồn nôn là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau như: viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược thực quản, viêm đại tràng co thắt,… Mỗi bệnh lý đều kèm theo một số dấu hiệu nhận biết cụ thể như sau:

2.1 Viêm loét dạ dày tá tràng

Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng là tình trạng vùng niêm mạc dạ dày tá tràng bị viêm và loét. Lúc này lớp niêm mạc  của dạ dày hoặc tá tràng bị tổn thương và phá hủy làm lộ  các lớp bên dưới thành dạ dày, tá tràng.

Biểu hiện của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng kèm theo đau bụng buồn nôn:

• Đau vùng thượng vị (trên rốn)
• Đau xuất hiện lúc đói, sau 2-3 giờ, tăng về đêm
• Đầy bụng, chướng bụng
• Ợ hơi, ợ chua
• Chán ăn
• Sụt cân nhẹ.

Nguy cơ nếu không điều trị kịp thời và đúng cách:

Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có nguy cơ gây ra các tổn thương mãn tính  khó có thể trị khỏi hoàn toàn. Căn bệnh này còn gây ra một số biến chứng nguy hiểm như: thủng dạ dày, tá tràng, xuất huyết tiêu hóa trên, hẹp môn vị do mô viêm xơ phát triển trên ổ loét,…

>>> Bạn cần biết: Nguy cơ thủng dạ dày do biến chứng viêm loét

2.2 Trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản là là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày (thức ăn, dịch vị, dịch mật, hơi) lên thực quản. Tình trạng này có thể gây tổn thương thực quản, thanh quản, miệng.

Biểu hiện kèm theo đau bụng buồn nôn của bệnh trào ngược dạ dày, thực quản:

• Ợ hơi, ợ chua
• Khó nuốt
• Khàn giọng và ho
• Miệng tiết nhiều nước bọt.

Nguy cơ nếu không điều trị đúng cách và kịp thời:

Axit dạ dày (axit hydrochloric HCl) có hoạt tính rất mạnh, có khả năng hoạt hóa enzym pepsin để tiêu hóa thức ăn. Dạ dày có một lớp nhầy như hàng rào kiên cố để ngăn ngừa tác dụng ăn mòn của axit dịch vị này.

Tuy nhiên các cơ quan khác như thực quản không có cơ chế tự bảo vệ này. Do đó, niêm mạc thực quản sẽ bị ăn mòn, tổn thương, viêm loét, phù nề, xơ sẹo và dính khi bệnh trào ngược dạ dày không được chữa trị đúng cách và kịp thời.

2.3 Viêm đại tràng co thắt

Bệnh viêm đại tràng co thắt còn có tên khác là hội chứng ruột kích thích. Bệnh xảy ra khi đại tràng (ruột già) bị rối loạn cơ năng nhưng không xuất hiện tổn thương về thực thể, sinh hóa hay giải phẫu. Bệnh viêm đại tràng co thắt có tính chất mãn tính, tái phát nhiều lần.

Biểu hiện của bệnh viêm đại tràng co thắt kèm theo đau bụng buồn nôn:

Bệnh có biểu hiện khá đa dạng, với mức độ từ nhẹ đến nặng và diễn tiến dai dẳng, có xu hướng tái đi tái lại nhiều lần như đau bụng, đi ngoài ra máu, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, tim đập nhanh, hồi hộp,…

2.4 Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là căn bệnh xảy ra khi các tế bào của dạ dày phát triển đột biến, mất kiểm soát, xâm lấn qua hệ thống bạch huyết và hình thành các khối u. Bệnh có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Biểu hiện đặc trưng của ung thư dạ dày đi kèm với đau bụng và buồn nôn:

Bệnh ung thư dạ dày ở giai đoạn đầu thường không có những biểu hiện rõ ràng và gần giống với các bệnh lý dạ dày khác. Do đó, bệnh chỉ được phát hiện khi tế bào ung thư đã di căn và được phát hiện khi người bệnh khám sức khỏe tổng quát hoặc định kỳ.

2.5 Viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp là tình trạng viêm sưng và tổn thương mô tụy, gây rối loạn chức năng tuyến tụy, gồm chức năng nội tiết, tiêu hóa. Bệnh thường xảy ra đột ngột, khó dự đoán trước với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng.

Biểu hiện đặc trưng của bệnh viêm tụy cấp kèm theo dấu hiệu đau bụng buồn nôn: Đau bụng dữ dội, nôn, buồn nôn, chướng bụng, bí trung tiện, sốt.

2.6 Sỏi mật

Bệnh sỏi mật là tình trạng lắng đọng bất thường của dịch mật tạo nên những hạt cứng, ở dạng rắn như đá (sỏi viên) hoặc dạng nhầy như bùn (sỏi bùn mật). Hiện nay, nguyên nhân gây nên bệnh sỏi mật chủ yếu do rối loạn chuyển hóa làm thay đổi sắc tố mật, cholesterol, muối mật trong dịch mật,…

Phần lớn bệnh sỏi mật không có triệu chứng rõ rệt và thường được phát hiện qua quá trình thăm khám sức khỏe tổng quát, chẩn đoán siêu âm ổ bụng. Những biểu hiện đặc trưng của bệnh sỏi mật khi sỏi làm tắc ống túi mật đó là: Đau bụng dữ dội, rối loạn tiêu hóa, sốt, ớn lạnh, vã mồ hôi,…

Khi có những triệu chứng như đã đề cập, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra, thăm khám và điều trị. Trường hợp không điều trị đúng và kịp thời, bệnh sỏi mật có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như: viêm túi mật cấp, viêm tụy cấp, viêm đường mật, ung thư túi mật,…

2.7 Lý do khác

Bên cạnh các bệnh lý thường gặp như trên, tình trạng đau bụng buồn nôn còn xảy ra do một số lý do khác, cụ thể như sau:

Tác dụng phụ của thuốc

Việc sử dụng thuốc không đúng cách, không đúng chỉ định bác sĩ, quá lạm dụng sẽ gây ức chế hệ thống vi sinh trong dạ dày, ức chế lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày, gây tăng tiết dịch vị và dẫn đến các vấn đề như: đau bụng buồn nôn, xuất huyết, viêm loét, đau dạ dày,… Một số nhóm thuốc có tác dụng gây đau dạ dày như:

• Nhóm thuốc kháng viêm non-steroid: Aspirin, Indomethacin, Ibuprofen, Diclofenac,…
• Thuốc kháng viêm không thuộc nhóm non-steroid: Celecoxib, Celebrex,…
• Nhóm thuốc corticoid: Hydrocortisone, Acetonides, Betamethasone,…

Dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm khiến cho cơ thể hiểu nhầm thức ăn là dị nguyên và gây ra các triệu chứng dị ứng như đau bụng, buồn nôn,…

Căng thẳng kéo dài

Khi cơ thể gặp phải tình trạng căng thẳng quá mức sẽ gây tác động xấu đến hệ thống thần kinh ở đường tiêu hóa, làm giảm khả năng co bóp và tiêu hóa của dạ dày, gây mất cân bằng dịch vị khiến niêm mạc dạ dày viêm loét.

Dấu hiệu ban đầu của mang thai

Một trong những nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng đau bụng buồn nôn là dấu hiệu mang thai. Bởi khi thụ thai, nồng độ hormone Estrogen, Progesterone, HCG, HPL trong cơ thể bị thay đổi khiến cơ vòng thực quản dưới phát triển, quá trình tiêu hóa bị ngăn cản.

Điều này khiến phụ nữ mang thai có cảm giác buồn nôn, nôn mửa, ợ chua, trào ngược dạ dày. Ngoài ra, sự giãn nở của tử cung trong giai đoạn mang thai gây chèn ép lên cơ quan tiêu hóa dẫn đến chứng đau dạ dày.

Qua thông tin ở trên có thể thấy, tình trạng đau bụng buồn nôn còn xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như: tác dụng phụ của thuốc, dị ứng thực phẩm, căng thẳng kéo dài, mang thai… Vì vậy, người bệnh nên đi thăm khám để tìm được nguyên nhân chính xác và có biện pháp điều trị phù hợp.

3. Đau bụng buồn nôn phải làm sao?

Tình trạng đau bụng buồn nôn xảy ra do rất nhiều nguyên nhân và là biểu hiện của một số bệnh lý như thông tin đã đề cập ở trên. Vì vậy, khi gặp phải tình trạng đau bụng buồn nôn, người bệnh không nên tự phán đoán bệnh và tuyệt đối không tự mua thuốc điều trị.

Thay vào đó, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, tìm ra nguyên nhân, xác định mức độ của bệnh và có phương pháp điều trị đúng. Điều này giúp nâng cao hiệu quả điều trị và ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng hơn.

Như vậy, thuật ngữ chính xác của tình trạng vừa đau bụng vừa buồn nôn là đau bụng buồn nôn, không phải đau dạ dày buồn nôn. Đau bụng buồn nôn là biểu hiện của nhiều bệnh lý. Do đó, khi gặp phải triệu chứng này người bệnh cần được thăm khám để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và được điều trị đúng cách.

Nếu bạn còn phân vân hoặc có những câu hỏi khác về đau dạ dày thì hãy liên hệ ngay tới Hotline 1900 3366 để các chuyên gia tư vấn nhanh và chính xác nhất.

*Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa!

ĐĂNG KÝ NỘI SOI

Đặt lịch nội soi tiêu hóa với Tiến sĩ Bác sĩ BV Bạch Mai tại MEDIPLUS