Chuyên đề 5: Những vấn đề cơ bản về hành chính Nhà nước

CHUYÊN ĐỀ 5: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC

Số tiết: 10 (mỗi tiết 45 phút)

A.  Nội dung:

I. Mục tiêu:

– Kiến thức:

Hiểu được khái niệm hành chính công dưới nhiều giác độ khoa học và thực tiễn; Hiểu được những thách thức đối với hành chính công trong xu thế hiện nay; Hiểu được các xu hướng phát triển hành chính công trong bối cảnh mới.

Nhận biết những đặc trưng chung, phổ biến của hành chính nhà nước theo lý thuyết truyền thống, các đặc trưng hiện đại trong xu thế phát triển của hành chính nhà nước. Xác định được những đặc trưng mang tính riêng biệt của Việt Nam và những thách thức cần phải vượt qua để hình thành các đặc trưng của hành chính nhà nước hiện đại ở Việt Nam. Nhận thức được các định hướng cải cách để hình thành các đặc trưng của hành chính nhà nước hiện đại ở Việt Nam. 

– Kỹ năng:

Nhận diện được những nhược điểm của hành chính công truyền thống trong những lĩnh vực quản lý cụ thể của nhà nước. Biết cách phân tích so sánh đặc trưng của hành chính nhà nước Việt Nam với các đặc trưng phổ biến của hành chính công.

Vận dụng các giá trị đặc trưng hành chính vào hoạt động hành chính nhà nước ở Việt Nam và phù hợp với thông lệ chung.

– Tư tưởng

Nhận thức được những vấn đề đặt ra đối với hành chính công trong xu thế phát triển và sự chuyển đổi của hành chính công truyền thống hướng tới một mô hình hành chính năng động, hiệu quả đáp ứng yêu cầu phảt triển là một thực tế khách quan.

Tôn trọng những đặc trưng của hành chính nhà nước phổ biến cũng như những đặc trưng có tính đặc thù của hành chính nhà nước Việt Nam, hành động tuân thủ những đặc trưng nói trên và có thể đưa ra kiến nghị phù hợp  trong  hoạch định các chính sách liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước.

II.Chuẩn bị

– Vật chất: giáo án, máy tính, máy chiếu, phấn bảng.

– Người học: tài liệu học tập, phương tiện, dụng cụ học tập

– Địa điểm: nơi học lý thuyết, thực hành, xê mi na

III. Nội dung bài giảng

1. Khái quát chung về HCNN

1.1. Khái niệm và đặc trưng của HCNN

1.1.1. Khái niệm

1.1.2. Đặc trưng

1.2. Chức năng của HCNN

1.2.1. Hệ thống chức năng cơ bản

1.2.2. Hệ hống chức năng vận hành của HCNN

1.3. Các mô hình HCNN

1.3.1. Mô hình HCNN truyền thống

1.3.2. Mô hình HCNN hiện đại

1.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến HCNN hiện đại

1.4.1 Xu hướng toàn cầu hoá và sự cạnh tranh

1.4.2  Sự bất cập của khu vực công

1.4.3  Kinh tế thị trường

1.4.4 Trình độ dân trí và yêu cầu dân chủ hóa đời sống xã hội

1.4.5 Sự xuất hiện các lý thuyết mới.

2. Hành chính nhà nước ở Việt Nam

2.1. Bối cảnh của hành chính nhà nước Việt Nam hiện nay

2.1.1 Môi trường chính trị

2.1.2 Môi trường kinh tế

2.1.3  Môi trường pháp lý

2.1.4 Môi trường xã hội

2.1.5 Môi trường văn hóa

2.2. Các đặc trưng của HCNN VN

2.2.1. Quan hệ giữa Đảng lãnh đạo và Nhà nước quản lý trong điều kiện một đảng cầm quyền ở Việt Nam.

2.2.2. Đặc trưng về tính chất pháp quyền của hành chính nhà nước Việt Nam.

2.2.3. Đặc trưng về tổ chức hành chính nhà nước.

2.2.4. Đặc trưng về công vụ và công chức hành chính.

2.2.5. Tính chất hành chính nhà nước “của dân, do dân, vì dân”.

2.3. Xây dựng HCNN VN theo mô hình HCNN hiện đại

2.3.1. Đặc trưng hành chính nhà nước hiện đại

2.3.2.Các thách thức đặt ra trong việc phát triển hành chính nhà nước Việt Nam theo các đặc trưng của mô hình hành chính nhà nước hiện đại

2.3.3. Định hướng phát triển hành chính nhà nước Việt Nam theo các đặc trưng của mô hình hành chính nhà nước  hiện đại

B. Câu hỏi ôn tập

– Phân tích bối cảnh và các nhân tố tác động đến sự chuyên đổi từ hành chính công truyền thống sang hành chính công hiện đại?

– Khái quát về xu hướng phát triển của các mô hình hành chính công?

– Xác định những giá trị mới của hành chính công?

– Các giá trị nói trên có vai trò như thế nào đối với sự  phát triển?

– Xác định các đặc trưng cơ bản của hành chính công truyền thống?

– Từ các đặc trưng nói trên, xác định các bất cập của hành chính công truyền thống trong điều kiện hiện nay?

– Phân tích các đặc trưng của hành chính nhà nước hiện đại?

– Hãy phân tích bối cảnh và các yếu tố tác động đến sự định hình các đặc trưng của hành chính nhà nước ở Việt Nam?

C. Câu hỏi thảo luận

– So sánh các mô hình hành chính công?

– Từ thực tế hành chính công của Việt Nam, chứng minh những bất cập của hành chính công truyền thống

– Phân tích và minh họa bằng thực tiễn các thách thức đặt ra trong phát triển hành chính nhà nước Việt Nam theo các đặc trưng hiện đại.

– Từ thực tiễn của cơ quan hoặc địa phương mình, hãy nêu các giải pháp để xây dựng hành chính nhà nước theo các đặc trưng hiện đại?

D. Tài liệu tham khảo:

– Hành chính công, NXB Thống kê, Hà Nội, 1999.

– Hành chính so sánh ASEAN,  Đoàn Trọng Truyến (Chủ biên) NXB Chính trị Quốc gia, Hà nội, 1998.

– Hành chính học đại cương, Đoàn Trọng Truyến (chủ biên), NXB Chính trị quôc gia, 1997.

– Học viện Hành chính Quốc gia, Giáo trình Hành chính công (Dùng cho nghiên cứu học tập và giảng dạy sau đại học, NXB Thống kê, Hà Nội, 2003.

– Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001- 2010 và giai đoạn 2011-2020.

– S.Chiavo-Campo và P.S.A. Sundaram, Phục vụ và duy trì: Cải thiện hành chính công trong một thế giới cạnh tranh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia).

– Những tài liệu kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lê Nin  về lý luận quản lý, quản lý HC Nhà nước

–  Các văn bản pháp luật liên quan đến nền HCNN Việt nam

– Giáo trình của các trung tâm nghiên cứu và giảng dạy chuyên ngành về HCNN ( Việt Nam và các nước trong khu vực)

–  Các tài liệu và kết quả NCKH về đổi mới nền HC nhà nước VN

– Đoàn Trọng Truyến (Chủ biên), Từ điển Pháp-Việt Pháp luật-Hành chính, 1992.

– Globalization and Public Administration, Fred W.Riggs, 2000 Dunleavy, Patrick and Hood, Christopher. 1994. “From Old Public Administration to New Public Management” Public Money and Management, Vol. 14 No. 3, 9-16

– David Osborn và Ted Gaebler, Sáng tạo lại chính phủ, Viện NCQLKT TƯ, Hà Nội, 1997. (Bản dịch)

– Peter Drucket, Quản lý vì tương lai (Giản dịch), Viện Quản lý kinh tế TƯ, Hà Nội, 1998.

– Phục vụ và Duy trì (bản dịch), Ngân hàng phát triển Châu Á, Hà Nội, 2003.

– Nhà nước trong một thế giới đang thay đổi. Ngân hàng Thế giới, NXB chính trị quốc gia. 1997.

–  Viện nghiên cứu và đào tạo về quản lý, Hành chính công và quản lý hiệu quả chính phủ, Nhà xuất bản Lao động xã hội, 2005.

– Tom Christensen and Per Lœgreid, New Public Management: The transformation of ideas and practices, Ashgate Publishing Ltd, 2001;

– Owene. Hughes, Public management & administration: An introduction, 2003.